Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 756/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Legionowie z dnia 19 maja 2022 r. w sprawie o sygn. akt II K 892/21.

1.2  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☒ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

M. C.

Dotychczasowa niekaralność

Sytuacja majątkowa

Karta karna - k.165

Informacja e - (...) k. 164

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu.

Dotychczasowa niekaralność

Sytuacja majątkowa

Karta karna

Informacja e - (...)

Dokumenty sporządzone przez uprawnione osoby i podmioty. Nie były kwestionowane i nie budziły żadnych wątpliwości.

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu.

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Oskarżony we wniesionej przez siebie apelacji zaskarżonemu wyrokowi zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych polegający na nieuzasadnionym przyjęciu, że dopuścił się zarzucanego mu czynu, w tym przyjęcie, że uporczywie uchylał się od wykonywania ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny.

Zarzut był bezzasadny.

Wbrew twierdzeniom oskarżonego Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy ocenił zgromadzony materiał dowodowy i dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych, słusznie stwierdzając jego winę i wymierzając mu adekwatną karę.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że by ocena dowodów przeprowadzona przez organ postępowania dokonana została zgodnie z regułami art. 7 kpk konieczne jest: 1) oparcie jej na wszystkich przeprowadzonych dowodach, mając na względzie, że podstawę orzeczenia może stanowić tylko całokształt okoliczności ujawnionych w toku postępowania, mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia danej kwestii; 2) uwzględnienie zasad prawidłowego rozumowania; 3) uwzględnienie wskazań wiedzy; 4) uwzględnienie doświadczenia życiowego. Zasada swobodnej oceny dowodów jest zasadą kontrolowanej oceny dowodów, która wyraża się w dwóch aspektach. Po pierwsze, organ procesowy musi uzasadnić, dlaczego oparł się na jednych, a nie na innych dowodach oraz dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych. Po drugie, organ odwoławczy kontroluje swobodną ocenę dowodów dokonaną przez organ pierwszej instancji. Przy czym zarzut naruszenia art. 7 kpk nie może ograniczać się do wskazania wadliwości sędziowskiego przekonania o wiarygodności jednych, a niewiarygodności innych źródeł czy środków dowodowych, lecz powinien wykazać konkretne błędy w samym sposobie dochodzenia do określonych ocen, przemawiające w zasadniczy sposób przeciwko dokonanemu rozstrzygnięciu. W grę może wchodzić np. pominięcie istotnych środków dowodowych, niedostrzeżenie ważnych rozbieżności, uchylenie się od oceny wewnętrznych czy wzajemnych sprzeczności.

Jak słusznie wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 kwietnia 2021 r. w sprawie o sygn. akt III KK 78/21, prezentowanie własnej - możliwej w realiach konkretnej sprawy - oceny dowodów, bez wykazania błędności tej, której dokonał sąd pierwszej instancji, nie upoważnia jeszcze sądu odwoławczego do zajęcia w tej materii stanowiska odmiennego. Sąd odwoławczy, zwłaszcza w sytuacji, gdy nie prowadzi samodzielnie postępowania dowodowego co do istoty sprawy, jest bowiem głównie sądem kontrolującym procedowanie przed sądem pierwszej instancji i stanowisko tego sądu może zakwestionować jedynie wówczas, gdy wykaże, że to postępowanie i jego wynik obrażają prawo. Sąd Okręgowy podziela również pogląd zawarty w wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 7 listopada 2019 r. w sprawie o sygn. akt II AKa 173/19. Wskazano w nim, że na uzasadnienie błędu ustaleń faktycznych lub naruszenie standardów swobodnej oceny bądź interpretacji dowodów nie wystarczy subiektywne przekonanie skarżącego o niesprawiedliwości orzeczenia, a konieczne jest wykazanie, że w zaskarżonym wyroku poczyniono ustalenie faktycznie nie mające oparcia w przeprowadzonych dowodach, albo że takiego ustalenia nie poczyniono mimo, że z przeprowadzonych dowodów określony fakt jednoznacznie wynikał, względnie wykazanie, iż tok rozumowania sądu I instancji był sprzeczny ze wskazaniami doświadczenia życiowego, prawidłami logiki, czy zasadami wiedzy.

Przechodząc na grunt niniejszej sprawy, ze zgromadzonego materiału dowodowego, w tym w szczególności zeznań pokrzywdzonego, odpisu wyroku i dokumentacji komorniczej, jednoznacznie wynika, że oskarżony uchylał się od wykonywania ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego, narażając pokrzywdzonego na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych. To, że inne postępowania nie zakończyły się skierowaniem aktu oskarżenia nie ma znaczenia w realiach niniejszej sprawy. W tym przypadku okres nie alimentacji był bowiem bardzo długi, wynosząc 5 lat, co z kolei przekładało się na wysokość zaległości z tego tytułu, która była bardzo duża. Tym samym - w przeciwieństwie do jednej ze spraw, gdzie wydano postanowienie o umorzeniu postępowania, które dołączono do apelacji - doszło do wyczerpania znamienia w postaci zadłużenia w wysokości równowartości co najmniej 3 świadczeń okresowych. Także potrącenia dokonywane przez komornika i dobrowolne wpłaty na jego rzecz nie wyłączają winy oskarżonego. Raz, że powstało bardzo duże zadłużenie, które ciągle spłaca. Dwa, że należności obejmują także odsetki i koszty komornicze. Trzy, że oskarżony cały czas musi uiszczać bieżące alimenty. W tym miejscu przypomnieć należy, że początkowo zostały one ustalone w wysokości 400 złotych miesięcznie, jednak później podwyższono je do kwoty 600 złotych miesięcznie, która - zwłaszcza w obecnych realiach - nie jest szczególnie wysoka. Tyczy się to zarówno pokrzywdzonego, który potrzebował i potrzebuje przecież środków finansowych na swoje utrzymanie, ale również oskarżonego, który mógł i może poczynić starania, żeby uzyskiwać i przekazywać mu pieniądze w odpowiedniej wysokości. Tym bardziej, co sam przyznał podczas przesłuchania w postępowaniu sądowym, miał tego świadomość. Jeśli oskarżony uważał, że z jakiś względów nie jest w stanie tego robić, to mógł i może podjąć działania zmierzające do obniżenia alimentów czy nawet uchylenia obowiązku alimentacyjnego.

