Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: II AKa 289/21

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 listopada 2021 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący

SSA Robert Kirejew (spr.)

Sędziowie

SSA Wojciech Paluch

SSA Małgorzata Niementowska

SSA Piotr Pośpiech

SSO del. Teresa Jędrzejas-Paluch

Protokolant

Jolanta Stańczak

przy udziale prokuratora Prokuratury Rejonowej Gliwice-Wschód w Gliwicach Moniki Lew

po rozpoznaniu w dniu 25 listopada 2021 r. sprawy

R. W. (W.) s. G. i R., ur. (...) w P. oskarżonego z art. 148 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 2 k.k. i inne

na skutek apelacji obrońcy oskarżonego

od wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 29 marca 2021 roku, sygn. akt IV K 245/19

1.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

-.

-

w punkcie 1 uznaje oskarżonego R. W. za winnego tego, że w okresie od pierwszych miesięcy 2017 roku do 24 stycznia 2019 roku w G. znęcał się fizycznie i psychicznie nad swoją konkubiną B. S., wszczynając pod wpływem alkoholu awantury, podczas których wyzywał ja obelżywymi słowami, wywołując u niej strach i niepokój, a także stosując wobec niej przemoc fizyczną w postaci szarpania, kopania po całym ciele, uderzania pięścią w twarz, uderzania jej głową o ścianę lub podłogę, skakania po jej ciele, przy czym w dniu 2 listopada 2017 roku B. S. doznała obrażeń w postaci powierzchownego urazu twarzy z obrzękiem i podbiegnięciem krwawym lewej okolicy jarzmowej, a także stłuczenia śródręcza oraz grzbietowej powierzchni przedramienia, które to obrażenia naruszyły prawidłowe czynności narządów jej ciała na okres poniżej 7 dni, a ponadto w okresie od 2 do 5 kwietnia 2018 r. doznała obrażeń w postaci urazu głowy ze wstrząśnieniem mózgu, stłuczenia lewej ręki, brzucha i klatki piersiowej po stronie lewej z licznymi podbiegnięciami krwawymi w miejscach urazów, co naruszyło prawidłowe czynności jej ciała na okres powyżej 7 dni, nadto w okresie pomiędzy 22 a 24 stycznia 2019 roku w mieszkaniu przy ul. (...) w G., chcąc spowodować u niej ciężki uszczerbek na zdrowiu, wielokrotnie użył wobec niej przemocy w postaci szarpania, w tym za włosy, uderzania jej głową o bliżej nieustalony przedmiot tępokrawędzisty, uderzania pięściami w twarz i głowę, kopania po całym ciele, w tym w szczególności w okolice jamy brzusznej i prawego łuku żebrowego oraz skakania po ciele pokrzywdzonej w okolicy tej części jej ciała, w wyniku czego B. S. doznała rozległych obrażeń ciała w postaci licznych sińców powłok ciała, w szczególności w okolicach twarzoczaszki, przedramion i prawego łuku żebrowego, otarcia naskórka i drobnej rany tłuczonej lewej okolicy jarzmowej, rany tłuczono-dartej okolicy potylicznej, niewielkiego podtwardówkowego wylewu krwi w jamie czaszki po stronie lewej, podbiegnięcia krwią tkanek miękkich głowy, rozerwania wędzidełka wargi górnej, krwawego podbiegnięcia koniuszka języka, złamania prawych żeber IV-X w przedniej linii pachowej, rozerwania powierzchni trzewnej i przeponowej wątroby, rozerwania trzustki, rozerwania krezki jelita, krwotoku do jamy otrzewnowej i masywnego podbiegnięcia krwawego w okolicy uszkodzeń trzustki i krezki jelita, powodując w ten sposób ciężki uszczerbek na zdrowiu pokrzywdzonej w postaci choroby realnie zagrażającej jej życiu, po czym pozostawał z nią w mieszkaniu bez wezwania specjalistycznej pomocy, w następstwie czego obrażenia te, w szczególności zlokalizowane w obrębie jamy brzusznej, doprowadziły do zgonu pokrzywdzonej, które to następstwo oskarżony powinien przewidzieć, przy czym dopuścił się tego czynu, będąc uprzednio skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 13 lipca 2004 r., sygn. akt III K 1451/03, zmienionym wyrokiem Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 21 stycznia 2005 r., sygn. akt VI Ka 865/04, za przestępstwo z art. 197 § 1 k.k. i art. 157 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i art. 64 § 1 k.k. na karę 8 lat pozbawienia wolności, którą odbył w ramach kary łącznej 13 lat i 9 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem łącznym Sądu rejonowego w Gliwicach z dnia 10 października 2008 r., sygn. akt III K 353/08, w okresie od 10 kwietnia 2003 r. do 1 stycznia 2017 r., czym wyczerpał znamiona przestępstwa z art. 207 § 1 k.k., art. 157 § 2 k.k. i art. 157 § 1 k.k. oraz art. 156 § 3 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i w zw. z art. 64 § 2 k.k. i za to na mocy art. 156 § 3 k.k. przy zastosowaniu art. 11 § 3 i w zw. z art. 64 § 2 k.k. skazuje go na karę dożywotniego lat pozbawienia wolności;

-

w miejsce rozstrzygnięcia z punktu 6 na mocy art. 85 § 1 k.k. oraz art. 88 k.k. orzeka wobec oskarżonego R. W.karę łączną dożywotniego pozbawienia wolności;

-

w miejsce rozstrzygnięcia z punktu 7 na mocy art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej niniejszym wyrokiem wobec oskarżonego R. W.kary łącznej dożywotniego pozbawienia wolności zalicza okres jego rzeczywistego pozbawienia wolności w tej sprawie w dniach od 5 kwietnia 2018 r. godz. 18:00 do 6 kwietnia 2018 r. godz. 10:50 oraz od 9 lutego 2019 r. godz. 21:35 do 25 listopada 2021 roku;

2.  w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

3.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. P. S. kwotę 738,- (siedemset trzydzieści osiem) złotych, w tym VAT wg stawki 23 %, tytułem wynagrodzenia za obronę udzieloną oskarżonemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym;

4.  zwalnia oskarżonego od ponoszenia wydatków postępowania odwoławczego oraz od opłaty za obie instancje, obciążając nimi Skarb Państwa.

SSA Małgorzata Niementowska SSA Robert Kirejew SSA Wojciech Paluch

SSO del. Teresa Jędrzejas-Paluch SSA Piotr Pośpiech

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 289/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 29 marca 2021 r., sygn. akt IV K 245/19

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Zarzut z punktu 1 apelacji obrońcy: obrazy przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu, tj. zbrodni z art. 148 § 1 k.k., poprzez przyjęcie, iż oskarżony dopuścił się zabójstwa w zamiarze ewentualnym B. S., podczas gdy pierwotnie oskarżonemu został postawiony zarzut z art. 158 § 3 k.k., na co wskazywał zebrany w postępowaniu materiał dowodowy, zaś żaden z przeprowadzonych dowodów, zarówno na etapie postępowania przygotowawczego, jak i postępowania sądowego nie wskazywał jakoby oskarżony miał w zamiarze zabić B. S..

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Obrońca oskarżonego nietrafnie sformułował ten zarzut jako obrazę prawa materialnego. Przyjęcie przez sąd I instancji, żeR. W.działał z zamiarem ewentualnym zabójstwa B. S. należy uznać za element ustaleń faktycznych dotyczących strony podmiotowej czynu przypisanego oskarżonemu w punkcie 1 zaskarżonego wyroku. Przy takich ustaleniach nie mogło więc dojść do obrazy przepisów prawa materialnego, gdyż nie został naruszony przepis art. 148 § 1 k.k. przy zakwalifikowaniu jako zbrodni zabójstwa, o znamionach określonych w tym artykule, czynu mającego polegać na pozbawieniu życia człowieka z zamiarem ewentualnym obejmującym śmiertelny skutek. W istocie jednak apelujący kwestionuje sam fakt działania oskarżonego z zamiarem, choćby ewentualnym, zabójstwa swojej konkubiny, co trzeba odczytywać jako de facto zarzut błędu w ustaleniach faktycznych poczynionych przez sąd I instancji w tym zakresie i tak też zarzut ten traktował sąd odwoławczy.

Po przeprowadzeniu kontroli instancyjnej zaskarżonego orzeczenia Sąd Apelacyjny stwierdził, że tak rozumiany zarzut odwoławczy z punktu 1 apelacji obrońcy nie był pozbawiony racji.

Dokonana przez sąd I instancji analiza materiału dowodowego dotycząca tego, jaki dokładnie zamiar przyświecał sprawcy czynu, którego rezultatem było pozbawienie życia B. S., była nader niedokładna, jej wyniki zostały wyrażone w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia w sposób lapidarny i niewystarczający do stanowczego stwierdzenia, że R. W.działał z zamiarem, choćby ewentualnym, dokonania zabójstwa pokrzywdzonej.

Oskarżony nigdy nie przyznał się, aby zamierzał swoją konkubinę pozbawić życia. Nie potwierdzał również, aby to on miał kierować wobec pokrzywdzonej przed jej zgonem agresję fizyczną o znacznym natężeniu, która wywołała obrażenia jej ciała stwierdzone w wydanych w tej sprawie opiniach sądowo-lekarskich. Jego wyjaśnienia w zakresie sprawstwa obrażeń słusznie zostały uznane przez sąd meriti za niewiarygodne, ponieważ sprzeczne były z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w toku niniejszego postępowania, w tym m.in. z zeznaniami świadka A. B. relacjonującego, że w godzinach porannych 24 stycznia 2019 roku słyszał odgłosy awantury i widział, jak oskarżony popchnął pokrzywdzoną, a gdy ta upadła na podłogę, kopał ją jak piłkę, a nadto z rezultatami oględzin miejsca zdarzenia oraz wynikami opinii z badań genetycznych wykazującymi ślady krwi pokrzywdzonej np. na butach oskarżonego. W takiej sytuacji, wobec niemiarodajności wyjaśnień oskarżonego dotyczących kluczowych dla sprawy wydarzeń, ustalenia co do strony podmiotowej jego czynu należało oprzeć na wnikliwej analizie pozostałych dowodów, z których można było wnioskować o rzeczywistym zamiarze sprawcy. Opierając się na ilości, rozległości i dotkliwości spowodowanych przez oskarżonego obrażeń ciała pokrzywdzonej, świadczących o wyjątkowej brutalności działania sprawcy, sąd I instancji trafnie uznał (str. 25 pisemnego uzasadnienia wyroku), że oskarżony musiał zdawać sobie sprawę, iż takie zachowanie może doprowadzić do śmierci człowieka. Nie jest to jednak wystarczające do stwierdzenia, że obejmował skutek śmiertelny swoim zamiarem, tj. chciał pozbawienia życia swojej konkubiny lub godził się na taką ewentualność. Wszakże mimo przewidywania możliwości popełnienia zabójstwa B. S. oskarżony mógł lekkomyślnie przypuszczać, że do najpoważniejszego skutku jednak nie dojdzie, co oznaczałoby, że działał w ramach tzw. świadomej nieumyślności, o której mowa w art. 9 § 2 i 3 Kodeksu karnego. Z przedstawionych na piśmie motywów zaskarżonego wyroku nie wynika, aby sąd I instancji zdołał stanowczo to wykluczyć i z jakich względów. Co więcej, kompleksowa analiza całości materiału dowodowego przemawia właśnie za przyjęciem, że pomimo brutalnego pobicia pokrzywdzonej, powodującego poważne obrażenia narządów jej ciała, R. W. pozostawał w błędnym mniemaniu, że pomimo takiej możliwości nie wystąpi śmiertelne następstwo jego czynu. Nie można tu pominąć okoliczności, że nie było to pierwsze pobicie pokrzywdzonej przez oskarżonego. Poprzednie tego typu przypadki zostały ujęte w punkcie II aktu oskarżenia jako wydarzenia z listopada 2017 r. oraz kwietnia 2018 r. wchodzące w skład znęcania się nad B. S., inkorporowane przez sąd meriti do opisu pierwszego z przypisanych oskarżonemu czynów. Ponadto świadkowie znający pokrzywdzoną relacjonowali, że często widzieli u niej obrażenia ciała, zwłaszcza na twarzy, wyglądające jak pochodzące od uderzeń przez inną osobę, o co podejrzewali oskarżonego. Po każdym z poprzednich przejawów agresji względem pokrzywdzonej, dochodziła ona po pewnym czasie do zdrowia i choć pobicie z dnia 24 stycznia 2019 r. było tak wyjątkowo brutalne, że uzasadniało stwierdzenie, iż oskarżony musiał przewidywać możliwość pozbawienia konkubiny życia, jednak nie eliminowało to możliwości przypuszczania przez oskarżonego, że także i tym razem do tak poważnego skutku nie dojdzie. W zeznaniach najistotniejszego świadka - A. B. - nie można było odnaleźć okoliczności przemawiających za przyjęciem, aby oskarżony werbalizował, bądź w inny sposób wyrażał chęć usunięcia ze swego życia pokrzywdzonej w następstwie zadanych jej razów lub godził się z taką perspektywą. Po eskalacji fizycznej agresji ze strony oskarżonego z godzin porannych 24 stycznia 2019 r., w dalszym ciągu tego dnia B. S. jeszcze żyła, co widział mieszkający z nimi A. B. i jak wskazywał sąd meriti przy uzasadnianiu niemożności przyjęcia działania z bezpośrednim zamiarem zabójstwa, R. W. albo zaniósł pokrzywdzoną do łóżka, albo pozwolił jej się samej położyć, a gdy tam leżała już jej nie atakował i zaprzestał przemocy.

W oparciu o zgromadzony w tej sprawie materiał dowodowy nie można też zaprzeczyć, że pokrzywdzoną i oskarżonego łączyła silna więź emocjonalna, choć ze strony R. W., z uwagi na jego właściwości osobiste i przejawianą wobec niej pod wpływem alkoholu tudzież wziewnych środków odurzających ogromną agresję, był to związek wysoce toksyczny. W swych zeznaniach K. G. wskazywał, że oskarżony zarzucał swej konkubinie zdrady i był o nią zazdrosny, a zazdrość tę potwierdzał świadek L. M.. Z wypowiedzi wymienionych świadków oraz m. in. świadka E. Z. wynikało, że pokrzywdzona wielokrotnie uciekała od oskarżonego i na kilka dni zamieszkiwała u tego świadka, lecz za każdym razem wracała doR. W., niejednokrotnie po namowach z jego strony, mimo że wiele osób, oferując jej pomoc, radziło, żeby porzuciła oskarżonego. W świetle tych okoliczności trudno całkowicie odmówić przymiotu szczerości emocjom wyrażanym w wyjaśnieniach R. W.złożonych w toku śledztwa przed prokuratorem (k. 245-254, t. II), w których twierdził, że jest mu przykro z tego powodu i nie wie, jak się to mogło stać, przy czym dodawał, że nie wie, co on teraz bez niej zrobi i że ją bardzo kochał. Sąd I instancji nie odniósł się do części wyjaśnień oskarżonego obejmującej sferę uczuciową, jednocześnie jej nie dezawuując. Przytoczone powyżej dowody odnoszące się do warstwy emocjonalnej wzajemnych, złożonych relacji między pokrzywdzoną a oskarżonym przemawiają, w ocenie sadu odwoławczego, za przyjęciem, że oskarżony nie chciał pozbawienia życia swojej konkubiny i nie godził się na taki skutek swojego działania, który jednak musiał przewidywać, dopuszczając się tak agresywnego fizycznego ataku.

Obrońca oskarżonego w rozpatrywanym zarzucie mylnie wskazał, że R. W. w niniejszym postępowaniu postawiono najpierw zarzut popełnienia przestępstwa z art. 158 § 3 k.k., co nie byłoby zasadne, gdyż czyn popełniony na szkodę B. S. nie polegał na bójce czy też pobiciu jej przez więcej niż jedną osobę. Oskarżonemu przedstawiono natomiast w toku śledztwa zarzut popełnienia zbrodni z art. 156 § 3 k.k. i przyjęcie w miejsce art. 148 § 1 k.k. właśnie takiej kwalifikacji prawnej pierwszego z czynów przypisanych oskarżonemu w kwestionowanym wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach (oczywiście w kumulatywnym zbiegu z przepisami art. 207 § 1 k.k., art. 157 § 1 k.k. i art. 157 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 2 k.k.) sąd odwoławczy uznał za prawidłowe. Z opinii sądowo-lekarskiej (k. 398-409. t. III) wynika bowiem, że obrażenia, jakich doznała B. S., stanowiły ciężki uszczerbek na jej zdrowiu w postaci choroby realnie zagrażającej życiu, spowodował je oskarżony, a ich następstwem była śmierć pokrzywdzonej, którą R. W., dokonując brutalnej fizycznej agresji, musiał przewidywać, chociaż się na nią nie godził, lekkomyślnie przypuszczając, że do tego nie dojdzie.

Z tych wszystkich powodów pierwszy z zarzutów odwoławczych obrońcy oskarżonego nadawał się do częściowego uwzględnienia i doprowadził do wyeliminowania z opisu oraz kwalifikacji prawnej czynu z punktu 1 zaskarżonego wyroku zbrodni zabójstwa i zastąpienia jej dokonaniem ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, którego następstwem była śmierć pokrzywdzonej.

Wniosek

O zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanych czynów, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie Sądowi I instancji do ponownego rozpatrzenia.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Opisana powyżej konieczność częściowego uwzględnienia omawianego zarzutu nie mogła doprowadzić do uniewinnienia oskarżonego od popełnienia czynu zarzucanego mu w punkcie I aktu oskarżenia, a jedynie sprawiła, że niezbędna okazała się zmiana opisu czynu przypisanego oskarżonemu w punkcie 1 wyroku poprzez wyeliminowanie z niego elementów zabójstwa i odzwierciedlenie w nim znamion zbrodni z art. 156 § 3 k.k. Zarzut ten jednocześnie nie odnosił się do pozostałych czynów zarzucanych R. W. aktem oskarżenia, więc nie mógł spowodować zmian w tym dalszym zakresie, a nadto nie było żadnych podstaw do wydania w tym przypadku orzeczenia sądu odwoławczego o charakterze kasatoryjnym.

3.2.

Zarzut z punktu 2 apelacji obrońcy: obrazy przepisów postępowania, a mianowicie art. 4 k.p.k., art. 410 k.p.k. i 424 § 1 k.p.k., która miała wpływ na treść wyroku, a wynika z orzeczenia o winie oskarżonego tylko na dowodach obciążających i pominięcia dowodów korzystnych dla oskarżonego, jak chociażby faktu, iż B. S. nadużywała alkoholu, co zostało potwierdzone przez świadków w złożonych zeznaniach, jak chociażby świadka K. K. ps. (...) oraz K. G., a nawet w wyjaśnieniach samego oskarżonego, co jak mówi doświadczenie życiowe również musiało skutkować obrażeniami ciała zarówno tymi zewnętrznymi, jak i wewnętrznymi, które powstawały w chwili upojenia alkoholowego pokrzywdzonej.

Zarzut z punktu 3 apelacji obrońcy: naruszenia przepisów postępowania, tj. art. 7 k.p.k. w zw. z art. 92 w zw. z art. 410 k.p.k., a które miało wpływ na treść wyroku, poprzez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów, a to przez przyjęcie, że pokrzywdzona wszelkie obrażenia zidentyfikowane w opinii biegłego odniosła w wyniku działań oskarżonego, podczas gdy Sąd I instancji nie wziął pod uwagę przy ocenie stanu faktycznego, iż pokrzywdzona w chwili zdarzenia znajdowała się w znacznym upojeniu alkoholowym, które sięgało wartości 3,2 promile we krwi oraz 4,8 promila w moczu, a uzależnienie od alkoholu pokrzywdzonej potwierdzało również wszczęte przez Sąd Rejonowy w Gliwicach postępowanie pod sygn. akt IV RNS 1359/18 w zakresie uzależnienia od alkoholu B. S. oraz wymogu leczenia odwykowego.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Z uwagi na daleko idącą zbieżność obu przytoczonych powyżej zarzutów za celowe należy uznać odniesienie się do nich łącznie, co pozwoli uniknąć niepotrzebnych powtórzeń.

Zarzuty nie był zasadne, ponieważ miały charakter głównie spekulatywny.

Sąd I instancji brał pod uwagę fakt, że pokrzywdzona B. S. od dłuższego czasu systematycznie nadużywała alkoholu, co wynikało z relacji licznych świadków przesłuchanych w tym postępowaniu, którym sąd meriti dał wiarę. Sąd Okręgowy również uwzględniał, że w chwili zgonu znajdowała się w stanie upojenia alkoholowego, na co wskazywały wyniki badań toksykologicznych przywołane w uzasadnieniu kwestionowanego orzeczenia (str. 4 pisemnego uzasadnienia wyroku) oraz w zarzucie. Alkoholizm pokrzywdzonej potwierdza również postępowanie sądowe w przedmiocie poddania jej przymusowemu leczeniu odwykowemu, które przywołuje obrońca w trzecim zarzucie odwoławczym. Nie ma jednak istotnego znaczenia okoliczność, że sąd I instancji nie wspomina o tym postępowaniu w uzasadnieniu wydanego wyroku, skoro fakt uzależnienia B. S. od alkoholu i notorycznego jego nadużywania został wykazany zgodnie z twierdzeniami apelującego i był brany pod uwagę przez sąd meriti przy orzekaniu.

Niemniej jednak brak było jakichkolwiek podstaw do twierdzeń, że w którymkolwiek z rozpatrywanych przypadków, tj. z 2 listopada 2017 r., z 5 kwietnia 2018 r. czy z 23-24 stycznia 2019 r. B. S. z uwagi na stan nietrzeźwości miała sama spowodować u siebie obrażenia ciała np. na skutek samoistnego przewrócenia się. Żaden z dowodów nie potwierdza powstawania wtedy u pokrzywdzonej samouszkodzeń ciała, a wręcz przeciwnie - wszystkie zgodnie wskazują na oskarżonego jako na sprawcę jej pobić powodujących stwierdzane u niej uszczerbki na zdrowiu.

Przywoływany w zarzucie świadek K. K. (k. 302-303, t. III) mówiący, jak wszyscy przesłuchiwani świadkowie znający pokrzywdzoną, o nadużywaniu przez nią alkoholu, nie wspominał, aby miała powodować u siebie z tego powodu uszkodzenia ciała, natomiast jednoznacznie wskazywał, że R. W.ją bił. Podobnie zeznawał K. G. (np. k. 336-337, t. III), który opisywał widziane przez siebie obrażenia ciała pokrzywdzonej, w tym charakterystyczne krwiaki okularowe obu oczu, które z pewnością nie mogły pochodzić od upadków, tylko otrzymanych uderzeń. Świadek ten podał, że tylko jeden raz B. S. powiedziała mu, że spadła ze schodów, a poza tym przedstawiał liczne przypadki jej pobić przez oskarżonego.

Co do zdarzeń z 2 listopada 2017 r. i 5 kwietnia 2018 r., to z dokumentacji medycznej pokrzywdzonej (k. 283, t. II) oraz raportów z policyjnych interwencji (k. 359-369, t. III) wynika, że każdorazowo zgłaszaną przyczyną urazów B. S. było pobicie, którego sprawcą był lub mógł być tylko R. W., a opinie sądowo-lekarskie (k. 590, 594, t. IV) potwierdzały, że stwierdzane obrażenia mogły pochodzić od pobicia.

W odniesieniu do najpoważniejszych obrażeń ciała B. S., które doprowadziły do śmiertelnego skutku, w opinii sądowo-lekarskiej z oględzin i sekcji zwłok (k. 397-409, t. III) wskazano, że lokalizacja i charakter obrażeń stwierdzonych w obrębie twarzy, przedramion i jamy brzusznej przemawiała za czynnym mechanizmem ich powstania i tylko w opinii uzupełniającej (k. 558-560, t. IV) sprecyzowano, że rana tłuczono-darta tyłu jej głowy powstała w wyniku upadku lub uderzenia głową o twardy, tępokrawędzisty przedmiot. Relacje przedstawiane w zeznaniach przez świadka A. B. nie pozostawiają jednak wątpliwości, że to oskarżony, atakując swoją konkubinę i stosując wobec niej przemoc o znacznym natężeniu, spowodował wszystkie te obrażenia, także doprowadzając do jej upadku i uderzając jej głową o różne przedmioty.

W świetle całokształtu materiału dowodowego, którego istotne elementy zasygnalizowano powyżej, odwoływanie się przez apelującego do wskazań doświadczenia życiowego mających przemawiać za tym, że zewnętrzne i wewnętrzne obrażenia ciała B. S. mogły powstać na skutek jej upojenia alkoholowego, nie mogło być uznane za przekonujący argument prowadzący do konieczności zmiany poczynionych w tej sprawie przez sąd I instancji ustaleń faktycznych.

Sąd odwoławczy nie stwierdził, aby przy ocenie materiału dowodowego zgromadzonego w tym postępowaniu sąd I instancji uchybił zasadzie obiektywizmu lub żeby nie uwzględnił przy orzekaniu całości dowodów ujawnionych na rozprawie głównej, albo żeby sporządzone na formularzu pisemne uzasadnienie orzeczenia naruszyło wymagania określone w art. 424 § 1 k.p.k. i aby mogło mieć to wpływ na treść wydanego orzeczenia. Dokonana przez sąd meriti ocena materiału dowodowego pozostała w pełnej zgodności z wymogami określonymi w art. 7 k.p.k. a apelujący nie wykazał zaistnienia rzeczywistych, konkretnych naruszeń zasady swobodnej oceny dowodów. Z kolei nie mogło dojść do obrazy przepisu art. 92 k.p.k. w postępowaniu sadowym przed sądem I instancji, gdyż jego zastosowanie, jako przepisu ogólnego, wyłączał przepis szczególny z art. 410 k.p.k., którego naruszenia mającego wpływ na treść orzeczenia sąd odwoławczy nie stwierdził. Z tych wszystkich powodów oba omawiane zarzuty nie zostały uwzględnione.

Wniosek

O zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanych czynów, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie Sądowi I instancji do ponownego rozpatrzenia.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec niezasadności zarzutów, nie było podstaw w oparciu o nie do uwzględnienia sformułowanych ogólnie wniosków odwoławczych.

3.3.

Zarzut z punktu 4 apelacji obrońcy: naruszenia przepisów postępowania, tj. art. 7 k.p.k. w zw. z art. 92 w zw. z art. 410 k.p.k., a które miało wpływ na treść wyroku, poprzez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów, a to przez przyjęcie, że oskarżony dopuścił się czynów zarzucanych mu w akcie oskarżenia w pkt. III oraz IV, tj. znęcania się nad K. M. oraz G. W., podczas gdy czynu tego miały dowieść li tylko zeznania osób, które rzekomo słyszały o takowym znęcaniu, jednak czynu samego nie widziały, zaś ze złożonych przez świadków zeznań jasno wynika ich negatywne nastawienie do oskarżonego.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut nie został uznany przez sąd odwoławczy za zasadny.

Fakt, że K. M. oraz G. W. zmarli przed wszczęciem niniejszego postępowania karnego sprawił, że nie można było przesłuchać w charakterze świadków pokrzywdzonych czynami ujętymi w punktach III i IV aktu oskarżenia. Również przebywająca przez pewien czas z oskarżonym i pokrzywdzonymi w jednym mieszkaniu B. S. z oczywistych względów nie mogła być przesłuchana na okoliczność znęcania się oskarżonego nad siostrą i ojcem. Sąd I instancji w odniesieniu do tych zarzutów dysponował więc ograniczonym materiałem dowodowym, złożonym głównie z relacji tzw. świadków pośrednich, którzy wiedzę o negatywnych zachowaniach R. W. względem swych bliskich czerpali z wypowiedzi innych osób, w tym także od pokrzywdzonych. Trzeba jednak stwierdzić, że zeznania H. M., I. P. i K. S. były wzajemnie zgodne i konsekwentne, a nadto znajdowały potwierdzenie w określonym zakresie w innych dowodach - np. co do pobicia K. M. przez oskarżonego w dniu 11 czerwca 2017 r. - w dokumentacji lekarskiej dotyczącej stwierdzonych u niej wówczas obrażeń ciała, czy też w zapisach o interwencjach podejmowanych przez Policję w mieszkaniu przy ul. (...) w G. w latach 2017-2019 (k. 359-369, t. III), jak również częściowo w zeznaniach L. M. (k. 356-357, 1232-1233) opisującego zachowania oskarżonego w tym mieszkaniu do momentu wyprowadzenia się stamtąd świadka spowodowanego m.in. pobiciem skutkującym wybiciem mu zębów przez oskarżonego. Przy ocenie miarodajności zeznań świadka H. M. sąd I instancji zauważył jej wyjątkowo negatywne nastawienie do oskarżonego, będącego wszakże jej bratem. Trafnie jednak stwierdził, że ta negatywna opinia o R. W. nie wynikała jednak z uprzedzeń świadka, tylko z opisywanych przez nią karygodnych zachowań oskarżonego wobec swych bliskich, w tym także ich wspólnej matki oraz córki H. M., które to zdarzenia wykraczały jednak poza ramy niniejszego postępowania. Wypada również skonstatować, że cały pozostały zebrany w tej sprawie materiał dowodowy nie dostarczył dowodów przeciwnych wypowiedziom świadków H. M., I. P. oraz K. S., a inne przesłuchane w trakcie postępowania osoby nie posiadały bliższej wiedzy o czynach oskarżonego w stosunku do siostry K. i ojca lub nie wypowiadały się na ten temat. W takiej sytuacji prawidłowo, zgodnie z regułami określonymi w art. 7 k.p.k. sąd meriti uznał za wiarygodne dowody z zeznań wymienionych trojga świadków, wsparte dokumentacją lekarską dotyczącą K. M., dokumentacją policyjną oraz wypowiedziami procesowymi L. M. i zasadnie oparł na tych dowodach ustalenia faktyczne prowadzące do przypisania oskarżonemu popełnienia czynów ujętych w punktach 2 i 3 zaskarżonego wyroku. Nie doszło przy tym też do obrazy przepisu art. 410 k.p.k., a w środku odwoławczym nie wskazano, jakie elementy materiału dowodowego ujawnionego w toku rozprawy miałby bezpodstawnie pominąć przy orzekaniu w zakresie tych dwóch zarzutów sąd meriti, bądź na jakich dowodach nieujawnionych w trakcie procesu miałby się przy tym oprzeć. Odwoływanie się do przepisu art. 92 k.p.k., jak już podkreślono w poprzednim punkcie niniejszego uzasadnienia, nie jest zasadne w sprawach, w których prowadzono rozprawę główną, gdyż wówczas znajduje swe zastosowanie przepis o charakterze szczególnym, tj. art. 410 k.p.k.

Z tych wszystkich powodów, nie dopatrując się naruszenia przepisów postępowania wskazanych w apelacji, sąd II instancji nie uwzględnił omawianego zarzutu odwoławczego.

Wniosek

O zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanych czynów, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie Sądowi I instancji do ponownego rozpatrzenia.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Bezzasadność zarzutu implikowała niemożność uwzględnienia sformułowanych w apelacji wniosków odwoławczych.

3.4.

Zarzut z punktu 5 apelacji obrońcy: naruszenia przepisów postępowania, a to art. 170 § 1 k.p.k. w zw. z art. 167 k.p.k., które miało wpływ na treść wyroku, poprzez oddalenie indywidualnych wniosków dowodowych złożonych przez oskarżonego, tj. choćby ponowne skierowanie na badanie psychiatryczne w chwili kwestionowania zasadności wniosków i twierdzeń uprzedniej opinii oraz innych wniosków dowodowych zmierzających do obrony oskarżonego, jak chociażby wniosku o poddanie się przez oskarżonego badaniu wariografem.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut ten był całkowicie bezzasadny.

Sąd Okręgowy w Gliwicach w pełni prawidłowo oddalił w końcowej fazie postępowania jurysdykcyjnego w I instancji osobiste pisemne wnioski dowodowe oskarżonego. Dotyczyły one m.in. ponownego przesłuchania świadków, którzy zostali już przesłuchani na rozprawie w obecności oskarżonego i obrońcy, a składane były ze względu na eksponowanie przez oskarżonego pozornych lub nieistotnych rozbieżności w poszczególnych zeznaniach tych osób składanych na różnym etapie postępowania. Trafnie ocenił sąd meriti, że powracanie do przeprowadzania na rozprawie głównej dowodów z zeznań świadków wskazywanych w pismach procesowych oskarżonego prowadziłoby jedynie do zbędnego przedłużania postępowania w niniejszej sprawie.

Wydana w tym postępowaniu w stosunku do R. W.opinia sądowo-psychiatryczno-psychologiczna, sporządzona po przeprowadzeniu jego obserwacji psychiatrycznej w Szpitalu Psychiatrycznym Aresztu Śledczego we W. (k. 1003-1028, t. VI), cechowała się dokładnością, rzetelnością i fachowością. Była jasna, zupełna i nie zawierała mankamentów merytorycznych, wobec czego nie zachodziły wymienione w art. 201 k.p.k. powody do sięgania po opinię uzupełniającą lub nowe opinie biegłych w tym zakresie. Dlatego trzeba uznać, że nie było podstaw do uwzględnienia wniosków dowodowych oskarżonego dotyczących opiniowania sądowo-psychiatrycznego i psychologicznego.

Badania poligraficzne (przy użyciu tzw. wariografu) polegają na wykorzystaniu śladu emocjonalnego u osoby badanej i nie prowadzą do osiągnięcia wyników tak niezawodnych i pewnych, aby można było oprzeć na nich rozstrzygnięcie skazujące albo uniewinniające od zarzutu popełnienia przestępstwa. W postępowaniu karnym mogą znajdować swe zastosowanie, w myśl art. 192a § 2 k.p.k., celem ograniczenia kręgu podejrzanych, czyli na początkowym etapie śledztwa w danej sprawie. Z upływem czasu, zwłaszcza po składaniu przez daną osobę wielu zeznań lub wyjaśnień odnoszących się do przedmiotu postępowania karnego, takie badania stają się niemiarodajne i nieprzydatne dla celów procesowych z uwagi na występowanie zbyt wielu zakłóceń śladu emocjonalnego łączącego przesłuchiwanego z rozpatrywanym zdarzeniem. Słusznie więc sąd I instancji oddalił w oparciu o przepis art. 170 § 1 pkt 3 k.p.k. złożony w końcowej fazie procesu przed sądem I instancji wniosek dowodowy oskarżonego o przeprowadzenie takich badań z jego udziałem.

Sąd odwoławczy nie stwierdził naruszeń przepisów postępowania podnoszonych w tym zarzucie, wobec czego nie podlegał on uwzględnieniu.

Wniosek

O zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanych czynów, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie Sądowi I instancji do ponownego rozpatrzenia.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Nie dopatrzono się uchybień podniesionych w omawianym zarzucie odwoławczym, a zatem nie było powodów do przychylenia się do wniosków odwoławczych obrońcy oskarżonego.

3.5.

Zarzut z punktu 6 apelacji obrońcy: rażącej niewspółmierności (surowości) kary jako zbyt surowej względem społecznego poczucia sprawiedliwości, postawy oskarżonego, a nade wszystko okoliczności faktycznych sprawy oraz właściwości osobistych oskarżonego, jak chociażby fakt podjęcia pracy zarobkowej przez oskarżonego z niewspółmiernym przecenieniem przesłanek negatywnych w postaci uznania, iż czyn cechował się dużym stopniem społecznej szkodliwości, co zaskutkowało orzeczeniem przez Sąd I instancji najsurowszej kary łącznej dożywotniego pozbawienia wolności.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut ten należało odnieść przede wszystkim do kary wymierzonej oskarżonemu za przestępstwo przypisane mu w punkcie 1 zaskarżonego wyroku, przy czym opis tego czynu i jego kwalifikacja prawna zostały zmienione na korzyść oskarżonego przez sąd II instancji z powodów przedstawionych w punkcie 3.1 niniejszego uzasadnienia. Sąd odwoławczy po dokonaniu rzeczonych zmian pierwszego punktu zaskarżonego wyroku musiał wymierzyć oskarżonemu na nowo karę, tym razem za przypisane mu przestępstwo z art. 207 § 1 k.k., art. 157 § 2 k.k. i art. 157 § 1 k.k. oraz art. 156 § 3 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i w zw. z art. 64 § 2 k.k., a przy jej ferowaniu miał na względzie okoliczności podniesione w omawianym zarzucie apelacyjnym, który jednak nie został uznany za zasadny i nie zdołał wpłynąć na wymierzenie R. W. kary łagodniejszej niż w zaskarżonym wyroku.

Od dnia 13 lipca 2017 r., tj. od daty wejścia w życie nowelizacji Kodeksu karnego wprowadzonej ustawą z dnia 23 marca 2017 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny, ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich oraz ustawy - Kodeks postępowania karnego (Dz. U. poz. 773), przestępstwo z art. 156 § 3 k.k. zagrożone jest karą pozbawienia wolności od lat 5, karą 25 lat pozbawienia wolności albo karą dożywotniego pozbawienia wolności. Poprzednio za to przestępstwo groziła kara pozbawienia wolności w wymiarze od 2 do 12 lat. Nie jest rzeczą sądu orzekającego w sprawie karnej wartościowanie lub ocena zasadności tak drastycznego zaostrzenia odpowiedzialności karnej za dany typ przestępstwa, o ile nie narusza to zasady proporcjonalności wyrażonej w art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. W przypadku przestępstwa z art. 156 § 3 k.k. nie można mówić o naruszeniu zasady proporcjonalności, gdyż penalizowany nim jest zamach godzący w najdonioślejsze dobra prawne, czyli zdrowie i życie człowieka, których ochrona winna być zapewniana przez organy państwa wszelkimi środkami, w tym surowymi sankcjami karnoprawnymi. Oznacza to, że w czasie popełnienia przezR. W.przypisanego mu przestępstwa z art. 156 § 3 k.k., zgodnie z polską ustawą karną, istniała możliwość wymierzenia za taki czyn najsurowszej kary przewidzianej w Kodeksie karnym - kary dożywotniego pozbawienia wolności. Wymierzenie najsurowszej kary za zbrodnię z art. 156 § 3 k.k., z uwagi na eliminacyjny charakter takiej represji karnej, może nastąpić jednak jedynie w wyjątkowym, ekstremalnym wręcz przypadku, gdy przemawiają za tym wszystkie dyrektywy wymiaru kary, brak jest istotnych okoliczności łagodzących, a funkcje i cele kary nie mogłyby zostać spełnione przez orzeczenie kary łagodniejszego rodzaju. W ocenie Sądu Apelacyjnego w Katowicach orzekającego w tej sprawie, właśnie taka sytuacja wystąpiła w przypadku oskarżonegoR. W.

Przy wymiarze kary za przypisane oskarżonemu przestępstwo z art. 156 § 3 k.k. i in. sąd musiał uwzględnić wyjątkowe nawarstwienie się okoliczności obciążających, przemawiających za wymierzeniem kary jak najsurowszej. Oskarżony w okresie pomiędzy 22 a 24 stycznia 2019 r. dopuścił się brutalnej fizycznej agresji wobec swojej konkubiny, powodując z zamiarem bezpośrednim ciężki uszczerbek na jej zdrowiu oraz doprowadzając do jej śmierci, które to następstwo obejmował świadomą nieumyślnością. Wyrządził jej przy tym dotkliwą krzywdę fizyczną wynikającą z ilości i siły zadanych razów powodujących rozległe, bolesne obrażenia zewnętrzne i wewnętrzne jej ciała. Działał przy tym wobec osoby najbliższej, z którą pozostawał w emocjonalnym, fizycznym i rzeczywistym związku, która darzyła go uczuciem i pomimo krzywd, jakie jej wyrządzał, zawsze do niego powracała. Czyn oskarżonego był zwieńczeniem trwającego od około dwóch lat przestępstwa fizycznego i psychicznego znęcania się nad B. S., a zbrodnia z art. 156 § 3 k.k. pozostawała w kwalifikacji kumulatywnej z występkami z art. 207 § 1 k.k. oraz art. 157 § 1 k.k., a także z art. 157 § 2 k.k. Oskarżony działał w opisanych w wyroku warunkach tzw. recydywy specjalnej wielokrotnej z art. 64 § 2 k.k., był wielokrotnie karany, a rozpatrywane przestępstwo rozpoczął popełniać już w pierwszych miesiącach po opuszczeniu zakładu karnego, w którym odbywał długoletnią karę pozbawienia wolności za inne, wcześniej popełnione poważne przestępstwa. Stopień społecznej szkodliwości należy uznać za najwyższy z możliwych przy uwzględnieniu wszystkich czynników ujętych w art. 115 § 2 k.k. R. W.działał pod wpływem alkoholu, od którego był uzależniony, a nadto w okresie znęcania się sięgał też po wziewne środki odurzające. Oskarżony był w pełni poczytalny, nie zachodziły okoliczności wyłączające lub w znacznym stopniu ograniczające jego winę i mógł zachowywać się w stosunku do swojej konkubiny w sposób zgodny z prawem i normalnymi stosunkami międzyludzkimi, co sprawia, że stopień jego winy również należy uznać za bardzo wysoki. O osobowości oskarżonego i przyświecającej mu motywacji świadczy fakt popełnienia przestępstw o znacznej społecznej szkodliwości, za które odbył już karę oraz fakt popełnienia szeregu dalszych przestępstw, jednoczesnych z rozpatrywana zbrodnią, w tym także wobec osób bliskich - siostry i ojca. Potwierdza to trafność diagnozy postawionej w opinii sądowo-psychiatryczno-psychologicznej wydanej po obserwacji psychiatrycznej oskarżonego o jego nieprawidłowej, dyssocjalnej osobowości i upoważnia do stwierdzenia, że osiągnięcie wobec oskarżonego wychowawczych celów kary przy orzeczeniu kary łagodniejszego rodzaju byłoby iluzoryczne, a względy zapobiegawcze i potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa przemawiają zdecydowanie za wymierzeniem R. W. kary w najsurowszym wymiarze. Nie można było dopatrzyć się przy tym istotnych okoliczności łagodzących. Nie może być za taką uznane zachowanie się pokrzywdzonej - jej uzależnienie od alkoholu czy znajdowanie się w stanie upojenia alkoholowego w momentach inkryminowanych czynów nie wywoływało i nie usprawiedliwiało w najmniejszym stopniu przestępstwa oskarżonego, podobnie jak fakt, że z własnej woli kontynuowała ten związek. Podnoszona przez apelującego obrońcę okoliczność, że oskarżony pracował, nie ma istotniejszego znaczenia, tym bardziej, że zarobione pieniądze przeznaczał na alkohol dla siebie i konkubiny, a nadto jak wynika np. z zeznań L. M., zdarzało się, że także w trakcie pracy nękał telefonicznie pokrzywdzoną. Wyrażany przez oskarżonego żal, w wyjaśnieniach, o których była mowa w punkcie 3.1 tego uzasadnienia, był emocjonalnym żalem za stratą osoby, z którą oskarżony był związany emocjonalnie, jednakże była to strata, którą sam w sposób zawiniony spowodował, a nadto nie łączyło się to z wyrażeniem skruchy, gdyżR. W. składając zmienne i chwiejne wyjaśnienia nie przyznał nigdy, że to w rezultacie pobicia przez niego B. S. straciła życie.

Mając to wszystko na uwadze, Sąd Apelacyjny w Katowicach za opisany na nowo w punkcie 1 wyroku odwoławczego czyn realizujący znamiona zbrodni z art. 207 § 1 k.k., art. 157 § 2 k.k. i art. 157 § 1 k.k. oraz art. 156 § 3 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i w zw. z art. 64 § 2 k.k. skazał R. W. na karę dożywotniego pozbawienia wolności.

Nie nasuwał wątpliwości sądu odwoławczego wymiar pozostałych jednostkowych kar pozbawienia wolności, wymierzonych R. W. zaskarżonym wyrokiem za pozostałe przestępstwa, których nie dotyczy omawiany zarzut odwoławczy.

Kara łączna, zgodnie z przepisem art. 88 k.k., musiała zostać orzeczona w wymiarze dożywotniego pozbawienia wolności.

Wniosek

O zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanych czynów, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie Sądowi I instancji do ponownego rozpatrzenia, ewentualnie o zmianę zaskarżonego wyroku w części dotyczącej zasądzonej kary dożywotniego pozbawienia wolności poprzez zamianę na karę łagodniejszego wymiaru, w dolnej granicy zagrożenia ustawowego, w oparciu o dyrektywy kary z art. 53 k.k. przy szczególnym uwzględnieniu dolegliwości kary, która nie powinna przekraczać stopnia winy oraz z uwzględnieniem stanu faktycznego sprawy.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Nie zasługiwał na uwzględnienie zarzut odwoławczy podnoszący rażącą surowość wymierzonej kary pozbawienia wolności, więc nie można było też uwzględnić sformułowanego w sposób alternatywny wniosku odwoławczego dotyczącego złagodzenia orzeczenia o karze.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zaskarżony wyrok został utrzymany w mocy w zakresie pozostałym poza dokonanymi zmianami.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Wniesiona apelacja nie okazała się zasadna, a nadto nie zachodziły okoliczności, które sąd odwoławczy winien uwzględnić z urzędu, uzasadniające dalsze zmiany bądź wywołujące konieczność uchylenia zaskarżonego orzeczenia.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

W punkcie 1 wyroku sądu odwoławczego - z powodów szczegółowo opisanych w punkcie 3.1 niniejszego uzasadnienia - zmieniono opis i kwalifikacje prawną czynu przypisanego oskarżonemu w punkcie 1 zaskarżonego wyroku i wymierzono za to oskarżonemu karę dożywotniego pozbawienia wolności ze względów opisanych w punkcie 3.5 niniejszego uzasadnienia. Wywołało to konieczność usunięcia rozstrzygnięć zawartych w punktach 6 i 7 zaskarżonego wyroku i wymierzenia przez sąd odwoławczy nowej kary łącznej dożywotniego pozbawienia wolności oraz dokonania na nowo zaliczenia na jej poczet okresów rzeczywistego pozbawienia wolności w tej sprawie.

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3

Na podstawie art. 619 § 1 k.p.k. w zw. z art. 618 § 1 pkt 11 k.p.k. zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz adw. P. S. wynagrodzenie za obronę z urzędu udzieloną oskarżonemu w postępowaniu odwoławczym w wysokości 738,- zł, przy czym wysokość przyznanej kwoty wynikała z przepisów § 4 ust. 1 i 3 oraz § 17 ust. 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (t.j. Dz.U. z 2019 r., poz. 18).

4

Na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwolniono oskarżonego od uiszczenia na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, obciążając wydatkami tego postępowania Skarb Państwa, ze względu na aktualnie trudną sytuację finansowo-majątkową oskarżonego, nie rokującą poprawy z uwagi na konieczność odbywania kary dożywotniego pozbawienia wolności.

7.  PODPIS

SSA Małgorzata Niementowska SSA Robert Kirejew SSA Wojciech Paluch

SSO (del.) Teresa Jedrzejas-Paluch SSA Piotr Pośpiech

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wszystkie rozstrzygnięcia o winie i karach zawarte w zaskarżonym wyroku

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana