Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 stycznia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Janusz Madej

Protokolant st. sekr. sądowy Dorota Hańc

po rozpoznaniu w dniu 14 stycznia 2014 r. w Bydgoszczy

na rozprawie

odwołania J. J.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 15 marca 2013 r. znak (...)

w sprawie: J. J.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych

Oddziałowi w B.

o emeryturę

I zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, iż przyznaje ubezpieczonemu J. J. prawo do emerytury od dnia 15 marca 2013 r.,

II nie stwierdza odpowiedzialności Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B. za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji,

III zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B. na rzecz ubezpieczonego J. J. kwotę 360 ( trzysta sześćdziesiąt ) zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego.

Na oryginale właściwy podpis.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 15 marca 2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. odmówił przyznania ubezpieczonemu J. J. prawa do emerytury w oparciu o przepis art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, iż ubezpieczony udokumentował 30 lat, 3 miesiące i 13 dni stażu ubezpieczeniowego. Wnioskodawca nie spełnia jednak wszystkich wymogów określonych w przepisach, ponieważ nie udokumentował wymaganego 15- letniego okresu pracy w szczególnych warunkach.

Ubezpieczony złożył odwołanie od tej decyzji, wnosząc o jej zmianę poprzez przyznanie mu prawa do emerytury. W uzasadnieniu odwołania ubezpieczony wskazał, iż w okresie od 1.09.1968 r. do 3.06.1995 r. był zatrudniony w (...) S.A. w I. na stanowisku spawacza. W związku ze szkodliwymi warunkami pracy otrzymywał dodatek pieniężny oraz mleko. Okoliczności dotyczące jego zatrudnienia mogą jednak potwierdzić świadkowie. Nadto ubezpieczony przedłożył kserokopie książeczki spawacza potwierdzającej jego uprawnienia do wykonywania prac spawalniczych.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. wniósł o oddalenie odwołania, podtrzymując dotychczasowe stanowisko. Organ rentowy wskazał ponadto, że ubezpieczony nie jest członkiem OFE.

Sąd ustalił, co następuje:

Powód J. J. urodzony w dniu (...) roku, złożył w dniu 21 lutego 2013 r. wniosek o przyznanie prawa do emerytury. Bezspornym jest, iż udokumentował on staż ubezpieczeniowy w wymiarze 30 lat, 3 miesięcy i 13 dni. Wnioskodawca nie jest członkiem OFE.

Organ rentowy nie uwzględnił do stażu pracy w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia powoda na stanowisku spawacza w (...) S.A. w I..

Z akt osobowych powoda oraz znajdujących się w aktach rentowych świadectw pracy i książeczki spawacza wynika, że ubezpieczony był zatrudniony w (...) S.A. i u poprzednika prawnego tej Spółki Akcyjnej w okresie od 1.09.1968 r. do 3.06.1995 r. na stanowisku ślusarza – spawacza, zaś 16 maja `1972 r. uzyskał uprawnienia spawalnicze. W okresie od 24.10.1972 r. do 18.10.1974 r. odbywał zasadniczą służbę wojskową. W okresach od 14.08.1992 r. do 4.09.1992 r. , od 13.07.1993 r. do 12.08.1993 r., od 23.08.1993 r. do 22.09.1993 r. i od 4.06.1994 r. do 3.06.1994 r. przebywał na urlopach bezpłatnych.

Powód od początku zatrudnienia w (...) S.A. do chwili powołania do zasadniczej służby wojskowej pracował w wydziale spawalniczym. Po odbyciu tej służby wojskowej pracę w wydziale budowy maszyn gdzie pracował do końca zatrudnienia. Zatrudnienie w Fabryce po odbyciu zasadniczej służby wojskowej, wnioskodawca podjął w dniu 3.11.1974 r. Wydział budowy maszyn, w którym powód był zatrudniony, został na około 5 lat przed rozwiązaniem stosunku pracy przez powoda połączony z działem gospodarki narzędziowej. Przez cały okres pracy w wydziale budowy maszyn powód zajmował się wyłącznie spawaniem. Pracę tę wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Powód spawał prasy hydrauliczne, cysterny - zbiorniki do wody dla rolnictwa, dmuchawy do słomy, wozy transmisyjne do cięcia słomy, korpusy pras i podwozia do cystern. W okresie pracy w dziale gospodarki narzędziowej również zajmował się spawaniem, przy czym w tym dziale spawał przyrządy wycinające – około 5 sztuk przyrządów w ciągu dnia pracy oraz konstrukcje stalowe służące do oprzyrządowania na produkcji - wykrojniki, podzespoły maszyn. Elementy do spawania, tj. blachy, kątowniki, płaskowniki, przygotowywali ślusarze. Powód zajmował się wyłącznie spawaniem.

Dowód: zeznania świadków M. K., T. T., R. B., T. H. przesłuchanie powoda ( e-protokół rozprawy ) dokumenty z akt osobowych, świadectwo pracy - akta ZUS.

Przepisy rozporządzenia wykonawczego z 7 lutego 1983 r., które nadal zachowały swoją moc na warunkach określonych w art. 32 ust. 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 162, poz. 1118 ze zm.), mają zastosowanie do wszystkich pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Zgodnie z § 2 tego rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku, a okresy te stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. Obowiązujące normy prawne w sposób jednoznaczny rozstrzygają, jakie środki dowodowe mogą stanowić podstawę do ustalenia konkretnych okoliczności w postępowaniu przed organem rentowym. W związku z tym organ rentowy, rozpoznając wniosek w sprawie prawa do emerytury z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach, może uwzględnić wyłącznie te okresy pracy w szczególnych warunkach, które zostały udowodnione za pomocą dokumentów. Dokumenty te są dla organu rentowego wiążące nie tylko w pozytywnym, ale i w negatywnym tego słowa znaczeniu. Oznacza to, że z jednej strony przedłożone zaświadczenie jest dowodem na fakt wykonywania przez zainteresowanego pracy w szczególnych warunkach, a z drugiej strony brak takiego zaświadczenia uniemożliwia ustalenie tej okoliczności za pomocą innych środków dowodowych. W przypadku, gdy zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczeń potwierdzających okresy wykonywania pracy w szczególnych warunkach z przyczyn od siebie niezależnych, art. 472 i 473 k.p.c. umożliwiają ustalenie tych okoliczności w drodze postępowania odwoławczego przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z ww. artykułami w postępowaniu w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych każdy fakt mający wpływ na prawo do świadczenia lub jego wysokość może być dowodzony wszelkimi środkami, które sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie za celowe. Sąd nie jest związany środkami dowodowymi określonymi dla dowodzenia przed organem rentowym. Zaliczenie nie udokumentowanych, spornych okresów pracy w szczególnych warunkach do stażu pracy uprawniającego do wcześniejszej emerytury wymaga dowodów nie budzących wątpliwości, spójnych i precyzyjnych. Na podstawie powyższego nie ulega wątpliwości, że w postępowaniu o świadczenie emerytalno-rentowe dopuszczalne jest – jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w uchwale z 27 maja 1985 r. (III UZP 5/85) – przeprowadzenie przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych dowodu z zeznań świadków na okoliczność zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, jeżeli zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy z powodu jego likwidacji lub zniszczenia dokumentów dotyczących zatrudnienia. Okres pracy w warunkach szczególnych można również ustalić w postępowaniu sądowym na podstawie zeznań świadków i akt osobowych.

Sąd uznał zeznania świadków za wiarygodne. Świadkowie dokładnie opisali charakter pracy wykonywanej przez wnioskodawcę, ponadto w tym samym czasie byli zatrudnieni w tym samym przedsiębiorstwie co powód. Zarówno świadectwa pracy, jak i dokumenty zawarte w aktach osobowych, potwierdzają przedstawione powyżej zeznania i dają podstawę do zaliczenia spornego okresu do okresu pracy w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego. Wykonywana przez powoda praca wymieniona jest w wykazie "A" dziale XIV poz. 12 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 z 1983 r., poz. 43.) Podkreślić należy, iż ubezpieczony posiadał uprawnienia potwierdzone stosownym zaświadczeniem do wykonywania prac spawalniczych, co dodatkowo potwierdza zasadność zaliczenia ubezpieczonemu w/w okresu pracy jako pracy w warunkach szczególnych, nawet przy wyłączeniu okresów przebywania na urlopie bezpłatnym. Sąd zaliczył również ubezpieczonemu do prac wykonywanych w warunkach szczególnych okres odbywania prze niego zasadniczej służby wojskowej, bowiem zarówno przed powołaniem do odbycia zasadniczej służby wojskowej, jak i po odbyciu tej służby ubezpieczony był zatrudniony w warunkach szczególnych jako spawacz.

Ponieważ zaliczenie wymienionego wyżej okresu ( z wyłączeniem okresów urlopów bezpłatnych ) spowodowało, że odwołujący spełnia warunki konieczne do przyznania emerytury określone w art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. 1998 r. Nr 162 poz. 1118) i w § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 z 1983 r., poz. 43 ze zm.), należało uznać, że ubezpieczony spełnił wszystkie warunki do przyznania mu emerytury.

Kierując się powyższym Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. w punkcie I wyroku zmienił decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury od dnia (...)r., tj. daty ukończenia wieku 60 lat.

Zgodnie z § 2 ust 1 ust 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach i szczególnym charakterze okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Okresy te stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. Ponieważ w postępowaniu przed organem rentowym dokumenty, o jakich stanowi § 2 ust 2 pkt 2 rozporządzenia, nie zostały przedstawione, Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie mógł dokonać ustaleń pozwalających na przyznanie dochodzonego świadczenia. Z tego względu należało stwierdzić, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sporu na podstawie art. 98 § 1 i 3 i art. 99 k.p.c. w zw. z § 11 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.), zasądzając od pozwanego organu na rzecz powoda kwotę 360,00 zł tytułem kosztów zastępstwa prawnego.

SSO Janusz Madej