Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VI Ka 301/22

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 września 2022 r.

Sąd Okręgowy w Elblągu VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: sędzia Natalia Burandt

Sędziowie: Elżbieta Kosecka - Sobczak

Marek Nawrocki

Protokolant: st. sekr. sąd. Magdalena Popławska

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Elblągu Beaty Kichner - Andrzejewskiej

po rozpoznaniu w dniu 23 września 2022 r. w Elblągu sprawy

E. K., s. A. i E., ur. (...) w E.

skazanego wyrokiem łącznym

z powodu apelacji wniesionej przez obrońcę skazanego

od wyroku łącznego Sądu Rejonowego w Elblągu

z dnia 07 grudnia 2021 r. sygn. akt VIII K 153/21

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok,

II.  zwalnia skazanego E. K. w całości od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

Elżbieta Kosecka – Sobczak Natalia Burandt Marek Nawrocki

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 301/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Elblągu z dnia 07 grudnia 2021r. sygn. akt VIII K153/21

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1

Zarzut rażąco surowej kary, którą orzeczono w wymiarze 3 lat i 3 miesięcy pozbawienia wolności podczas gdy okoliczności postępowań uzasadniają zastosowanie zasady absorpcji

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja obrońcy skazanego E. K. jako niezasadna nie zasługiwała na uwzględnienie.

Tytułem wstępu stwierdzić należy, iż Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy przeprowadził przewód sądowy i przy zastosowaniu art. 4 § 1 kk zgodnie z zasadami określonymi w art. 569 § 1 kpk, art. 85 § 1 § i § 2 kk, art. 86 §1 kk i art. 90 § 2 kk w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 lipca 2015r. do dnia 24 czerwca 2020r., dokonał połączenia orzeczonych wobec skazanego E. K.:

-wyrokiem Sądu Rejonowego w E. z dnia 11 grudnia 2018r. w sprawie (...) i

- wyrokiem Sądu Rejonowego w E. z dnia 04 listopada 2020r w sprawie (...)

kar pozbawienia wolności i środków karnych

Skarżący nie zakwestionował ani wyboru ustawy - Kodeks karny w brzmieniu obowiązującym od dnia 01 lipca 2015r do dnia 24 czerwca 2020r. ani sposobu utworzenia przez sąd meriti realnego zbiegu przestępstw, zaś apelację skierował wyłącznie przeciwko rozstrzygnięciu o karze łącznej zawartej w pkt I zaskarżonego wyroku.

Ustosunkowując się do zarzutu rażącej niewspółmierności kary, zawartego w apelacji obrońcy skazanego, wskazać należy, iż zachodzi ona jedynie wówczas gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, można było przyjąć, że zachodziłaby wyraźna różnica pomiędzy karą wymierzoną przez Sąd I instancji, a karą jaką należałoby wymierzyć w instancji odwoławczej, w następstwie prawidłowego zastosowania w sprawie dyrektyw wymiaru kary. Stwierdzić także należy, iż nie chodzi tu o każdą ewentualną różnicę w ocenach co do wymiaru kary ale o różnice tak zasadniczej natury, iż karę dotychczas wymierzoną nazwać byłoby można – również w potocznym tego sława znaczeniu – „rażąco” niewspółmierną, tj. niewspółmierną w stopniu nie dającym się zaakceptować (OSNPG 1974/3-4/51; OSNPK 1995/6/18). Wypada także przypomnieć, że sąd odwoławczy może skorygować zaskarżony wyrok odnośnie wymiaru kary lecz nie w każdym przypadku gdy ma wątpliwości co do jej wysokości, a wyłącznie wtedy kiedy stwierdzi, iż niewspółmierność orzeczonej kary ma charakter rażący.

Sytuacja taka, zdaniem Sądu Okręgowego, w przedmiotowej sprawie jednak nie zachodzi.

W ocenie sądu odwoławczego wymierzona E. K. w pkt I zaskarżonego wyroku kara łączna 3 lat i 3 miesięcy pozbawienia wolności, nie razi surowością.

Wydając wyrok łączny, sąd orzekający, nie jest uprawniony do ponownego rozważenia tych samych okoliczności, które legły u podstaw wymiaru kar w poprzednio osądzonych sprawach lecz powinien rozważyć przede wszystkim, czy pomiędzy poszczególnymi czynami, za które wymierzono te kary, istnieje ścisły związek czasowy, podmiotowy lub przedmiotowy, czy też związek ten jest dość odległy lub w ogóle go brak, a ponadto powinien rozważyć, czy okoliczności, które zaistniały już po wydaniu poprzednich wyroków, przemawiają za korzystnym lub niekorzystnym ukształtowaniem kary łącznej /wyrok SN z dnia 25. 10.1983 roku, sygn. IV KR 213/83, OSNKW 1984/5-6/65, przegląd orzeczn.: Ćwiąkalski Z. ZoIl A. NP 985/6/54, glosa: Paprzycki LK. NP 986/3/112/. Postępowanie bowiem co do wydania wyroku łącznego nie spełnia funkcji kontrolno - rewizyjnych w stosunku do poprzednio wydanych orzeczeń, nie może więc dotyczyć tego, o czym prawomocnie rozstrzygnięto w tychże wyrokach.

Rozpoznając sprawę Sąd Rejonowy w uzasadnieniu wyroku wskazał jakie okoliczności potraktował w stosunku do skazanego E. K. obciążająco, a jakie łagodząco i czym kierował się wymierzając skazanemu w pkt I karę łączną 3 lat i 3 miesięcy pozbawienia wolności na zasadzie asperacji (zaostrzenia zasady absorbcji).

Sąd Okręgowy podzielił w pełni zaprezentowaną przez Sąd Rejonowy w uzasadnieniu wyroku argumentację przemawiającą za orzeczeniem w pkt I zaskarżonego wyroku kary łącznej w wymiarze 3 lat i 3 miesięcy pozbawienia wolności.

Zdaniem Sądu Okręgowego, wbrew wywodom obrońcy, zawarta w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku ocena związku przedmiotowo - podmiotowego i czasowego pomiędzy poszczególnymi czynami oraz postawy skazanego podczas odbywania kary w warunkach izolacji więziennej jest jak najbardziej prawidłowa i zasługuje na aprobatę. W tym zakresie Sąd Rejonowy prawidłowo zaakcentował wszystkie powyższe okoliczności. Rozważając kwestię bliskości podmiotowo-przedmiotowej oraz czasowej pomiędzy poszczególnymi czynami objętymi wyrokiem łącznym w pkt I, stwierdzić należy, że wbrew wywodom apelującego, Sąd I instancji zasadnie skonstatował, iż występki pozostające w powyższym zbiegu realnym przede wszystkim nie są w pełni tożsame. E. K. został bowiem skazany za przestępstwa różnorodzajowe, tj. przeciwko zdrowiu – art. 157 § 1 kk, przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji z art. 178a kk i art. 178b kk i przeciwko wymiarowi sprawiedliwości z art. 244 kk. Ponadto, jak słusznie zauważył sąd meriti, nie zachodzi pomiędzy nimi także zbieżność czasowa albowiem przestępstwa pozostające w zbiegu realnym utworzonym w pkt I skazany popełnił na przestrzeni 1 roku i dwóch miesięcy, tj. od czerwca 2018r. do sierpnia 2019. Trafnie również zaakcentował sąd orzekający, iż skala przestępczej działalności, stanowiącej podstawę przyjęcia realnego zbiegu przestępstw, a szczególnie wielość występków popełnionych przez skazanego, a tym samym mnogość dóbr naruszonych - nie przemawiają za istnieniem ścisłego związku pomiędzy nimi.

Wbrew argumentom zawartym w apelacji, Sąd I instancji prawidłowo także ocenił proces resocjalizacyjny skazanego, który ponownie w izolacji więziennej przebywa dopiero od 09 sierpnia 2019r, a mianowicie uwzględnił aktualnie niebudzącą zastrzeżeń odnośnie jego zachowania opinię z Zakładu Karnego (początkowo jego zachowanie oceniono jako naganne – karany dyscyplinarnie, a później nastąpiła znaczna poprawa zachowania), co znalazło adekwatne odzwierciedlenie przy wymiarze kary łącznej. Sąd Rejonowy bowiem uwzględnił i podkreślił, iż skazany w warunkach izolacji więziennej obecnie nie sprawia problemów wychowawczych, był wielokrotnie wyróżniany nagrodami, nie przejawia zachowań agresywnych, w kontaktach z przełożonymi postępuje właściwie, w gronie współosadzonych funkcjonuje zgonie i bezkonfliktowo, odbywa karę w ramach programowego oddziaływania, ale jednocześnie dostrzegł, że wcześniej był on dwukrotnie karany dyscyplinarnie. Co znamienne, apelujący w żaden sposób się nie odniósł się bowiem do innych ujawnionych aspektów dotyczących sylwetki skazanego, a mianowicie w tejże samej opinii z Zakłady Karnego wskazano jednocześnie, że osadzony wcześniej zachowywał się nagannie i był karny dyscyplinarnie. Zauważyć także należy, że - jak wynika z powyższej opinii - skazany

nie wykazuje motywacji w kierunku zmiany podejścia do problemu narkotykowego, a jego skuteczny proces resocjalizacyjny zaczął się stosunkowo niedawno. Powyższe okoliczności, prawidłowo zresztą uwzględnione przez sąd merii przy wymiarze kary łącznej pozbawienia wolności – wzmacniają stanowisko sądu I instancji, że dotychczasowy, ponownie zapoczątkowany, proces resocjalizacji skazanego nie przebiegał w pełni skutecznie, a zatem wymaga on dalszego jego wdrażania.

Analiza pisemnych motywów wyroku uprawnia zatem do wniosku, że wbrew zarzutom apelującego, Sąd Rejonowy uwzględnił i właściwie docenił, wynikającą z opinii z Zakładu Karnego okoliczność, co do aktualnie niebudzącego zastrzeżeń zachowania skazanego w warunkach izolacji.

Sąd I instancji w pełni zasadnie także uznał, że zakwestionowane przez apelującego rozstrzygnięcie determinuje nadto fakt, że skazany korzystał już z dobrodziejstwa instytucji określonej w art. 85 kk w ramach uprzednio wymierzanej mu kary łącznej na zasadzie asperacji (w sprawie o sygn. akt (...)). Ponadto wbrew wywodom apelującego całokształt postawy skazanego, w tym dokonanie przez niego wielu przestępstw, za które został wielokrotnie prawomocnie skazany (łącznie 19 prawomocnych wyroków skazujących i 4 wyroki łączne) - jednoznacznie świadczy o rażącym lekceważeniu przez niego porządku prawnego, a tym samym wyklucza przyjęcie wobec niego pozytywnej prognozy. Skazany pomimo danej mu kilkakrotnie szansy na zmianę swojego postępowania przez wymierzenie mu kar łagodniejszego rodzaju, z szansy tej nie skorzystał dopuszczając się kolejnych, równie poważnych przestępstw. Okoliczności te, dostrzeżone przez sąd meriti, eliminują zatem możliwość jeszcze łagodniejszego potraktowania skazanego i znaczniejszego premiowania go, a tym samym wzmacniają, zawartą w pisemnych motywach wyroku, argumentację przemawiającą za odstąpieniem od zastosowania zasady absorpcji przy wymiarze kary łącznej w przypadku tego konkretnie zbiegu realnego.

W ocenie Sądu Okręgowego, nie zachodzą więc w odniesieniu do zbiegu realnego określonego w pkt I zaskarżonego wyroku, przesłanki zastosowania zasady absorpcji, jak o to postulował autor apelacji. Sąd Okręgowy podzielił w tym zakresie stanowisko wyrażone w wyroku SA w Katowicach z dnia 08.03.2001 r. sygn. akt II AKa 59/01, Prok. i Pr. 2002/3/21, iż zasadę absorpcji stosuje się, gdy przestępstwa objęte realnym zbiegiem w liczbie nie więcej jak dwa, wskazują na bliską więź przedmiotową i podmiotową, są jednorodzajowe i popełnione zostały w bliskim związku czasowym i miejscowym, stanowiąc jeden zespół zachowań sprawcy, objęty jednym planem działania. Na wymiar kary łącznej w oparciu o zasadę pełnej absorpcji winny też mieć wpływ okoliczności, które ustawowo wskazują na możliwość zastosowania nadzwyczajnego złagodzenia kary, ale gdy nie sprzeciwiają się temu względy prewencyjne.

Analiza zgromadzonego w niniejszej sprawie materiału dowodowego, szerzej zaprezentowana w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku, nakazuje – wbrew intencji apelującego, uznać, iż w istocie żaden z określonych warunków uzasadniających zastosowanie wobec skazanego zasady absorpcji nie został spełniony. Za powyższą konstatacją przemawia także trafna zasada, iż absorpcję kar należy stosować bardzo ostrożnie, biorąc pod uwagę negatywną co do sprawcy przesłankę prognostyczną, jaką jest popełnienie kilku przestępstw (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 12.07.2000 r. sygn. akt II AKa 171/00, OSA 2001/2/5).

Konkludując stwierdzić należy, iż wymierzona skazanemu w pkt I zaskarżonego wyroku kara łączna w wymiarze 3 lat i 3 miesięcy pozbawienia wolności jest jak najbardziej sprawiedliwa, uwzględniające zarazem wszystkie dyrektywy wymiaru kary. W ocenie Sądu Okręgowego tak ukształtowana represja karna stwarza realne możliwości osiągnięcia korzystnych efektów poprawczych w zachowaniu skazanego. Powinna ona zarazem wywołać w świadomości skazanego przeświadczenie o nieuchronności kary oraz wyrobić poczucie odpowiedzialności i poszanowania prawa. Poza tym kara łączna w oznaczonym wymiarze będzie oddziaływała właściwie na społeczeństwo, osiągając w ten sposób cele prewencji ogólnej, poprzez odstraszanie innych od popełniania tego typu przestępstw.

Odnosząc się nadto do pisma skazanego z dnia 23 maja 2022r. należy ponownie wskazać, że – jak słusznie wykazał sąd I instancji – w stosunku do kar pozbawienia wolność orzeczonych wyrokiem Sądu Rejonowego w E. w sprawie o sygn. akt (...) i wyrokiem Sądu Rejonowego w G. w sprawie o sygn. akt (...) nie zachodziły warunki do wydania wyroku łącznego i objęcia tych kar węzłem kary łącznej albowiem już w chwili orzekania przez sąd I instancji obie te kary były w całości wykonane. Zgodnie zaś z treści art. 85 kk w brzmieniu obowiązującym do dnia 24 czerwca 2020r podstawą orzeczenia kary łącznej były kary wymierzone i podlegające wykonaniu. Niedopuszczalne było zatem połączenie kar już wykonanych. W świetle także obecnie obowiązujących przepisów nie tylko nie zachodziły warunki do wydania wyroku łącznego obejmującego te kary, ale także orzekanie w tym przedmiocie było niedopuszczalne wobec jednoznacznej treści art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 19 czerwca 2020r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19, który w takim układzie procesowym nakazywał stosowanie do kar prawomocnie orzeczonych przed dniem wejścia w życie znowelizowanej ustawy - przepisów rozdziału IX ustawy Kodek karny w brzmieniu dotychczasowym.

Z przedstawionych wyżej względów, Sąd Okręgowy nie stwierdzając w zaskarżonym wyroku zarzucanego mu uchybienia, na mocy art. 437 § 1 kpk, utrzymał orzeczenie w mocy, jako w pełni słuszne i trafne.

Wniosek

wniosek o zmianę pkt I zaskarżonego wyroku i wymierzenie skazanemu kary łącznej w wymiarze 2 lat pozbawienia wolności za przestępstwa/a orzeczone wyrokami Sądu Rejonowego w E. w sprawie o sygn. (...) oraz Sądu Rejonowego w E. w sprawie o sygn. (...)

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec niestwierdzenia przez sąd odwoławczy zarzucanego w apelacji uchybienia - brak było podstaw do uwzględnianie wniosku o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie skazanemu kary łącznej w wymiarze 2 lat pozbawienia wolności za przestępstwa/a orzeczone wyrokami Sądu Rejonowego w E. w sprawie o sygn. (...) oraz Sądu Rejonowego w E. w sprawie o sygn. (...), czyli na zasadzie pełnej absorpcji.

.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok Sądu Rejonowego w Elblągu z dnia 07 grudnia 2021r. sygn. akt VIII K 153/21

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

W świetle wymowy całokształtu ujawnionych okoliczności i dowodów determinujących wymiar kary, kompleksowo i prawidłowo ocenionych przez sąd I instancji oraz wobec braku podstaw do uwzględnienia podniesionego zarzutu i wniosku zawartego w apelacji obrońcy o wymierzenie skazanemu kary łącznej na zasadzie pełnej absorbcji - Sąd Okręgowy na mocy art. 437 § 1 kpk, utrzymał w mocy zaskarżony wyrok w powyższym zakresie, jako w pełni słuszny i trafny.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

Sąd Okręgowy na mocy art. 634 k.p.k. w zw. z art. 624 § 1 k.p.k. i art. 17 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 23.06.1973r. o opłatach w sprawach karnych zwolnił skazanego E. K. w całości od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze albowiem istnieją podstawy do uznania, że ich uiszczenie byłoby dla niego zbyt uciążliwe z uwagi na fakt odbywania kary pozbawianie wolności i brak dochodów.

.

7.  PODPIS

Elżbieta Kosecka – Sobczak Natalia Burandt Marek Nawrocki