Zarazem podkreślić należy, że oskarżony nie podejmował także prób kontaktu z pokrzywdzonym i nie interesował się jego losem, a co za tym idzie nie realizował alimentacji bezpośredniej, zasłaniając się brakiem zgody ze strony jego matki. Twierdzenia te nie zostały niczym potwierdzone. Ponadto o ile oskarżony mógł mieć trudności z nawiązaniem kontaktu z pokrzywdzonym, kiedy ten był jeszcze mały i musiał się liczyć z jej zdaniem, o tyle później, zwłaszcza kiedy uzyskał pełnoletność, nie powinno to nastręczać żadnych problemów. Wówczas to sam pokrzywdzony mógł podjąć decyzję czy chce utrzymywać relacje z oskarżonym czy też nie. Nawiązując do dochodów uzyskiwanych przez oskarżonego, to tak zdaniem Sądu Rejonowego, jak i Sądu Okręgowego oskarżony mógł i może pracować więcej, a co za tym idzie uzyskiwać wyższe dochody. Tym bardziej będąc zatrudniony w warsztacie samochodowym, który realizuje usługi cieszące się dużym zainteresowaniem. Deklarowane przez niego zatrudnienie na zaledwie 1/8 etatu i wynagrodzenie w wysokości zaledwie 700 złotych budzą uzasadnione wątpliwości. Tym bardziej, że ma przecież pieniądze na utrzymanie siebie i rodziny, w tym dwójki małoletnich dzieci. Tej oceny nie zmienia fakt, że dochody uzyskuje również jego żona. Wprawdzie oskarżony ma problemy zdrowotne, ale nie jest osobą niezdolną do pracy. Ponadto różnego rodzaju dolegliwości ma każda pracująca osoba. Cukrzyca, nadciśnienie i dna moczanowa to problemy, z którymi zmaga się wielu ludzi, a które przy wsparciu farmakologicznym nie uniemożliwiają normalnego funkcjonowania. Jeśli oskarżony uważa, że wykonywana praca jest dla niego za ciężka, to może przecież zmienić ją na inną. Nie jest przecież osobą w podeszłym wieku i może jeszcze zmienić zawód. Na runku pracy jest wiele ofert, z których mógłby skorzystać.

Tymczasem trudno oprzeć się wrażeniu, że taki układ jest dla oskarżonego po prostu wygodny. W tym kontekście oskarżony zapomina, że ma nie dwoje, a troje dzieci. Wprawdzie pokrzywdzony jest jego synem z poprzedniego małżeństwa, jednak z punktu widzenia obowiązku alimentacyjnego nie ma to żadnego znaczenia. Skoro oskarżony zaspokajał i zaspokaja potrzeby dwójki pozostałych dzieci, to powinien tak też czynić w odniesieniu do trzeciego. Jedynie na marginesie wskazać należy, że w aktualnym stanie prawnym przestępstwo z art. 209 § 1a kk nie wymaga, żeby uchylanie się od wykonywania obowiązku alimentacyjnego było uporczywe. Wystarczające jest uchylanie się od wykonania obowiązku alimentacyjnego, jeżeli łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości stanowi równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych, a wskutek tego doszło do narażenia osoby uprawnionej na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych. Tym samym zarzut oskarżonego w tym zakresie był bezprzedmiotowy. Jednocześnie wątpliwości nie budziła wymierzona oskarżonemu kara, nie mogąc być uznana za nadmiernie surową, jak również inne rozstrzygnięcia.

Wniosek

Uchylenie zaskarżonego wyroku.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny.

Z opisanych wyżej względów wniosek nie zasługiwał na uwzględnienie.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Wskazać wszystkie okoliczności, które sąd uwzględnił z urzędu, niezależnie od granic zaskarżenia
i podniesionych zarzutów (art. 439 k.p.k., art. 440 k.p.k.).

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.3  1

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok Sądu Rejonowego w Legionowie z dnia 19 maja 2022 r. w sprawie o sygn. akt II K 892/21.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy.

O powodach wskazano powyżej.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.3.1  1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany.

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia.

4.

Konieczność warunkowego umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i warunkowego umorzenia ze wskazaniem podstawy prawnej warunkowego umorzenia postępowania.

5.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia z wyroku

Lp.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

6.  Koszty Procesu

Wskazać oskarżonego.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

P. C.

II

Sąd zwolnił oskarżonego od kosztów sądowych w postępowaniu odwoławczym, przejmując wydatki na rachunek Skarbu Państwa. Obciążanie go należnościami w tym zakresie w zaistniałej sytuacji byłoby bezzasadne.

7.  PODPIS

0.11.3 Granice zaskarżenia

Wpisać kolejny numer załącznika - 1

Podmiot wnoszący apelację

Oskarżony

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego w Legionowie z dnia 19 maja 2022 r. w sprawie o sygn. akt II K 892/21.

0.11.3.1 Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2 Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

Uchylenie

☐

zmiana