Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 81/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok łączny Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 27 stycznia 2022 r., sygn. akt III K 241/21

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

I. O.

Pozytywny przebieg procesu resocjalizacji skazanego - zaangażowanie skazanego w oddziaływania wychowawcze podejmowane w stosunku do niego, przestrzeganie zasad regulaminowych, prawidłowe zachowanie wobec służby więziennej oraz w stosunku do współwięźniów, wykonywanie nieodpłatnej pracy.

aktualna opinia o skazanym z dnia30 grudnia 2022 r.

118

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.1.1.1

Opinia o skazanym została wydana przez Dyrektora Aresztu Śledczego Oddział Zewnętrzny Stargard na podstawie dokumentów odzwierciedlających zachowanie skazanego I. O. w czasie odbywania kary pozbawienia wolności. Jest to dokument urzędowy, sporządzony w oparciu o obiektywne spostrzeżenia służby więziennej dotyczące postawy skazanego w czasie pobytu w zakładzie karnym. Nie było żadnych racjonalnych podstaw do kwestionowania rzetelności i wiarygodności tego dokumentu, a tym samym, do podważania w jakimkolwiek zakresie jego wartości dowodowej.

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Obrońca skazanego zarzucił w apelacji:

- obrazę przepisów postepowania, tj. art. 4 k.p.k. w zw. z art. 7 k.p.k. w zw. z art. 574 k.p.k. poprzez dokonanie przez Sąd pierwszej instancji dowolnej, nie zaś swobodnej oceny materiału dowodowego ujawnionego w toku rozprawy głównej, polegającej na niewłaściwym rozważeniu przesłanki młodego wieku oskarżonego i pominięciu faktu, że trudna przeszłość powiązana z popełnionymi przestępstwami już za nim, a nadto niesłusznym przyjęciu, iż tak długotrwały, jak orzeczony, pobyt w warunkach izolacyjnych pozwoli na osiągnięcie celów kary, podczas gdy z zasad doświadczenia życiowego, to prowadzenie właściwego trybu życia w warunkach życia na wolności pozwoli na osiągnięcie tychże celów - w konsekwencji czego, Sąd pierwszej instancji niesłusznie wymierzył skazanemu karę łączną w zbyt wysokim wymiarze.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut apelacji obrońcy okazał się zasadny jedynie częściowo, co skutkowało obniżeniem kary łącznej pozbawienia wolności do 6 lat i 6 miesięcy, ale zarazem uznaniem za nieprzekonujące twierdzenia, iż w stosunku do I. O. wystąpiły warunki do ukształtowania kary łącznej pozbawienia wolności w oparciu o zasadę pełnej absorpcji.

Analizując okoliczności określające sytuację skazanego, Sąd Okręgowy nie pominął kwestii jego młodego wieku. Prawdą jest, że znacząca część przestępstw została popełniona przez niego w 2014 r., kiedy miał zaledwie 20 lat, a więc niewątpliwie był człowiekiem bardzo młodym, ale ten jedynie element nie może w sposób zdecydowany wpływać - już nawet nie tyle na sam wymiar kary łącznej, lecz na zasadę, według której kara ta ma być ukształtowana. Faktem jest, że należytą ocenę naganności podejmowanych działań przestępczych - w głównej mierze czynów z art. 286 § 1 k.k. i art. 297 k.k., utrudniał wówczas skazanemu w jakimś stopniu destrukcyjny wpływ ojca, który w wielu przypadkach był współsprawcą dokonywanych czynów, ale nawet i ta okoliczność nie przesądza o pełnej trafności twierdzeń apelującego. Akcentując w środku odwoławczym brak odpowiedniego uwzględnienia w wymiarze kary łącznej młodego wieku skazanego, jego obrońca ponad rozsądną miarę wyolbrzymia znaczenie tej okoliczności. Niezależnie bowiem od wskazanych powyżej faktów, związanych z młodym wiekiem skazanego, stwierdzić należy, iż Sąd pierwszej instancji w pełni zasadnie podkreślił, że I. O. jednocześnie charakteryzował się znacznym stopniem demoralizacji. W kontekście takich zaś okoliczności stwierdzić trzeba, że bardziej znacząca jawi się potrzeba skutecznej resocjalizacji skazanego, aniżeli szybki jego powrót do życia na wolności. Argumentacja apelacji w powyższym zakresie ma charakter zdecydowanie życzeniowy i abstrakcyjny, nie zostały bowiem wskazane jakiekolwiek okoliczności mające stanowić konkretyzację twierdzeń obrońcy, obrazującą na czym miałaby polegać szybka i efektywna resocjalizacja skazanego umożliwiająca mu jak najszybszy powrót do życia w społeczeństwie.

Domagając się wymierzenia I. O. kary łącznej pozbawienia wolności z zastosowaniem zasady pełnej absorpcji, a więc w wymiarze 5 lat, obrońca skazanego zupełnie pomija istotne okoliczności, które należy w zakresie takich rozważań mieć na uwadze. Chodzi mianowicie o związek podmiotowo-przedmiotowy pomiędzy czynami, a także związek czasowy (por. wyrok SN z dnia 21.07.2021 r., V KK 144/20, LEX nr 3392562). Mając na uwadze tego rodzaju relacje pomiędzy przestępstwami popełnionymi przez I. O., zauważyć należy, że chociaż dominują wśród nich czyny z art. 286 § 1 k.k. i art. 297 k.k. popełnione - jak już powyżej wskazano - w 2014 r., to jednocześnie jest on sprawcą innych rodzajowo czynów, tj. występków z art. 233 § 1 k.k. popełnionych w odstępie około roku (w 2014 i 2015 r.), a ponadto jeszcze innego rodzajowo przestępstwa, także o innym ciężarze gatunkowym od poprzednich, a mianowicie zbrodni z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 280 § 2 k.k. popełnionej w znacznym odstępie czasowym od wszystkich pozostałych czynów, bo w dniu 2 marca 2019 r. Zaznaczyć należy, że dokonanie tego ostatniego przestępstwa nastąpiło w sytuacji, gdy uprzednio zapadło szereg wyroków jednostkowych, skazujących I. O. za liczne, popełnione wcześniej czyny. Przyspieszona resocjalizacja skazanego, na którą wskazał w apelacji obrońca skazanego, jest zatem nazbyt optymistyczną oceną rzeczywistych możliwości w tym względzie. W orzecznictwie w pełni zasadnie eksponowany jest pogląd, że zastosowanie zasady absorpcji nie jest uzasadnione wówczas, gdy za takim postąpieniem nie przemawia wystarczająco związek podmiotowo-przedmiotowy pomiędzy przestępstwami (por. wyrok SA w Warszawie z dnia 08.11.2022 r., II AKa 361/21, LEX nr 3440745). Brak podstaw do zastosowania zasady absorpcji staje się jeszcze bardzie czytelny, jeśli niedostatecznie bliskiemu związkowi podmiotowo-przedmiotowemu towarzyszy nadto brak odpowiedniej bliskości czasowej pomiędzy poszczególnymi przestępstwami, a taki stan rzeczy - jak powyżej wskazano - aktualizuje się w przypadku I. O.. Nie ulega przy tym wątpliwości, że ukształtowanie kary łącznej z zastosowaniem zasady pełnej absorpcji jest ze swej istoty rozwiązaniem wyjątkowym i winno realizować się jedynie w takich przypadkach, gdy zwartość czasowa i łączność podmiotowo-przedmiotowa pomiędzy czynami są tak daleko idące, że całość dokonań przestępczych skazanego pozostaje w relacji zbliżonej do istniejącej przy pomijalnym zbiegu przestępstw (por. wyrok SA w Katowicach z dnia 05.05.2022 r., II AKa 499/21, LEX nr 3410434).

Podsumowując powyższe rozważania, stwierdzić należy, że w stosunku do I. O. nie wystąpiły uzasadnione podstawy do zastosowania zasady pełnej absorpcji i wymierzenia kary łącznej pozbawienia wolności w wymiarze 5 lat. Uwzględniając natomiast w większym stopniu pozytywne efekty dotychczasowej resocjalizacji skazanego w warunkach izolacyjnych, jak też okoliczność, że w tym najpoważniejszym z czynów, za które wymierzono jednostkową karę 5 lat pozbawienia wolności, charakter jego zaangażowania różnił się znacząco od rodzaju aktywności pozostałych współsprawców (w tym jego ojca R. O.) oraz że kara orzeczona za to przestępstw (bez wątpienia uwzględniała należycie potrzeby w zakresie prewencji indywidualnej oraz względy ogólnoprewencyjne) w znaczącym stopniu wpływa na wymiar kary łącznej - Sąd odwoławczy obniżył karę łączną do 6 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności, uznając, że w takim wymiarze uwzględnia ona należycie związek podmiotowo-przedmiotowy oraz czasowy pomiędzy popełnionymi przestępstwami oraz dotychczasowe efekty resocjalizacji, a jako taka - spełni należycie cele zapobiegawczo-wychowawcze wobec skazanego oraz wpłynie odpowiednio na kształtowanie świadomości prawnej społeczeństwa.

Wniosek

Obrońca skazanego wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i wymierzenie I. O. kary łącznej pozbawienia wolności w dolnej granicy ustawowego zagrożenia.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Apelacja wniesiona przez obrońcę skazanego skutkowała jedynie częściową zmianą orzeczonej kary łącznej na korzyść skazanego, a mianowicie obniżeniem jej do wysokości 6 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności, natomiast w zakresie wniosku w niej sformułowanego okazała się bezskuteczna, albowiem Sąd apelacyjny nie stwierdził podstaw do zastosowania zasady pełnej absorpcji i wymierzenia kary łącznej 5 lat pozbawienia wolności, a zatem odpowiadającej wysokości najwyższej z kar jednostkowych.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Pozostały w mocy rozstrzygnięcia zawarte w pkt III i IV wyroku, jak też pkt II (rozstrzygnięcie sprostowane postanowieniem Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia16.02.2022 r., III K 241/21).

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Wobec nieuwzględnienia w pełni apelacji obrońcy i niedostrzeżenia podstaw do zmiany wyroku z urzędu, pozostały w mocy rozstrzygnięcia zawarte w pkt II, III i IV wyroku.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zmiana zaskarżonego wyroku nastąpiła w zakresie rozstrzygnięcia zawartego w pkt I i polegała na obniżeniu kary łącznej do wysokości 6 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności.

Zwięźle o powodach zmiany

Powodem zmiany rozstrzygnięcia zawartego w pkt I zaskarżonego wyroku było dostrzeżenie potrzeby uwzględnienia w większym stopniu pozytywnych efektów resocjalizacji i stopnia zaangażowania w ten proces skazanego, jak również potrzeb w zakresie prewencji indywidualnej, które w bardzo znacznym stopniu odzwierciedlone zostały w wymiarze kary jednostkowej za przypisaną skazanemu zbrodnię, co wymagało uwzględnienia w większym stopniu tej okoliczności przy wymiarze kary łącznej obejmującej powyższą karę jednostkową.

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III

Na podstawie art. 634 k.p.k. i art. 63 6 § 1 k.p.k. zasądzono od skazanego wydatki za postępowanie odwoławcze, zważywszy na to, że w zakresie wniosku sformułowanego w apelacji, środek odwoławczy nie został uwzględniony, a dokonana zmiana wyroku była efektem uwzględnienia jedynie części okoliczności podniesionych w apelacji.

7.  PODPIS

SSA Małgorzata Jankowska SSA Jacek Szreder SSA Janusz Jaromin

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca skazanego.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Rozstrzygnięcie o karze zawarte w pkt I wyroku.

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana