Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 27 czerwca 2022 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie XXVII Wydział Cywilny - Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Miłosz Konieczny

po rozpoznaniu w dniu 27 czerwca 2022 roku w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku (...) W.

z udziałem E. K. i Skarbu Państwa – Komisji do spraw reprywatyzacji nieruchomości warszawskich

o wpis w dziale II księgi wieczystej

na skutek apelacji wnioskodawcy i uczestnika postępowania Skarbu Państwa – Komisji do spraw reprywatyzacji nieruchomości warszawskich

od postanowienie Sądu Rejonowego dla Warszawy – Mokotowa w W.

z dnia 05 października 2021 roku, sygn. akt (...)i (...) (...)

postanawia:

1.  oddalić apelację;

2.  zasądzić od (...) W. i Skarbu Państwa – Komisji do spraw reprywatyzacji nieruchomości warszawskich na rzecz E. K. kwoty po 120 (sto dwadzieścia) złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w instancji odwoławczej.

Sygn. akt XXVII Ca 155/22

UZASADNIENIE

postanowienia z dnia 27 czerwca 2022 roku

W dniu 19.07,2019 r. (...) W. złożyło wniosek (...) o wykreślenie z działu I wpisów dotyczących wyodrębnionych lokali oraz o wpis w dziale II księgi wieczystej (...) W. w związku z decyzją Komisji do spraw reprywatyzacji nieruchomości warszawskich z dnia 09 lipca 2019 r. nr (...) oraz na podstawie art. 40 i art 41a ustawy z dnia 09 marca 2017 r. o szczególnych zasadach usuwania skutków prawnych decyzji reprywatyzacyjnych dotyczących nieruchomości warszawskich, wydanych z naruszeniem prawa (Dz. U. z 2018r. poz. 2267) po wcześniejszym rozpoznaniu wniosków (...) W. o zamknięcie ksiąg prowadzonych dla wyodrębnionych lokali.

W przedmiotowym wniosku wskazano położenie pełnomocnictwa dla W. L. reprezentującego wnioskodawcę i załączono: kopie decyzji Komisji do spraw reprywatyzacji nieruchomości warszawskich z dnia z dnia 09 lipca 2019 r., nr (...) poświadczoną za zgodność przez głównego specjalistę H. K.; kopię upoważnienia z dnia 22 stycznia 2019 r. dla H. K. do wydawania odpisów dokumentów poświadczonych za zgodność z oryginałem - poświadczoną za zgodność przez H. K..

W dniu 07 maja 2021 r. z urzędu zarejestrowano wniosek o numerze (...) o wykreślenie z działu I przedmiotowej księgi wieczystej budynku.

Księga wieczysta (...) była prowadzona dla zabudowanej nieruchomości gruntowej przy ul. (...) w W., z której zostało wyodrębnionych 8 lokali stanowiących własność E. K.. W dziale II tej księgi wieczystej wpisani byli właściciele wyodrębnionych lokali we współwłasności.

W dniu 07.05.2021 r. referendarz sądowy uwzględnił powyższe wnioski i dokonał żądanych wpisów (k. 250, 253-254).

Na orzeczenie to skargę złożyła E. K. (k. 257-266). Zgodnie z art. 398 ²² k.p.c. wniesienie skargi na postanowienie wydane przez referendarza sądowego powoduje utratę przez nie mocy.

Na skutek zaskarżenia powyższego rozstrzygnięcia postanowieniem z dnia 05 października 2021 r. wydanym w sprawie Dz. Kw (...) i Dz. Kw

(...)(Kw nr (...)) Sąd Rejonowy dla Warszawy - Mokotowa w Warszawie uchylił zaskarżone wpisy i oddalił wnioski (k, 289).

W swych rozważaniach Sąd I instancji podniósł, że księga wieczysta (...) była prowadzona dła zabudowanej nieruchomości gruntowej przy ul. (...) w W., z której zostało wyodrębnionych 8 lokali stanowiących własność E. K.. W dziale II tej księgi wieczystej wpisani byli właściciele wyodrębnionych lokali we współwłasności.

W myśl art. 626 ⁸ § 1 i § 2 k.p.c. wpis jest dokonywany jedynie na wniosek i w jego granicach, chyba że przepis szczególny przewiduje dokonanie wpisu z urzędu. Rozpoznając wniosek o wpis, sąd bada jedynie treść i formę wniosku, dołączonych do wniosku dokumentów oraz treść księgi wieczystej. Sąd wieczystoksięgowy nie przeprowadza zatem żadnego postępowania dowodowego. Sąd sprawdza czy na podstawie dołączonych do wniosku dokumentów można dokonać wpisu zgodnego z żądaniem wniosku.

Zgodnie z art. 40 ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach usuwania skutków prawnych decyzji reprywatyzacyjnych dotyczących nieruchomości warszawskich, wydanych z naruszeniem prawa, decyzja Komisji do spraw reprywatyzacji nieruchomości warszawskich, wydana w trybie art. 29 ust. 1 stanowi podstawę wykreślenia w księdze wieczystej wpisu dokonanego na podstawie uchylonej decyzji o przekształceniu użytkowania wieczystego w prawo własności, albo na podstawie aktu notarialnego sporządzonego z uwzględnieniem uchylonych decyzji reprywatyzacyjnych i dokonania wpisu na rzecz (...) W. lub Skarbu Państwa.

Jednak w przedmiotowej sprawie do wniosku nie dołączono wymaganych prawem dokumentów. Obowiązek taki wynika bezpośrednio z treści art. 626 ² k.p.c., który wskazuje, że już do wniosku należy dołączyć dokument stanowiący podstawę wpisu w księdze wieczystej. Art. 31 ustawy o księgach wieczystych i hipotece precyzuje jedynie, że minimalną podstawę wpisu w księgach wieczystych stanowi dokument z podpisem notarialnie poświadczonym, chyba że przepisy szczególne przewidują inną wyższą formę dokumentu.

Wprawdzie zgodnie z ustawą z dnia 09 marca 2017 r. o szczególnych zasadach usuwania skutków prawnych decyzji reprywatyzacyjnych dotyczących nieruchomości warszawskich, wydanych z naruszeniem prawa, orzeczenia komisji do spraw reprywatyzacji nieruchomości warszawskich stanowią podstawę wpisu w księgach wieczystych, jednak do decyzji tych jako dokumentów urzędowych mają zastosowanie także przepisy art. 244 k.p.c, i art. 250 k.p.c. Art. 244 § 1 k.p.c. zaś stanowi, iż dokumenty urzędowe, sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy władzy publicznej i inne organy państwowe w zakresie ich działania, stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone.

W przedmiotowej sprawie do wniosku (...) dołączono jedynie kopię decyzji Komisji do spraw reprywatyzacji nieruchomości warszawskich z dnia 09 lipca 2019 r., nr (...) potwierdzoną za zgodność z oryginałem przez głównego specjalistę H. K. wraz z upoważnieniem dla H. K. do poświadczania za zgodność z oryginałem odpisów dokumentów komisji do spraw reprywatyzacji nieruchomości warszawskich na potrzeby prowadzonych postępowań, w kopii poświadczonej za zgodność z oryginałem przez samą H. K..

Zgodnie z treścią art. 89 §1 k.p.c. tylko adwokat, radca prawny, rzecznik patentowy, a także radca Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej mogą sami uwierzytelnić odpis udzielonego im pełnomocnictwa oraz odpisy innych dokumentów wykazujących ich umocowanie.

Należy także wskazać, że Sąd uwzględnia stan rzeczy z chwili złożenia wniosku (zasada prawna - uchwała siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 2009 r., III CZP 80/09, OSNC2010).

Zgodnie z postanowieniem Sądu Najwyższego z dnia 09 marca 2004 r., sygn. akt VCK 448/03 brak podstaw do traktowania przeszkody do wpisu w rozumieniu art. 62ó ⁹ k.p.c. jako braku formalnego wniosku. Brak formalny to brak wniosku jako pisma procesowego. Można go usunąć na podstawie wezwania, przy zastosowaniu art. 130 k.p.c. (art. 13 § 2 k.p.c.). Art. 626 ⁹ k.p.c. ma jednak zastosowanie w sytuacji, gdy wniosek nie może być uwzględniony z powodu braku podstaw lub istnienia innych przeszkód do wpisu. Przeszkodę taką stanowi w szczególności brak odpowiednich dokumentów. W obowiązującym stanie prawnym nie istnieje podstawa do wzywania do usunięcia przeszkody wpisu. Jednoznaczne brzmienie art. 626 ⁹ k.p.c. nakazuje w wypadku istnienia przeszkody wpisu oddalenie wniosku wprost.

Mając powyższe na względzie Sąd Rejonowy orzekł jak na wstępie, na podstawie art. 518 ¹ § 3 k.p.c. i art. 13 § 2 k.p.c.

Apelację od powyższego postanowienia wniósł wnioskodawca, zaskarżając je w całości. W apelacji wnioskodawcy zaskarżonemu orzeczeniu zarzucono naruszenie przepisów postępowania, tj.:

1.  art. 31 ust. 2 ustawy o księgach wieczystych i hipotece poprzez jego nieprawidłowe zastosowanie poprzez uznanie, że podstawą wpisu może być jedynie oryginał dokumentu i pominięcie, że przepis ten nie odnosi się do dokumentów urzędowych w rozumieniu art. 244 k.p.c. i uznanie przedłożonych dokumentów za kopie, a nie ich urzędowo poświadczone odpisy, co spowodowało oddalenie wniosku w sytuacji, gdy do wniosku został załączony dokument w wymaganej przepisami formie;

2.  art. 250 § 1 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie, odmowę uznania, że przedłożone przez wnioskodawcę dokumenty należy uznać za urzędowo poświadczone przez organy władzy publicznej odpisy, a nie ich kopie i oddalenie wniosku, w sytuacji, gdy wnioskodawca powołał się na dokument spełniający wymagania stawiane przez ten przepis;

3.  art. 244 § 1 w zw. z art. 250 i art. 13 § 2 k.p.c. oraz art. 268a k.p.a. i nieprawidłowe zastosowanie art. 89 k.p.c., zamiast art. 268a k.p.a. poprzez błędne przyjęcie przez Sąd, że dokumenty, na które powołano się we wniosku, tj. odpis decyzji Komisji do spraw reprywatyzacji nieruchomości warszawskich (dalej zwaną Komisją) nr (...) z dnia 09 lipca 2019 r. wraz z odpisem upoważnienia dla pracowników z dnia 13 lutego 2018 r. nie zostały prawidłowo uwierzytelnione oraz że stosuje się do nich art. 31 ust. 2

u.k.w.h.;

4.  art. 626 ² § 3 k.p.c. w zw. z art. 40 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 09 marca 2017 r. o szczególnych zasadach usuwania skutków prawnych decyzji reprywatyzacyjnych dotyczących nieruchomości warszawskich wydanych z naruszeniem prawa oraz art. 626 ⁹ k.p.c., poprzez uznanie że te przepisy wymagają załączenia do wniosku o wpis oryginału dokumentu, a nie również urzędowo poświadczonego odpisu dokumentu i na skutek tego oddalenie wniosku (...) W. o wpis pomimo powołania się na ostateczną decyzję Komisji, a tym samym art. 233 § 1 k.p.c. poprzez sprzeczność istotnych ustaleń Sądu ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym.

W oparciu o powyższe zarzuty wnioskodawca wniósł o:

•

zmianę zaskarżonego postanowienia i uwzględnienie wniosku poprzez wykreślenie wpisów z księgi wieczystej z działu I dotyczących wyodrębnionych lokali i wpis w dziale II (...) W. księgi wieczystej (...),

ewentualnie

•

uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji;

•

zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego, z uwzględnieniem kosztów zastępstwa procesowego wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w trybie art. 98 § 11 k.p.c., liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty, według norm przepisanych (k. 335-337).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja wnioskodawcy nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy podziela i przyjmuje za własne zarówno dokonane przez Sąd I instancji ustalenia faktyczne, jak również prawną ocenę tych ustaleń wskazaną w pisemnych motywach orzeczenia.

Niezależnie od informacji przekazanej w odpowiedzi E. K. na apelację dotyczącej wydania przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w W. nieprawomocnego wyroku z dnia 03.03.2022 r., sygn. akt I SA/Wa 1877/19 uchylającego decyzję Komisji do spraw reprywatyzacji nieruchomości warszawskich z dnia 09.07.2019 r., sygn. (...), powtórzyć za Sądem Rejonowym trzeba, że na podstawie art. 626 ^{( 8)} § 2 k.p.c., rozpoznając ) wniosek o wpis sąd bada jedynie treść i formę wniosku, dołączonych do niego dokumentów oraz treść księgi wieczystej. Powołany przepis, ma charakter przepisu szczególnego i wyznacza granice kognicji sądu w postępowaniu wieczystoksięgowym. Według treści art. 31 ust. 1 u.k.w.h. wpis może być dokonany na podstawie dokumentu z podpisem notarialnie poświadczonym, jeżeli przepisy szczególne nie przewidują innej formy dokumentu.

Tymczasem skarżący, oczekując dokonania wpisu w księdze wieczystej, powołuje się na kopię decyzji Komisji do spraw reprywatyzacji nieruchomości warszawskich z dnia 09.07.2019 r., sygn, (...) (k. 186-210) poświadczoną za zgodność z oryginałem przez głównego specjalistę - H. K., z jednoczesnym załączeniem kopii upoważnienia dla m.in. tej osoby, poświadczonego za zgodność z oryginałem przez tę samą H. K. m.in. do wydawania zaświadczeń oraz do poświadczenia za zgodność ) z oryginałem / kopią odpisów dokumentów na potrzeby prowadzonych postępowań (k. 212). Zważywszy, że wnioskodawca nie przedstawił oryginału przedmiotowego upoważnienia, w pełni uzasadniona jest uwaga Sądu I instancji, iż zgodnie z art. 89 § 1 k.p.c. tylko adwokat, radca prawny, rzecznik patentowy, a także radca Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej mogą sami uwierzytelnić odpis udzielonego im pełnomocnictwa oraz odpisy innych dokumentów wykazujących ich umocowanie. Tak bowiem postąpiła (nielegitymująca się żadnym z wymienionych tytułów / profesji) główny specjalista - H. K., poświadczając upoważnienie z dnia 22.01.2019 r., które to umocowywało ją właśnie do dokonywania m.in. tego rodzaju czynności.

Mając zaś na uwadze, iż sąd wieczystoksięgowy nie prowadzi jakiegokolwiek postępowania wyjaśniającego, lecz - jak wskazano powyżej - bada jedynie treść i formę

wniosku, dołączonych do wniosku dokumentów oraz treść księgi wieczystej (art. 626 ⁸ § 2

k.p.c.), to przedmiot wpisu nie mógł być domniemany.

Z tych względów Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji postanowienia.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 520 § 3 k.p.c. w zw. z § 5 pkt 5 i § 10 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U.2015.1800 z późn. zm.).