Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 lipca 2013 r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 18 lipca 2013 r. w Ostrołęce

sprawy z odwołania D. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o wysokość emerytury

na skutek odwołania D. W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.

z dnia 08.03.2013r. znak (...)

orzeka:

oddala odwołanie.

/-/ na oryginale właściwy podpis

Na skutek apelacji D. W. - Sąd Apelacyjny w Białymstoku, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 16 kwietnia 2014r., sygn. akt
III AUa 1652/13:

oddala apelację.

/-/ na oryginale właściwe podpisy

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 08.03.2013r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. przyznał D. W. prawo do emerytury.

D. W. złożyła odwołanie od powyższej decyzji w zakresie dotyczącym wysokości emerytury, a w szczególności wysokości potrąceń, które są dokonywane z emerytury w związku z egzekucją prowadzoną przez komornika. Stwierdziła, że po potrąceniu otrzymuje emeryturę, z której nie jest w stanie się utrzymać.

Wobec powyższego wniosła o zmianę decyzji poprzez zaniechanie egzekucji prowadzonej przez komornika.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie. Uzasadniając swe stanowisko organ rentowy podniósł, że emerytura obliczona jest w prawidłowej wysokości, a potrącenia dokonywane zgodnie z art.139 -141 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje :

D. W. miała ustalone prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Wysokość renty wynosiła 613,38zł (k.370 a.r.). Następnie wobec ukończenia 60 lat i 1 miesiąca, czyli uzyskania wieku emerytalnego, o którym mowa w art.24 ust.1a pkt 2 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz.U. z 2009r., Nr 153, poz.1227 ze zm.), ZUS decyzją z dnia 08.03.2013r. przyznał D. W. prawo do emerytury, począwszy od dnia 28.02.2013r. Wysokość emerytury została obliczona w oparciu o art.26 w/w i wyniosła 554,93zł. Ponieważ tak obliczona emerytura była niższa od wypłacanej dotychczas renty z tytułu niezdolności do pracy, zatem na mocy art.24a ust.6 w/w ustawy – została podwyższona do wysokości renty, czyli do kwoty 613,38zł. Natomiast po waloryzacji – od dnia 01.03.2013r. - emerytura wynosi 637,92zł.

Dnia 24.01.2013r. do ZUS wpłynęło wezwanie do dokonywania potrąceń od komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Wyszkowie. Egzekucja dotyczyła roszczeń niealimentacyjnych na kwotę główną 1.781,16zł, nadto na odsetki oraz koszty postępowania.

Wobec powyższego ZUS w zaskarżonej decyzji z dnia 08.03.2013r. dokonał potrąceń emerytury o kwotę 145,93zł. W konsekwencji po obliczeniu dodatkowo zaliczki na podatek do Urzędu Skarbowego oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne, od dnia 01.03.2013r. ZUS wypłacał D. W. kwotę netto wynoszącą 415,58zł.

D. W. nie kwestionowała sposobu obliczenia jej emerytury. Zakwestionowała jedynie wysokość dokonywanych potrąceń z jej emerytury. Zatem rozstrzygnięcie w tej sprawie uzależnione było od ustalenia, czy ZUS dokonał potrąceń z emerytury odwołującej w prawidłowej wysokości.

Na wstępie podnieść należy, że w przypadku wezwania przez komornika do dokonania potrąceń – ZUS ma obowiązek tych potrąceń dokonać. Nie jest to uzależnione od oceny ZUS-u, lecz jest jego obowiązkiem. Rola organu rentowego sprowadza się jedynie do prawidłowego dokonania tych potrąceń, albowiem ustawodawca przewidział określone limity miesięczne, co do których mogą być dokonywane potrącenia z emerytury. Tym samym w niniejszym postępowaniu – Sąd mógł jedynie analizować, czy potrącenia są dokonywane w prawidłowej wysokości.

Ponieważ tytuł wykonawczy, na podstawie którego prowadzona jest egzekucja, dotyczy roszczeń niealimentacyjnych, zatem podstawą potrąceń jest art.139 ust.1 pkt 5 w/w ustawy. Natomiast w myśl art.140 ust.1 pkt 3 w/w ustawy – w przypadku roszczeń niealimentacyjnych - potrącenia, o których mowa w art. 139, mogą być dokonywane, z zastrzeżeniem art. 141- do wysokości 25 % świadczenia. Przy czym art.141 ust.1 pkt 1 lit. c w/w ustawy zawiera dodatkowe ograniczenie, z którego wynika, że emerytura jest wolna od potrąceń i egzekucji w części odpowiadającej 50% kwoty najniższej emerytury.

Analiza dokonanych przez ZUS potrąceń w oparciu o wskazane powyżej przepisy prowadzi do wniosku, że ZUS dokonał prawidłowego pomniejszenia emerytury odwołującej w związku z prowadzoną egzekucją.

Najniższa emerytura wynosi 831,15zł, co wynika z Komunikatu Prezesa ZUS z dnia 14.02.2013r. w sprawie kwoty najniższej emerytury i renty, dodatku pielęgnacyjnego i dodatku dla sierot zupełnych oraz kwot maksymalnych zmniejszeń emerytur i rent (M.P. z 2013r., poz.95).

W tym miejscu podnieść należy, że nie ma podstaw, aby odwołująca miała prawo do emerytury w najniższej wysokości. Uzyskała ona bowiem prawo do emerytury poprzez obligatoryjną zamianę renty z tytułu niezdolności do pracy na emeryturę. W konsekwencji zamiana renty na emeryturę odbywa się niezależnie od posiadanego okresu ubezpieczenia. Wysokość emerytury, obliczanej w myśl art. 26, nie może być niższa od pobieranej dotychczas renty z tytułu niezdolności do pracy, ale może być niższa od minimalnego świadczenia. W takiej sytuacji jest odwołująca. W związku z faktem, że nie legitymuje się ona 20-letnim okresem składkowym i nieskładkowym, jej emerytura nie może zostać podwyższona do najniższej emerytury, a mogła być jedynie podwyższona do wysokości uprzednio pobieranej renty z tytułu niezdolności do pracy (tak komentarz do art.24a Kamila Antonów). Jednakże obliczenia potrąceń dokonywane są w oparciu o kwotę najniższej emerytury.

50% najniższej emerytury, która stanowi limit potrąceń wynikający z art.141 ust.1 pkt 1 lit. c w/w ustawy – wynosi 415,58zł (831,15zł : 2). Do takiej kwoty możliwa jest zatem egzekucja z emerytury odwołującej. Jednocześnie potrącenia w tej wysokości nie naruszają limitu, o którym mowa w art.140 ust.1 pkt 3 w/w ustawy. Przepis ten stanowi bowiem, że egzekucja roszczeń niealimentacyjnych może być prowadzona do 25% pobieranej emerytury, czyli w przypadku odwołującej – do kwoty 159,48zł (25% x 637,92zł).

Z tych względów potrącenia są dokonywane przez ZUS w prawidłowej wysokości. Okoliczność, że odwołującej pozostaje zbyt niska kwota na utrzymanie, nie może wpływać na wysokość dokonywanych potrąceń. Ustawodawca w powołanych powyżej przepisach wprowadził limity, do których może być prowadzona egzekucja, tak, aby dłużnikowi pozostało do wypłaty świadczenie, które pozwoli mu utrzymać się. Organ rentowy ma obowiązek dokonać potrącenia w takiej wysokości, aby odwołująca otrzymała wypłatę tej części emerytury, która jest wolna od egzekucji. W zaskarżonej decyzji ZUS dokonał prawidłowych obliczeń dokonywanych potrąceń.

Z tych względów Sąd Okręgowy oddalił odwołanie na mocy art.477 ¹⁴§1 kpc.