Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 maja 2016 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 12 maja 2016r. w Katowicach

sprawy z odwołania J. Ś. (J. Ś. )

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy

na skutek apelacji ubezpieczonego J. Ś.

od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w Katowicach z dnia 1 września 2015r. sygn. akt XI U 620/14

oddala apelację.

/-/ SSA E. Kocurek-Grabowska /-/ SSA J. Pietrzak /-/ SSA T. Szweda

Sędzia Przewodniczący Sędzia

Sygn. akt III AUa 1997/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 12.03.2014r. organ rentowy załatwił odmownie wniosek ubezpieczonego J. Ś. o przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, podnosząc, że ubezpieczony nie spełnia przesłanek do przyznania prawa do renty, albowiem w myśl art. 57 ust. 1 pkt 2 i 58 ust. 1 pkt 5 ustawy o emeryturach i rentach z FUS nie posiada wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, czyli co najmniej 5-letniego okresu ubezpieczenia w ostatnim 10-leciu przed zgłoszeniem wniosku lub powstaniem niezdolności do pracy. W 10-leciu przed datą powstania niezdolności do pracy udowodnił jedynie 4 lata, 11 miesięcy i 20 dni. Ubezpieczony udowodnił łącznie 13 lat, 4 miesiące i 22 dni okresów składkowych i nieskładkowych.

W odwołaniu od tej decyzji ubezpieczony domagał się jej zmiany i przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy oraz doliczenia do okresów składkowych okresu pracy od 2.01.2004r. - 31.01.2004r.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania podtrzymując dotychczasowe stanowisko.

W czasie postępowania decyzją z dnia 8.05.2015r. przyznano ubezpieczonemu prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy od dnia 1.04.2015r.

Wyrokiem z dnia 1.09.2015r. Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach oddalił odwołanie od decyzji z dnia 12.03.2014r. oraz umorzył postępowanie w zakresie decyzji z dnia 8.05.2015r.

W motywach tego rozstrzygnięcia Sąd podniósł co następuje:

Ubezpieczony J. Ś. w dniu 8.11.2013r. złożył wniosek o przyznanie prawa do renty
z tytułu niezdolności do pracy. Lekarz orzecznik uznał go za osobę częściowo niezdolną do pracy poczynając od 1.11.2013r. na okres do 31.12.2015r.

Na podstawie dokumentacji ubezpieczeniowej ustalono, że ubezpieczony w okresie 10-lecia przed zgłoszeniem wniosku jak również przed powstaniem niezdolności do pracy (tj. od 1.11.2003r. do 31.10.2013r.) nie udowodnił 5-letniego okresu składkowego i nieskładkowego.

W wyniku postępowania wyjaśniającego w przedmiocie podlegania ubezpieczeniu z tytułu działalności gospodarczej ustalono, że J. Ś. w okresie od 3.09.2000r.
do 16.10.2006r. podlegał ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej, jednakże do okresów składkowych nie zaliczono zgodnie z art. 5 ust. 4 ustawy o emeryturach i rentach z FUS okresu, za który nie zostały opłacone składki
na ubezpieczenie.

W 10-leciu przypadającym przed dniem powstania niezdolności do pracy tj. od 1.11.2003r.
do 31.10.2013r. ubezpieczony udowodnił łącznie 4 lata 11 miesięcy i 20 dni okresów składkowych i nieskładkowych.

Po uzyskaniu we wrześniu 2014r. informacji ZUS o kwocie zadłużenia składek
na ubezpieczenie z tytułu działalności gospodarczej, ubezpieczony dokonał wpłaty składek
za okres od 2.01.2004r. do 31.01.2004r. wnosząc o doliczenie okresu do stażu pracy czyli
do okresu składkowego.

W piśmie z dnia 6.10.2014r. organ rentowy wyjaśnił, iż nie ma możliwości zaliczenia do stażu pracy okresu prowadzonej działalności gospodarczej od 1.01.2004r. do 31.01.2004r. z uwagi na przedawnienie wymagalności składek za ten okres.

Sąd uznał stanowisko organu rentowego za prawidłowe albowiem zgodnie z art. 24 ustawy
o systemie ubezpieczeń społecznych należności z tytułu składek ulegają przedawnieniu
po upływie 10 lat licząc od dnia, w którym stały się wymagalne.

Okresu podlegania ubezpieczeniu na podstawie umowy zlecenia u komornika sądowego Ł. Z. ubezpieczony nie udowodnił zarówno przed organem rentowym jak
i przed Sądem z uwagi na brak raportów zgłoszenia do ubezpieczenia.

W tym stanie sprawy ubezpieczony na dzień stwierdzenia niezdolności do pracy jak również na dzień złożenia wniosku, tj. 8.11.2013r. nie udowodnił 5 -letniego okresu składkowego
i nieskładkowego wymaganego przepisem art. 57 ust. 2 w związku z art. 58 ustawy
o emeryturach i rentach z FUS.

Podczas toczącego się postępowania odwoławczego przed Sądem Okręgowym ubezpieczony w dniu 17.04.2015r. złożył nowy wniosek o przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy i równocześnie udowodnił okres podlegania ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu w S.C. (...) (M. H., M. Ś.) w S.
z tytułu pracy wykonywanej na podstawie umowy zlecenia w okresie od 1.05.2014r.
do 31.03.2015r.

Rozpoznając nowy wniosek organ rentowy ustalił w 10-leciu przed dniem złożenia wniosku
a to od 17.04.2005r. do 16.04.2015r. , iż ubezpieczony udowodnił łącznie 5 lat, 8 miesięcy
i 19 dni okresów składkowych i nieskładkowych.

Wobec faktu, że Lekarz orzecznik stwierdził częściową niezdolność ubezpieczonego
do pracy, poczynając od 11.2013r. tj. w okresie ubezpieczenia jak również udowodnienia
5-letniego okresu składkowego i nieskładkowego w 10-leciu, organ rentowy decyzją z dnia 8.05.2015r. przyznał ubezpieczonemu prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności
do pracy poczynając od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek tj. od 1.04.2015r. na okres
do 31.12.2015r.

W świetle przedstawionego wyżej stanu faktycznego i prawnego Sąd nie znalazł podstaw do uwzględnienia odwołania ubezpieczonego od decyzji z dnia 12.03.2014r.
w zakresie żądania przyznania prawa do renty poczynając od 1.11.2013r. do 31.03.2015r. albowiem bezspornym jest, że na dzień wydania zaskarżonej decyzji tj. 12.03.2013r. ubezpieczony nie spełnił łącznie wszystkich przesłanek wymaganych do nabycia prawa
do renty przewidzianych w art. 57 ust. 1 w związku z art. 58 ust. 1 pkt 5 oraz art. 58 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

W odniesieniu do decyzji organu rentowego z dnia 8.05.2015r. wydanej przed rozstrzygnięciem sprawy przez Sąd, na mocy której przyznano ubezpieczonemu prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy umorzono postępowanie na mocy art. 477 ¹³ § 1 k.p.c.

Apelację od tego wyroku wywiódł ubezpieczony zarzucając naruszenie przepisów prawa z art. 24 pkt 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez odrzucenie okresu 01.01.2004 - 31.01.2004 uznając go jako przedawniony oraz sprzeczność poczynionych ustaleń faktycznych z treścią zebranego materiału dowodowego.

Wskazując na przytoczone zarzuty skarżący domagał się zmiany zaskarżonego wyroku i uwzględnienia odwołania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna.

Sąd Okręgowy poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne, które Sąd Apelacyjny podziela i przyjmuje za własne.

Właściwie też Sąd I instancji ocenił zasadność żądań ubezpieczonego.

Stosownie do art. 57 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki :

- jest niezdolny do pracy,

- ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

- niezdolność do pracy powstała w okresie zatrudnienia lub w okresie równorzędnym
z okresem zatrudnienia albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Zgodnie z art. 58 powołanej ustawy warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, w myśl art. 57 ust. 1 pkt 2, uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie co najmniej 5 lat - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat, przy czym okres ten powinien przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy.

Stosownie do art.6 ustawy o emeryturach i rentach z FUS okresem składkowym jest okres ubezpieczenia.

Na mocy art. 5 ust. 4 tejże ustawy przy ustalaniu prawa do emerytury lub renty dla:

1) płatników składek, zobowiązanych do opłacania składek na własne ubezpieczenia emerytalne i rentowe,

2) osób współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność

- nie uwzględnia się okresu, za który nie zostały opłacone składki, mimo podlegania obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym w tym okresie.

Stosownie do art. 24 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych należności z tytułu

składek ulegają przedawnieniu po upływie 5 lat, licząc od dnia, w którym stały się wymagalne, z zastrzeżeniem ust. 5-6. Poprzednio termin ten wynosił 10 lat.

Okres przedawnienia spornej składki zatem upłynął przed jej wpłaceniem przez ubezpieczonego.

Okoliczność, że w tym czasie toczyło się postępowanie w niniejszej sprawie, wbrew stanowisku skarżącego, nie spowodowała zawieszenia biegu terminu przedawnienia składek.

Konsekwencją przedawnienia składek jest wygaśnięcie zobowiązania wobec Zakładu.

Powyższe oznacza zaś, że po upływie terminu przedawnienia Zakład nie może dochodzić tych należności, ale również płatnik składek po upływie tegoż, nie może dobrowolnie ich opłacić.

Zatem okoliczność, że ubezpieczony w trakcie postępowania opłacił składkę za okres od 2.01.2004r. do 31.01.2004r. nie mogła spowodować, że jego okres składkowy w 10-leciu od 1.11.2003r. do 31.10.2013r. zwiększył się.

Według art. 4 pkt 5 ustawy o emeryturach i rentach z FUS okresami ubezpieczenia wymienionymi w art. 6 ust. 1 pkt 1 są okresy opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne
i rentowe oraz okresy nieopłacania składek z powodu przekroczenia w trakcie roku kalendarzowego kwoty rocznej podstawy wymiaru składek, o której mowa w art. 19 ustawy
o s.u.s. Innymi słowy, okresami ubezpieczenia są przede wszystkim okresy opłacania składek w trakcie obowiązkowego (art. 6 ustawy o s.u.s.) lub dobrowolnego (art. 7 ustawy o s.u.s.),
a przed dniem 1 stycznia 2013r. - także kontynuowanego (art. 10 ustawy o s.u.s.), podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym od dnia 1 stycznia 1999r.

W szczególności chodzi tu o okresy, za które jest należna lub została faktycznie wpłacona składka emerytalna.

Ubezpieczony twierdził też, że za styczeń 2004r. nie opłacił składki na ubezpieczenie emerytalno-rentowe z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej ponieważ był w tym okresie zatrudniony w ramach umowy zlecenia u komornika sądowego Ł. Z. za wynagrodzeniem wynoszącym brutto 200zł.

W ocenie Sądu Apelacyjnego prawidłowo Sąd I instancji uznał, że takiego okresu podlegania ubezpieczeniu skarżący nie udowodnił ani przed organem rentowym ani
przed Sądem.

Wszakże nie ma za ten okres raportów zgłoszenia do ubezpieczenia i dowodu opłacenia składek, a przedłożone w postępowaniu apelacyjnym zaświadczenie z września 2015r. nie stanowi dowodu, że skarżący został zgłoszony do ubezpieczenia przez tego płatnika i że została opłacona składka.

W tym stanie rzeczy zasadny jest wniosek, że na dzień stwierdzenia niezdolności
do pracy jak również na dzień złożenia wniosku w listopadzie 2013r. skarżący nie udowodnił 5-letniego okres składkowego i nieskładkowego wymaganego przepisem art. 57 ust. 2
w związku z art. 58 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, a zatem nie było podstaw
do zmiany decyzji z dnia 12.03.2014r.

Z przytoczonych względów Sąd Apelacyjny na mocy art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako pozbawioną podstaw.

/-/ SSA E. Kocurek-Grabowska /-/ SSA J. Pietrzak /-/ SSA T. Szweda

Sędzia Przewodniczący Sędzia

ek