Pełny tekst orzeczenia

§UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 821 / 22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2.

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb. z dnia 8 września 2022 r. w sprawie II K 127 / 22

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.  podniesiony w apelacji obrońcy zarzut mogącej mieć wpływ na treść zaskarżonego wyroku obrazy przepisów postępowania, tj. art. 4 kpk w zw. z art. 7 kpk oraz art. 5 § 2 kpk;

2.  podniesiony w apelacji oskarżyciela posiłkowego zarzut mogącej mieć wpływ na treść zaskarżonego wyroku obrazy przepisów postępowania, tj. art. 4 kpk i art. 410 kpk, a nadto art. 616 § 1 pkt 2 kpk w zw. z art. 627 kpk, następstwem których były błędne ustalenia faktyczne wpływające na treść tego orzeczenia;

3.  podniesiony w apelacji oskarżyciela posiłkowego zarzut rażącej niewspółmierności ( łagodności ) wymierzonej oskarżonej kary.

☐ zasadne

☐ częściowo zasadne

☒ niezasadny

☒ zasadny

☐ częściowo zasadne

☐ niezasadny

☒ zasadny

☐ częściowo zasadne

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ad. zarzutu z punktu 1.

Wbrew sugestiom obrońcy, zaprezentowana przez sąd I instancji ocena dowodów w zakresie, w jakim odnosiła się ona do wykazywania sprawstwa Ł. S., nie jest ani dowolna, ani nielogiczna, nie pozostaje też w sprzeczności z doświadczeniem życiowym. Poprzedzona została ujawnieniem w toku rozprawy całokształtu okoliczności w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy i stanowi wynik rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego. Została też należycie – z uwzględnieniem reguł logiki i doświadczenia życiowego – argumentowana w uzasadnieniu. Nie doszło także do obrazy art. 5 § 2 kpk, albowiem nie jest trafnym stanowisko interpretujące zasadę in dubio pro reo jako konieczność wyboru spośród dwóch lub więcej możliwych wersji zdarzenia tej, która jest dla oskarżonego najbardziej korzystna. Zasada ta pozwala jedynie na rozstrzyganie na jego korzyść tych wątpliwości, których nie da się usunąć. Podkreślić jednak należy, że jeśli z materiału dowodowego wynikają różniące się od siebie wersje zdarzenia, to nie jest to równoznaczne z zaistnieniem „ nie dających się usunąć wątpliwości ”, o jakich mowa w art. 5 § 2 kpk. W takim bowiem przypadku sąd jest zobowiązany do dokonania ustaleń na podstawie swobodnej oceny dowodów oraz wyboru jednej z tych wersji, przy czym jeżeli wyboru tego dokona na podstawie nie budzącej zastrzeżeń ich oceny, a ustalenia te będą stanowcze, to nie może zachodzić obraza art. 5 § 2 kpk. Nie doszło do niej także w niniejszej sprawie, skoro Sąd Rejonowy oparł się na wersji wynikającej z zeznań pokrzywdzonego ( posiłkując się także zbieżnym z nimi zeznaniami jego syna ), stanowisko swoje logicznie i przekonywująco argumentując. Ich relacje uprawniały sąd I instancji do poczynienia takich ustaleń faktycznych, jak te przytoczone w zaskarżonym wyroku i jego uzasadnieniu. Powody tego stanu rzeczy przedstawione zostały w tym uzasadnieniu drobiazgowo i wieloaspektowo, dlatego też, nie powtarzając całości wywodów, jakie w nim zawarto ( a które sąd odwoławczy w tej części podziela ), przypomnieć można jedynie w sposób skrótowy najistotniejsze powody, dla których zaskarżony wyrok w tej części uznać należy za zasadny. Na plan pierwszy wysuwa się, że pomimo pewnej dynamiki zajścia, po stronie pokrzywdzonego nie było jakichkolwiek przeszkód do zaobserwowania, który z dwóch napastników zadał mu cios skutkujący tymi obrażeniami. Zajście miało miejsce w środku dnia, pokrzywdzony był trzeźwy i zachowywał logiczny kontakt z rzeczywistością, a sprawcę widział naocznie i z bliska. Przebieg tego zajścia odtwarzał logicznie i rzeczowo, w sposób nie budzący wątpliwości co do identyfikacji napastników oraz podejmowanych przez nich ich zachowań. Podkreślić w ślad za sądem I instancji również należy, iż pokrzywdzony nie miał żadnego powodu, aby wbrew obiektywnej rzeczywistości wskazywać na oskarżonego jako na osobę, która zadała cios skutkujący tak poważnymi obrażeniami. Na sprawstwo Ł. S. wskazywał od samego początku, jeszcze na miejscu zdarzenia i we wskazaniu tym do końca był konsekwentny. Znając go już wcześniej, w opisanych wyżej okolicznościach nie mógł pomylić go z inną osobą. Mając na uwadze reguły logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego, w realiach niniejszej sprawy trudno byłoby z nimi pogodzić, by osoba tak dotkliwie uderzona, nie mając żadnego w tym interesu – czy to faktycznego, czy procesowego – od razu wskazywała jako sprawcę na kogoś zupełnie innego, niż sprawca rzeczywisty. W tym świetle zeznaniom pokrzywdzonego w zakresie odnoszącym się do okoliczności pobicia i wskazywania sprawcy nie sposób było odmówić wiarygodności. To, że jego relacje w tej materii nie znalazły ( pomijając dzieci pokrzywdzonego ) wzmocnienia w zeznaniach innych osób znajdujących się wówczas w pobliżu, słusznie sąd I instancji powiązał z tym, że albo samego momentu uderzenia osoby te nie zaobserwowały, albo z tym, że świadomie unikali wskazania oskarżonego jako osoby, która cios skutkujący opisanymi w akcie oskarżenia obrażeniami wyprowadziła. Na swój sposób ironicznie można byłoby stwierdzić, że wczytując się w relacje osób, na których zeznania powołuje się obrońca, dojść należałoby do wniosku, że zajścia skutkującego złamaniem kości twarzoczaszki pokrzywdzonego w ogóle wtedy nie było. Rzecz jednak w tym, że jest ono niezaprzeczalnym faktem i jedynie wersja pokrzywdzonego logicznie dopełnia je o wskazanie osoby, z zachowaniem której powstanie tych obrażeń należy wiązać.

Ad. zarzutów z punktu 2 i 3.

Słusznie oskarżyciel posiłkowy w swojej apelacji zauważa, że żaden dowód nie wskazuje na to, by poprzedzające zachowanie pokrzywdzonego można byłoby określić mianem wyzywającego lub prowokującego. Sądowi I instancji – na co wskazuje jego uzasadnienie – nie udało się „ odkodować ” realnego brzmienia słów, jakie przed zajściem miał wypowiedzieć pokrzywdzony. Pomijając wersję pokrzywdzonego i jego dzieci, na tego rodzaju ustalenie nie pozwala w istocie żaden inny dowód. To, że pokrzywdzony już po zainkasowaniu ciosu, oszołomiony uderzeniem, pod wpływem bólu i nerwów, dawał upust swoim emocjom i złości ( gestykulował, przeklinał, odgrażał się „ zamknięciem imprezy ” oraz zwrócił się wulgarnie do B. O. ) nie daje jeszcze podstaw do wnioskowania, że w podobny sposób zachowywał się wcześniej. Ustalenia Sądu I instancji wskazują jedynie, że wypowiedział słowa, które zwróciły na niego agresję J. i Ł. S., co jednak wcale nie musi oznaczać, że były one wyzywające lub prowokujące. Równie dobrze można – mając na względzie dalszy tok zdarzeń przedstawiony przez sąd I instancji – zakładać, że to reakcja J. S. oraz Ł. S. była rażąco do nich nie przystająca i w taki samym stopniu nieadekwatna. Wystarczy wszak wskazać, że oskarżony i jego ojciec zaatakowali chwilę później tylko z tego powodu, że pokrzywdzony nie dostosował się do wypowiedzianej pod jego adresem komendy „ spier…j ” i zatrzymał się. W tym stanie rzeczy zgodzić się z oskarżycielem posiłkowym należy, iż ustalenie o prowokacyjnym zachowaniu pokrzywdzonego ( także w warstwie werbalnej ) było ustaleniem dowolnym. Uwzględniając powyższe oraz pozostałe ustalenia poczynione przez sąd I instancji, w szczególności co do czasu, miejsca i okoliczności zajścia ( odbywający się w miejscu publicznym i w obecności wielu osób festyn ), należało przyjąć, że oskarżony działał publicznie, z oczywiście błahego powodu, okazując przez to rażące lekceważenie porządku prawnego. Przyjęcie takich ustaleń uzasadniało kwalifikację czynu oskarżonego jako noszącego znamiona chuligańskiego w rozumieniu art. 115 § 21 kk i art. 57a kk, a w konsekwencji determinowało także słuszność zarzutu rażącej niewspółmierności wymierzonej oskarżonemu kary. Przyjmując bowiem, że oskarżony działał w takich warunkach, wymierzona mu kara jest rzeczywiście rażąco łagodna. Sąd odwoławczy uznał jedynie – uwzględniając pozostałe okoliczności przemawiające na korzyść oskarżonego, do jakich się odniósł sąd I instancji w swoim uzasadnieniu – iż kara ta nie musi być wymierzona z obostrzeniem przewidzianym w art. 57a § 1 kk. Zważywszy choćby na stosunkowo młody wiek oskarżonego oraz jego ówczesną ( w chwili popełnienia tego czynu ) niekaralność, można uznać, iż wystarczającą dolegliwością będzie wymierzenie wobec niego kary wolnościowej, mając zwłaszcza na uwadze, iż towarzyszy jej orzeczony przez sąd I instancji obowiązek kompensacyjny w związku z częściowym zadośćuczynieniem pokrzywdzonemu za doznaną krzywdę. Podkreślić należy, iż sąd odwoławczy podziela tę linię prezentowaną przez przedstawicieli doktryny prawa karnego, że poza wyłączeniami, o jakich mowa w art. 37a § 2 kk, pozostała treść art. 37a kk nie zawiera innych normatywnych przeszkód ku temu, by inne ( aniżeli wskazane w art. 37a § 2 kk ) ustawowe przesłanki obostrzenia kary także wykluczały stosowanie art. 37a § 1 kk ( por. komentarz do art. 37a kk w: Kodeks Karny. Część ogólna. Komentarz do artykułów 1 – 116, red. prof. dr hab. Michał Królikowski, prof. dr hab. Robert Zawłocki, Legalis el. ).

Sąd odwoławczy podzielił także stanowisko oskarżyciela posiłkowego, że żądanie zasądzenia na jego rzecz zwrotu poniesionych wydatków w kwocie wyższej, aniżeli przyznana zaskarżonym wyrokiem, było uzasadnione. W ślad za skarżącym należy wskazać, że jakkolwiek sprawa nie była szczególnie zawiła pod względem czy to faktycznym, czy to prawnym, tym niemniej z uwagi na brak przyznania się oskarżonego do winy wymagała przeprowadzenia pełnego postępowania dowodowego na kilku terminach rozpraw, przesłuchania wielu świadków oraz skonfrontowania zeznań części z nich opiniami biegłego psychologa, czemu towarzyszyła więcej, aniżeli przeciętna aktywność pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego, w tym wyrażająca się inicjatywą pozwalającą przeprowadzić dowody w istotny sposób wzmacniające podstawę dowodową skazania ( przeprowadzenie dowodów z zeznań dzieci pokrzywdzonego ). W tym stanie rzeczy żądanie zwrotu wydatków nie przekraczających nawet dwukrotności stawek było uzasadniane.

Wniosek

- obrońcy oskarżonego o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie go od zarzuconego czynu,

- oskarżyciela posiłkowego o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uzupełnienie podstawy skazania o przepis art. 57a § 1 kk oraz wymierzenie mu kary przy zastosowaniu tego przepisu, a także poprzez zasądzenie od oskarżonego na rzecz oskarżyciela posiłkowego kwoty 2500 złotych tytułem zwrotu wydatków poniesionych w związku z ustanowieniem pełnomocnika z wyboru, ewentualnie o uchylenie tego wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

omówiono powyżej

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

0.1Rozstrzygnięcia o nawiązce i kosztach sądowych

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Brak podstaw do ich korygowania

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

0.0.1Omówiono powyżej

Zwięźle o powodach zmiany

Omówiono powyżej

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

-

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

-

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

-

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

-

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III

Z uwagi na nieuwzględnienie apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego, przy jednoczesnym uwzględnieniu apelacji oskarżyciela posiłkowego, skutkującej zmianą zaskarżonego wyroku na niekorzyść oskarżonego, na podstawie art. 635 kpk oskarżonego obciążono kosztami procesu za postępowanie odwoławcze.

7.  PODPIS