Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 28 października 2021 r. (data nadania w placówce pocztowej) powódka L. S. wniosła o nakazanie stronie pozwanej Stowarzyszenie (...)-Muzycznych (...) z siedzibą w W. (dalej także: Stowarzyszenie) udostępnienia jej, jako jedynej spadkobierczyni E. D., informacji o wysokości przychodów z tytułu powierzenia Stowarzyszeniu zarządu prawami do artystycznych wykonań E. D. oraz o wysokości należnych potrąceń za okres od dnia 1 lipca 2020 r. do dnia 31 grudnia 2020 r. w terminie 7 dni od dnia uprawomocnienia się wyroku. Zgłosiła nadto roszczenie ewentualne o zasądzenie od strony pozwanej kwoty 2 450 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od 14-tego dnia od doręczenia Stowarzyszeniu odpisu pozwu tytułem tantiem. Ponadto powódka wniosła o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazano, że powódka jako jedyna spadkobierczyni po zmarłej w dniu 14 sierpnia 2020 r. E. D. posiada prawa związane z umową o zarządzanie prawami artystycznymi, którą zmarła zawarła z pozwanym Stowarzyszeniem. Strona pozwana, po akceptacji statusu powódki jako spadkobierczyni, wypłaciła jej w dniu 2 listopada 2020 r. kwotę 4 901 zł stanowiącą dochód z zarządzania artystycznymi prawami za okres do dnia 30 czerwca 2020 r. Ponadto Stowarzyszenie poinformowało powódkę o tym, że prawa do przychodów z artystycznych wykonań zmarłej E. D. rości sobie (...) sp. z o.o. z siedzibą w W., przy czym zaznaczyło, że nie uznało skuteczności nabycia praw ww. spółki, wstrzymując jednocześnie wypłatę powódce rozliczenia za II półrocze 2020 r. do czasu przedłożenia przez powódkę porozumienia z (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. lub prawomocnego orzeczenia sądu w tym zakresie. Pomimo pism powódki ponaglających wypłatę należności, strona pozwana jej nie dokonała.

W odpowiedzi na pozew datowanej na dzień 21 lutego 2022 r. strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości.

Uzasadniając swoje stanowisko wskazała, że żądanie główne powódki nie może zostać przez nią spełnione do momentu potwierdzenia, iż to powódce przysługują prawa do artystycznych wykonań zmarłej E. D. oraz że jest ona uprawniona do otrzymywania przychodów z tych praw. Z uwagi na powyższe Stowarzyszenie wskazało, że powództwo w zakresie roszczenia głównego jest przedwczesne. W wyniku zgłoszenia się (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. jako podmiotu któremu przysługują prawa do artystycznych wykonań zmarłej E. D., Stowarzyszenie niezwłocznie powiadomiło o tym fakcie powódkę. Strona pozwana jako podmiot dysponujący wynagrodzeniem z tytułu udostępniania artystycznych wykonań nie jest uprawniona do rozstrzygania sporu pomiędzy powódką a ww. spółką wobec powyższego wypłata należności na II kwartał 2020 r. zostanie dokonana po wskazaniu komu przysługują prawa do artystycznych wykonań zmarłej E. D..

(odpowiedź na pozew – k. 47 – 50)

Zarządzeniem z dnia 09 czerwca 2022 r., na podstawie art. 84 § 1 k.p.c. wezwano do udziału w sprawie (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W.. Przesyłka zawierająca odpis odpowiedzi na pozew została po podwójnej awizacji zwrócona do nadawcy z adnotacją: „zwrot nie podjęto w terminie”.

(zarządzenie – k. 57; doręczenie – k. 60; zpo doręczenia – k. 66)

W replice na odpowiedź na pozew powódka skrótowo podtrzymała dotychczasowe stanowisko, nie przytaczając nowych okoliczności, toteż zobowiązywanie Stowarzyszenia do złożenia dupliki było zbędne.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

E. D. powierzyła Stowarzyszeniu (...)-Muzycznych (...) z siedzibą w W. zbiorowe zarządzanie prawami do jej artystycznych wykonań, które powstały dotychczas lub powstaną w okresie obowiązywania niniejszej umowy.

( bezsporne , a ponadto: deklaracja – k. 21; powierzenie praw do artystycznych wykonań utworów muzycznych i słowno-muzycznych – k. 25 – 26; potwierdzenie zobowiązania organizacyjnego – k. 24, aneks – k. 27)

Wobec śmierci E. D. dnia 14 sierpnia 2020 roku, spadek po niej nabyła w całości L. S..

Stowarzyszenie, w oparciu o przedłożony akt poświadczenia dziedziczenia, uznało L. S. jako jedyną uprawnioną do otrzymywania wynagrodzenia za udostępnianie artystycznych wykonań zmarłej E. D. i w dniu 2 listopada 2020 r. przelało na jej rzecz kwotę 4 901,73 zł tytułem (...)

( bezsporne, a ponadto : akt poświadczenia dziedziczenia – k. 14 – 14v.; wydruk przelewu bankowego – k. 15)

Pismem z dnia 15 stycznia 2021 r. Stowarzyszenie zawiadomiło L. S. o otrzymanej korespondencji od firmy (...) sp. z o.o. z siedzibą w W., w której to wspomniana Spółka rości sobie prawa do pobierania tantiem od artystycznych wykonań E. D., na podstawie umowy z dnia 7 listopada 2016 r. zawartej pomiędzy (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. a pełnomocnikiem działającym w imieniu zmarłej artystki. Strony prowadziły dalszą korespondencję. Ostatecznie Stowarzyszenie odmówiło L. S. wypłaty dalszych tantiem oraz udzielenia informacji o wysokości przychodów z praw, stwierdzając że Stowarzyszenie nie jest uprawnione do rozstrzygania kto jest uprawniony do ich odbioru, wstrzymując je do czasu przedstawienia porozumienia między zainteresowanymi lub orzeczenia sądu.

( bezsporne, a nadto : korespondencja stron – k. 18 – 20, 28 - 35)

Powyżej ustalony stan faktyczny nie był sporny między stronami, stąd opisane w jego treści dokumenty zostały przywołane jedynie ze względów porządkujących.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało prawie w całości na uwzględnienie.

Istotą sporu w sprawie było ustalenie czy powódka wykazała że jest uprawnioną w rozumieniu art. 3 ust. 4 ustawy z dnia 15 czerwca 2018 r. o zbiorowym zarządzaniu prawami autorskimi i prawami pokrewnymi (Dz.U. z 2018 r. poz. 1293 – dalej: (...)), a w konsekwencji może domagać się od Stowarzyszenia realizacji obowiązków z art. 87 ust. 5 i 7 Ustawy.

Zgodnie z art. 3 ust 4) Ustawy, pod pojęciem „uprawniony” należy rozumieć każdego, komu przysługują prawa autorskie lub prawa pokrewne lub tytuł prawny do przychodów z tych praw, niebędącego organizacją zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi;

Jak wynika z twierdzeń stron, nie było sporu, że co do zasady uprawnioną jest powódka, jako że jej status jedynego spadkobiercy po zmarłej E. D. był niekwestionowany. Wątpliwości strony pozwanej pojawiły się natomiast wobec zgłoszenia się do niej spółki (...) sp. z o.o. z siedzibą w W., jako nabywcy przedmiotowych praw od zmarłej E. D., co nadto miałoby nastąpić jeszcze w 2016 roku. Realizując inicjatywę procesową Stowarzyszenia, Sąd zawiadomił w/w Spółkę o toczeniu się niniejszego postępowania i wezwał ją do udziału w sprawie w trybie art. 84 § 1 k.p.c. Wezwanie skierowane na adres wynikający z KRS zostało zwrócone po podwójnej awizacji i uznane za skutecznie doręczone. Interwencja uboczna nie została zgłoszona. Mając zatem na uwadze konsekwencje wynikające z braku zgłoszenia przez tę Spółkę interwencji ubocznej, określone w art. 82 i 85 k.p.c., Sąd uznał, że nie zgłoszono w sprawie twierdzeń, co do istnienia ważnej umowy dotyczącej cesji przedmiotowych praw na Spółkę (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. (samo Stowarzyszenie w swoich twierdzeniach zakwestionowało ważność umowy, kwestionując charakter pełnomocnictwa przedstawionego w imieniu E. D.), a w konsekwencji brak było potrzeby prowadzenia dalszego postępowania dowodowego, co do istnienia takiej ważnej podstawy, w szczególności sięgania do treści, kwestionowanej przez obie strony procesu, umowy zbycia praw na rzecz Spółki.

Skoro więc w sprawie nie było sporu, co do posiadania przez powódkę statusu uprawnionego, wobec spadkobrania po zmarłej E. D., a nie wykazane zostało, by doszło do skutecznej cesji tych praw, jeszcze za życia spadkodawczyni, na inny podmiot, Stowarzyszenie zobowiązane było z mocy art. 87 pkt 5 i 7 Ustawy do udzielenia powódce informacji o wysokość potrąceń dokonanych na pokrycie kosztów zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi oraz wysokość przychodów z praw należnych uprawnionemu, które nie zostały jeszcze wypłacone do końca danego okresu. Powództwo główne podlegało więc uwzględnieniu.

Jednocześnie, zobowiązując Stowarzyszenie do udzielenia żądanych pozwem informacji, Sąd nieznacznie zmodyfikował zakres żądania, nie uwzględniając go w zakresie zakreślonego w pozwie terminu 7 dni na udzielenie informacji, gdyż brak jest podstawy w Ustawie do wskazania takiego terminu. Orzeczenie stanie się bowiem wykonalne niezwłocznie po tym jak się uprawomocni, a ewentualne zakreślenie terminu pod groźbą sankcji, nastąpić będzie mogło w postępowaniu egzekucyjnym. Nadto zbędne, jako także niewynikające z przepisu prawa, było wskazywanie w treści roszczenia, opartego o dyspozycję art. 87 Ustawy, iż powódka jest „jedyną spadkobierczynią”, gdyż nie to jest przedmiotem tego postepowania. Podobnie zwrot „należnych powódce”, zastąpiono pojęciem ustawowym „uprawniona”, do którego odwołuje się art. 87 Ustawy.

Uwzględnienie żądania głównego czyniło zbędnym rozpoznawanie żądania ewentualnego.

O kosztach postepowania orzeczono stosownie do zasady odpowiedzialności za wynik sporu, obciążając nimi w całości stronę pozwaną (art. 98 § 1 k.p.c.). Na wysokości ustalonej kwoty kosztów procesu składała się opłata od pozwu w kwocie 200 zł, wynagrodzenie ustanowionego w sprawie przez powódkę pełnomocnika, będącego adwokatem w kwocie 900 zł, stosownie do § 2 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015 r. poz. 1800 ze zm.) oraz kwota 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. Następnie na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c. od kosztów procesu zasądzono odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty.

Sąd nie uznał przy tym, by podnoszona przez stronę pozwaną kwestia konieczności rozstrzygnięcia przez samych zainteresowanych lub Sąd, kto jest uprawnionym, uzasadniała wstrzymanie się od udzielenia powódce informacji objętych żądaniem pozwu. W ocenie sądu Stowarzyszenie mogło bowiem rozstrzygnąć wątpliwości związane ze wskazaniem podmiotu uprawnionego do korzystania z praw do artystycznych wykonań E. D. we własnym zakresie. Podkreślić bowiem należy, że Stowarzyszenie uczestniczy w profesjonalnym obrocie związanym z zarządzaniem prawami autorskimi i istota jego istnienia sprowadza się właśnie do zarządzania prawami, w tym rozstrzygania o możliwych pojawiających się sporach, co do realizacji zarządzanych praw autorskich. Tym samym Stowarzyszenie nie może powoływać się na jakiekolwiek (nawet nieznaczące) wątpliwości i odmówić rozstrzygania kwestii tego, kto jest uprawniony do korzystania z praw do artystycznych wykonań. Sąd stoi na stanowisku, że skoro strona pozwana potrafiła stwierdzić, że powódka jest, co do zasady uprawnioną, w rozumieniu Ustawy, na podstawie przedłożonego aktu poświadczenia dziedziczenia po zmarłej, to mogła także zwrócić się do spółki o wykazanie nabycia praw i rozwianie swoich wątpliwości w zakresie pełnomocnictwa, a następnie w wypadku braku zadośćuczynienia temu obowiązkowi uznać, że nie doszło do skutecznej cesji i udzielić informacji powódce.

Co więcej, w wypadku dokonywania wypłaty świadczeń za II półrocze 2020 r. (co zgodnie Regulaminem, na który powoływało się Stowarzyszenie - k. 30 -, miało nastąpić w czerwcu 2021 roku, a więc na 3 miesiące przez wystosowaniem przez powódkę ostatecznego przedsądowego wezwania do zapłaty i 4 miesiące przed złożeniem pozwu) Stowarzyszenie mogło skorzystać z instytucji depozytu sądowego, gdyby w istocie uznało, że samo nie jest w stanie tych wątpliwości rozwiać. W wypadku ewentualnego sporu z uprawnionym (kimkolwiek by się on nie okazał) kwestia ta podlegałaby regulacji przewidzianej w art. 470 k.c. Stowarzyszenie tymczasem nie rozstrzygnęło we własnym zakresie swoich wątpliwości (choć wyraziło pogląd co do nieważności umowy z uwagi na niewłaściwe pełnomocnictwo), nie dokonało wypłaty tantiem jakiemukolwiek uprawnionemu, ani nie złożyło świadczenia do depozytu sądowego. Terminowe uregulowanie kwestii tantiem za II półrocze 2020 roku, najprawdopodobniej skutkowałoby zaś zbędnością przedmiotowego żądania pozwu o udzielenie informacji.

Mając na uwadze powyższe Sąd orzekł jak w sentencji.

Z/

(...)