Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 846/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 3 listopada 2022 roku sygn. II K 223/22

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

zarzut obrazy przepisów prawa materialnego, poprzez przyjęcie, iż oskarżona M. B. swoim czynem nie wypełniła znamion przestępstwa uporczywego uchylania się od wypełnienia ciążącego na niej obowiązku alimentacyjnego, wskutek czego zaległości przekroczyły równowartość 3 świadczeń okresowych, co skutkowało uniewinnieniem oskarżonej od popełnienia zarzucanego jej czynu, gdy z zebranego w sprawie materiału dowodowego wprost wynika, iż M. B. w okresie objętym zarzutem nie płaciła zasądzonych rat alimentacyjnych, w wyniku czego powstała zaległość znacznie przewyższająca ich trzykrotną równowartość

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut obrazy prawa materialnego nie jest zasadny.

Sad pierwszej instancji ustalił, że w okresie objętym zarzutem niealimentacji, mieszczącym się w przedziale czasowym od 14 czerwca 2019 roku do grudnia 2021 roku oskarżona M. B. nie regulowała alimentów na konto komornika, przy czym:

- przez kilka miesięcy, tj. od 14 czerwca 2019 roku do listopada 2019 roku nie przebywała w domu z dzieckiem spędzając czas z innym mężczyzną i nadużywając alkoholu, przy czym była wówczas zarejestrowana w Powiatowym Urzędzie Pracy w P. jako bezrobotna bez prawa do zasiłku i nie otrzymała żadnej propozycji pracy,

- przez okres od grudnia 2019 roku do grudnia 2021 roku mieszkała ze swoim partnerem M. P. i małoletnim synem P. P., dbała wówczas o dom, partnera i dziecko wykonując podstawowe czynności życia codziennego w postaci sprzątania, gotowania, prania, opiekowała się synem, gdy w tym czasie ojciec chłopca wykonywał pracę zarobkową poza miejscem zamieszkania, a także pracowała dorywczo w piekarni i magazynach, zarabiając drobne kwoty, które przeznaczała na utrzymanie domu i potrzeby dziecka.

Po analizie całokształtu zgromadzonych dowodów, a w szczególności zeznań partnera oskarżonej M. P. i kuratora sądowego sprawującego kontrolę nad wykonywaniem przez obojga rodziców władzy rodzicielskiej M. K., sąd rejonowy uznał, iż nie sposób przyjąć aby M. B. celowo i umyślnie ze złej woli, nie wykonywała ciążącego na niej obowiązku alimentacyjnego. Ustalił wprawdzie, że w okresie objętym zarzutem powstała zaległość stanowiąca równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych, gdyż oskarżona M. B. nie łożyła na utrzymanie dziecka środków wynikających z orzeczenia sądu rodzinnego, niemniej jednak w tym zachowaniu nie dopatrzył się intencjonalności nacechowanej złą wolą, zaś jego powodów doszukał się w chwilowej sytuacji osobistej i materialnej ww. Sąd rejonowy odwołał się także do opinii biegłych lekarzy psychiatrów, którzy stwierdzili, że oskarżona jest osobą upośledzoną umysłowo w stopniu lekkim z zaburzeniami charakteru, powodującymi kompensacyjne spożywanie alkoholu, przez co miała ograniczoną w stopniu znacznym zdolność rozpoznania znaczenia czynu i pokierowania swoim postępowaniem. Dlatego niewpłacanie do komornika, zarabianych dorywczo drobnych kwot, a przeznaczanie ich na dom i dziecko - w ocenie tego sądu - wynikało nie z wyrachowania lecz z życiowej niezaradności oskarżonej, wynikającej z jej stanu zdrowia psychicznego. Takie postępowanie uznał jedocześnie jako dowód aktywnego udziału oskarżonej w zaspakajaniu podstawowych potrzeb życiowych syna, tak emocjonalnych, jak i socjalno - bytowych.

Poczynionych przez sąd merytoryczny ustaleń faktycznych nie zakwestionował skarżący prokurator, a jedynie zaprezentował pogląd, iż zachowanie oskarżonej wypełnia znamiona przestępstwa z art, 209 & 1 k.k., dla zaistnienia którego w obecnym stanie prawnym wystarczające jest spowodowanie co najmniej 3 miesięcznej zaległości w wypełnianiu świadczeń alimentacyjnych.

Z takim stanowiskiem nie można się zgodzić. W pojęciu uchylania się zawarty jest zawsze negatywny stosunek psychiczny sprawcy do świadczenia, sprawiający że nie dopełnia on swojego obowiązku, mimo że ma obiektywną możliwość jego wykonania . Sąd rejonowy zatem słusznie uznał, powołując się na orzecznictwo Sądu Najwyższego, że sam fakt niewypełniania obowiązku opieki materialnej nie jest równoznaczny z uchylaniem się od jego spełnienia. Należy bowiem zawsze zbadać przyczyny niewywiązywania się z tego obowiązku, które mogą mieć również charakter obiektywny i usprawiedliwiać sprawcę. Takowych właśnie tenże sąd doszukał się w postawie oskarżonej.

Z tych właśnie względów apelacja nie mogła odnieść zamierzonego skutku.

Wniosek

Wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek nie jest zasadny z przyczyn wskazanych powyżej.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Rozstrzygnięcie uniewinniające oskarżoną M. B. od popełnienia zarzucanego jej czynu.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Powody utrzymania w mocy zaskarżonego wyroku zostały przedstawione w punkcie 3.1. niniejszego opracowania.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2.

Koszty nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonej M. B. z urzędu w postępowaniu odwoławczym w kwocie 1033, 20 złotych, sąd odwoławczy zasądził na rzecz adwokata A. J., a ustalił je na podstawie art. 618 § 1 pkt 11 k.p.k., § 11 ust. 2 pkt. 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015 r. poz. 1800) w związku z § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 03 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu, przy uwzględnieniu wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 grudnia 2022 r., sygn. akt SK 78/21.

3.

Z uwagi na nieuwzględnienie apelacji prokuratora, na podstawie art. 636 & 1 k.p.k. wydatkami poniesionymi w postepowaniu odwoławczym obciążono Skarb Państwa.

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

rozstrzygnięcie uniewinniające

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana