Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 7 lipca 2020 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie IX Wydział Karny-Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: sędzia SO Iwona Konopka (spr.)

Sędziowie: sędzia SO Agnieszka Techman

sędzia SO Michał Doleżal

Protokolant: protokolant sądowy N. T.

po rozpoznaniu w sprawie zażalenia komornika G. K.

na postanowienie Ministra Sprawiedliwości z dnia 6 lutego 2020 r.

w przedmiocie zawieszenia w czynnościach komorniczych w związku ze złożeniem przez prezesa Sądu Rejonowego Poznań – Stare Miasto w P. wnioskiem o odwołanie komornika z zajmowanego stanowiska

na podstawie art. 437 § 1 kpk

postanawia:

utrzymać w mocy zaskarżone postanowienie.

UZASADNIENIE

Zażalenie komornika nie jest zasadne.

Postanowieniem z dnia 6 lutego 2020 r. Minister Sprawiedliwości na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych (Dz.U. z 2018 r. poz. 771) zawiesił w czynnościach Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym Poznań – Stare Miasto w P. G. K. w związku ze złożonym w dniu 9 stycznia 2020 r. przez prezesa powyższego Sądu Rejonowego wniosku o odwołanie komornika
z zajmowanego stanowiska w trybie przewidzianym w 19 ust. 1 pkt 3 i art. 22 ust. 1 ww. ustawy. W postępowaniu nadzorczym o sygn. akt (...) ustalono w wyniku przeprowadzonej w dniach od 14 do 30 października 2019 r. kontroli finansowej Kancelarii (...) Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym Poznań – Stare Miasto w Poznaniu, iż na rachunkach bankowych prowadzonych przez komornika wystąpił niedobór finansowy w kwocie (...) złotych.

Na wstępie Sąd odwoławczy wskazuje, że w myśl art. 18 ust. 3 ustawy o komornikach sądowych Sąd Okręgowy w Warszawie jest wyłącznie właściwy do rozpoznawania zażaleń na postanowienia o zawieszeniu komornika w czynnościach. Zawieszenie takie jest zaś dopuszczalne wyłącznie w sytuacjach enumeratywnie wymienionych w art. 18 ustawy
o komornikach sądowych. W konsekwencji, przyjmuje się, że w ramach przysługujących kompetencji Sąd Okręgowy bada jedynie przesłanki formalne, stanowiące podstawę do ewentualnego zawieszenia danego komornika w czynnościach. Sąd Okręgowy nie jest tym samym uprawniony do merytorycznej oceny przeprowadzonej kontroli i jej wyników. Zawieszenie komornika w czynnościach ma bowiem na celu zapobieżenie sytuacjom,
w których komornik w dalszym ciągu, w sposób niewłaściwy korzystałby z przysługującego mu imperium, a to w z kolei narażałoby zarówno uczestników postępowania, osoby trzecie, jak i sam wizerunek wymiaru sprawiedliwości na niepowetowane szkody (vide: Ustawa
o komornikach sądowych. Komentarz 2019, red. dr Rafał Reiwer). Instytucja zawieszenia komornika ma charakter instrumentu nadzorczego stosowanego w postępowaniu administracyjnym. Jego celem jest zabezpieczenie interesu publicznego przed wykonywaniem czynności komorniczych przez osobę niedającą rękojmi ich wykonywania oraz ochrona zaufania do zawodu komornika.

Analiza akt przedmiotowego postępowania doprowadziła Sąd Okręgowy do przekonania, że kontrola Kancelarii (...) Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym Poznań – Stare Miasto w Poznaniu została przeprowadzona prawidłowo, czego zresztą w swoich pismach nie kwestionowała skarżąca, nie zgadzając się jedynie z wysnutymi na tej podstawie wnioskami z kontroli. Wynik kontroli mógł tym samym w opinii Sądu odwoławczego w sposób obiektywny stanowić podstawę do zawieszenia komornika w czynnościach. Okoliczności faktyczne i prawne będące wynikiem przeprowadzonej kontroli wskazują bowiem na duże prawdopodobieństwo, że w prowadzeniu Kancelarii (...) Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym Poznań – Stare Miasto w Poznaniu wystąpiły uchybienia w zakresie przestrzegania przepisów ustawy o komornikach sądowych oraz rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 grudnia 2018 r. w sprawie określania szczegółowych zasad prowadzenia biurowości, rachunkowości i ewidencji operacji finansowych kancelarii komorniczych (Dz.U. z 2018 r., poz. 2517). Waga zarzucanych komornikowi naruszeń jest znaczna, wobec czego – w opinii Sądu odwoławczego – zasadnym jest czasowe zawieszenie komornika w czynnościach, do czasu wyjaśnienia wszystkich istotnych okoliczności sprawy. Dalsze podejmowanie czynności przez komornika w takiej sytuacji mogłoby bowiem stanowić realne zagrożenie zarówno dla interesów stron postępowań egzekucyjnych, jak i dla dobra wymiaru sprawiedliwości. Na komorniku jako funkcjonariuszu publicznym i organie pomocniczym wymiaru sprawiedliwości ciąży szczególny obowiązek przestrzegania prawa, zaś duże prawdopodobieństwo popełnienia wskazywanych w zaskarżonym postanowieniu uchybień powoduje, że nastąpiła utrata zaufania do rzetelności komornika.

Zdaniem Sądu Okręgowego, podnoszona przez skarżącą w wywiedzionym środku odwoławczym argumentacja w znacznej mierze odnosiła się zaś do merytorycznych aspektów sprawy i prawidłowości ustaleń poczynionych w wyniku przeprowadzonej kontroli. Obronę w zakresie podejrzewanych uchybień komornik G. K. będzie mogła podjąć w ramach postępowania toczącego się z wniosku prezesa Sądu Rejonowego Poznań – Stare Miasto w P. o odwołanie komornika z zajmowanego stanowiska. Zgodnie z art. 10 kpa, stosowanym w takim postępowaniu, strony mają prawo wypowiedzenia się przed wydaniem decyzji co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań.
Na obecnym etapie postępowania decyzję Ministra Sprawiedliwości należało uznać za zasadną i znajdującą pełne oparcie w obowiązujących przepisach ustawy o komornikach sądowych.

W ocenie Sądu odwoławczego nie sposób podzielić zarzutów skarżącej dotyczących naruszenia jej prawa do obrony. Zgodzić się bowiem trzeba ze stanowiskiem zawartym w odpowiedzi na zażalenie, iż podstawą decyzji Ministra Sprawiedliwości dotyczącej zawieszenia komornika w czynnościach były wnioski płynące z przeprowadzonej kontroli w Kancelarii (...) Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym Poznań Stare – Miasto. Wnioski z tej kontroli przemawiały za uznaniem, że komornik dopuścił się oczywistego i rażącego naruszenia przepisów prawa. Jednocześnie nie sposób podzielić argumentu, że doszło do naruszenia dyspozycji art. 22 ust. 1 ustawy o komornikach sądowych. Zaznaczenia wymaga, że możliwość zawieszenia komornika może nastąpić niezależnie od przyczyn podanych we wniosku Prezesa Sądu o odwołanie komornika z zajmowanego stanowiska. Przesłanki do wydania postanowienia o zawieszenie komornika występować będą w szczególności gdy ujawnione zostaną okoliczności dające podstawę do uznania, że komornik nie będzie w należyty sposób wykonywał swoich obowiązków lub gdyby jego dalsze pozostawanie w służbie mogłoby zagrażać interesowi społecznemu i dobru wymiaru sprawiedliwości.

Podnieść należy, że zarządzeniem z dnia 17.01.2020 r. Prezes Sądu Rejonowego Poznań Stare – Miasto odsunęła komornika od czynności na okres 30 dni w związku z oczywistym i rażącym naruszeniem przepisów prawa (co wiązało się z wynikami przeprowadzonej kontroli w Kancelarii (...) Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym Poznań Stare – Miasto). Wcześniej, bo w dniu 9.01.2020 r., znając wyniki wskazanej kontroli, Prezes Sądu Rejonowego wystąpiła do Ministra Sprawiedliwości o rozważenie odwołania komornika z zajmowanego stanowiska, przedstawiając w tym piśmie przebieg przeprowadzonej kontroli. Jednocześnie zaznaczyć trzeba, że Prezes Sądu Rejonowego we wskazanym piśmie z dnia 9.01.2020 r. wskazała jako podstawę odwołania komornika art. 19 ust. 1 pkt 3 ustawy o komornikach sądowych, na mocy którego to przepisu Minister Sprawiedliwości z urzędu odwołuje komornika, jeżeli spowodował niedobór finansowy polegający na wydatkowaniu środków podlegających dokumentacji na działalność niezgodną z ich przeznaczeniem w wysokości przekraczającej 15 000 zł. Z kolei zgodnie z art. 18 ust. 2 pkt 4 ustawy o komornikach sądowych Minister Sprawiedliwości może zawiesić komornika w wykonywanych przez niego czynnościach na wniosek Prezesa Sądu Rejonowego o odwołanie złożony w trybie art. 22 ust. 1 ustawy o komornikach sądowych lub gdy z urzędu wszczął postępowanie o odwołanie komornika w związku z uchybieniami wskazanymi m.in. w art. 19 ust. 1 pkt 3 ustawy o komornikach. W analizowanej sytuacji nie sposób zatem uznać, że niewystosowanie przez Prezesa Sądu Rejonowego formalnego wniosku o odwołanie komornika po wydaniu zarządzenia o jego odsunięciu z powodu oczywistego i rażącego naruszenia przepisów prawa narusza brzmienie art. 22 ust. 1 ustawy o komornikach sądowych. Ponownie należy zaakcentować, że Prezes Sądu Rejonowego wystosował pismo do Ministra Sprawiedliwości o rozważenie odwołania komornika przed wydaniem zarządzenia o jego odsunięciu z dnia 17.01.2020 r. Nie oznacza to, że przepis art. 22 ust. 1 ustawy o komornikach sądowych został naruszony, skoro podstawą zawieszenia komornika jest sytuacja wskazana w treści art. 19 ust. 1 pkt 3 ustawy o komornikach sądowych i w tym względzie Minister Sprawiedliwości może działać także z urzędu.

Mając na uwadze powyższe okoliczności, Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji.