Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód M. G. w dniu 23 kwietnia 2021 r. wniósł pozew o zasądzenie od pozwanego T. K. kwoty 20.725,50 zł z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 14 października 2020 r. do dnia zapłaty oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu. Powód jako podwykonawca pozwanego dochodzi wynagrodzenia za wykonanie więźby dachowej z pokryciem na jednym dachu (z czterech wykonanych przez powoda) domku w D., którego inwestorem była (...) Sp. z o.o. w S..

W dniu 4 maja 2021 roku Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie XI Wydział Gospodarczy wydał nakaz zapłaty w postepowaniu upominawczym, w którym uwzględnił żądanie pozwu.

Pozwany T. K. wniósł sprzeciw od nakazu zapłaty, w którym zaskarżył nakaz zapłaty w całości, wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwany T. K. na podstawie pisemnej umowy na roboty budowlane z dnia 8 listopada 2019 r. był generalnym wykonawcą robót polegających na wykonaniu stanu surowego otwartego 4 budynków usług turystycznych położonych w D. przy ul. (...), których inwestorem była spółka (...) Sp. z o.o. w S. (obecnie B. S. lnvestments Sp. z o.o.). Strony tej umowy wynagrodzenie za całość prac wykonanych przez pozwanego określiły na kwotę 468.000 zł netto, tj. 117.000 zł netto za każdy budynek (pkt 4 umowy). Wypłata wynagrodzenia pozwanemu miała nastąpić po zakończeniu każdego ze wskazanych w punkcie 5 umowy czterech etapów prac dla każdego z budynków osobno. To jest za etap 1. (stan zero) 27.000 zł, za etap 2. (parter) 27.000 zł, za etap 3. (piętro) 25.000 zł, a za etap 4. ( (...)) - w kwocie 38.000 zł. Zakres prac wchodzących w wykonanie etapu 4 ( (...)) określony w umowie na roboty budowlane zawartej przez pozwanego z inwestorem obejmował: konstrukcję, pokrycie, podbitkę, orynnowanie, montaż okien połaciowych. Termin wykonania robót strony tej umowy ustaliły na dzień 15 czerwca 2020 r. ostatniego budynku.

Dowód:

- umowa na roboty budowlane z dnia 8 listopada 2019 r. zawarta między pozwanym a inwestorem k.29-31,

- dokumentacja techniczna k.163-168,

- zeznania świadka M. P. k.92,

- zeznania świadka P. S. k. 122-124,

- zeznania pozwanego T. K. k.126-127.

Pozwany z uwagi na brak umiejętności i odpowiednio wykwalifikowanych pracowników w zakresie prac dekarskich, w tym wykonywania podbitek dachu, za wiedzą i zgodą inwestora wiosną 2020 r. zlecił powodowi M. G., jako swojemu podwykonawcy, wykonanie dachów na 4 budynkach usług turystycznych, o których mowa w umowie z inwestorem. Powód miał wykonywać kompletny dach z położeniem więźby dachowej, zadaszeniem, podbitki. P. miała być wykonywana w późniejszym etapie, tj. jak budynek zostanie docieplony. Umowa między nimi była ustna. Wynagrodzenie należne za wykonanie kompletnego dachu na jednym budynku strony określiły na kwotę 20.000 zł, co powód odnotował w odręcznie sporządzonym przez siebie kosztorysie. Wynagrodzenie na rzecz powoda miało być płatne po wykonaniu całego dachu. Pozwany miał bowiem zapłacić powodowi po otrzymaniu swojego wynagrodzenia od inwestora, co stanowiło wykonanie etapu 4. (...) według pisemnej umowy pozwanego z inwestorem.

Ponieważ pozwany opóźniał się z wykonaniem pozostałych robót na rzecz inwestora w zakresie zleconej inwestycji, co spowodowane było między innymi wprowadzonym stanem epidemii, pozwany zlecił powodowi wykonanie w ramach podwykonawstwa innych prac ogólnobudowlanych związanych ze wzniesieniem i wykończeniem przedmiotowych budynków, tak aby powód sprawniej przystąpił do prac dekarskich. W odręcznym kosztorysie powoda wskazano również stawki wynagrodzenia za inne niż wykonanie dachu robót, w tym za ocieplanie budynku w kwocie 60 zł za m ².

Powód przystąpił do prac ogólnobudowlanych związanych ze wznoszeniem budynków. W zależności od potrzeb pozwanego zakres prac zwiększał się. Z ramienia inwestora prace na przedmiotowej inwestycji kontrolował i odbierał M. J.. Powód między innymi wykonywał prace z postawieniem ścian. Inwestor płacił pozwanemu za wystawione przez niego faktury. Powód przystąpił również do wykonywania prac dekarskich w czterech domkach, polegających na położeniu więźby dachowej i ułożenia od góry pokrycia dachowego. W sms-ie do pozwanego z 1 czerwca 2020 r. powód podawał m.in., iż „dach rozbity na etapy – więźba 8000 zł, rynna + deska + struktonit 2000 zł, nabicie folii 1500 zł, łaty + klinowanie dachu 2500 zł, montaż okien 2 szt. 600 zł, blacha 3600 zł (…)”. Pozwany w korespondencji z powodem zwracał uwagę, że nie uwzględnił podbitki.

Pozwany składał kilka wniosków o przesunięcie terminów prac, z uwagi na sytuację związaną z epidemią C., ale i tych terminów nie udało mu się dotrzymać. W związku z tym, że pozwany nie ukończył prac w terminie wynikającym z umowy z inwestorem, B. S. lnvestments Sp. z o.o. nie zawarła z pozwanym umów na kolejne domki, natomiast zawarła umowę na budowę 5 domków z powodem jako generalnym wykonawcą, bo był zadowolona z jego pracy. Było to w czasie, kiedy powód wykonywał jeszcze prace murarskie jako podwykonawca pozwanego.

Powód jako podwykonawca pozwanego położył dachy na czterech budynkach, z wyjątkiem podbitek, które miały zostać wykonane po ociepleniu elewacji. Pozwany do tego czasu opłacał wystawiane przez powoda faktury, w obawie przed zejściem powoda z budowy, co spowodowałoby dalsze opóźnienia pozwanego względem inwestora. Wobec zaniechania przez powoda prac polegających na wykonaniu podbitek dachów, pozwany zlecił wykonanie podbitki jednego dachu dekarzowi R. B., a pozostałe podbitki wykonali pracownicy pozwanego, w tym m.in. A. T., po przeszkoleniu przez ww. dekarza w zakresie wykonania podbitki dachów. W czasie gdy pozwany kończył podbitki dachów, powód przystąpił jako generalny wykonawca do wykonywania prac na kolejnych 5 domkach. P. na jednym z dachów wykonanych przez pozwanego zdaniem inwestora została wykonana wadliwie. Pozwany nie uwzględnił reklamacji inwestora z tego tytułu. Inwestor nie opłacił faktury pozwanego za wykonanie podbitki i wymienił podbitkę na nową.

Dowód:

- kosztorys sporządzony przez powoda k.32,

- wiadomości SMS z dnia 1.06.2020 r. k.43,44,

- zeznania świadka M. P. k.92,

- zeznania świadka M. J. k.92-93,

- zeznania świadka R. B. k.93-94,

- zeznania świadka A. T. k.94,

- zeznania świadka P. S. k. 122-124,

- zeznania powoda M. G. k.124-125,

- zeznania pozwanego T. K. k.126-127.

M. G. w dniu 6 października 2020 r. wystawił na pozwanego fakturę VAT o nr (...) tytułem usług ogólnobudowlanych na kwotę 20.725,50 zł brutto (16.850 zł netto) z terminem płatności do dnia 13 października 2020 r. Powód uwzględnił w fakturze najem koparki od pozwanego i pomniejszył wartość wynagrodzenia. Pozwany w obawie przed zejściem powoda z budowy opłacił wcześniejsze faktury, powyższej faktury pozwany nie uregulował, uznając, że jest z powodem rozliczony.

Pismem z 30 listopada 2020 r. powód bezskutecznie wezwał pozwanego do zapłaty powyższej sumy w terminie 7 dni od daty otrzymania wezwania.

Dowód:

- faktura VAT nr (...) z 06.10.2020 r. k.7,

- wezwanie do zapłaty z 30.11.2020 r. z potwierdzeniem odbioru k.8-11.

- zeznania powoda M. G. k.124-125,

- zeznania pozwanego T. K. k.126-127.

Więźba dachowa jest drewnianym stelażem dachu, na którym później układane są pokrycia dachowe. Z jednej strony (z góry) są to powłoki izolacyjne przeciwwodne, z drugiej (zwanej zwyczajowo podbitką) – poza estetycznym wykończeniem – zabezpieczenia przed pozostałymi wpływami atmosferycznymi oraz przed rozwojem korozji biologicznej i przedostawaniem się gryzoni. P. stanowi integralną część pokrycia więźby. Pokrycie jako całość obejmuje zarówno stronę od góry, jak i od dołu, bez względu na fakt, czy prace wykonać należało jednym cięgiem czy z przerwą na wykonanie izolacji termicznych i prac elewacyjnych pozostałych przegród budowalnych. Często w procesie budowlanym prace się przerywa i później się kończy, po wykonaniu prac przez inną ekipę np. do elewacji. P. jest częścią konstrukcji dachu. Nie można czegoś pominąć, ponieważ dach nie będzie spełniał swojej funkcji. Niewykonanie tzw. podbitki stanowi o nieprawidłowości wykonanych prac w zakresie ich wykonania jako niepełnych.

Nie jest możliwe oszacowanie wartości prac powoda, m.in. z uwagi na niedokonanie przedmiaru ani obmiaru prac powoda.

Dowód:

- opinia biegłego sądowego M. T. k.135-141,

- ustna uzupełniająca opinia biegłego sądowego M. T. k.194-195,

Dokonując ustaleń stanu faktycznego w sprawie, Sąd oparł się w pierwszym rzędzie na treści przedłożonych do akt dowodów z dokumentów prywatnych (art. 245 k.p.c.), których autentyczności strony nie kwestionowały, częściowo wyciągając odmienne wnioski. Na zeznaniach świadków stron, a także na dowodzie z przesłuchania stron Sąd bazował w zakresie, w jakim korespondowały one wzajemnie ze sobą czy znajdowały one potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym z dokumentów lub bezspornych twierdzeniach stron. Czym innym jest natomiast ocena prawna faktów, o których wymienione osoby zeznały.

Sąd przeprowadził także dowód z opinii biegłego sądowego, który opiniował na podstawie zgromadzonego i dostarczonego przez strony materiału dowodowego, zgromadzonego w aktach sprawy. Biegły w sposób logiczny, wyczerpujący i przekonywający ustosunkował się do zarzutów powoda, m.in. w zakresie braku konieczności dokonywania oględzin obiektów oraz niemożności oszacowania wartości prac powoda. Metodyka biegłego sądowego nie budzi zastrzeżeń sądu. Dlatego sąd oddalił wniosek powoda o dopuszczenie dowodu z kolejnej pisemnej uzupełniającej opinii biegłego na dalsze okoliczności i zarzuty zgłaszane przez powoda, z uwagi na jej nieprzydatność dla rozstrzygnięcia, nadto uwzględnienie wniosku powoda spowodowałoby tylko przedłużenie postepowania.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się bezzasadne.

Umowę stron należy zakwalifikować jako umowę o roboty budowlane (art. 647 k.c.). Powód dochodził zapłaty wynagrodzenia za wykonane roboty dekarskie. W uzasadnieniu żądania pozwu podał, że zawarł z pozwanym ustną umowę dotyczącą wykonania więźby dachowej z pokryciem na czterech domkach położonych w D., wykonał wszystkie zlecone mu prace, jednakże nie otrzymał w całości należnego mu wynagrodzenia, bowiem pozwany T. K. nie zapłacił mu za wykonanie jednego dachu.

W sprzeciwie pozwany przyznał, że zlecił powodowi jako swojemu podwykonawcy niektóre prace budowlane (w tym wykonanie kompletnego dachu) związanych z budową 4 budynków usług turystycznych wolnostojących położonych w D., których inwestorem była spółka (...) Sp. z o.o. (obecnie B. S. lnvestments Sp. z o.o.). Sprzeciwiając się żądaniu pozwu, pozwany zakwestionował, iżby powód wykonał w całości i w sposób prawidłowy wszystkie zlecone mu prace dotyczące wykonania kompletnych dachów 4 budynków usług turystycznych, bowiem zakres umówionych prac z powodem obejmował wykonanie całości dachu, w tym także podbitki, której powód – wbrew umowie - nie wykonał na żadnym z 4 dachów. Ostatecznie prace te pozwany zlecił dekarzowi R. B.. Zaprzeczył również, że ustalił z powodem wynagrodzenie za wykonanie 1 kompletnego dachu na dochodzoną pozwem kwotę 20.725,50 zł brutto.

Z kolei powód w odpowiedzi na sprzeciw twierdził, że umowa stron procesu była na wykonanie czterech dachów w stanie surowym, bez podbitek.

Zgodnie z poczynionymi ustaleniami pozwany jako generalny wykonawca zlecił powodowi jako podwykonawcy nie tylko wykonanie prac dekarskich, których to pozwany nie potrafił wykonać własnymi siłami, ale również inne prace budowlane, związane ze wzniesieniem budynków, których głównym wykonawcą był pozwany. Miało to bowiem przyspieszyć wykonanie robót, z którymi opóźniał się już pozwany względem inwestora, nadto miało w ogóle umożliwić przystąpienie przez powoda do zleconych mu prac dekarskich. W ocenie sądu fakt, że pozwany nie dysponował ani wiedzą, ani wykfalifikowanymi pracownikami w zakresie robót dekarskich, w tym co do wykonania podbitek dachów, świadczy o tym, że strony procesu umówiły się, choć ustnie, na wykonanie przez powoda kompletnych dachów na czterech budynkach, łącznie z podbitkami, które stanowią część pokrycia więźby dachowej, nie zaś elewacji budynku. Kierując się wnioskami opinii biegłego sądowego, podkreślenia wymaga, że podbitka stanowi istotną i integralną cześć dachu, pełni ona funkcję ochronną przed wpływami atmosferycznymi oraz zabezpieczenie przed przedostawaniem się gryzoni. Nie ma większego znaczenia, że wykonywana jest – jak w tym przypadku – w pewnym odstępie czasowym, po wykonaniu w międzyczasie prac izolacyjnych na elewacji budynku. Jest to powszechne w procesie budowlanym. O tym, że intencją stron procesu było, aby powód wykonał dach łącznie z tzw. podbitką świadczy nie tylko późniejsza korespondencja sms-owa stron z czerwca 2020 r., w której pozwany zwracał powodowi uwagę na nieuwzględnienie podbitki, ale również dalsza chronologia zdarzeń i logika postępowania pozwanego. Po tym, jak powód przerwał wykonanie 4 dachów do etapu podbitek, pozwany zmuszony był bowiem zlecić wykonanie podbitki innemu dekarzowi, który to przyuczał pracowników pozwanego, jak się takie podbitki wykonuje. Ponadto, zgodnie z pisemną umową pozwanego z inwestorem etap 4. budowy domku nazwany w umowie (...) obejmował także wykonanie podbitki, dopiero wówczas pozwany otrzymywać miał wynagrodzenie od inwestora z tego tytułu, a następnie płacić powodowi jako podwykonawcy za wykonanie dachu. Również powód w odręcznym kosztorysie prace dekarskie określił mianem (...) (k. 32) i wycenił je na 20.000 zł; w kosztorysie powoda nie ma w wyszczególnienia składników wynagrodzenia za (...), ale i brak jest wyłączenia tzw. podbitki. Dopiero w korespondencji sms-owej z czerwca 2020 r. (k. 43), w toku wykonywanych robót, powód wskazywał pozwanemu, jakie ten ma kwoty przygotować, z czego pośrednio można wywnioskować sposób wyliczenia przez powoda swojego wynagrodzenia w zakresie prac dekarskich („dach rozbity na etapy – więźba 8000 zł, rynna + deska + struktonit 2000 zł, nabicie folii 1500 zł, łaty + klinowanie dachu 2500 zł, montaż okien 2 szt. 600 zł, blacha 3600 zł (…)”. Suma tych kwot daje kwotę 18.200 zł. W reakcji na tego smns-a pozwany wskazał, że nie widzi w tym wyliczeniu podbitki, co uwiarygadnia wersję pozwanego, że zamiarem stron było wykonanie pokrycia dachowego od góry i od dołu, a więc łącznie z tzw. podbitką. Należy podkreślić, jak zauważył biegły, iż tzw. podbitka stanowi pokrycie dachowe, układane od dołu, a jej niewykonanie świadczy o nieprawidłowości prac dekarskich związanych z ułożeniem więźby dachowej z pokryciem, jako robót niepełnych. Zdaniem sądu powód nie był zainteresowany wykonywaniem podbitki i przerwał w tym zakresie swoje roboty dekarskie na rzecz pozwanego, bowiem w toku wykonywanych robót zawarł umowę z inwestorem dotyczącą kolejnych 5 domków, już w charakterze generalnego wykonawcy tych obiektów. Należy przypuszczać, że podobnie jak to miało miejsce z pozwanym, wynagrodzenie powoda jako generalnego wykonawcy było wyższe za 4. etap budowy zwany (...), aniżeli gdy występował on w charakterze podwykonawcy pozwanego.

Powód w ocenie sądu nie wykazał, że umowa stron procesu dotyczyła wykonania czterech dachów bez podbitek, bowiem przeczy temu pozostały zebrany materiał dowodowy, nie tylko zeznania pozwanego, ale również opinia biegłego sądowego. Zwraca także uwagę, że wynagrodzenie powoda za wykonanie dachu w odręcznym kosztorysie określone zostało na kwotę 20.000 zł, bez zaznaczenia, że jest to kwota netto czy brutto. Kwestia ta również była sporna między stronami. Sporna faktura z tytułu usług ogólnobudowlanych była jedyną z faktur, której pozwany nie opłacił; należy jednak mieć na uwadze, że powód wykonywał na rzecz pozwanego nie tylko prace dekarskie, ale również murarskie, wykończeniowe etc., za które wcześniej wystawiał pozwanemu faktury, które pozwany płacił. Pozwany podnosił z kolei, że opłacał wcześniejsze faktury, w obawie przed zejściem powoda z budowy, a dotychczas uiszczone kwoty pokrywają wynagrodzenie za dotychczas wykonane prace powoda. Art. 654 k.c. przewiduje obowiązek zapłaty na żądanie wykonawcy odpowiedniej części wynagrodzenia za wykonane częściowo roboty w miarę ich ukończenia. Podobnie, art. 642 § 2 k.c. przewiduje wynagrodzenie za każdą z części z osobna. Jednak kwota dochodzona pozwem nie znajduje pokrycia w materiale dowodowym sprawy, nawet przy uwzględnieniu, że powód ujął z wynagrodzenia najem od pozwanego sprzętu. Przy czym nie jest możliwe oszacowanie wartości faktycznie wykonanych prac powoda, o czym przekonywająco wyjaśnił biegły. W świetle ustalonego stanu faktycznego Sąd uznał, że powód w niniejszym procesie nie wykazał, iżby był uprawniony do dochodzonego pozwem wynagrodzenia, zarówno co do zasady, jak i co do wysokości. Ciężar dowodu w tym zakresie spoczywał na powodzie (art. 6 k.c.), gdyż to powód był inicjatorem żądań w tym zakresie. Z kolei pozwany w niniejszym procesie wykazał, że umowa stron procesu obejmowała także wykonanie podbitki dachu, co koresponduje z treścią zeznań świadków, pozwanego oraz opinią biegłego sądowego.

Niemniej jednak braki materiału dowodowego obciążają w tym przypadku powoda, z tych przyczyn powództwo oddalono (pkt I sentencji).

Na zasądzone od powoda na rzecz pozwanego koszty procesu, który jest stroną wygrywającą sprawę (art. 98 k.p.c.), złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 3.600 zł w stawce minimalnej adekwatnej do wartości przedmiotu sporu, zgodnie z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie, Dz.U. z 2015 poz. 1800 ze zm.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)(adw. P W.), (...) (...) (...),(...) (...)

3.  (...) ,(...) (...)

4.  (...)