Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 lutego 2023 r.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w następującym składzie:

Przewodniczący: Sędzia Urszula Sipińska-Sęk

Protokolant: st. sekr. sądowy Zofia Aleksandrowicz

po rozpoznaniu w dniu 28 lutego 2023 r. w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku M. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o składki na ubezpieczenie społeczne

na skutek odwołania M. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia (...) sygn.: (...)

1.  oddala odwołanie,

2.  zasądza od wnioskodawcy M. K. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. kwotę 180 (sto osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

Sygn. akt VU 10/20

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia (...) roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. stwierdził, że M. K. jest dłużnikiem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Solidarnościowy Fundusz Wsparcia Osób Niepełnosprawnych oraz odsetek za zwłokę od tych składek naliczonych na dzień wydania decyzji w łącznej wysokości 74 278.83 zł., w tym

- z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne za okres od grudnia 2014r. do lipca 2019r.- 41 778,28 zł. oraz z tytułu odsetek za zwłokę 8192zł.,

- z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne za okres od grudnia 2014r. do lipca 2019r.-16 893,64zł. oraz z tytułu odsetek za zwłokę 3287 zł.;

- z tytułu składek na Fundusz Pracy i Solidarnościowy Fundusz Wsparcia Osób Niepełnosprawnych Świadczeń Pracowniczych za okres od grudnia 2014r. do lipca 2019r.– 3 494,91 zł. oraz z tytułu odsetek za zwłokę 633zł.;

W odwołaniu pełnomocnik skarżącego wniósł o uwzględnienie odwołania przez uchylenie decyzji w całości, zasadzenie kosztów postępowania, zawieszenie postępowania do czasu prawomocnego zakończenia sprawy o ustalenie właściwego ustawodawstwa w zakresie ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych w okresie objętym sporną decyzją. W uzasadnieniu pełnomocnik skarżącego zarzucił, że decyzja jest przedwczesna, gdyż skarżący w spornym okresie nie tylko prowadził działalność gospodarczą w Polsce, ale ponadto wykonywał pracę najemną na terenie Wielkiej Brytanii, z tytułu której opłacał składki i podlegał ubezpieczeniom społecznym, co wyklucza podleganie ustawodawstwu krajowemu. Pełnomocnik skarżącego podniósł, że w takiej sytuacji organ rentowy, przed wydaniem decyzji wymiarowej, powinien w pierwszej kolejności ustalić jakiemu ustawodawstwu (polskiemu czy angielskiemu)podlega skarżący, czego nie uczynił.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych. ZUS podniósł, że instytucja brytyjska pismem z 9 listopada 2018 roku poinformowała ZUS, że nie może potwierdzić zatrudnienia skarżącego w Wielkiej Brytanii od 1 lipca 2014 roku i nie może wydać dokumentu A1. Po otrzymaniu tej informacji ZUS pismem z 30 stycznia 2019 roku ustalił, że właściwym dla skarżącego w zakresie zabezpieczenia społecznego jest ustawodawstwo polskie od 1 lipca 2014 roku i poinformował skarżącego, że po upływie 2 miesięcy od doręczenia w/w pisma, co nastąpiło 4 lutego 2019 roku, może wystąpić z wnioskiem o wydanie decyzji administracyjnej, czego skarżący nie uczynił, a co spowodowało, że ustalone przez ZUS pismem z 30 stycznia 2019 roku dla skarżącego ustawodawstwo polskie od 1 lipca 2014 roku stało się ostateczne na podstawie art. 16 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. ZUS stwierdził, że wydanie zaskarżonej decyzji było konsekwencją wcześniejszego ustalenia dla skarżącego jako właściwego ustawodawstwa polskiego od lipca 2014 roku. Dlatego ZUS wniósł o oddalenie wniosku o zawieszenie postępowania. ZUS podniósł, że twierdzenia skarżącego dotyczące pracy na terenie Wielkiej Brytanii i podlegania ustawodawstwu brytyjskiemu w spornym okresie, wobec ustalenia jako ostatecznego ustawodawstwa polskiego, wykraczają poza zakres zaskarżonej decyzji, która dotyczy długu skarżącego wobec ZUS z tytułu składek, nie zaś kwestii ustalenia właściwego ustawodawstwa.

W dniu 21 lutego 2020 roku wnioskodawca wniósł do ZUS o wydanie decyzji administracyjnej w przedmiocie ustalenia właściwego ustawodawstwa w okresie od 1 lipca 2014 roku do 31 lipca 2019 roku.

W rozpoznaniu tego wniosku decyzją nr (...) z (...) roku ZUS stwierdził, że M. K. podlega ustawodawstwu polskiemu w okresie od 1 lipca 2014 roku do 31 lipca 2019 roku.

M. K. wniósł odwołanie od decyzji nr (...) z (...) roku. Sprawa została zadekretowana pod sygn.. akt V U 548/20.

Postanowieniem z 11 sierpnia 2020 roku Sąd Okręgowy na podstawie art. 177 § 1 pkt 1 k.p.c. zawiesił postępowanie w sprawie do czasu prawomocnego zakończenia postępowania w sprawie o sygn.. akt VU 548/20.

Postanowieniem z dnia 3 października 2022 roku Sąd Okręgowy na podstawie art. 180§1 pkt 4 k.p.c. podjął zawieszone postępowanie w sprawie wobec prawomocnego zakończenia postępowania w sprawie o sygn.. akt VU 548/20.

Zarządzeniem Przewodniczącego z 6 października 2022 roku zobowiązano pełnomocnika wnioskodawcy do zgłoszenia w terminie 21 dni ewentualnych wniosków dowodowych i twierdzeń w s prawie pod rygorem ich późniejszego pominięcia. Zarządzenie to zostało doręczone pełnomocnikowi skarżącego w dniu 12 października 2022 roku (k. 42 akt).

Pełnomocnik skarżącego – w wykonaniu zarządzenia z 6 października 2022 roku - nie zgłosił żadnych wniosków dowodowych ani twierdzeń w sprawie.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

M. K. prowadzi pozarolniczą działalność w Polsce od lipca 2005 roku.

Działalność gospodarczą prowadził także w spornym okresie od grudnia 2014r. do lipca 2019r. Wnioskodawca nie uiścił składek z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Solidarnościowy Fundusz Wsparcia Osób Niepełnosprawnych oraz odsetek za zwłokę od tych składek naliczonych na dzień wydania zaskarżonej decyzji w łącznej wysokości 74 278.83 zł., w tym:

- z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne za okres od grudnia 2014r. do lipca 2019r.- 41 778,28 zł. oraz z tytułu odsetek za zwłokę 8192zł.,

- z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne za okres od grudnia 2014r. do lipca 2019r.-16 893,64zł. oraz z tytułu odsetek za zwłokę 3287 zł.;

- z tytułu składek na Fundusz Pracy i Solidarnościowy Fundusz Wsparcia Osób Niepełnosprawnych Świadczeń Pracowniczych za okres od grudnia 2014r. do lipca 2019r.– 3 494,91 zł. oraz z tytułu odsetek za zwłokę 633zł.;

(okoliczności bezsporna)

W lutym 2020 roku wnioskodawca wniósł do ZUS o wydanie decyzji administracyjnej w przedmiocie ustalenia właściwego ustawodawstwa w okresie od 1 lipca 2014 roku do 31 lipca 2019 roku.

W rozpoznaniu tego wniosku decyzją nr (...) z (...) roku ZUS stwierdził, że M. K. podlega ustawodawstwu polskiemu w okresie od 1 lipca 2014 roku do 31 lipca 2019 roku.

M. K. wniósł odwołanie od decyzji nr (...) z (...) roku. Sprawa została zadekretowana pod sygn.. akt V U 548/20.

Wyrokiem z dnia 29 września 2021 roku Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. w sprawie V U 584/20 oddalił odwołanie M. K. od decyzji ZUS z (...) roku nr (...) i zasądził od wnioskodawcy na rzecz ZUS zwrot kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 180zł.

(dowód: wyrok z uzasadnieniem – k. 48, 52-63 akt VU 548/20)

Sąd Apelacyjny w Łodzi wyrokiem z dnia 1 sierpnia 2022 roku sygn. akt III AUa 1476/21 oddalił apelację M. K. od wyroku Sądu Okręgowego w Piotrkowie Tryb. w sprawie V U 584/20 i zasądził od wnioskodawcy na rzecz ZUS kwotę 240zł. tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

(dowód: wyrok – k. 95 akt V U 548/20)

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

W spornym okresie od 1 grudnia 2014 roku do 31 grudnia 2019 roku M. K. podlegał ustawodawstwu polskiemu, co wynika z prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w Piotrkowie Tryb. w sprawie V U 584/20, którym to wyrokiem w przedmiotowej sprawie Sąd jest związany na podstawie art. 365 k.p.c. Wyrok ten korzysta także z powagi rzeczy osądzonej (art. 366 k.p.c.).

Stosownie do treści art. 366 k.p.c. wyrok prawomocny ma powagę rzeczy osądzonej tylko co do tego, co w związku z podstawą sporu stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia, a ponadto tylko między tymi samymi stronami. Innymi słowy, o wystąpieniu stanu powagi rzeczy osądzonej rozstrzyga tożsamość podstawy faktycznej i prawnej rozstrzygnięcia oraz tożsamość stron (tak postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z 26 stycznia 2012r. I UK 301/11). Z powagą rzeczy osądzonej mamy zatem do czynienia wówczas, gdy zapadło już prawomocne rozstrzygnięcie dotyczące tego samego przedmiotu postępowania, które toczyło się między tymi samymi stronami. Granice przedmiotowe powagi rzeczy osądzonej określa przedmiot rozstrzygnięcia i podstawa faktyczna tego rozstrzygnięcia.

Powyższe oznacza, że Sąd nie może ponownie badać i ustalać kwestii objętych wyrokiem w sprawie VU 584/20, a zatem kwestii podlegania ubezpieczeniom społecznym wnioskodawcy w okresie od 1 lipca 2014 roku do grudnia 2019 roku. Sąd obowiązany jest przyjąć, że konkretna kwestia, objęta mocą wiążącą, kształtuje się tak, jak orzeczono o niej w prawomocnym orzeczeniu. Ponadto w przypadku objęcia decyzji ZUS kontrolą sądową, jej wzruszenie może nastąpić jedynie w drodze skargi o wznowienie postępowania sądowego, a takiego postępowania w sprawie VU 584/20 skarżący nie zainicjował.

Jedynym zarzutem pełnomocnika skarżącego zawartym w odwołaniu była przedwczesność wydania zaskarżonej decyzji, z uwagi na brak ustalenia właściwego ustawodawstwa dla wnioskodawcy za sporny okres. Wobec wydania przez ZUS decyzji nr (...) z (...) roku ustalającej ustawodawstwo polskie dla wnioskodawcy w okresie od 1 lipca 2014 roku do 31 lipca 2019 roku oraz oddalenia odwołania wnioskodawcy od tej decyzji prawomocnym wyrokiem w sprawie VU 584/20, zarzut ten się zdezaktualizował. Sąd w niniejszym postępowaniu jest związany prawomocnym wyrokiem w sprawie V U 548/20, co oznacza że kwestia podlegania właściwemu ustawodawstwu przez wnioskodawcę w okresie od 1 lipca 2014 roku do 31 lipca 2019 roku, jako prawomocnie rozstrzygnięta, nie może być przedmiotem ponownego ustalania w niniejszej sprawie.

Dlatego po prawomocnym zakończeniu postępowania w sprawie V U 548/20 i podjęciu postępowania w sprawie, Zarządzeniem z 6 października 2022 roku Przewodnicząca zobowiązała pełnomocnika wnioskodawcy do zgłoszenia w terminie 21 dni ewentualnych wniosków dowodowych i twierdzeń w sprawie pod rygorem ich późniejszego pominięcia. Zarządzenie to zostało doręczone pełnomocnikowi skarżącego w dniu 12 października 2022 roku (k. 42 akt) i pozostało bez jakiejkolwiek odpowiedzi. Również na wyznaczony termin rozprawy nie stawił się skarżący ani jego pełnomocnik pomimo prawidłowego zawiadomienia. Co więcej skarżący był wezwany na termin rozprawy do osobistego obowiązkowego stawiennictwa celem dopuszczenia dowodu z przesłuchania. Skarżący nie stawiając się bez usprawiedliwienia na terminie rozprawy, uniemożliwił przeprowadzenie dowodu z jego przesłuchania.

Tym samym strona skarżąca nie zgłosiła jakichkolwiek zarzutów do zaskarżonej decyzji ani co do zasady, ani co do wysokości obliczonych przez ZUS składek w decyzji.

Zgodnie z treścią art. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. z dnia 6 lutego 2020 r. (Dz.U. z 2020 r. poz. 266)) ustawa ta określa m.in. zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasady ustalania składek na ubezpieczenia społeczne oraz podstaw ich wymiaru.

W art. 6 ustawy wymienione są sytuacje, kiedy podleganie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z wymienionych w tym przepisie tytułów jest obowiązkowe. I tak, zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 pkt 5 wyżej wymienionej ustawy osoby prowadzące pozarolniczą działalność, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.

W myśl natomiast art. 12 ust. 1 ustawy obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Zgodnie z art. 13 pkt 4 obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnym, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu podlegają osoby prowadzące pozarolniczą działalność – od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie art. 36aa oraz przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 roku – Prawo przedsiębiorców.

Na podstawie natomiast art. 66 ust. 1 pkt 1 lit c ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 roku, Nr 164, poz. 1027 ze zm.) osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają obowiązkowo ubezpieczeniu zdrowotnemu, co w konsekwencji powoduje obowiązek opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Osoby prowadzące pozarolniczą działalność na podstawie art. 104 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 roku, Nr 69, poz. 415 ze zm.) opłacają obowiązkowo składki na Fundusz Pracy.

Stosownie zaś do art. 4 ustawy o Funduszu Solidarnościowym z dnia 23 października 2018 r. (Dz.U. z 2018 r. poz. 2192) do obowiązkowych składek na Fundusz stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące obowiązkowych składek na Fundusz Pracy. Wysokość składki na ten Fundusz określa ustawa budżetowa. W myśl art. 5 ustawy o Funduszu Solidarnościowym poboru składek na Fundusz dokonuje Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Składki na Fundusz płatnik składek oblicza łącznie ze składkami na Fundusz Pracy w wysokości sumy stóp procentowych tych składek i wykazuje w deklaracji rozliczeniowej w łącznej kwocie.

Wnioskodawca w spornym okresie – co jest w sprawie bezsporne- prowadził na terenie Polski działalność gospodarczą. Jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą, był zobowiązany do uiszczania należnych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, wypadkowe oraz Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy.

Skarżący jako płatnik składek był zobowiązany zatem uiścić na rzecz ZUS za okres od grudnia 2014 roku do lipca 2019 roku składki na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy (art. 46 ust 1 ustawy systemowej), czego nie uczynił.

W będącej przedmiotem osądu sprawie płatnik – jak wyżej podniesiono - nie kwestionował wysokości składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy za okres od grudnia 2014 roku do lipca 2019 roku. Podnoszony zaś przez skarżącego zarzut podlegania ustawodawstwu angielskiemu, został rozstrzygnięty na niekorzyść płatnika prawomocnym wyrokiem w sprawie V U 548/20.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴§1 k.p.c. oddalił odwołanie.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c.