Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Sąd Rejonowy w Toruniu II Wydział Karny

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Marcin Czarciński

Protokolant: st. sekr. sąd. Justyna Pabian

przy udziale oskarżyciela publicznego D. K.

po rozpoznaniu na rozprawie w dniach 21.09., 24.10.2022 r. w T.

sprawy

R. K. (1)

syna J. i R. z d. R.

urodz. (...) w G.-D.

obwinionego o to, że:

I.  pracując na stanowisku kierownika do spraw utrzymania technicznego i będąc odpowiedzialny za stan techniczny urządzeń w ramach nadzoru w sklepie (...) w miejscowości P. ul. (...) nie dopełnił do dnia 21.08.2019 roku obowiązku prawidłowej eksploatacji lamp oświetleniowych z oprawą metalową, co polegało na tym, że nie sprawdził i nie wyegzekwował od podwykonawcy elektryka wykonania pomiarów elektrycznych w zakresie skutecznej ochrony przeciwporażeniowej eksploatowanych lamp w sklepie (...) w P. przy ul. (...), co skutkiem było porażeniem prądem elektrycznym pracownika firmy podwykonawczej A. M. z firmy (...) S. R., ul. (...), (...)-(...) T.,

- tj. za wykroczenie z art. 283 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974r. - Kodeks pracy (Dz.U. z 2019r. poz. 1040 ze zmianami z 2019r. poz. 1043) w związku z § 10 ust. 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 ze zmianami oraz z 2011 r. Nr 173, poz. 1034),

II.  pracując na stanowisku kierownika do spraw utrzymania technicznego będąc odpowiedzialny za stan techniczny urządzeń elektrycznych w sklepie (...) w P. przy ul. (...) nie opracował i nie wprowadził do dnia 21.08.2019 roku stosowania instrukcji eksploatacji wynikającej z §4 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 28 marca 2013r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach energetycznych (Dz.U. poz. 492), z której powinno wynikać jak prawidłowo prowadzić eksploatację urządzeń energetycznych,

- tj. za wykroczenie z art.283 §1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974r. - Kodeks pracy (Dz.U. z 2019r. poz. 1040 ze zmianami z 2019r. poz. 1043) w związku z art.237 ⁴ §2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974r. - Kodeks pracy (Dz.U. z 2019r. poz. 1040 ze zmianami z 2019r. poz. 1043), §2 pkt 3., §4. rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 kwietnia 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad stwierdzania posiadania kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci (Dz. U. Nr 89, poz. 828 ze zmianami oraz z 2005 r. Nr 141, poz. 1189),

o r z e k a :

I.  obwinionego R. K. (1) uniewinnia od popełnienia czynów zarzucanych we wniosku o ukaranie,

kosztami postępowania obciąża Skarb Państwa Sygn. akt II W 634/22

UZASADNIENIE

R. K. (1) w sierpniu 2019 roku pracował na stanowisku kierownika do spraw utrzymania technicznego w sieci (...). Na danym stanowisku pracy nie określono zakresu obowiązków. W ramach wykonywanej pracy, początku każdego roku, R. K. (1) zlecał firmom zewnętrznym wykonanie przeglądu w poszczególnych sklepach. Zlecenia wysyłał mailowo. Jednocześnie sam nie posiadał żadnych uprawnień w zakresie eksploatacji urządzeń technicznych czy z zakresu BHP. Do jego zadań nie należało również sprawdzanie protokołów przeglądów wykonanych przez firmy zewnętrzne.

W dniu 21 sierpnia 2019 roku S. R. z firmy (...) z/s T. zgłosił wypadek jego pracownika A. M. porażenia prądem elektrycznym przy montażu instalacji klimatyzacji w sklepie (...) przy ul. (...) w P..

W dniu 21 sierpnia 2019 roku nie została opracowana i wprowadzona instrukcja eksploatacji urządzeń energetycznych. Spółka (...) powierzyła prowadzenie eksploatacji urządzeń elektrycznych podmiotom zewnętrznym. Przeglądy okresowe również wykonywały firmy zewnętrzne.

Dowody: wyjaśnienia obwinionego R. K. – k.135-136 akt,

Zeznania świadka P. P. – k. 16 akt

Zeznania świadka P. M. – k. 48 akt

(...) sp. z o.o. – k. 140 – 144 akt,

Protokół kontroli (...) – k. 7-10 akt,

Kserokopia oświadczenia – k. 21-22 akt,

Kserokopia protokołu pomiarów elektrycznych – k. 23-39 akt,

Kserokopia oświadczenia – k. 40 akt,

Kserokopia korespondencji mailowej – k. 41 akt,

R. K. (1) został obwiniony o to, że:

III.  pracując na stanowisku kierownika do spraw utrzymania technicznego i będąc odpowiedzialny za stan techniczny urządzeń w ramach nadzoru w sklepie (...) w miejscowości P. ul. (...) nie dopełnił do dnia 21.08.2019 roku obowiązku prawidłowej eksploatacji lamp oświetleniowych z oprawą metalową, co polegało na tym, że nie sprawdził i nie wyegzekwował od podwykonawcy elektryka wykonania pomiarów elektrycznych w zakresie skutecznej ochrony przeciwporażeniowej eksploatowanych lamp w sklepie (...) w P. przy ul. (...), co skutkiem było porażeniem prądem elektrycznym pracownika firmy podwykonawczej A. M. z firmy (...) S. R., ul. (...), (...)-(...) T.,

- tj. za wykroczenie z art. 283 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974r. - Kodeks pracy (Dz.U. z 2019r. poz. 1040 ze zmianami z 2019r. poz. 1043) w związku z § 10 ust. 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 ze zmianami oraz z 2011 r. Nr 173, poz. 1034),

IV.  pracując na stanowisku kierownika do spraw utrzymania technicznego będąc odpowiedzialny za stan techniczny urządzeń elektrycznych w sklepie (...) w P. przy ul. (...) nie opracował i nie wprowadził do dnia 21.08.2019 roku stosowania instrukcji eksploatacji wynikającej z §4 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 28 marca 2013r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach energetycznych (Dz.U. poz. 492), z której powinno wynikać jak prawidłowo prowadzić eksploatację urządzeń energetycznych,

- tj. za wykroczenie z art.283 §1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974r. - Kodeks pracy (Dz.U. z 2019r. poz. 1040 ze zmianami z 2019r. poz. 1043) w związku z art.237 ⁴ §2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974r. - Kodeks pracy (Dz.U. z 2019r. poz. 1040 ze zmianami z 2019r. poz. 1043), §2 pkt 3., §4. rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 kwietnia 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad stwierdzania posiadania kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci (Dz. U. Nr 89, poz. 828 ze zmianami oraz z 2005 r. Nr 141, poz. 1189),

R. K. (1) nie przyznał się do popełnienia zarzucanych czynów. Wyjaśnił, że do jego obowiązków nie należało nadzorowanie firm wykonawczych zewnętrznych, gdy nie miał tego w zakresie obowiązków. Wskazał, iż zlecał firmom zewnętrznym przeprowadzanie przeglądów instalacji urządzeń wszelkiego rodzaju, dla całej (...), wszystkim sklepom, działał na zasadzie zarządcy nieruchomości. Wyjaśnił nadto, że nie było w zakresie jego obowiązków opracowanie instrukcji eksploatacji ponieważ wszelkie instrukcje opracowywał dział BHP. Kierownik sklepu wprowadzał do sklepu firmę zewnętrzną i sprawował nad nią nadzór w zakresie BHP. Obwiniony wyjaśnił, że jego praca przez cały okres pracy w J. nigdy nie polegała na jakiejkolwiek pracy na instalacji i urządzeniach, nie wykonywał żadnych takich prac, to było zlecane firmom zewnętrznym. Na początku roku kalendarzowego zlecał wykonanie przeglądu w poszczególnych sklepach na terenie całego kraju lub przegląd tzw. roczny, który wynika z przepisów przeciwpożarowych i ta firma miała dokonać przegląd z wyprzedzeniem, wykazać nieprawidłowości. Zlecenia wysyłał mailowo, wyraźnie podkreślał, że ma być wykonany pełny przegląd instalacji i że zleceniobiorca ponosi odpowiedzialność na wykonanie protokołu z tego przeglądu. Wyjaśnił także, że pracodawca nie wymagał od niego żadnych uprawnień związanych z eksploatacją czy dozorem urządzeń technicznych. Obwiniony wyjaśnił, że firmie (...) wyraźnie zostało zlecone przeglądanie instalacji elektrycznej w pełnym zakresie.

W ocenie Sądu wyjaśnienia obwinionego są wiarygodne i spójne z dokumentacją zgromadzoną w toku postępowania a co za tym idzie z ustaleniami faktycznymi poczynionymi przez Sąd w niniejszej sprawie. Zdaniem Sądu obwiniony nie dopuścił się czynów stypizowanych w art. 283 kp.

Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadków P. P. i P. M., które są jasne i spójne. Sąd nie znalazł podstaw do kwestionowania tych zeznań.

Zgodnie z dyrektywą art. 283 § 1 k.p. osoba odpowiedzialna za stan bezpieczeństwa i higieny pracy albo kierująca pracownikami lub innymi osobami fizycznymi, która nie przestrzega przepisów lub zasad bhp, podlega karze grzywny od 1000 do 30 000 zł. Konstrukcja komentowanego przepisu, w zakresie podmiotowym, uzasadnia przyjęcie tezy, że ustawodawca ogranicza krąg osób, wobec których można orzec to wykroczenie, do dwóch kategorii. Z jednej strony będzie to osoba, która w swoich obowiązkach pracowniczych ma wskazaną odpowiedzialność za zapewnienie stanu bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Z drugiej strony obejmuje ona także te osoby, które kierują pracownikami lub innymi osobami fizycznymi. W drugim przypadku ustawodawca nie wskazuje, czy chodzi o osoby, które kierują pracownikami danego pracodawcy lub innymi osobami fizycznymi, czy też o samo kierownictwo na terenie danego zakładu pracy. Wykładnia funkcjonalna skłania do uznania, że chodzi o obie kategorie pracowników lub innych osób fizycznych. Wydaje się także, że zakresem podmiotowym komentowanego przepisu są objęte również osoby sprawujące nadzór nad stanem bezpieczeństwa i higieny pracy. W myśl art. 208 § 1 pkt 2 k.p. w sytuacji, kiedy jednocześnie w tym samym miejscu wykonują pracę pracownicy zatrudnieni przez różnych pracodawców, pracodawcy ci mają obowiązek wyznaczyć koordynatora sprawującego nadzór nad bezpieczeństwem i higieną pracy wszystkich pracowników zatrudnionych w tym samym miejscu.

Obowiązki z zakresu BHP nie muszą stanowić treści umowy o pracę lub innego źródła stosunku pracy, na podstawie którego osoba kierująca pracownikami jest zatrudniona, a także nie muszą być włączone do zakresu czynności. Sam fakt pełnienia wobec pracowników funkcji kierowniczych czyni te osoby, jako kierujące pracownikami, podmiotami obowiązków wymienionych w art. 212 k.p. Stąd też pracownik, któremu powierzono kierowanie pracą innych, z samej istoty sprawowanej funkcji jest zobowiązany do stałego czuwania nad tym, aby praca podległych mu pracowników przebiegała zgodnie z przepisami lub zasadami BHP (zob. wyr. SN z 19 lutego 2013 r., IV KK 216/12, Prok. i Pr. 2013, Nr 5, s. 6, art. 283 k.p. red. Sobczyk 2018, wyd. 4/Gładoch).

R. K. (1) nie był pracodawcą, kierownikiem czy brygadzistą lub osobą sprawującą nadzór nad przestrzeganiem zasad BHP w sklepie (...) w P. przy ul. (...). Z protokołu kontroli przeprowadzonej przez inspektora (...) w październiku 2018 roku wynika, iż w ww. zakładzie utworzono komórkę BHP w której skład wchodził kierownik – specjalista do spraw BHP oraz dodatkowo 3 osoby. Ponadto na obwinionym nie ciążyły żadne obowiązki z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy. Obwiniony wyjaśnił dokładnie na czym polegała jego rola jako kierownika do spraw utrzymania technicznego firmy (...). Z powyższego wynika, iż nie był on odpowiedzialny za stan techniczny urządzeń w ramach nadzoru (nie posiadał w tym zakresie żadnych uprawnień z zakresu energetyki lub elektryki). Nie posiadał również kompetencji do sprawdzenia wykonania przez podwykonawców pomiarów elektrycznych w zakresie skutecznej ochrony przeciwporażeniowej eksploatowanych lamp oświetleniowych. Zlecane czynności wykonywane były przez podmioty zewnętrze, w tym przez podmiot, który w zakresie zawartej w 2014 oku umowy zajmował się wykonywaniem prac konserwacyjnych i eksploatacji instalacji elektrycznych w zakresie prac serwisowych (k. 140v. akt). Na marginesie należy wskazać, iż w aktach sprawy znajduje się protokół pomiarów elektrycznych (k. 23), z którego wynika, iż przedmiotem kontroli wykonanej w maju 2018 roku było badanie wyłączników różnicowo-prądowych i skuteczności ochrony przeciwporażeniowej w sklepie (...) przy ul. (...). Zgodnie z protokołem instalacja nadaje się do eksploatacji. Fakt ten został potwierdzony w protokole kontroli PIP z października 2018 roku (k. 132v.).

R. K. (1) nie był także odpowiedzialny za opracowanie i wprowadzenie do stosowania instrukcji eksploatacji wynikającej z §4 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 28 marca 2013r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach energetycznych (Dz.U. poz. 492), z której powinno wynikać jak prawidłowo prowadzić eksploatację urządzeń energetycznych. Z pisma spółki (...) (k. 143 akt) wynika bowiem, że spółka powierzyła prowadzenie eksploatacji instalacji elektrycznej w swoich sklepach podmiotom trzecim, i to te podmioty, którym powierzono prowadzenie eksploatacji powinny sporządzić instrukcję eksploatacji tych instalacji. Obwiniony nie był osobą odpowiedzialną za przygotowanie i wprowadzenie takiej instrukcji.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności Sąd uznał, iż zebrany w sprawie materiał dowodowy pozwalał na wydanie wyroku uniewinniającego wobec obwinionego, który swoim zachowaniem nie wyczerpał znamion wykroczeń z art. 283 § 1 kp.

O kosztach orzeczono na podstawie 624 § 1 kpk w zw. z art. 121 § 1 kpw obciążając nimi Skarb Państwa.