Pełny tekst orzeczenia

Przewodniczący

SSA Marcin Ciepiela

Sędziowie

SA Grzegorz Wątroba (spr.)

SA Rafał Doros

Protokolant

Agnieszka Bargieł

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 352/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok łączny Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 7 czerwca 2021r.
sygn. II K 30/21

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

Uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Zarzut obrazy prawa materialnego tj. art. 85 § 1 i 2 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. polegającej na nieuwzględnieniu, która z regulacji kary łącznej jest względniejsza dla skazanego.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja obrońcy skazanego była bezzasadna, dlatego nie została uwzględniona.

Zaskarżony wyrok łączny wydany przez Sąd Okręgowy w Częstochowie w stosunku do skazanego R. T. nie był obarczony uchybieniami, które powodowałyby konieczność jego zmiany, bądź uchylenia. W apelacji wniesionej przez obrońcę skazanego nie podniesiono natomiast argumentów mogących skutecznie zakwestionować prawidłowość zaskarżonego rozstrzygnięcia.

Na wstępie stwierdzić należy, że Sąd Okręgowy w sposób prawidłowy ustalił, który stan prawny należy stosować zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 19 czerwca 2020r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielonych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19, dochodząc do jedynie słusznego wniosku, że w niniejszej sprawie należało zastosować przepisy obowiązujące do dnia 23 czerwca 2020r., a nadto prawidłowo określone zostały kary, które należało objąć karą łączną pozbawienia wolności orzeczoną zaskarżonym wyrokiem.

Nie ma więc racji skarżący sugerując naruszenie przez Sąd Okręgowy prawa materialnego.

Wprawdzie w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku faktycznie nie odzwierciedlono rozważań dotyczących możliwości zastosowania wobec R. T. stanu prawnego obowiązującego przed dniem 1 lipca 2015r., ale to wcale nie oznacza, iż Sąd I instancji nie miał tych przepisów w polu widzenia.

Przede wszystkim jednak, aby można było stwierdzić, że doszło do obrazy przepisów prawa materialnego w zakresie sugerowanym przez obrońcę, należałoby wykazać, że faktycznie przepisy obowiązujące przed dniem 1 lipca 2015r., w tym konkretnym przypadku były względniejsze dla skazanego R. T.. Nie wystarczy więc jedynie teoretyczna możliwość innej konfiguracji kar podlegających łączeniu.

Pomimo więc, że wskazana przez obrońcę w apelacji możliwość wydania wyroku łącznego w oparciu o inne kary jednostkowe niż uczynił to Sąd I instancji, to w tym konkretnym przypadku, wobec R. T. brak jest racjonalnych podstaw do oczekiwania, iż wymierzone kary łączne w sposób sugerowany przez skarżącą, mogłyby zostać orzeczone w rozmiarach, które w jakikolwiek sposób polepszyłyby sytuację procesową skazanego w stosunku do tej, która została ukształtowana po wydaniu zaskarżonego wyroku łącznego. Zwrócenia szczególnej uwagi wymaga chociażby ilość i rozmiar kar orzeczonych w sprawach III K 1138/02 oraz V K 153/10, co powoduje, iż oczekiwanie przez skarżącą kar łącznych w rozmiarach wnioskowanych w apelacji, byłoby oderwane od realiów niniejszej sprawy i zasad prawidłowego wymiaru kary łącznej. Stąd też teoretyczna możliwość przyjęcia innej konfiguracji kar objętych karą łączną, w sytuacji, gdy ich ukształtowanie i realna wysokość kar łącznych, które należałoby orzec wobec R. T. powoduje, iż brak jest podstaw do uznania, aby Sąd Okręgowy naruszył przepisy art. 85 § 1 i 2 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k.

Wniosek

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie kary łącznej przy zastosowaniu przepisów obowiązujących przed dniem 1 lipca 2015r.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Prawidłowość procedowania, poczynionych ustaleń faktycznych oraz dokonanych na ich podstawie ocen, a także orzeczenie w zakresie okoliczności mających wpływ na rodzaj i wysokość orzeczonej kary łącznej, nie dała podstaw do zmiany zaskarżonego wyroku. Nie zachodzą również żadne podstawy do uchylenia zaskarżonego orzeczenia i przekazania sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. Brak przesłanek z art. 439 k.p.k., art. 440 k.p.k. oraz art. 454 k.p.k., które skutkowałyby koniecznością uchylenia zaskarżonego orzeczenia.

3.2.

Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut obrońcy nie był zasadny, gdyż Sąd I instancji należycie uwzględnił wszelkie dyrektywy mające znaczenie przy wymiarze kary łącznej w przedmiotowej sprawie, co skutkowało zastosowaniem zasady asperacji. Kierując się zasadami orzekania kary łącznej obowiązującymi przed dniem 24 czerwca 2020r., Sąd meriti miał bowiem obowiązek stosowania m.in. wprowadzonego z dniem 1 lipca 2015r. do Kodeksu karnego przepisu art. 85a k.k., a więc musiał brać pod uwagę cele w zakresie indywidualnej prewencji, jakie kara łączna winna osiągnąć względem skazanego, jak również wzgląd na potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa, które mają pierwszorzędne znaczenie przy wymiarze kary łącznej. Wprawdzie użycie w art. 85a k.k. zwrotu „przede wszystkim” wskazuje, iż aktualne pozostają także tzw. szczególne dyrektywy wymiaru kary łącznej, nakazujące uwzględnianie związku przedmiotowo-podmiotowego pomiędzy poszczególnymi czynami, za które wymierzono kary podlegające łączeniu, ale te mają w przedmiotowej sprawie jedynie pomocnicze znaczenie.

W tej sytuacji wymierzona R. T. kara łączna pozbawienia wolności słusznie bazuje na przyjętej w zaskarżonym wyroku zasadzie asperacji. Odpowiada to realiom niniejszej sprawy.

Sąd I instancji prawidłowo bowiem ustalił wszystkie okoliczności istotne przy wydawaniu wyroku łącznego, a w pisemnych motywach prawidłowo przeanalizował zebrany w sprawie materiał dowodowy, dokonując trafnej jego oceny, która całkowicie mieści się w rygorach wynikających z art. 7 k.p.k. Sąd meriti wskazał przy tym, na jakich dowodach oparł swe ustalenia, a także prawidłowo przeanalizował i ocenił okoliczności mające wpływ na wymiar kary, a wywody przedstawione w pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia, znajdują pełną aprobatę Sądu odwoławczego.

Lektura motywów pisemnych zaskarżonego wyroku, w sposób jednoznaczny przemawia za tym, że Sąd Okręgowy właściwie ocenił i uwzględnił okoliczności mające w konkretnym wypadku znaczenie przy asperacyjnym ustaleniu wysokości orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności.

Niewątpliwie aktualne pozostaje w tym zakresie orzecznictwo, zgodnie z którym decydujące znaczenie przy wymiarze kary łącznej ma właśnie wzgląd na prewencyjne oddziaływanie kary i to w zakresie prewencji ogólnej, jak i indywidualnej (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 20 września 2001 r. sygn. II AKa 154/01). W szczególności chodzi o to, by właściwie ukształtowana kara łączna oddziaływała wychowawczo na sprawcę oraz chroniła w odpowiednim stopniu społeczeństwo przed niebezpieczeństwem ponownego dopuszczenia się przez niego czynu zabronionego. Popełnienie przez sprawcę dwóch lub więcej przestępstw jest czynnikiem prognostycznym przemawiającym za orzeczeniem kary łącznej surowszej od wynikającej z prostej absorpcji lub asperacji. Nie dostrzega przy tym skarżąca, że rolą instytucji kary łącznej nie jest zmniejszenie dolegliwości za przestępstwa już popełnione, ale racjonalizacja wykonania kar pochodzących z różnych skazań - zgodnie z aktualizowanymi na bieżąco celami tychże kar.

Tym samym Sąd Apelacyjny uznał, że wymierzona skazanemu R. T. kara łączna pozbawienia wolności jest trafna i mieści się w opisanych wyżej kryteriach wymiaru kary łącznej i wynika z prawidłowych ustaleń poczynionych w tej kwestii przez Sąd I instancji.

Uzasadnienie zaskarżonego wyroku przekonuje, iż Sąd orzekający należycie rozważył i właściwie ocenił wszystkie istotne okoliczności sprawy - w tym podnoszone przez skarżącą - oraz uwzględnił reguły i zasady mające znaczenie przy wydawaniu wyroku łącznego, toteż wymierzona skazanemu - przy zastosowaniu zasady asperacji - kara łączna 5 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności, cech rażącej surowości w żadnym razie nie nosi, albowiem Sąd meriti miał na uwadze cele zapobiegawcze i wychowawcze wynikające z treści art. 85a k.k., jakie kara ma osiągnąć.

Wniosek

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie kary łącznej przy zastosowaniu przepisów obowiązujących przed dniem 1 lipca 2015r.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Prawidłowość poczynionych ustaleń faktycznych oraz dokonanych na ich podstawie ocen, a także orzeczenie w zakresie okoliczności mających wpływ na rodzaj i wysokość orzeczonej kary łącznej, nie dała podstaw do zmiany zaskarżonego wyroku. Nie zachodzą również żadne podstawy do uchylenia zaskarżonego orzeczenia i przekazania sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. Brak przesłanek z art. 439 k.p.k., art. 440 k.p.k. oraz art. 454 k.p.k., które skutkowałyby koniecznością uchylenia zaskarżonego orzeczenia.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zaskarżony wyrok w całości utrzymano w mocy.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Z powołanych wyżej w części 3 względów, opierając się na dyspozycji art. 437 § 1 k.p.k., Sąd Apelacyjny utrzymał w mocy zaskarżony wyrok, uznając rozstrzygnięcie Sądu Okręgowego za trafne i nie wymagające korekt w toku instancji. Sąd ten przedstawił swoje stanowisko w pisemnym uzasadnieniu wyroku, spełniającym wymogi stawiane w art. 424 k.p.k. W sposób prawidłowy ustalono i opisano stan faktyczny sprawy, jak i wypływające z tego konsekwencje prawne. W toku postępowania nie zaistniały przesłanki z art. 439 k.p.k. i art. 440 k.p.k., obligujące Sąd II instancji do orzekania poza granicami środka odwoławczego.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

P unkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

pkt 2

Na mocy art. 624 § 1 k.p.k. zwolniono skazanego z obowiązku ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, mając na uwadze jego sytuację materialną, a także rozmiar orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności.

7.  PODPIS

SSA Rafał Doros SSA Marcin Ciepiela SSA Grzegorz Wątroba

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca skazanego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok łączny w zakresie konfiguracji kar podlegających łączeniu oraz wysokości orzeczonej kary łącznej.

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

Zmiana