Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 34/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 29 listopada 2022 roku sygn. VII K 332/22

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

zarzut obrazy prawa materialnego tj. art. 180 a k.k. oraz art. 11 & 2 k.k. poprzez błędną interpretację i niewłaściwe zastosowanie polegające na błędnym przyjęciu, że zachowanie oskarżonego wyczerpało znamiona więcej niż jednego przepisu karnego, w następstwie błędnego zakwalifikowania czynu z dwóch przepisów pozostających w niewłaściwym zbiegu,

zarzut obrazy prawa procesowego tj. art. 7 k.p.k. dotyczącego zasady swobodnej oceny dowodów oraz art. 4 k.p.k. przez błędną ocenę zgromadzonego materiału dowodowego poprzez jej dowolność, w szczególności błędną ocenę wyjaśnień oskarżonego i zeznań świadka K. Z., w następstwie dokonanie błędnych ustaleń faktycznych, mających istotny wpływ na treść zaskarżonego wyroku,

zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, mających istotny wpływ na treść zaskarżonego wyroku tj.:

a. błędnego przyjęcia, że oskarżony prowadził pojazd w okolicznościach opisanych w zarzucie,

b. błędne przyjęcie, że negatywny stosunek do oskarżonego małoletniej wynikał ze zdarzeń opisanych w zarzucie,

c. błędne ustalenie okoliczności w sferze osobistej oskarżonego wpływających na wymiar orzeczonej kary i środka karnego

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja obrońcy skutkowała częściową zmianą zaskarżonego wyroku, dotyczącą kwalifikacji prawnej przypisanego oskarżonemu M. Ż. czynu.

Wbrew zarzutom skarżącego ocena dowodów przeprowadzona została zgodnie z obowiązującymi regułami procesowymi. W oparciu o wyniki postępowania dowodowego sąd pierwszej instancji dokonał trafnych ustaleń faktycznych, doszedł do prawidłowych wniosków w kwestii sprawstwa i winy oskarżonego M. Ż., jak też co do wymiaru kary.

Tym samym sąd ten nie dopuścił się naruszenia zasad procesowych określonych w art. 4 k.p.k. i w art. 7 k.p.k., a w konsekwencji nie dokonał wadliwych ustaleń, w zakresie w jakim stanowiły podstawę wydanego orzeczenia.

Nie budzi wątpliwości, że kluczowe znaczenie dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy miał dowód z zeznań świadka K. Z., a fundamentalnym zagadnieniem była ocena wiarygodności tego dowodu, w zestawieniu z oceną wiarygodności wyjaśnień oskarżonego.

Zauważenia wymaga, że z tymi zasadniczymi dla sprawy dowodami sąd merytoryczny zetknął się bezpośrednio, oceniał złożone przez oskarżonego wyjaśnienia i zeznania świadka kierując się zarówno ich treścią, jak też własnymi spostrzeżeniami wynikającymi z zachowania się osób przesłuchiwanych, ich postawy w toku przeprowadzanych czynności procesowych, jak też reakcji na zadawane pytania, co dawało możliwość właściwej oceny wiarygodności tychże dowodów.

Obrońca oskarżonego nie dostarczył w rzeczywistości żadnych rzeczowych argumentów, które byłyby w stanie podważyć skutecznie wiarygodność zeznań K. Z.. Ten natomiast konsekwentnie w toku całego postępowania obciążał oskarżonego M. Ż., przedstawiając spójną i logiczną wersję wydarzeń, które miały miejsce 25 września 2020 roku. Składając zeznania na etapie dochodzenia w dniu 7 maja 2021 roku stanowczo twierdził, że 25 września 2020 roku doszło do zdarzenia drogowego pomiędzy jego pojazdem marki V. a pojazdem marki F. (...), przy czym tym ostatnim kierował M. Ż.. Podkreślał, że nie ma w tej kwestii żadnych wątpliwości, gdyż zna oskarżonego od wielu lat, jeszcze z czasów szkolnych. Na rozprawie głównej wskazał, że widział M. Ż., mijając jego samochód w P. na wysokości ulicy (...), w czasie prowadzonego za jego samochodem pościgu.

W sprawie VII W 57/21 Sadu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim M. Ż. został prawomocnie skazany wyrokiem z dnia 7 maja 2021 roku za spowodowanie w dniu 25 września 2020 roku kolizji drogowej kwalifikowanej z art. 86 & 1 k.w. na karę 500 złotych grzywny. We wskazanym postepowaniu wykroczeniowym zeznania również złożył świadek K. Z., relacjonując w tożsamy sposób okoliczności zdarzenia i wskazując jako kierowcę i sprawcę kolizji M. Ż..

Sąd pierwszej instancji w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku wskazał powody, dla których dał wiarę świadkowi K. Z. jako naocznemu obserwatorowi kierowania przez M. Ż. po drodze publicznej pojazdem mechanicznym, a ocena ta zasługuje na akceptację. Nie może być też wystarczającym argumentem dla podważenia depozycji tego świadka wywodzenie przez obrońcę, że może on chcieć obciążać oskarżonego, ponieważ zarzuca mu usiłowanie kradzieży. Na forum sądu rejonowego świadek ten przecież jednoznacznie stwierdził, że usiłowania włamania do swojego mieszkania nie zgłaszał. Zawiadomił natomiast policję o spowodowaniu kolizji przez M. Ż., a nadto zaprzeczył aby był skonfliktowany z oskarżonym stwierdzając "... Raczej nie zdarzały się konflikty między nami " ( karta 153 odwrót ).

Konkludując stwierdzić trzeba, iż brak jest podstaw do kontestowania przydatności procesowej i obiektywizmu dowodu z zeznań świadka K. Z..

Sąd pierwszej instancji także prawidłowo ustalił, że w dacie przypisanego oskarżonemu czynu - 25 września 2020 roku ( data wskazana w postanowieniu Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 14 grudnia 2022 roku o sprostowaniu wyroku z dnia 29 listopada 2022 roku sygn. VII K 332/22 - karta 158, w postanowieniu o przedstawieniu zarzutu - karta 41 ) w obrocie prawnym funkcjonował prawomocny wyrok Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 17 czerwca 2020 roku sygn. akt VII K 184/20, którym orzeczono wobec M. Ż. prawomocny zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres 1 roku, obowiązujący od 18 lipca 2020 roku do dnia 18 lipca 2021 roku ( karta 22 ).

Orzeczone wobec oskarżonego: kara 4 miesięcy pozbawienia wolności i zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w wysokości 3 lat, nie noszą cech rażącej surowości, gdyż ukształtowane zostały zgodnie z dyrektywami określonymi w art. 53 k.k. Wbrew stanowisku skarżącego sąd pierwszej instancji należycie uwzględnił wszystkie okoliczności mające wpływ na zastosowaną reakcję karną.

Czyn z art. 244 k.k. zagrożony jest karą pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. Zatem stopień wykorzystania sankcji karnej jest bliski ustawowemu minimum i nie pozwala twierdzić aby wymierzona kara była nazbyt dolegliwa, zwłaszcza w obliczu uprzedniej karalności oskarżonego za przestępstwa, w tym przestępstwa podobne z art. 244 k.k. i z art. 180a k.k. Jej bezwzględny charakter wynika z karalności oskarżonego na karę pozbawienia wolności w czasie popełnienia przestępstwa przypisanego zaskarżonym wyrokiem Przepis art. 69 & 1 k.k. nie pozwala w takiej sytuacji na stosowanie dobrodziejstwa warunkowego zawieszenia wykonania kary.

Z tych powodów sąd odwoławczy uznał, że orzeczona kara jest sprawiedliwa. Winna stanowić dla oskarżonego właściwą odpłatę oraz wdrożyć go w przyszłości do przestrzegania porządku prawnego. Realizuje więc cele zapobiegawcze i wychowawcze w stosunku do oskarżonego oraz w zakresie prewencji ogólnej. Nie jest więc karą surową w realiach przedmiotowej sprawy.

Oskarżony jest osobą niepoprawną, gdyż miał już trzykrotnie orzekane wyrokami skazującymi za przestępstwa zakazy prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych, a popełniając przedmiotowe przestępstwo złamał jeden z takich zakazów. Powyższe dowodzi, że lekceważy orzeczenia sądowe, z konsekwencji których nie wyciąga stosownych wniosków. Zakazy prowadzenia pojazdów mechanicznych były poprzednio orzekane w wymiarze od 1 roku do 3 lat. Aby zakaz powodujący wyłączenie z ruchu drogowego stanowił dla oskarżonego odpowiednią dolegliwość, a jednocześnie odstraszył go od powrotu do przestępstwa, musi być odpowiednio surowy. Stosownie zaś do art. 43 & 1 k.k. zakaz wymieniony w art. 39 pkt. 3 orzeka się w latach, od 1 roku do lat 15. Tak więc 3 letni wymiar rozważanego środka karnego jawi się jako adekwatny do okoliczności popełnionego czynu.

Zasadny jest zarzut obrońcy odnoszący się do oceny prawnej zachowania oskarżonego M. Ż..

Jedynymi podstawami faktycznymi wydania przez (...) decyzji o cofnięciu oskarżonemu uprawnień do kierowania pojazdami mechanicznymi z dnia 11 sierpnia 2020 roku ( karta 51 ) był orzeczony wyrokiem Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 17 czerwca 2020 roku sygn. akt VII K 184/20 zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres 1 roku. Dlatego w takiej sytuacji zbieg przepisów art. 244 k.k. i art. 180a k.k. jest pozorny ( patrz komentarz do Kodeksu Karnego w zakresie art. 180a k.k. pod redakcją Lecha Gardockiego oraz komentarz do Kodeksu Karnego w zakresie art. 180a k.k. pod redakcją Włodzimierza Wróbla i Andrzeja Zolla opubl. Legalis ). Zbieg kumulatywny może zachodzić pomiędzy art. 244 k.k. i art. 180a k.k. gdy sprawca prowadzi pojazd mechaniczny po drodze publicznej naruszając zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych i obowiązuje go decyzja o cofnięciu uprawnień do kierowania pojazdami ale z powodu przekroczenia limitu punktów karnych za wykroczenia drogowe, czy też z powodu braku poddania się badaniom psychologicznym, nie zaś kiedy jej podstawą jest tylko i wyłącznie orzeczenie zakazu, za które sprawca ponosi odpowiedzialność karną i karę na podstawie art. 244 k.k.

Dlatego sąd odwoławczy za podstawę prawną skazania przyjął art. 244 k.k., a obok niego art. 4 & 1 k.k. ( z uwagi na zmianę kodeks Karnego w zakresie art. 43a & 2 wprowadzoną ustawą o zmianie ustawy - Kodeks Karny Wykonawczy oraz niektórych innych ustaw z dnia 6 sierpnia 2022 roku - Dz.U. z 2022 r. poz. 1855, która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2023 roku i jest mniej korzystna dla oskarżonego ), zaś za podstawę prawną wymiaru kary pozbawienia wolności przyjął art. 244 k.k.

Wniosek

wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od popełnienia przypisanego mu czynu, nie podlega uwzględnieniu z przyczyn wskazanych powyżej.

Wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji nie jest zasadny. Nie można mówić o istnieniu jakiejkolwiek realnej potrzeby ponownego rozpoznania sprawy, w sytuacji możliwości wykorzystania przez sąd drugiej instancji inicjatywy dowodowej nadanej mu przez treść art. 452 & 2 k.p.k. Jeśli zatem sąd okręgowy uznałby, że zachodzi potrzeba poszerzenia i weryfikacji materiału dowodowego, to samodzielnie mógłby ten materiał uzupełnić, a następnie dokonać jego stosownej oceny, zwłaszcza że w odniesieniu do oskarżonego M. Ż. nie występowały ograniczenia z art. 454 k.p.k. do wydania orzeczenia reformatoryjnego. Z uwagi na aktualne brzmienie art. 452 & 2 k.p.k. oraz treść art. 167 k.p.k. regułą jest obecnie prowadzenie uzupełniającego postępowania dowodowego przed sądem drugiej instancji iorzekanie reformatoryjne, zaś uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji w oparciu o przesłankę z art. 437 & 2 k.p.k. powinno mieć miejsce jedynie w sytuacjach wyjątkowych, kiedy bez ponowienia wszystkich dowodów nie jest możliwe wydanie trafnego rozstrzygnięcia.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Sąd odwoławczy z urzędu zmienił podstawę prawną orzeczonego w punkcie 2 zaskarżonego wyroku zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na art. 42 & 1a pkt. 2 k.k.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Konsekwencją zmiany kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu M. Ż. i przyjęcia przez sąd odwoławczy, że wyczerpał on dyspozycję wyłącznie art. 244 k.k. ( odstąpienie od zbiegu kumulatywnego z art. 244 k.k.w zw. z art. 180a k.k. w zw. z art. 11 & 2 k.k. ) było dokonanie zmiany podstawy prawnej orzeczonego w punkcie 2 zaskarżonego wyroku zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na art. 42 & 1a pkt. 2 k.k.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Utrzymane w mocy zostały wszystkie rozstrzygnięcia zawarte w zaskarżonym wyroku, za wyjątkiem kwalifikacji prawnej czynu, podstawy prawnej wymiaru kary pozbawienia wolności i podstawy prawnej orzeczonego środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

W zakresie utrzymanym w mocy zaskarżony wyrok jest słuszny a zarzuty skarżącego są chybione.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Sąd odwoławczy zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

- za podstawę prawną skazania przyjął art. 244 k.k., a obok niego art. 4 & 1 k.k.,

- za podstawę prawną wymiaru kary pozbawienia wolności przyjął art. 244 k.k.,

- za podstawę prawną orzeczonego w punkcie 2 zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych przyjął art. 42 & 1a pkt. 2 k.k.

Zwięźle o powodach zmiany

Powody zmiany zaskarżonego wyroku zostały omówione w punktach 3.1. i 4.1 niniejszego opracowania

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3.

Koszty nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu M. Ż. z urzędu w postępowaniu odwoławczym w kwocie 1033, 20 złotych sąd odwoławczy zasądził na rzecz adwokata M. M., a ustalił je na podstawie art. 618 § 1 pkt 11 k.p.k., § 11 ust. 2 pkt. 4, rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015 r. poz. 1800) w związku z § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 03 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu, przy uwzględnieniu wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 grudnia 2022 r., sygn. akt SK 78/21.

4.

Sąd odwoławczy zwolnił oskarżonego M. Ż. od ponoszenia kosztów postępowania odwoławczego, obciążając nimi Skarb Państwa. Wydając niniejsze rozstrzygnięcie miał na względzie, zgodnie z przesłankami określonymi w art. 624 & 1 k.p.k., sytuację osobistą i majątkową ww. oraz przebywanie w warunkach izolacyjnych z powodu odbywania kary pozbawienia wolności w innej sprawie, a nadto orzeczenie wobec ww. w przedmiotowej sprawie kary pozbawienia wolności o charakterze bezwzględnym.

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

ustalenie sprawstwa i winy

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana