Pełny tekst orzeczenia

sygn. akt IV GC 937/22

UZASADNIENIE

co do całości wyroku z 20 kwietnia 2023 roku

1.  (...) sp. z o.o. wniosła pozew przeciwko Towarzystwo (...) S.A., żądając zapłaty 4250,88 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za okres od 16.04.2022 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu. Pozwana w sprzeciwie wniosła o oddalenie powództwa i o zasądzenie kosztów procesu.

2.  Postępowanie toczyło się według przepisów o postępowaniu w sprawach gospodarczych i w sprawach uproszczonych.

I.  Stan faktyczny

3.  A. S. i F. S. jako ubezpieczający zawarli 22.11.2021 r. umowę ubezpieczenia autocasco (AC) z Towarzystwo (...) S.A. jako ubezpieczycielem co do przedmiotu ubezpieczenia samochodu marki N. o numerze rejestracyjnym (...). Ubezpieczonym w umowie był (...) S.A. Okres ubezpieczenia objął od 22.11.2021 r. do 21.11.2022 r. Przewidziano brak procentowego pomniejszenia wartości części przy ich wymianie. W Ogólnych warunkach ubezpieczenia autocasco standard ( (...)) (dalej: OWU), stanowiących integralną część zawartej umowy ubezpieczenia, przewidziano, że w razie udokumentowania oryginalnymi fakturami VAT poniesionych kosztów naprawy wyższych niż przyjęte w sporządzonej przez WARTĘ wycenie, z uwzględnieniem zastrzeżeń, o których mowa w ust. 3 W. uzupełni kwotę odszkodowania do poziomu wynikającego z ww. faktur nie więcej jednak niż […] do poziomu kosztów robocizny ustalonych na podstawie stawki za 1 roboczogodzinę ustalonej w oparciu o średnie stawki stosowane przez autoryzowane stacje obsługi z terenu województwa, względem którego dokonano taryfikacji składki, gdy w umowie zostało zniesione procentowe pomniejszenie wartości części. W przypadku braku możliwości ustalenia stawki średniej dopuszcza się przyjęcie stawki za 1 roboczogodzinę stosowanej indywidualnie przez wykonawcę naprawy o ile nie przekracza ona 120% stawki za roboczogodzinę – stosowanej przez dany warsztat w naprawach gwarancyjnych (15.4.3 OWU).

bezsporne, dowody: dokumenty na płycie CD (k. 21), akta szkody (k. 28).

4.  25.11.2021 r. ubezpieczony pojazd uległ uszkodzeniu w zdarzeniu drogowym w kolizji ze zwierzęciem. 25.11.2021 r. zgłoszono szkodę ubezpieczycielowi. (...) sp. z o.o. sporządziła 25.02.2022 r. kalkulację naprawy w systemie A. na kwotę 26 219,73 zł netto z przyjęciem stawki za roboczogodzinę prac blacharskich i lakierniczych na 260 zł netto i przedłożył ją ubezpieczycielowi. (...) S.A. wykonał naprawę u (...) sp. z o.o. 28.02.2022 r. według kosztów ujętych w tej kalkulacji. Ubezpieczyciel wypłacił odszkodowanie obejmujące w części poniesione koszty naprawy – po obniżeniu stawki za roboczogodzinę prac blacharskich i lakierniczych do 170 zł netto, tj. 21 968,85 zł.

bezsporne, dowody: wydruk dot. szkody (k. 14-15), dokumenty na płycie CD (k. 21), akta szkody (k. 28).

5.  Odszkodowanie należne od ubezpieczyciela z tytułu wyżej wymienionego zdarzenia ubezpieczeniowego powinno uwzględniać stawkę za roboczogodzinę prac blacharskich i lakierniczych w wysokości 190 zł netto. Kwota wynikająca z kalkulacji naprawy i korekty ubezpieczyciela zawierała omyłkę rachunkową w postaci nadwyżki 1/10 roboczogodziny prac lakierniczych niewynikającej z opisanych szczegółowo czynności.

dowody: wydruk dot. szkody (k. 14-15), dokumenty na płycie CD (k. 21), akta szkody (k. 28), opinia biegłego (k. 61-65).

6.  (...) S.A. dokonała cesji wierzytelności na (...) sp. z o.o., która następnie dokonała cesji na (...) sp. z o.o. (...) sp. z o.o. wezwała ubezpieczyciela do zapłaty kwoty brakującego odszkodowania według wyliczenia (...) sp. z o.o. i przedłożyła komplet dokumentów niezbędny do ustalenia wysokości szkody 1.04.2022 r.

bezsporne, dowody: pełnomocnictwa (k. 11-13), umowy cesji i powierniczego przelewu wierzytelności (k. 16-20), akta szkody (k. 28).

II.  Ocena dowodów

7.  Sąd oparł swoje ustalenia na dowodach wyżej wskazanych. Dokumenty przedłożone w sprawie nie były kwestionowane przez strony co do swojej autentyczności, mimo że strony wywodziły z nich odmienne skutki prawne. Stąd Sąd uznał je za wiarygodne z wyjątkiem omyłki rachunkowej zawartej w wyliczeniach stron polegającej na uwzględnieniu w odszkodowaniu za robociznę lakierniczą dodatkowej 1/10 roboczogodziny prac lakierniczych, która nie miała żadnej podstawy w dokumentach, w tym w kosztorysie.

8.  Sąd ustalił wysokość należnego odszkodowania w oparciu o jasną, rzetelną i kompletną opinię biegłego. Biegły sformułował swoje wnioski, zestawiając stawki za roboczogodzinę prac blacharskich i lakierniczych na terenie województwa (...) oraz podając swoje wyliczenie średniej arytmetycznej tych stawek. Dla Sądu były jednak kluczowe wiadomości specjalne, których biegły udzielił w ramach opinii i tym samym Sąd nie był związany średnią arytmetyczną wyliczoną przez biegłego, a zastosowanie tych wiadomości specjalnych stanowiło prostą czynność matematyczną i nie wymagało powoływania kolejnej opinii biegłego w sprawie. Zastrzeżenia powódki do opinii polegały w zasadzie na polemice z wiadomościami specjalnymi biegłego bez domagania się uzupełniającej opinii biegłego lub przeprowadzenia dowodu z opinii innego biegłego. Brak było podstaw do uznania, że biegły nie zapoznawał się z dokumentami zawartymi w aktach sprawy zawierającymi oświadczenia wiedzy co do stawek. Rolą biegłego było jednak ustalenie rzeczywistych kosztów naprawy, a nie powielanie twierdzeń i dokumentów powódki. Sąd ustalił zatem wysokość odszkodowania zgodnie z wiadomościami biegłego co do stawek za roboczogodzinę prac blacharskich i lakierniczych (bez przyjęcia średniej arytmetycznej wskazanej przez biegłego).

III.  Stan prawny

9.  Powódka wywodziła swoje roszczenie z faktu, że pozwana jako ubezpieczyciel autocasco zobowiązała się do spełnienia określonego umownie odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku (art. 805 § 1 i 2 pkt 1 k.c.).

10.  Poszkodowana dokonała przelewu wierzytelności wobec ubezpieczyciela na osobę trzecią, która następnie dokonała przelewu wierzytelności na powódkę, wobec czego powódka mogła domagać się spełnienia w swoim imieniu i na swoją rzecz roszczenia pierwotnie przysługującego poszkodowanej (art. 509 § 1 k.c.).

11.  Zgodnie z §15.4.3 OWU, będącymi integralną częścią umowy ubezpieczenia AC łączącej strony umowy: w razie udokumentowania oryginalnymi fakturami VAT poniesionych kosztów naprawy wyższych niż przyjęte w sporządzonej przez WARTĘ wycenie, z uwzględnieniem zastrzeżeń, o których mowa w ust. 3 W. uzupełni kwotę odszkodowania do poziomu wynikającego z ww. faktur nie więcej jednak niż […] do poziomu kosztów robocizny ustalonych na podstawie stawki za 1 roboczogodzinę ustalonej w oparciu o średnie stawki stosowane przez autoryzowane stacje obsługi z terenu województwa, względem którego dokonano taryfikacji składki, gdy w umowie zostało zniesione procentowe pomniejszenie wartości części. W przypadku braku możliwości ustalenia stawki średniej dopuszcza się przyjęcie stawki za 1 roboczogodzinę stosowanej indywidualnie przez wykonawcę naprawy o ile nie przekracza ona 120% stawki za roboczogodzinę – stosowanej przez dany warsztat w naprawach gwarancyjnych.

12.  Sporne między stronami było rozumienie OWU w zakresie: „stawki za 1 roboczogodzinę ustalonej w oparciu o średnie stawki stosowane przez autoryzowane stacje obsługi z terenu województwa”. Dokonując wykładni oświadczeń woli stron, należało stwierdzić, że przez pojęcie średnich stawek za roboczogodzinę nie można było przyjąć w szczególności średniej arytmetycznej stawek za roboczogodzinę. Średnia arytmetyczna nie odzwierciedla rzeczywistych cen usług i może faktycznie w ogóle nie występować na rynku, co jest sprzeczne z celem umowy ubezpieczenia, tj. kompensacji szkody. Ostateczne ustalenie średniej arytmetycznej jest bardzo trudne, gdyż wymaga ujęcia każdego pojedynczego warsztatu na danym terytorium, a pominięcie chociaż jednego z nich może istotnie wpłynąć na wysokość średniej. Ponadto już wyliczona średnia arytmetyczna nie odzwierciedlałaby rzeczywistej ceny na rynku, gdyż największy wpływ na nią miałyby ceny skrajne, które hipotetycznie mogłyby nigdy nie zbliżać się indywidualnie do średniej ceny. Przyjąć należy, że strony umowy, posługujące się językiem potocznym, miały na myśli znaczenie słowa „średnie” jako „przeciętne”, „typowe”, tj. zawierające się w przedziale stawek występujących na rynku w danym miejscu i czasie i nieodbiegające od nich skrajnie. Takie pojęcie średnich stawek należało przyjąć tym bardziej, że niejednoznaczność OWU poczytuje się na korzyść ubezpieczonego (art. 15 ust. 5 ustawy z 11.09.2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej).

13.  Mając na uwadze powyższe, Sąd ustalił zgodnie z wiadomościami specjalnymi udzielonymi przez biegłego, że górna granica średniej stawki za roboczogodzinę nie przekraczała 190 zł netto. Wprawdzie w opinii biegłego znajdowała się stawka 200 zł netto, lecz był to tylko jeden przypadek, wyraźnie odbiegający od pozostałych stawek, przez co nie mógł stanowić przeciętnej stawki. Zatem należne ubezpieczonemu odszkodowanie po odjęciu kwoty wypłaconej w toku postępowania likwidacyjnego wyniosło 942,18 zł i w tej części Sąd uwzględnił powództwo.

Odsetki

14.  Ubezpieczyciel był zobowiązany spełnić świadczenie najpóźniej w ciągu 14 dni od dnia, w którym wyjaśnienie okoliczności koniecznych do ustalenia wysokości świadczenia okazało się możliwe (art. 817 § 2 k.c. i OWU). Jako że wypłata odszkodowania umownego opierała się na rzeczywistych kosztach naprawy podlegających weryfikacji, to termin ten biegł od 1.04.2022 r., gdy powódka zawarła wszystkie niezbędne informacje potrzebne do kompletnego wyliczenia odszkodowania. W związku z tym żądanie powódki co do odsetek ustawowych za opóźnienie było zasadne (art. 481 § 1 k.c.).

Koszty procesu

15.  Powódka poniosła koszty procesu w wysokości 1317 zł, na które złożyła się opłata od pozwu 400 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa 17 zł i 900 zł wynagrodzenia pełnomocnika według stawek określonych w rozporządzeniu w sprawie opłat za czynności radców prawnych. Pozwana poniosła koszty procesu w wysokości 1546,76 zł, na które złożyło się 17 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, 629,76 zł wykorzystanej zaliczki na poczet wynagrodzenia biegłego i 900 zł wynagrodzenia pełnomocnika według stawek określonych w rozporządzeniu w sprawie opłat za czynności adwokackie. Pozostała część zaliczki wniesionej przez pozwaną zostanie zwrócona po uprawomocnieniu się wyroku.

16.  Sąd zasądził roszczenie powódki częściowo – w około 22%. W związku z tym należało stosunkowo rozdzielić obowiązek zwrotu kosztów procesu między stronami (art. 100 k.p.c.). Po odpowiednim zestawieniu wskazanych wyżej kosztów Sąd zasądził na rzecz pozwanej kwotę 916,73 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty (art. 98 § 1 1 k.p.c.).

(...) Maciej Skuczyński

Zarządzenia:

1.  odnotować, w tym w kontrolce terminowego sporządzania uzasadnień orzeczeń;

2.  pełnomocnikom stron [2] (portal):

doręczyć odpis wyroku z uzasadnieniem;

3.  przedłożyć za miesiąc lub z pismem.

11.05.2023 r.

(...) Maciej Skuczyński