Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód J. B. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...) pozwem z 28 września 2022 roku domagał się zasądzenia od strony pozwanej (...) S.A. w W. kwoty 2443,59zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od 29 grudnia 2016 roku do dnia zapłaty i kosztami procesu.

Uzasadniając swoje żądanie powód podał, że 25 listopada 2016 roku doszło do kolizji komunikacyjnej, w wyniku której uszkodzeniu uległ pojazd marki V. (...) o nr rej. (...) stanowiący własność P. K. (1). Dalej powód wskazał, że strona pozwana jako ubezpieczyciel sprawcy zdarzenia po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego przyznała i wypłaciła poszkodowanemu odszkodowanie w kwocie 2585,01zł. Następnie powód wskazał, że na skutek zawarcia umowy cesji nabył wierzytelności przeciwko stronie pozwanej wynikającą z rzeczonej szkody i dokonał prywatnej kalkulacji naprawy uszkodzonego pojazdu, z której wynikało, że wartość należnego odszkodowania winna wynosić 7028,60zł. Powód wyjaśnił, że pozwem z 24 kwietnia 2019 roku, skierowanym do Sądu Rejonowego w Dzierżoniowie, wniósł o zasądzenie od strony pozwanej kwoty 2000zł z tytułu rzeczonej szkody. Powód podał także, że w sprawie tej wysokość szkody została ustalona opinią biegłego sądowego na kwotę 7644,65zł, jednak powód nie rozszerzył powództwa, a za to złożył wniosek o zawezwanie pozwanej do próby ugodowej co do kwoty dochodzonej niniejszym pozwem przed Sądem Rejonowym w Piotrkowie Trybunalskim. Do zawarcia ugody między stronami nie doszło. Ostatecznie powód wskazał, że ponieważ należne odszkodowanie z tytułu opisanej szkody wynosić winno 7644,65zł, a strona pozwana wypłaciła jedynie 2585,01zł, zaś przed Sądem Rejonowym w Dzierżoniowie wytoczono powództwo o kwotę 2000zł to po stronie powoda istnieje uprawnienie do dalszego dochodzenia uzupełniającej sumy odszkodowania w kwocie 3059,64zł, a niniejszym pozwem dochodził on części tego podzielnego świadczenia.

W odpowiedzi na pozew wniesionej 28 października 2022 roku strona pozwana domagała się odrzucenia pozwu i zasądzenia na jej rzecz kosztów postępowania, a względnie oddalenia powództwa. Uzasadniając swoje stanowisko pozwana wskazała, że potwierdza okoliczności związane z zaistnieniem zdarzenia szkodowego i jej odpowiedzialnością za jego skutki, a także z kwotą wypłaconego odszkodowania i nie kwestionuje legitymacji procesowej czynnej powoda, jednak w jej ocenie w stosunku do roszczenia pozwu zachodzi powaga rzeczy osądzonej, gdyż o żądaniu tym rozstrzygnął prawomocnie Sąd Rejonowy w Dzierżoniowie. Dalej pozwana podała, że nie kwestionuje ona, że wysokość kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu wyniosła 7644,65zł, jednak w jej ocenie roszczenie powoda uległo przedawnieniu z końcem grudnia 2019 roku, ponieważ wówczas upłynął 3-letni termin liczony według niej od dnia 12 grudnia 20916 roku, kiedy to wydano ostateczne stanowisko w sprawie likwidowanej szkody. Ostatecznie pozwana wniosła o nieobciążanie jej kosztami postępowania zarzucając celowe rozdrabnianie roszczeń przez powoda.

Postanowieniem z 28 listopada 2022 roku odmówiono odrzucenia pozwu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 25 listopada 2016 roku doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uszkodzeniu uległ należący do P. K. (1) podjazd marki V. (...) o nr rej. (...), a ochrony ubezpieczeniowej sprawcy zdarzenia, w ramach umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, udzielał mu wówczas (...) S.A. w W..

(Dowód – okoliczności bezsporne)

Strona pozwana, w wyniku przeprowadzonego postępowania likwidacyjnego, z tytułu rzeczonej szkody ustaliła i wypłaciła poszkodowanemu odszkodowanie w kwocie (...),01zl.

(Dowód: - okoliczności bezsporne, -pismo pozwanej z 12.12.2016r., k. 15 akt SR w Dzierżoniowie V GC 932/19)

Poszkodowany dokonał zbycia wierzytelności przysługującej mu względem strony pozwanej z tytułu szkody z 25 listopada 2016 roku, której ostatecznym nabywcą stał się powód J. B. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...).

(Dowód: - okoliczności bezsporne, -umowy przelewów wierzytelności, k. 26-28 akt SR w Dzierżoniowie V GC 932/19, -zeznania świadka P. K., k. 184 akt SR w Dzierżoniowie V GC 932/19,)

Rzeczywisty rynkowy koszt naprawy uszkodzonego pojazdu wynosił 7644,65zł.

(Dowód: - okoliczności bezsporne, -opinia biegłego sądowego D. R. z 07.02.2017r., k. 139 akt SR w Dzierżoniowie V GC 932/19)

Pozwem z 24 kwietnia 2019 roku wniesionym do Sądu Rejonowego w Dzierżoniowie J. B. domagał się zasądzenia od (...) S.A. w W. kwoty 2000zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od 29 grudnia 2016 roku jako odszkodowania uzupełniającego z tytułu szkody z 25 listopada 2016 roku, w wyniku której uszkodzeniu uległ pojazd marki V. (...) o nr rej (...) zastrzegając, że nie wyklucza możliwości rozszerzenia powództwa na skutek dopuszczenia dowodu z opinii biegłego sądowego.

(Dowód: - pozew, k. 3-7 akt SR w Dzierżoniowie V GC 932/19)

Odpis opinii biegłego sądowego doręczono wówczas pełnomocnikowi powoda w dniu 9 listopada 2021 roku, a odpis opinii uzupełniającej w dniu 10 marca 2022 roku, jednak nie dokonał on rozszerzenia powództwa w toku sprawy prowadzonej przed Sądem Rejonowym w Dzierżoniowie.

(Dowód: - dowód doręczenia, k. 167 i 237 akt SR w Dzierżoniowie V GC 932/19)

Sąd Rejonowy w Dzierżoniowie wyrokiem z 29 marca 2022 roku wydanym w sprawie o sygn. akt V GC 932/19 zasądził od (...) S.A. w W. na rzecz powoda J. B. dochodzoną kwotę 2000zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od 29 grudnia 2016 roku i kosztami procesu.

(Dowód – wyrok SR w Dzierżoniowie z 29.03.2022r. wraz z uzasadnieniem k, 248, 265-268v. akt SR w Dzierżoniowie V GC 932/19).

W dniu 4 listopada 2019 roku do Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim wpłynął wniosek J. B. o zawezwanie (...) S.A. w W. do próby ugodowej, dotyczący zapłaty kwoty 2443,59zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od 29 grudnia 2016 roku, tytułem odszkodowania uzupełniającego odnoszącego się do szkody z 25 listopada 2016 roku, w wyniku której uszkodzeniu uległ pojazd marki V. (...) o nr rej (...).

Na wyznaczone w tej sprawie posiedzenie w dniu 12 lutego 2020 roku nie stawił się nikt za stronę pozwaną, wobec czego do zawarcia ugody nie doszło.

(Dowód: - wniosek o zawezwanie do próby ugodowej, potwierdzenie doręczenia wniosku uczestnikowi oraz protokół posiedzenia z 12.02.2020r., k. 3-6, , 31 i 33 akt SR w Piotrkowie Trybunalskim V GCo 218/19)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

Bezsporne w sprawie były okoliczności zdarzenia szkodowego z 25 listopada 2016 roku, odpowiedzialność strony pozwanej za jego skutki i legitymacja procesowa czynna powoda do występowania w niniejszym postępowaniu. Sporna była co do zasady możliwość zgłoszenia przedmiotowego roszczenia z punktu widzenia powagi rzeczy osądzonej, ewentualne jego przedawnienie i zasadność obciążenia strony pozwanej kosztami postępowania.

W pierwszej kolejności odnieść się należało do zarzutu powagi rzeczy osądzonej jako najdalej idącego. W ocenie Sądu powód nie ma obowiązku wskazywać w pozwie, że dochodzi roszczenia jako części z większej całości, a niewskazanie tej okoliczności nie pozbawia go możliwości późniejszego dochodzenia pozostałej należnej mu kwoty w innym czasie oraz w odrębnym postępowaniu sądowym. Powód nie ma również obowiązku rozszerzania powództwa, nawet jeżeli w toku sprawy pojawią się okoliczności wskazujące na to, że mógłby on domagać się wyższego odszkodowania, aniżeli pierwotnie w pozwie oznaczył. Powód w toku postępowania prowadzonego przed Sądem Rejonowym w Dzierżoniowie nie oświadczył, że kwota 2000zł zasądzona ówczesnym wyrokiem wyczerpuje wszelkie jego roszczenia związane z opisaną szkodą i nie zrzekł się roszczenia w kwocie przewyższającej kwotę nim orzeczoną. Tym samym w niniejszym postępowaniu przedmiotem ponownego badania winna była być wysokość należnego powodowi jako następcy prawnemu poszkodowanego odszkodowania, gdzie po rozpoznaniu wszystkich wniosków dowodowych należało ustalić, czy roszczenie dochodzone w niniejszej sprawie przewyższa kwotę orzeczoną w sprawie prowadzonej przed Sądem Rejonowym w Dzierżoniowie i należną sumę odszkodowania, czy też nie.

Strona pozwana nie zaskarżyła postanowienia odmawiającego odrzucenie pozwu jednak mimo to należało wskazać, że zgodnie z przepisem art. 366 k.p.c. wyrok prawomocny ma powagę rzeczy osądzonej tylko co do tego, co w związku z podstawą sporu stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia, a ponadto tylko między tymi samymi stronami. Badaniu podlega zatem to, czy zachodzi tożsamość roszczeń występujących w sprawie prawomocnie zakończonej i innych sprawach. Z kolei prawomocny wyrok nie stanowi przeszkody do wytoczenia powództwa między tymi samymi stronami wtedy, gdy nie występuje tożsamość przedmiotu. Za utrwalony uznać należy pogląd, że z powagi rzeczy osądzonej korzysta tylko rozstrzygnięcie o żądaniu pozwu i nie obejmuje ono przesłanek tego rozstrzygnięcia. Powaga rzeczy osądzonej zachodzi wówczas, gdy sąd wyrokiem rozstrzygnął sprawę merytorycznie (uchwała SN z dnia 24 listopada 1966 r., III CZP 91/66, OSNCP 1967, nr 3, poz. 47). Tożsamość roszczenia ma miejsce wtedy, gdy identyczne są przedmiot i podstawa sporu, ergo musi wystąpić tożsamość żądań zawartych w pozwach i ich podstawa, a także tożsamość okoliczności faktycznych uzasadniających żądanie. Przedmiotowe granice zawisłości sporu z art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c. wyznaczają żądanie udzielenia ochrony prawnej w sposób i w zakresie wskazanym w pozwie oraz podstawa faktyczna żądania.

Niewątpliwie w obu sprawach, tj. w sprawie Sądu Rejonowego w Dzierżoniowie o sygn. akt V GC 932/19 jak i w niniejszej sprawie zachodziła tożsamość stron, a dochodzone pozwami kwoty stanowiły należność odszkodowawczą, za uszkodzenie jednego pojazdu w wyniku określonej kolizji. Natomiast w ocenie Sądu nie występowała tu tożsamość roszczeń i rozstrzygnięcia. Należy zauważyć, że powód jest dysponentem roszczenia, a świadczenie o charakterze pieniężnym jest ze swej istoty podzielne. Nie ma zatem przeszkód prawnych, by powód dochodził części roszczenia, a sąd jest związany zakresem zgłoszonego żądania. W konsekwencji orzeczenie co do części roszczenia nie ma powagi rzeczy osądzonej co do jego reszty, która nie była przedmiotem rozpoznania i orzekania sądu; nie stanowi także przeszkody do oddzielnego dochodzenia pozostałej reszty (tak Sąd Okręgowy w Szczecinie w postanowieniu z 23 listopada 2017 r., VIII Gz 412/17, LEX nr 2397421).

Strona pozwana nie kwestionowała w sprawie legitymacji procesowej czynnej powoda ani wysokości szkody odpowiadającej rynkowym kosztom naprawy uszkodzonego pojazdu, a na podstawie dowodów z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy Sądu Rejonowego w Dzierżoniowie o sygn. V GC 932/19 Sąd ustalił, że wysokość pierwotnie przyznanego przez stronę pozwaną odszkodowania nie odpowiadała rzeczywistym kosztom naprawy uszkodzonego pojazdu i była zaniżona.

Według przepisu art. 822 § 1 k.c. powstanie obowiązku zapłaty przez zakład ubezpieczeń odszkodowania z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakłada powstanie odpowiedzialności ubezpieczonego, czyli samego ubezpieczającego lub osoby, na której rzecz ubezpieczający zawarł umowę ubezpieczenia, za szkody wyrządzone osobom trzecim. Zobowiązanie do zapłaty odszkodowania z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ma więc ze swej istoty charakter akcesoryjny, tylko zatem wtedy, gdy ubezpieczony stanie się zgodnie z przepisami prawa cywilnego odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną osobie trzeciej, dochodzi do powstania odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń wobec tej osoby z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Zakres odpowiedzialności ubezpieczonego wobec osoby trzeciej wyznacza co do zasady zakres odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (por. np. uzasadnienie uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 22 kwietnia 2005 r., III CZP 99/04, OSNC 2005, nr 10, poz. 166 oraz wyrok Sądu Najwyższego z 10 stycznia 2002 r., II CKN 353/99, nie publ.). Akcesoryjny charakter zobowiązania ubezpieczyciela z tytułu ubezpieczenia OC potwierdzają przepisy art. 23, 34, 35 i 36 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. W myśl ich brzmienia na podstawie umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, do której zawarcia obowiązany jest posiadacz bezpośrednio eksploatujący pojazd zakład ubezpieczeń jest zobowiązany, w granicach ustalonej sumy gwarancyjnej, do zapłaty odszkodowania za szkodę na osobie lub w mieniu wyrządzoną w związku z ruchem pojazdu, objętą odpowiedzialnością posiadacza. Zgodnie z art. 361 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność za normalne następstwa działania lub zaniechania z którego szkoda wynikła.

Rzeczywisty rozmiar szkody w pojeździe poszkodowanego, a zatem i suma należnego mu odszkodowania, winny odpowiadać kwocie 7644,65zł. Bezspornym było, że ubezpieczyciel wypłacił łącznie pierwotnie przyznaną sumę odszkodowania oraz sumę 2000zł zasądzoną wyrokiem Sądu Rejonowego w Dzierżoniowie, a dochodzona przez powoda w niniejszym postępowaniu kwota mieściła się w dalszej sumie, którą powód mógł żądać z tytułu rzeczonej szkody z 25 listopada 2016 roku.

Nie zasługiwał na uwzględnienie także zarzut przedawnienia roszczenia powoda. Szkoda miała miejsce w 25 listopada 2016 roku, a 12 grudnia 2016 roku strona pozwana wydała decyzję o przyznaniu odszkodowania. Zgodnie z przepisami art. 819 § 1 k.c. jak i art. 118 k.c. zarówno roszczenia związane z prowadzeniem działalności gospodarczej jak i wynikające z umów ubezpieczenia przedawniają się w terminie trzyletnim. Jednakże koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego. Zatem w okolicznościach niniejszej sprawy roszczenie powoda o wypłatę odszkodowania uzupełniającego przedawniłoby się z końcem roku 2019, gdyby przed tą datą nie doszło do przerwania biegu terminu przedawnienia, do czego doszło na skutek zawezwania strony pozwanej do próby ugodowej, który to wniosek wpłynął do Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim 4 listopada 2019 roku. W dacie złożenia tego wniosku jak i zakończenia postępowania o sygn. akt V GCo 218/19 nie obowiązywał przepis art. 121 pkt 6 k.c. w obecnym brzmieniu, a bieg terminu przedawnienia roszczenia przerywała każda czynność podjęta przed sądem przedsięwzięta bezpośrednio w celu dochodzenia, ustalenia lub zaspokojenia roszczenia. Wniosek o zawezwanie do próby ugodowej przerwał bieg terminu przedawnienia, który rozpoczął swój bieg na nowo po prawomocnym zakończeniu tego postępowania, a przed upływem kolejnego trzyletniego terminu powód wystąpił przed tutejszym sądem ze swoim roszczeniem.

Odsetki ustawowe zasądzono zgodnie z treścią przepisu art. 481 § 1 i 2 k.c. W myśl jego brzmienia jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Dłużnik popada w opóźnienie jeśli nie spełnia świadczenia pieniężnego w terminie, w którym stało się ono wymagalne także wtedy, gdy kwestionuje istnienie lub wysokość świadczenia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 października 2003 r., sygn. II CK 146/02). Zgodnie z art. 14 Ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych (…) ubezpieczyciel wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie.

Mając to na względzie orzeczono jak w pkt I wyroku.

O kosztach postępowania orzeczono po myśli przepisu art. 98 § 1 k.p.c. , statuującego zasadę odpowiedzialności za wynik procesu. Stronę pozwaną obciążono obowiązkiem zwrotu kosztów procesu poniesionych przez powoda, na które złożyły się: opłata sądowa od pozwu w kwocie 200zł i koszty zastępstwa prawnego wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa w kwocie 917zł według stawki wynikającej z § 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokatów.

Sąd nie znalazł podstaw, by nie obciążać strony pozwanej kosztami postępowania. Przepis art. 102 k.p.c., realizujący zasadę słuszności, dopuszcza możliwość odstąpienia od zasady odpowiedzialności za wynik procesu w wypadkach szczególnie uzasadnionych, co pozwala na nieobciążanie przegrywającego obowiązkiem zwrotu kosztów przeciwnikowi. Ocena, czy takie przypadki występują, została pozostawiona uznaniu sądu. Do kręgu wypadków szczególnie uzasadnionych zalicza się okoliczności związane z przebiegiem procesu, jak i występujące poza jego obszarem, w tym wynikające z charakteru roszczenia poddanego rozstrzygnięciu, jego znaczenia dla strony, subiektywne przekonania strony o zasadności roszczenia. Okoliczności zewnętrzne to te dotyczące sytuacji majątkowej i życiowej strony. Pojęcie „wypadków szczególnie uzasadnionych” opiera się na zwrocie niedookreślonym, co może uzasadniać odwoływanie się również do argumentów natury aksjologicznej. Regulacja ta może mieć zastosowanie tylko w sytuacjach wyjątkowych, gdy z uwagi na okoliczności konkretnej sprawy, zastosowanie reguł ogólnych Kodeksu postępowania cywilnego dotyczących zwrotu kosztu procesu byłoby nieuzasadnione. Należało zauważyć, że w niniejszej sprawie strona pozwana od czasu sporządzenia opinii biegłego w sprawie V GC 932/19 znała wysokość należnego odszkodowania z tytułu szkody z 25 listopada 2016 roku i jak wskazała, nie kwestionowała jej wysokości. Tym samym miała ona możliwość zarówno zaspokojenia żądania powoda na przedprocesowym etapie postępowania jak również uznania roszczenia przy pierwszej czynności procesowej. Strona pozwana jednak weszła w spór co do istoty sprawy i nie przejawiła woli polubownego jej zakończenia. Nade wszystko jednak pamiętać należy, że oba postępowania sądowe o zapłatę należnego odszkodowania wynikają z faktu, że to strona pozwana nienależycie wywiązała się z odpowiedzialności gwarancyjnej, ustalając i wypłacając poszkodowanemu rażąco zaniżoną sumę odszkodowania, co wywołało konieczność sądowego dochodzenia roszczeń.

W konsekwencji powyższego orzeczono jak w pkt II wyroku.

ZARZĄDZENIE

1.  Odnotować,

2.  Odpis wyroku z uzasadnieniem proszę doręczyć pełnomocnikowi stronu pozwanej przez PI,

3.  K.. 14 dni.