Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 marca 2023 r.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w następującym składzie:

Przewodniczący: Sędzia Urszula Sipińska-Sęk

Protokolant: st. sekr. sądowy Zofia Aleksandrowicz

po rozpoznaniu w dniu 14 marca 2023 r. w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku T. D.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o emeryturę pomostową

na skutek odwołania T. D.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia (...) i z dnia (...) sygn.: (...)

oddala odwołania;

Sygn. akt V U 565/22

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia (...) roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił T. D. przyznania prawa do emerytury pomostowej. Zakład odmówił przyznania wnioskodawcy emerytury, ponieważ:

- nie udowodnił on okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszącego co najmniej 15 lat,

- przed dniem 1 stycznia 1999 roku nie wykonywał prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych lub art. 32 i art. 33 ustawy emerytalnej

- po dniu 31 grudnia 2008 roku nie wykonywał prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych,

ZUS nie zaliczył wnioskodawcy do szczególnego stażu pracy jakiegokolwiek okresu.

W odwołaniu pełnomocnik wnioskodawcy wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie swojemu mocodawcy prawa do emerytury pomostowej.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania, powielając argumentację przedstawioną w zaskarżonej decyzji.

Decyzją z dnia (...) roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. ponownie odmówił T. D. prawa do emerytury pomostowej. ZUS zaliczył wnioskodawcy do pracy w warunkach szczególnych okres zatrudnienia w łącznym wymiarze 6 lat, 8 miesięcy i 27 dni:

- od 15 września 1980 roku do 31 sierpnia 1982 roku;

-od 3 listopada 1982 roku do 29 stycznia 1983 roku;

- od 1 sierpnia 1983 roku do 31 października 1985 roku;

- od 26 października 1990 roku do 13 lipca 1991 roku

- od 20 maja 1992 mroku do 31 sierpnia 1993 roku

- od 4 listopada 2002 roku do 1 kwietnia 2003 roku

W odwołaniu pełnomocnik wnioskodawcy wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie swojemu mocodawcy prawa do emerytury pomostowej.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania, powielając argumentację przedstawioną w zaskarżonej decyzji.

Postanowieniem z 9 lutego 2023 roku Sąd Okręgowy połączył sprawę z odwołania od decyzji z (...) roku toczącą się pod sygn. V U 83/23 do łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia ze sprawą VU 565/22.

Na rozprawie w dniu 14 marca 2023 roku pełnomocnik ZUS oświadczył, że ZUS uznaje, że w okresie od 4 lutego 1983 roku do 31 lipca 1983 roku oraz od 1 listopada 1985 roku do 23 października 1990 roku wnioskodawca wykonywał prace w warunkach szczególnych, a zatem że wykazał, iż łącznie w warunkach szczególnych pracował 12 lat 2 miesiące i 15 dni.

Na rozprawie w dniu 14 marca 2023 roku pełnomocnik wnioskodawcy sprecyzował odwołanie w ten sposób, że wniósł o przyznanie wnioskodawcy prawa do emerytury pomostowej po zaliczeniu mu do pracy w warunkach szczególnych następujących okresów zatrudnienia w Centrum (...) Oddział (...) w P..:

- od 10 lutego 1992 roku do 18 maja 1992 roku

- od 1 września 1994 roku do 17 listopada 2002 roku

- od 1 czerwca 2006 roku do 31 października 2006 roku

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

T. D., urodzony w dniu (...), wystąpił w dniu 27 czerwca 2022 roku z wnioskiem o przyznanie prawa do emerytury pomostowej.

(dowód: wniosek o przyznanie prawa do emerytury pomostowej, k. 1-2 akt emerytalnych ZUS)

W okresie od dnia 15 września 1980 roku do 31 sierpnia 1982 roku ubezpieczony był zatrudniony na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy w Hucie (...) na stanowisku wytapiacz żelazostopów oraz przygotowacz wsadu. Pracodawca uznał w świadectwie pracy, że wnioskodawca w w/w okresie wykonywał prace wymienione w wykazie B dział III poz. 7 pkt 2 w okresie od 15 września 1980 roku do 4 lipca 1981 roku oraz od 1 marca 1982 roku do 31 sierpnia 1982 roku oraz w wykazie A działu III poz. 19 pkt 5 w okresie od 5 lipca 1981 roku do 28 lutego 1982 roku załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku.

W dniu 19 września 2022 roku pracodawca wystawił wnioskodawcy świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych, w którym zaświadczył, że w okresie od dnia 15 września 1980 roku do 31 sierpnia 1982 roku ubezpieczony był zatrudniony na podstawie umowy o pracę w Hucie (...), gdzie w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace przy wytapianiu i przetapianiu żelazostopów wymienione w dziale III poz. 7 wykaz B oraz prace przy przygotowywaniu wsadu do produkcji żelazostopów wymienione w wykazie A dział III poz. 19 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku.

(dowód: świadectwo pracy z 14.02.2002. k. 5, akt ZUS, świadectwo z 19.09.2022r. – k. 73 akt))

W okresie od 3 listopada 1982 roku do 29 stycznia 1983 roku wnioskodawca był zatrudniony na podstawie umowy o pracę w Zakładzie (...) w K. na stanowisku wytapiacza, gdzie stale i w pełnym wymiarze czasu wykonywał prace wymienione w wykazie A dziale III poz. 22 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku.

(dowód: świadectwo pracy – k. 80 akt)

W okresie od 4 lutego 1983 roku do 10 lutego 1992 roku wnioskodawca był zatrudniony na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy w Zakładach (...).

Pracodawca wystawił wnioskodawcy świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach, w którym zaświadczył, że wnioskodawca był zatrudniony na stanowiskach wymienionych w wykazie stanowiącym zał. nr 1 do zarządzenia (...) nr 3-5 poz. 9, a mianowicie w okresie:

-od 4 lutego 1983 roku do 31 lipca 1983 roku- ślusarz szlifierz, wymienionym w dziale III poz. 78 pkt 6;

- od 1 sierpnia 1983 roku do 31 października 1985 roku – spawacz, wymienionym w dziale XIV poz. 12 pkt 8;

- od 1 listopada 1985 roku do 23 października 1990 roku - ślusarz-szlifierz, wymienionym w dziale III poz. 78 pkt 6;

W dniu 3 października 2022 roku oraz 20 grudnia 2022 roku pracodawca wystawił wnioskodawcy świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych, w którym zaświadczył, że wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w okresie:

-od 4 lutego 1983 roku do 31 lipca 1983 roku wykonywał prace wymienione w rozporządzeniu Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku w wykazie A dziale III poz. 78;

- od 1 sierpnia 1983 roku do 31 października 1985 roku wykonywał prace wymienione w rozporządzeniu Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku w wykazie A dziale XIV poz. 12;

- od 1 listopada 1985 roku do 23 października 1990 wykonywał prace wymienione w rozporządzeniu Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku w wykazie A dziale III poz. 78;

W okresie od dnia 24 października 1990 roku do 10 lutego 1992 roku wnioskodawca przebywał na urlopie bezpłatnym.

(dowód: świadectwo z 11.12.2021 – k. 7 akt ZUS, świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach z 3.10.2022 roku – k. 74 akt, świadectwo – k. 169 akt, świadectwo pracy – k. 6 akt ZUS, świadectwo -k. 8, 9 akt kapitałowych )

W okresie od 26 października 1990 roku do 13 lipca 1991 roku wnioskodawca pracował w Przedsiębiorstwie (...) S. A w K. na budowie eksportowej w Niemczech na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy jako spawacz, wykonując pracę w warunkach szczególnych wymienioną w rozporządzeniu Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku wykaz A dział XIV poz. 12.

( dowód: zaświadczenie pracy z 14/03/2002r/ - k. 8 akt ZUS, zaświadczenie – k.134 akt, rozliczenie pobytu – k. 135 akt, zaświadczenie – k. 136 – 138 akt, umowa – k. 139-142 akt, instrukcja wyjazdowa – k. 143 akt, skierowanie do lekarza – k. 146 akt, )

W okresie od 20 maja 1992 mroku do 31 sierpnia 1993 roku wnioskodawca pracował w Przedsiębiorstwie (...) S. A w K. na budowie eksportowej w Niemczech na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy jako spawacz, wykonując pracę w warunkach szczególnych wymienioną w rozporządzeniu Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku wykaz A dział XIV poz. 12.

( dowód: zaświadczenie pracy z 14/03/2002r/ - k. 9 akt ZUS)

W dniu 13 września 2022 roku pracodawca wystawił wnioskodawcy świadectwo pracy w warunkach szczególnych, w którym zaświadczył, że wnioskodawca w okresie od 26 października 1990 roku do 13 lipca 1991 roku oraz od 20 maja 1992 mroku do 31 sierpnia 1993 roku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowodorowym wymienione w wykazie A Dziale XIV zał. do rozporządzeniu Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku

(dowód: świadectwo z 13.09.2022r. – k. 75 akt)

W okresie od 10 lutego 1992 roku do 31 maja 2006 roku wnioskodawca był zatrudniony na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy w Zakładzie (...) w Ł. (...) w P. Oddział (...) na stanowisku ślusarza-spawacza oraz spawacza ( od 1 stycznia 1996 roku).

Wnioskodawca przebywał na urlopie bezpłatnym w okresie:

- od 19 maja 1992 roku do dnia 31 sierpnia 1994 roku, w trakcie którego był na kontrakcie eksportowym w Niemczech;

- od 18 listopada 2002 roku do 30 kwietnia 2004 roku

- od 20 stycznia 2005 roku do 30 kwietnia 2005 roku

-od 1 lutego 2006 roku do 30 kwietnia 2006 roku

W dniu 21 października 2022 roku z 8 marca 2023 roku pracodawca wystawił wnioskodawcy świadectwo pracy w warunkach szczególnych, w którym zaświadczył, że wnioskodawca w okresie 10 lutego 1992 roku do 31 maja 2006 roku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał na stanowisku ślusarza-spawacza prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowodorowym wymienione w wykazie A Dziale XIV poz. 12 zał. do rozporządzeniu Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku

(dowód: umowa o pracę z 10.02.1992r. – akta osobowe, wnioski urlopowe – k. 21-25 akt kapitałowych, wnioski urlopowe- akta osobowe, zaświadczenie rp-7 – k. 27akt kapitałowych, pismo z 22.12. 2003r. – k. 30 akt kapitałowych świadectwo pracy – k. 10 akt ZUS, świadectwo z 21.10.2022r. – k. 76, k. 222 akt)

Wnioskodawca w okresie od 4 listopada 2002 roku do 1 kwietnia 2003 roku był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy w (...) Spółka z o.o.

W dniu 6 września 2022 roku pracodawca wystawił wnioskodawcy zaświadczenie wykonywania prac w warunkach szczególnych, w którym wskazał, że w w/w okresie wykonywał prace wiertnicze, geofizyczne, hydrogeologiczne i geodezyjne przy poszukiwaniu surowców i wody wymienione w wykazie A Dziale I poz. 4 zał. do rozporządzeniu Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku na stanowisku pomiarowy geofizyczny ( w terenie) odpowiadające stanowisku geodety terenowego.

(dowód: świadectwo pracy – k. 12 akt kapitałowych, zaświadczenie z 6.09. 2022r. – k. 77 akt, umowa o pracę – akta osobowe)

W okresie od 1 czerwca 2006 roku do 8 grudnia 2006 roku wnioskodawca był zatrudniony na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy w Zakładzie (...) w Ł. (...) w P. Oddział (...) na stanowisku:

- ślusarza-spawacza w okresie od 1 czerwca 2006 roku do 31 sierpnia 2006 roku

- instruktora praktycznej nauki zawodu od 1 września 2006 roku do 8 grudnia 2006 roku.

Pracodawca zaświadczył w punkcie 11 świadectwa pracy z 21 października 2022 roku, że wnioskodawca w okresie od 1 czerwca 2006 roku do 8 grudnia 2006 roku wykonywał prace w warunkach szczególnych przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowodorowym na stanowisku ślusarza-spawacza oraz instruktora praktycznje nauki zawodu wymienione w wykazie A Dziale XIV poz. 12 zał. do rozporządzeniu Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku.

W okresie od 3 lipca 2006 roku do 3 września 2006 roku wnioskodawca był na zwolnieniu lekarskim.

(dowód: świadectwo z 21.10.2022r. – k. 78-78 odwrót akt, pismo z 24.08.2006 roku – k. 60 akt osobowych)

W okresie od 21grudnia 2006 roku do dnia 30 czerwca 2017 roku wnioskodawca był zatrudniony na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy w Zakładzie (...) w Ł. (...) w P. Oddział (...) na stanowisku instruktora praktycznej nauki zawodu w zawodzie ślusarz.

( dowód: umowa o pracę z 21.12.2006 roku – k. 64 akt osobowych, zaświadczenie z 25.04.2017 roku – akta osobowe, pismo z 30.06.2017 roku - k. 104 akt osobowych)

Od 5 lutego 2019 roku wnioskodawca pracuje w firmie (...) u R. C. w P. w charakterze ślusarza-spawacza na ½ etatu,

(dowód: umowa o pracę – k. 14 akt ZUS)

Decyzją z dnia 19 października 2022 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. ponownie odmówił T. D. prawa do emerytury pomostowej. ZUS zaliczył wnioskodawcy do pracy w warunkach szczególnych okres zatrudnienia w łącznym wymiarze 2 lat, 3 miesięcy i 14 dni:

- od 26 października 1990 roku do 13 lipca 1991 roku

- od 20 maja 1992 mroku do 31 sierpnia 1993 roku

- od 4 listopada 2002 roku do 1 kwietnia 2003 roku

(dowód: decyzja z 19.10.2022 roku – k. 63 akt)

Zakład (...) Oddział (...) w P. zajmował się kształceniem uczniów szkół zawodowych oraz produkcją maszyn rolniczych. Produkcja odbywała się na dużej hali. Pracowali tam tokarze, frezerzy, szlifierze, ślusarze, rozdzielca prac i kontrolerzy jakości. Spawalnia znajdowała się na odrębnej sali. Kształceniem uczniów zajmowali się instruktorzy praktycznej nauki zawodu.

Wnioskodawca od objęcia stanowiska spawacza w Zakładzie (...) Oddział (...) w P. tj. od 1 stycznia 1996 roku do 17 listopada 2002 roku oraz od 1 maja 2004 roku do 19 stycznia 2005 roku, od 1 maja 2005 roku do 31 stycznia 2006 roku oraz od 1 do 31 maja 2006 roku wykonywał wyłącznie prace spawalnicze stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Wnioskodawca pracował na spawalni i zajmował się spawaniem na gotowo ram do maszyn rolniczych i podzespołów.

(dowód: zeznania świadka P. B., zeznania świadka G. O., zeznania wnioskodawcy – protokół rozprawy z 14 marca 2023 roku)

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 4 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych prawo do emerytury pomostowej, z uwzględnieniem art. 5-12, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1. urodził się po dniu 31 grudnia 1948 roku;

2. ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;

3. osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;

4. ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;

5. przed dniem 1 stycznia 1999 roku wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych;

6. po dniu 31 grudnia 2008 roku wykonywał prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

Prawo do emerytury pomostowej zgodnie z art. 49 ustawy o emeryturach pomostowej przysługuje również osobie, która:

1) po dniu 31 grudnia 2008 r. nie wykonywała pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

2) spełnia warunki określone w art. 4 pkt 1-5 i 7 i art. 5-12;

3) w dniu wejścia w życie ustawy miała wymagany w przepisach, o których mowa w pkt 2, okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3.

Warunkiem skutecznego ubiegania się o emeryturę pomostową w świetle wykładni językowej art. 4 i art. 49 ustawy z 2008 r. o emeryturach pomostowych, jest legitymowanie się określonym stażem pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze (w rozumieniu ustawy o emeryturach pomostowych lub dotychczasowych przepisów) oraz kontynuowanie pracy w tych warunkach po wejściu w życie ustawy, a więc po dniu 1 stycznia 2009r. W przypadku kiedy osoba ubiegająca się o to świadczenie nie kontynuuje pracy w warunkach szczególnych lub szczególnym charakterze i legitymuje się w związku z tym jedynie stażem pracy "szczególnej" według poprzednio obowiązujących przepisów, może nabyć prawo do "nowego" świadczenia jedynie wówczas, gdy dotychczasowy staż pracy (okres prac) można kwalifikować jako prace w warunkach szczególnych w rozumieniu dziś obowiązujących przepisów (art. 3 ust. 1 ustawy) lub o szczególnym charakterze (art. 3 ust. 3 ustawy). Innymi słowy brak podstaw prawnych do przyznania emerytury pomostowej ubezpieczonemu, którego dotychczasowy okres pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze, dziś nie może być tak kwalifikowany (tak: wyroku Sądu Najwyższego z dnia 13 marca 2012 r., sygn. akt II UK 164/11, wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 2 kwietnia 2014 r., III AUa 2302/13).

Wnioskodawca spełnił przesłanki z art. 4 pkt 1, 3, 4 i 7 ustawy, gdyż urodził się po dniu 31 grudnia 1948 roku, na dzień złożenia wniosku o emeryturę pomostową ukończył 60 lat, legitymował się okresem składkowym i nieskładkowym w wymiarze przekraczającym 25 lat.

Bezspornym jest, że wnioskodawca po 31 grudnia 2008 roku nie wykonywał pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ustawy o emeryturach pomostowych. Wnioskodawca sam przyznał tą okoliczność, gdyż nie wnosił o zaliczenie do szczególnego okresu pracy zatrudnienia po 31 grudnia 2008 roku, mimo że ZUS nie uznał jego pracy po 31 grudnia 2008 roku za prace w warunkach szczególnych. Prace, które wnioskodawca wykonywał po 31 grudnia 2008 roku nie są zaliczone do prac w szczególnych warunkach lub w charakterze w zał. nr 1 lub 2 do ustawy o emeryturach pomostowych. Dlatego też pracodawcy za te okresy pracy nie wystawili skarżącemu zaświadczenia o wykonywaniu pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze.

Aby zatem wnioskodawca mógł nabyć prawo do emerytury pomostowej musiałby wykazać, że wykonywana przez niego praca w warunkach szczególnych według poprzednio obowiązujących przepisów, jest jednocześnie pracą w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze w rozumieniu dziś obowiązujących przepisów (art. 3 ust. 1 i ust. 3 ustawy).

ZUS wprawdzie zaliczył wnioskodawcy do szczególnego stażu pracy łącznie 12 lat 2 miesiące i 15 dni, ale jedynie w rozumieniu art. 32 ustawy emerytalnej, a nie w rozumieniu art. 3 ustawy o emeryturach pomostowych.

Prace w szczególnych warunkach – zgodnie z art. 3 ust 1 ustawy o emeryturach pomostowych - to prace związane z czynnikami ryzyka wymienionymi w art. 3 ust 2 ustawy, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia, wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, które mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku; wykaz prac w szczególnych warunkach określa załącznik nr 1 do ustawy.

Z kolei prace o szczególnym charakterze – zgodnie z art. 3 ustęp 3 ustawy o emeryturach pomostowych - to prace wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej, których możliwość należytego wykonywania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu, w tym zdrowiu lub życiu innych osób, zmniejsza się przed osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia sprawności psychofizycznej, związanego z procesem starzenia się; wykaz prac o szczególnym charakterze określa załącznik nr 2 do ustawy.

Wykonywane przez wnioskodawcę prace w spornym okresie nie były pracami wykonywanymi w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych, gdyż nie zostały jako takie wymienione w załączniku nr 1 i 2 do ustawy o emeryturach pomostowych.

Z zeznań świadków i samego skarżącego wynika, że w spornym okresie zatrudnienia w Zakładzie (...) Oddział (...) w P. od 1992 roku do 2006 roku wykonywał on prace spawalnicze. Z angaży wynika, że takie prace wnioskodawca zaczął wykonywać od 1 stycznia 1996 roku, bo wówczas pracodawca zmienił mu stanowisko ze ślusarza-spawacza na stanowisko wyłącznie spawacza. Tym samym Sąd nie dał wiary świadkom i wnioskodawcy, że p=w całym spornym okresie ubezpieczony pracował wyłącznie przy spawaniu, gdyż pracodawca nie przypisywał żadnej wagi do przydzielanych pracownikom stanowisk, co miało by się przekładać tym, że pracownicy zatrudnieni na stanowisku ślusarz-spawacz wykonywali wyłącznie czynności spawalnicze. Z akt osobowych wynika zgoła coś innego. Pracodawca dostosowywał nazewnictwo stanowiska do przydzielanych pracownikowi obowiązkowi. Widać to dobitnie na przykładzie wnioskodawcy. I tak z umowy o pracę z 10 lutego 1992 roku wynika, że został zatrudniony na dwutygodniowy okres próbny na stanowisku ślusarza-spawacza w warsztacie metalowym. Przeczy to zeznaniom świadków i wnioskodawcy, aby skarżący od początku był zatrudniony na spawalni. Nadto w okresie od 19 maja 1992 roku do 31 sierpnia 1994 roku wnioskodawca przebywał na urlopie bezpłatnym w związku z pracą na budowie eksportowej, a zatem nie mógł w tym okresie – jak zeznali świadkowie- pracować w zakładzie przy spawaniu. Po powrocie z urlopu bezpłatnego – jak wynika z angażu z 5 listopada 1994 roku – skarżący został ponownie zatrudniony na stanowisku ślusarza -spawacza w warsztacie metalowym i pracował w takim charakterze do 31 grudnia 1995 roku, co wynika z angażu z 3 lutego 1996 roku, mocą którego dopiero pracodawca powierzył wnioskodawcy stanowisko spawacza. I na takim stanowisku, jak potwierdzają kolejne angaże, wnioskodawca pracował aż do 31 maja 2006 roku,

Z tych względów Sąd przyjął, że wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace spawalnicze jedynie w okresie od 1 stycznia 1996 roku do 31 maja 2006 roku, z wyłączeniem okresów urlopów bezpłatnych. Tożsame względy zadecydował o odmowie dania wiary wnioskodawcy i świadkom, że w kolejnym okresie zatrudnienia w Zakładzie (...) w Ł. (...) w P. Oddział (...) od 1 czerwca 2006 roku do 8 grudnia 2006 roku wnioskodawca wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wyłącznie prace spawalnicze. Wnioskodawca w tym okresie złożył podanie o zatrudnienie go na stanowisku ślusarza-spawacza i na takim stanowisku został zatrudniony. A od 1 września 2006 roku do 8 grudnia 2006 roku pracodawca zmienił mu stanowisko na instruktora praktycznej nauki w zawodzie ślusarza. A zatem wnioskodawca uczył uczniów zawodu ślusarza, a nie spawacza. Powyższe pośrednio świadczy o tym, że nie mógł wcześniej pracować na stanowisku spawacza, skoro miał uczyć zawodu ślusarza. W charakterze instruktora praktycznej nauki zawodu wnioskodawca pracował od 30 czerwca 2017 roku, a od 2019 roku pracuje jako ślusarz -spawacz na ½ etatu.

Wykonywana przez wnioskodawcę w spornym okresie praca od 1 stycznia 1996 roku do 31 maja 2006 roku, z wyłączeniem okresów urlopów bezpłatnych, na stanowisku spawacza była niewątpliwie pracą w warunkach szczególnych warunkach, jako wymieniona w dziale XIV poz. 12 wykazu A zał. do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku, ale zgodnie z art. 32 ustawy emerytalnej a nie w art. 3 ustawy pomostowej.

Po zaliczeniu w/w okresu pracy - do już uwzględnionych przez ZUS – okresów pracy w warunkach szczególnych wnioskodawca legitymuje się stażem przekraczającym 15 lat, ale jedynie w rozumieniu art. 32 ustawy emerytalnej, a zatem wg starych przepisów, co nie jest wystarczające do przyznania emerytury pomostowej, gdyż wykonywane przez niego prace nie były jednocześnie pracą w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze w rozumieniu dziś obowiązujących przepisów (art. 3 ust. 1 i ust. 3 ustawy).

Prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowodorowym, które wykonywał wnioskodawca, nie zostały bowiem wymienione przez ustawodawcę w załączniku nr 1 i 2 do ustawy o emeryturach pomostowych. Dlatego też wnioskodawca nie dysponował zaświadczeniem o okresach pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy, za okresy przypadające przed dniem 1 stycznia 2009 r., jak tego wymaga art. 51 ustawy o emeryturach pomostowych. W zał. nr 1 do ustawy o emeryturach pomostowych ustawodawca zalicza do prac w warunkach szczególnych pod poz. 28 jedynie prace bezpośrednio przy spawaniu łukowym lub cięciu termicznym w pomieszczeniach o bardzo małej kubaturze, z utrudnioną wentylacją (podwójne dna statków, zbiorniki, rury itp.). Wnioskodawca takiej pracy nie wykonywał, gdyż spawał elementy maszyn rolniczych w dużym pomieszczeniu spawalni, a zatem nie w pomieszczeniu o bardzo małej kubaturze.

Zakres przedmiotowy prac zaliczanych przez ustawodawcę do prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach pomostowych jest znacznie węższy niż ten określony w wykazie takich prac zamieszczonych w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z 1983r. wydanym na podstawie art. 32 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Celem ustawy o emeryturach pomostowych była bowiem likwidacja możliwości wcześniejszego przechodzenia na emeryturę przez niektóre grupy zawodowe. Ustawodawca uznał, że wprowadzone w 1983 r. przepisy regulujące te kwestie (w szczególności rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r.) przewidują zbyt szeroką grupę uprawnionych do wcześniejszych świadczeń emerytalnych i niezbędna jest konsekwentna realizacja założeń reformy systemu ubezpieczeń społecznych, co do stopniowej likwidacji możliwości wcześniejszego przejścia na emeryturę. W wyniku reformy systemu ubezpieczeń społecznych, zgodnie z regulacjami zawartymi w ustawie o emeryturach i rentach z FUS ulegała stopniowej likwidacji możliwość wcześniejszego przejścia na emeryturę. Zatem nie wszystkie osoby korzystające w starym systemie emerytalnym z obniżonego wieku emerytalnego będą mogły skorzystać z emerytur pomostowych.

Podkreślić należy, że prawo do emerytury pomostowej jest ściśle związane z szybszą utratą zdolności do zarobkowania z uwagi na szczególne warunki lub szczególny charakter pracy. Praca taka, świadczona stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy, przyczynia się do szybszego obniżenia wydolności organizmu, stąd też wykonująca ją osoba ma prawo do emerytury wcześniej niż inni ubezpieczeni. Prawo to stanowi przywilej i odstępstwo od zasady powszechnego wieku emerytalnego, a zatem regulujące je przepisy należy wykładać w sposób gwarantujący zachowanie celu uzasadniającego to odstępstwo. Podzielając takie rozumienie przepisów ustawy o emeryturach pomostowych, należy stwierdzić, że ustawodawca w załącznikach nr 1 i 2 w sposób ścisły i wyczerpujący uregulował rodzaje prac wykonywanych w szczególnych warunkach i o szczególnym charakterze. Oznacza to, że wymienione w nim prace stanowią katalog zamknięty i tym samym wyłącznie wykonywanie tych prac uprawnia do nabycia emerytury pomostowej.

Z uwagi na to, że wnioskodawca – co w sprawie bezsporne - nie wykonywał pracy w warunkach szczególnych po dniu 31 grudnia 2008 roku w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych, nie można mu do szczególnego stażu zaliczyć prac w szczególnych warunkach wg przepisów dotychczasowych tj. w rozumieniu art. 32 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, nawet gdyby je wykonywał.

Ponieważ skarżący po dniu 31 grudnia 2008 roku nie wykonywał pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych, a jednocześnie nie legitymuje się szczególnym stażem pracy przed 31 grudnia 2008 roku w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych wynoszącym co najmniej 15 lat, to nie spełnił on wszystkich przesłanek, od których zależy prawo do emerytury pomostowej.

Z tych względów Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie art. 477 ¹⁴§ 1 k.p.c. orzekł jak w sentencji.