Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 kwietnia 2023 r.

Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie, III Wydział Cywilny, w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 20 marca 2023 r. w Szczecinie

na rozprawie sprawy

z powództwa Z. K. i D. K.

przeciwko (...) spółce akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W. solidarnie na rzecz powodów Z. K. i D. K. kwotę 1.000 zł (jeden tysiąc złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 1 marca 2018 roku do dnia zapłaty;

II.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

III.  odstępuje od obciążania powodów zwrotem kosztów procesu na rzecz pozwanej.

Sygn. akt III C 656/22

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 9 czerwca 2022 roku Z. K. i D. K. wnieśli o zasądzenie solidarnie na ich rzecz kwoty 22.340,16 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 1 marca 2018 roku do dnia zapłaty oraz kosztami postępowania, w tym kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu żądania pozwu wskazano, że sprawa co do zasady została prawomocne rozstrzygnięta przez tutejszy Sąd Wydział I Cywilny pod sygn. akt I C 1463/19. W postępowaniu tym powodowie domagali się części odszkodowania, tj. kwoty 6.000 zł. W sprawie był powołany biegły, przesłuchiwane były strony i zakończyła się pełnym sukcesem powodów. Pozwana zaakceptowała wyrok, nie składając apelacji i dokonała wypłaty. Powodowie po otrzymaniu opinii biegłego wystąpili do Sądu w Warszawie z wnioskiem o zawezwanie do próby ugodowej w zakresie zapłaty pozostałej kwoty. Sprawa toczyła się pod sygn. akt VI Co 123/21 przed Sądem Rejonowym dla Warszawy – Śródmieścia w Warszawie VI Wydziałem Cywilnym. Pozwana nie wyraziła zgody na ugodę nie podają jakichkolwiek argumentów. Sąd ostatecznie stwierdził, iż do ugody nie doszło. Zawezwanie do próby ugodowej miało na celu uniknięcie procesu o resztę odszkodowania.

Powodowie dochodzą w niniejszym postępowaniu uzupełniającej kwoty odszkodowania w wysokości 22.340,16 zł. Biegły w opinii wydanej w zakończonej prawomocnym wyrokiem w sprawie I C 1463/19 określił wysokość szkody na kwotę 28.340,16 zł brutto. Wobec tego, iż zasądzona została kwota 6.000 zł brutto do zapłaty pozostaje różnica, tj. 22.340,16 zł. Biegły w opinii uzupełniającej wskazał, iż dopuszcza się stosowanie wyrobów budowlanych innych niż użyto w stanie pierwotnym, stąd zasadnym jest doliczenie kosztu opaski betonowej – wariant wyceny biegłego – 28.340,16 zł.

Powodowe wskazali, że strony postępowania łączyła dobrowolna umowa ubezpieczenia mienia – (...) w wariancie od wszystkich ryzyk – potwierdzona polisą numer (...) i regulowana postanowieniami Ogólnych Warunków Ubezpieczenia (...), ustalonych uchwałą Zarządu (...) S.A. nr (...) z dnia 31 stycznia 2017 roku.

W dniu 25 października 2017 roku na skutek intensywnych opadów deszczu doszło do nasiąknięcia gruntu wodą opadową i do uszkodzenia i zawalenia murku oporowego usytuowanego na nieruchomości powodów, położonej w B., pod adresem (...). Po zgłoszeniu szkody pozwana odmówiła wypłaty odszkodowania, a jej stanowisko w tym zakresie nie jest zasadne.

W dniu 9 września 2022 roku Starszy Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym Szczecin – Centrum w Szczecinie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym zgodnie z treścią żądania pozwu (ówczesna sygnatura akt I Nc 726/22).

Pozwana złożyła sprzeciw od nakazu zapłaty, którym zaskarżyła go w całości i wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie od powodów na rzecz pozwanej zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu sprzeciwu pozwana przyznała, że przeprowadziła postępowanie likwidacyjne związane ze szkodą na nieruchomości powodów położonej w B., a także że strony łączyła umowa ubezpieczenia mienia, która została zawarta na podstawie Ogólnych Warunków Ubezpieczenia (...) w tzw. Wariancie od wszystkich ryzyk, ustalonych uchwałą Zarządu (...) S.A. nr (...) z dnia 31 stycznia 2017 roku. Powodowie zgłosili u pozwanego szkodę polegającą na przechyleniu się pionu murku oporowego posadowionego wzdłuż wjazdu na posesję powodów. W procesie sądowym prowadzonym w tutejszym Sądzie pod sygn. akt I C 1463/19 Sąd ustalił odpowiedzialność pozwanego i zasądził kwotę 6.000 zł. Powodowie całkowicie pomijają okoliczność, że wysokość dochodzonego roszczenia jest znacząco wyższa, niż ustalona w polisie suma ubezpieczenia. Zgodnie z zawartą umową ubezpieczenia suma ubezpieczenia wynosiła 7.000 zł. Suma ta stanowi górną granicę odpowiedzialności pozwanej. Skoro w procesie toczącym się pod sygn. akt I C 1463/19 powodowie uzyskali odszkodowanie w łącznej kwocie 6.000 zł, to do wyczerpania sumy ubezpieczenia pozostała jedynie kwota 1.000 zł. W związku z powyższym pozwana wniosła o oddalenie powództwa w pozostałym zakresie.

Pismem z dnia 21 listopada 2022 roku pełnomocnik powodów wskazał, iż w sprzeciwie po raz pierwszy od 5 lat sporu pojawiło się twierdzenie, iż suma ubezpieczenia jest ograniczona w przypadku przedmiotowej szkody. Pozwana nie powołuje się jednak na jakiekolwiek zapisy w tym przedmiocie, albowiem takich zapisów nie ma. Przedmiotem ubezpieczenia była nieruchomość powodów i suma ubezpieczenia wynosi 350.000 zł. Ściana oporowa jest elementem nieruchomości (nie jest to ogrodzenie) i wchodzi w skład jej przedmiotu. Zgodnie z § 1 ust. 2 pkt 1 OWU – (...) udziela ochrony ubezpieczeniowej w zakresie nieruchomości. OWU nie zawiera definicji nieruchomości. OWU nie zawiera wyłączenia odpowiedzialności w zakresie ścian oporowych. Przy czym ściana oporowa nie jest ogrodzeniem posesji – definiowanym w OWU jako budowla. Stron pozwana nie powołała się na jakiekolwiek zapisy OWU, które by definiowały ścianę oporową. Zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz orzecznictwem wszelkie wątpliwości co do warunków OWU należy interpretować na korzyść ubezpieczonych. Tak jest w tym przypadku. Skoro ściana oporowa nie jest zdefiniowana w ramach „budowli” z sumą ubezpieczenia 7.000 zł, należy uznać iż jest ona elementem nieruchomości objętej głównym i podstawowym ubezpieczeniem z sumą 350.000 zł. Pełnomocnik powodów wskazał, że argument pozwanej o ograniczeniu sumy ubezpieczenia nigdy wcześniej się nie pojawił.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Z. K. zawarł z (...) spółką akcyjną z siedzibą w W. umowę ubezpieczenia mienia (...), potwierdzoną polisą numer (...). Do zawartej umowy zastosowanie miały Ogólne Warunku Ubezpieczenia (...) ustalone Uchwałą Zarządu (...) S.A. nr (...) z dnia 31 stycznia 2017 roku.

Jako ubezpieczonych wskazano: Z. K. i D. K..

Okres ubezpieczenia: 7 maja 2017 roku do 6 maja 2018 roku.

Miejsce ubezpieczenia: (...), (...)-(...) P..

Zakresem ubezpieczenia objęto:

- budynek niemieszkalny – inny niż garaż wraz ze stałymi elementami (wariant od wszystkich ryzyk, w tym zdarzenia losowe, zalanie i powódź) – suma ubezpieczenia – 10.000 zł,

- dom jednorodzinny wraz ze stałymi elementami (wariant od wszystkich ryzyk, w tym zdarzenia losowe, zalanie i powódź) – suma ubezpieczenia – 350.000 zł,

- pozostałe mienie – budowle (wariant od wszystkich ryzyk, w tym zdarzenia losowe i powódź) suma ubezpieczenia – 7.000 zł.

Składka ustalona na kwotę 531 zł została opłacona w całości.

Dowód:

- polisa, k. 50,

- akta szkody, k. 104.

Zgodnie z Ogólnymi Warunkami Ubezpieczenia (...) ustalonymi Uchwałą Zarządu (...) S.A. nr (...) z dnia 31 stycznia 2017 roku ogólne warunki ubezpieczenia (...) mają zastosowanie do umów ubezpieczenia zawieranych przez (...) S.A. z osobami fizycznymi, osobami prawnymi i jednostkami organizacyjnymi niebędącymi osobami prawnymi (§ 1 ust. 1).

Na podstawie OWU (...) udziela ochrony ubezpieczeniowej w zakresie:

1)  ubezpieczenia nieruchomości;

2)  ubezpieczenia mienia ruchomego;

3)  ubezpieczenia szklanych przedmiotów od stłuczenia;

4)  ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej w życiu prywatnym („ubezpieczenie OC”);

5)  ubezpieczenia ochrony prawnej;

6)  ubezpieczenia następstw nieszczęśliwych wypadków („ ubezpieczenia (...));

7)  ubezpieczenia assistance („ubezpieczenia pomoc w domu”) (§ 1 ust. 2).

(...) zobowiązany jest przedstawić ubezpieczającemu różnicę między treścią umowy ubezpieczenia a OWU w formie pisemnej przed zawarciem umowy ubezpieczenia. W razie niedopełnienia tego obowiązku (...) nie może powoływać się na różnicę niekorzystną dla ubezpieczającego lub ubezpieczonego. Przepisu nie stosuje się do umów ubezpieczenia zawieranych w drodze negocjacji (§ 1 ust. 3).

Zgodnie z § 2 w rozumieniu OWU użyte poniżej określenia oznaczają:

- budowla (pkt 9) – m.in. następujące obiekty budowlane: a) ogrodzenie posesji lub działki rekreacyjnej wraz z bramą otwieraną ręcznie lub automatycznie i jej osprzętem (siłowniki i napędy bramy), a także zamontowane na stałe na ogrodzeniu lub bramie skrzynki na listy.

- budynek (pkt 10) – obiekt budowlany trwale związany z gruntem wydzielonym z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych, posiadający fundamenty i dach wraz ze stałymi elementami oraz elementami zewnętrznymi.

- budynek mieszkalny (pkt 11) – budynek przeznaczony na cele mieszkalne.

- budynek niemieszkalny (pkt 12) – budynek nie przeznaczony na cele mieszkalne, rekreacyjne lub wypoczynkowe, niebędący garażem.

- dom (pkt 21) – dom jednorodzinnym dom jednorodzinny w stadium budowy dom wielorodzinny, dom wielorodzinny w stadium budowy, dom letniskowy, dom letniskowy w stadium budowy.

- dom jednorodzinny (pkt 23) – budynek mieszkalny, w którym funkcjonalnie wydzielone są nie więcej niż dwa lokale, tj. pomieszczenia przeznaczone na cele mieszkalne, nie stanowiące odrębnej nieruchomości lub niebędące przedmiotem spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu.

- elementy zewnętrzne (pkt 30) – elementy wyposażenie znajdujące się na zewnątrz mieszkania, domu, garażu, budynku niemieszkalnego lub budynku niemieszkalnego w stadium budowy, niebędące budowlą lub stałym elementem oraz trwale i bezpośrednio przymocowane do mieszkania, domu, garażu lub budynku…

- inny obiekt (pkt 37) – obiekt budowlany inny niż budynek, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowalnych i posiadający dach wraz ze stałymi elementami oraz elementami zewnętrznymi, w tym zabudowana altanka na terenie ogrodów działkowych.

- miejsce ubezpieczenia (pkt 55 lit. a)) – w ubezpieczeniu nieruchomości – znajdujące się na terytorium RP oraz wskazane w umowie ubezpieczenia: mieszkanie, dom, garaż, budynek niemieszkalny, budynek niemieszkalny w stadium budowy, budowla, obiekt specjalistyczny, wraz z posesją lub działką rekreacyjną, na której znajduje się wyżej wymieniony ubezpieczony dom, garaż, budynek, budowla lub obiekt, nagrobek cmentarny.

- opad (pkt 65) – woda pochodząca z naturalnych opadów w postaci deszczu, topniejącego śniegu i lodu lub gradu, powodująca zalanie ubezpieczonego przedmiotu.

- powódź (pkt 82) – zalanie terenów wskutek: podniesienia się poziomu wody w korytach wód płynących lub stojących, spływu wód po zboczach lub stokach na terenach górskich lub falistych, podniesienia się poziomu morskich wód przybrzeżnych (cofka).

- suma ubezpieczenia (pkt 105) – w ubezpieczeniu nieruchomości, mienia ruchomego, szklanych przedmiotów od stłuczenia, ochrony prawnej, określona w umowie ubezpieczenia kwota stanowiąca górną granicę odpowiedzialności (...); jeżeli umowa ubezpieczenia przewiduje limit odpowiedzialności z tytułu określonych szkód, wówczas limit ten stanowi górną granicę odpowiedzialności (...) z tytułu tych szkód.

- stałe elementy (pkt 102) – elementy wyposażenia znajdujące się wewnątrz mieszkania, domu, garażu, budynku niemieszkalnego w stadium budowy, zamontowane lub wbudowane na stałe…

- wypadek ubezpieczeniowy (pkt 130 lit. a)) – w ubezpieczeniu nieruchomości w wariancie od Wszystkich Ryzyk – niezależne od woli ubezpieczonego zdarzenie przyszłe i niepewne o charakterze nagłym, określone w § 7 i § 8 usta. 2, w wyniku którego zostaje wyrządzona szkoda objęta zakresem ubezpieczenia.

Sumę ubezpieczenia ustala ubezpieczający odrębnie dla poszczególnych przedmiotów ubezpieczenia oraz w przypadku, o którym mowa w § 9 ust. 2 dla stałych elementów ubezpieczonych od kradzieży z włamaniem, zgodnie z postanowieniami § 14 (§ 13 ust. 1).

Dowód:

- OWU, k. 51-72,

- akta szkody, k. 104.

W października 2017 roku na nieruchomości położonej w (...), należącej do D. K. i Z. K., doszło do uszkodzenia i zawalenia murku oporowego.

Bezsporne.

Decyzją z dnia 22 listopada 2017 roku (...) S.A. odmówiła wypłaty odszkodowania w związku z zawaleniem murka oporowego. Wskazano, że na podstawie zgromadzonej dokumentacji zdjęciowej wynika, że do wybrzuszenia ścianki oporowej doszło najprawdopodobniej od naporu gruntu wskutek naturalnego osiadania lub opadów deszczu. Jak ustalono na miejscu brak jest poprawnego odprowadzenia wody opadowej poza mur co przy długotrwałym naporze mokrego gruntu rozpycha ścianę oporową. Charakter uszkodzeń świadczy, że do rozpychania ścianki oporowej dochodzi od dłuższego czasu – ryzyko to nie jest objęte ochroną ubezpieczenia.

D. K. i Z. K. złożyli odwołanie od w/w decyzji.

W piśmie z dnia 20 lutego 2018 roku (...) S.A. podtrzymała swoje stanowisko.

Dowód:

- pismo z dnia 22 listopada 2017 roku, k. 73,

- odwołanie, k. 74-75,

- pismo z dnia 20 lutego 2018 roku, k. 76-77.

Pozwem z dnia 5 marca 2019 roku Z. K. i D. K. wnieśli o zasądzenie solidarnie na ich rzecz od pozwanej (...) spółki akcyjnej w W. kwoty 6.000 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 1 marca 2018 roku do dnia zapłaty. W uzasadnieniu żądania pozwu wskazano, że na nieruchomości powodów położonej pod adresem (...) doszło do zawalenia murka oporowego. Pozwana jako ubezpieczyciel odmówiła powodom wypłaty odszkodowania mimo łączącej strony umowy dobrowolnego ubezpieczenia mienia.

Nakazem zapłaty z dnia 6 sierpnia 2019 roku (sygn. akt III Nc 738/19) orzeczono zgodnie z żądaniem powodów. Pozwana złożyła sprzeciw od nakazu zapłaty, którym zaskarżyła go w całości oraz wniosła o oddalenie powództwa, negując zaistnienie szkody, której wystąpienie kwalifikuje się jako wypadek ubezpieczeniowy i wskazując iż jej wystąpienie było następstwem długotrwałych procesów eksploatacyjnych, które nie są objęte ochroną ubezpieczeniową.

Na skutek prawidłowego wniesienia sprzeciwu nakaz zapłaty utracił moc i sprawa została zarejestrowana pod sygn. akt I C 1463/19.

W toku postępowania prowadzonego pod sygn. akt I C 1463/19 Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego z zakresu budownictwa D. M. na okoliczność ustalenia, czy do uszkodzenia murka oporowego usytuowanego na nieruchomości powodów w miejscowości B. nr 68 i w konsekwencji do jego całkowitego zawalenia w październiku 2017 roku doszło na skutego opadów deszczu, czy też murek ten zawalił się z innych przyczyn, a nadto na okoliczność ustalenia całkowitego kosztu przywrócenia ww. murka oporowego do stanu sprzed zawalenia, przy czym wyceny należy dokonać przy zastosowaniu cen obowiązujących w pierwszej połowie 2018 roku.

Mur oporowy zlokalizowany na nieruchomości powodów stanowi konstrukcję (ścianę) oporową, która według polskiej normy PN-83/B- (...) „Ściany oporowe. Obliczenia statyczne i projektowanie” stanowi budowlę utrzymującą w stanie statecznym uskok naziomu gruntów rodzimych lub nasypowych, albo innych materiałów rozdrobnionych, które można scharakteryzować parametrami geotechnicznymi. Obfite i długotrwałe opady deszczu są przyczyną powodzi i powstawania osuwisk. Podłoże gruntowe, stanowiące ośrodek retencyjny dla wód opadowych, traci właściwości przyjmowania wody po przekroczeniu nasiąkliwości właściwej dla danego materiału. Jednym ze sposobów zapobiegania osunięciom gruntu jest budowa ścian oporowych. Budowle te (odpowiednio zaprojektowane i wykonane) pozwalają na przejęcie naporu gruntu.

Przyczyną awarii było wypełnienie zasypu muru oporowego wodą opadową po zatkaniu się drenażu (lub braku możliwości odbierania nadmiarowej ilości wody opadowej filtrującej przez grunt). Na skutek zgromadzonej wody opadowej w gruncie za murem oporowym w połączeniu z dalszymi opadami deszczu następowała dalsza deformacja konstrukcji wraz z jej wychyleniem, aż do całkowitej utraty stateczności. Wytrzymałość gruntu na ścinanie uległa zmniejszeniu na skutek znacznego nawodnienia, a dodatkowy wzrost parcia na mur oporowy wynikał z redukcji kąta tarcia wewnętrznego i spójności gruntu oraz dodatkowego działania parcia hydrostatycznego. W takich warunkach mur oporowy utracił swoją nośność.

Wartość robót niezbędnych do wykonania celem przywrócenia muru oporowego zlokalizowanego na nieruchomości powodów do stanu sprzed zawalania wynosi 23.040,78 zł netto (28.340,16 zł brutto).

Wobec faktu, iż z dokumentacji zawartej w aktach nie wynika, aby wzdłuż muru była wykonana „opaska betonowa” wzmacniająca mur, koszt odtworzenia z pomniejszeniem o wartość wykonania opaski wynosi 16.869,73 zł netto (20.749,77 zł brutto).

Zgodnie ze sporządzoną opinią uzupełniającą, w sytuacji gdyby nie występowały ponadnormatywne opady deszcze, skutkujące nagromadzeniem znacznej ilości wody opadowej w gruncie za murem oporowym, mur ten nie uległby postępującemu wychyleniu, aż do całkowitej utraty stateczności i destrukcji. Przez odbudowę należy rozumieć odtworzenie obiektu budowlanego w całości lub w części o wymiarach obiektu zniszczonego lub uszkodzonego – w dotychczasowym miejscu, przy czym dopuszcza się stosowanie wyrobów budowlanych innych niż użyto w stanie pierwotnym. Dlatego też ustalenie kosztu przywrócenia muru oporowego do stanu sprzed zawalenia zostało dokonane z uwzględnieniem wzmacniającej „opaski betonowej”, z jednoczesnym podaniem dodatkowo kosztu całkowitego robót z pominięciem nakładów na opaskę.

Wyrokiem z dnia 23 lutego 2021 roku wydanym przez Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie I Wydział Cywilny, w sprawie o sygn. akt I C 1463/19, Sąd zasądził od pozwanej (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powodów solidarnie Z. K. i D. K. kwotę 6.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 1 marca 2018 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 2.900 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Dowód:

- wyrok, k. 9,

- opinia i opinia uzupełniająca, k. 15-49,

- dokumenty w aktach sprawy o sygn. I C 1463/19.

W dniu 31 grudnia 2020 roku Z. K. i D. K. złożyli w Sądzie Rejonowym dla Warszawy – Śródmieście w Warszawie wniosek o zawezwanie do próby ugodowej, którym wezwali (...) S.A. w W. do zawarcia ugody w sprawie dopłaty odszkodowania. Wskazali, że zgodnie ze sporządzoną w sprawie opinią biegłego mogą domagać się kwoty 22.340,16 zł. Złożyli propozycję zawarcia ugody, zgodnie z którą (...) S.A. zapłaci solidarnie na rzecz powodów kwotę 20.000 zł bez odsetek i bez kosztów sądowych, w terminie 14 dni, od dnia zawarcia ugody.

W odpowiedzi na wniosek o zawezwanie do próby ugodowej (...) S.A. w W. poinformował, że nie widzi możliwości ugodowego zakończenia sporu poprzez zawarcie ugody z wnioskodawcami.

Sąd stwierdził, że do zawarcia ugody nie doszło.

Dowód:

- wniosek, k. 10-12,

- odpowiedź na wniosek, k. 13,

- zawiadomienie, k. 14.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

W ocenie Sądu powództwo zasługiwało na uwzględnienie jedynie w niewielkiej części.

Zgodnie z art. 805 k.c. przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę (§ 1) Świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności na zapłacie: 1) przy ubezpieczeniu majątkowym – określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku; 2) przy ubezpieczeniu osobowym – umówionej sumy pieniężnej, renty lub innego świadczenia w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku w życiu osoby ubezpieczonej (§ 2). Do renty z umowy ubezpieczenia nie stosuje się przepisów kodeksu niniejszego o rencie (§ 3). Przepisy art. 385 ¹ -385 ³ stosuje się odpowiednio, jeżeli ubezpieczającym jest osoba fizyczna zawierająca umowę związaną bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową (§ 4). W myśl art. 817 k.c. ubezpieczyciel obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku (§ 1). Gdyby wyjaśnienie w powyższym terminie okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności ubezpieczyciela albo wysokości świadczenia okazało się niemożliwe, świadczenie powinno być spełnione w ciągu 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe. Jednakże bezsporną część świadczenia ubezpieczyciel powinien spełnić w terminie przewidzianym w § 1 (§ 2). Umowa ubezpieczenia lub ogólne warunki ubezpieczenia mogą zawierać postanowienia korzystniejsze dla uprawnionego niż określone w paragrafach poprzedzających (§ 3). Na podstawie art. 809 k.c. ubezpieczyciel zobowiązany jest potwierdzić zawarcie umowy dokumentem ubezpieczenia (§ 1). Z zastrzeżeniem wyjątku przewidzianego w art. 811, w razie wątpliwości umowę uważa się za zawartą z chwilą doręczenia ubezpieczającemu dokumentu ubezpieczenia (§ 2).

W świetle treści przepisu art. 805 § 1 k.c. odpowiedzialność ubezpieczyciela wynikająca z umowy ubezpieczenia majątkowego, wyraża się w obowiązku spełnienia świadczenia polegającego na wypłacie odszkodowania za szkodę powstałą w wyniku przewidzianego w umowie wypadku. Powstanie zatem tej odpowiedzialności uzależnione jest od wystąpienia przewidzianego umową wypadku, a także od powstania wskutek tego wypadku szkody w majątku ubezpieczonego. Odpowiedzialność ubezpieczyciela jest szczególną postacią odpowiedzialności cywilnej, a prawo ubezpieczeń majątkowych jest częścią prawa odszkodowawczego. Pojęcie szkody w ubezpieczeniach jest zatem takie samo jak w innych działach prawa odszkodowawczego, zasada odszkodowania nie może być bowiem traktowana w oderwaniu od ogólnych zasad odszkodowawczych, które znalazły wyraz i zostały uregulowanie w kodeksie cywilnym. Dotyczy to samych pojęć szkody i odszkodowania. Zakład ubezpieczeń obowiązany jest natomiast do naprawienia szkody tylko w formie wypłaty odpowiedniej sumy pieniężnej, nie zaś wedle wyboru poszkodowanego także przez przywrócenie stanu poprzedniego, co wyłącza stosowanie w tych okolicznościach art. 363 § 1 k.c. Przy czym w przypadku zawarcia dobrowolnej umowy ubezpieczenia, w tym ubezpieczenia mienia, mamy do czynienia z przejęciem przez ubezpieczyciela ciężaru wyrównania ściśle określonej szkody na zasadach wskazanych w umowie i warunkach ubezpieczenia, stąd też mogą zachodzić pewne rozbieżności co do zakresu szkody podlegającej naprawie i zasad ustalania wysokości odszkodowania.

Przepisu art. 805 k.c., określającego istotę umowy ubezpieczenia, nie można interpretować w ten sposób, że umowa ubezpieczenia nie może zawierać żadnych zastrzeżeń ograniczających odpowiedzialność ubezpieczyciela. Przepisy kodeksu cywilnego dotyczące umowy ubezpieczenia nie przewidują w oderwaniu od ogólnych warunków ubezpieczenia, żadnych konkretnych przesłanek odpowiedzialności ubezpieczeniowej odnoszących się do poszczególnych rodzajów ubezpieczeń, podkreślono jednak, że pojęcie szkody w ubezpieczeniach jest takie samo jak w innych działach prawa odszkodowawczego, ale ich specyfika powoduje modyfikację zasad odpowiedzialności odszkodowawczej, w tym niekiedy jej wyłączenie ( tak SN w wyr. z 29.11.1982 r., I CR 407/82, L.; w wyr. SN z 19.5.2016 r., IV CSK 552/15, L. ). Jaki rodzaj szkody jest pokrywany przez danego ubezpieczyciela oraz w jakich granicach podlega ona wyrównaniu przez odszkodowanie ubezpieczeniowe zależy tylko od postanowień i warunków danego ubezpieczenia. Z reguły warunki ubezpieczenia przewidują szereg ograniczeń w wysokości odszkodowania, które powodują, że odszkodowanie ubezpieczeniowe jest przeważnie niższe od odszkodowania pozaubezpieczeniowego. Oznacza to więc, że świadczenie z tytułu takiej umowy powinno być ustalane według zasad przyjętych w ramach stosunku ubezpieczeniowego nawiązanego przez strony tej umowy. Stąd też dla oceny zasadności żądania pozwu kluczowe znaczenie ma nie tyle brzmienie art. 805 § 1 k.c., co postanowienia umowy i ogólnych warunków umowy ( por. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 18 marca 1994 roku, III CZP 25/94 oraz wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi, I ACa 470/13). Wskazać przy tym należy, że przewidziane w umowie ograniczenia co do zakresu odpowiedzialności ubezpieczyciela oraz sposobu ustalania wysokości szkody nie przesądzają o ich sprzeczności z treścią umowy ubezpieczenia. Stosunek prawny ubezpieczenia powstaje na podstawie umowy, która z reguły zawierana jest poprzez złożenie oferty (wniosku ubezpieczeniowego) i przyjęcie jej przez ubezpieczyciela, przy czym prawie zawsze w takich wypadkach ubezpieczenie ma charakter adhezyjny – potencjalny ubezpieczający opiera bowiem swoją ofertę na opracowanym wcześniej przez ubezpieczyciela wzorcu umowy. Potencjalny ubezpieczający zatem zwykle nie negocjuje warunków umowy ubezpieczenia, lecz jedynie akceptuje ich treść zaproponowaną mu przez ubezpieczyciela. Brak akceptacji postanowień ogólnych warunków ubezpieczenia nie skutkuje z reguły rozpoczęciem rokowań dotyczących uchylenia ich stosowania w indywidualnej umowie ubezpieczenia, lecz raczej koniecznością rezygnacji z zawarcia umowy z danym ubezpieczycielem. W warunkach konkurencji na rynku usług ubezpieczeniowych jest jednak wysoce prawdopodobne, że podmiot szukający ochrony ubezpieczeniowej odnajdzie ubezpieczyciela, którego ogólne warunki okażą się dla niego godne zaakceptowania ( por. System prawa prywatnego, Prawo zobowiązań – część szczegółowa, Tom 8, wydanie 2, Wydawnictwo CH BECK Instytut Nauk Prawnych PAN, Warszawa 2011r. , str. 812).

W toku postępowania poza sporem pozostawało, że strony wiązała umowa ubezpieczenia mienia – (...) w wariancie od wszystkich ryzyk – potwierdzona polisą numer (...) i regulowana postanowieniami Ogólnych Warunków Ubezpieczenia (...), ustalonych uchwałą Zarządu (...) S.A. nr (...) z dnia 31 stycznia 2017 roku. Strona pozwana nie kwestionowała także, że w dniu 25 października 207 roku doszło do uszkodzenia murka oporowego znajdującego się na nieruchomości powodów położonej w B., pod adresem (...), a następnie do jego zawalenia. Na skutek postępowania prowadzonego przed tutejszym Sądem pod sygn. akt I C 1463/19 i przeprowadzonych w nim dowodów, w tym opinii biegłego ustalono, że w/w uszkodzenia stanowią zdarzenie ubezpieczeniowe, za które pozwana ponosi odpowiedzialność na podstawie wskazanej umowy. Spór w niniejszej sprawie koncentrował się wokół dokonania oceny czy pozwana odpowiadała za skutki w/w zdarzenia jedynie do kwoty 7.000 zł, na co powołała się w sprzeciwie od nakazu zapłaty, czy to suma ubezpieczenia w wysokości 350.000 zł wyznaczała zakres odpowiedzialności pozwanej w tym przypadku, na co powołali się powodowie.

W ocenie Sądu podzielić należało zarzut podniesiony przez stronę pozwaną, zgodnie z którym odpowiedzialność (...) S.A. w W., na podstawie zawartej z Z. K. umowy ubezpieczenia mienia – (...) w wariancie od wszystkich ryzyk – potwierdzonej polisą numer (...) i regulowanej postanowieniami Ogólnych Warunków Ubezpieczenia (...), ustalonych uchwałą Zarządu (...) S.A. nr (...) z dnia 31 stycznia 2017 roku, w związku z zawaleniem się murka oporowego na nieruchomości powodów, ograniczona była do kwoty 7.000 zł, stanowiącej w tym przypadku sumę ubezpieczenia, będącą górną granicą odpowiedzialności pozwanej.

Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 13 października 2005 roku, sygn. akt IV CK 181/05 zasadnicze znaczenie dla ustalenia treści umowy ubezpieczenia ma treść polisy, jako dokumentu potwierdzającego zawarcie umowy oraz treść ogólnych warunków ubezpieczenia, na podstawie których umowę zawarto. Dokumenty te załączone zostały do akt sprawy jako dowody, a zatem zgodnie z wymogami powyższych przepisów oraz art. 233 § 1 k.p.c. powinny być poddane szczegółowej analizie przez Sąd ustalający treść umowy ubezpieczenia. Wymaga tego zasada wszechstronnej oceny i rozważenia całego materiału dowodowego, w szczególności materiału mającego istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, na co wprost wskazuje art. 233 § 1 w zw. z art. 227 k.p.c.

Wskazać należy, że do powstania stosunku prawnego ubezpieczenia dochodzi przez zawarcie umowy między zakładem ubezpieczeń, a ubezpieczającym. Przyjmuje się, że umowa taka zawierana jest przez złożenie przez ubezpieczającego oferty (wniosku ubezpieczeniowego) określającej warunki ochrony ubezpieczeniowej i jej przyjęcia przez zakład ubezpieczeń. Treść umowy ubezpieczenia należy zatem interpretować w oparciu o złożony wniosek stanowiący ofertę zawarcia umowy określonej treści i polisę. W treści polisy potwierdzającej fakt zawarcia umowy, przedłożonej do akt sprawy przez powodów, wskazano jako miejsce ubezpieczenia (...), (...)-(...) P., a jako ubezpieczonych Z. K. i D. K.. Okres ubezpieczenia: 7 maja 2017 roku do 6 maja 2018 roku. Zakresem ubezpieczenia objęto: budynek niemieszkalny – inny niż garaż wraz ze stałymi elementami (wariant od wszystkich ryzyk, w tym zdarzenia losowe, zalanie i powódź) – sumę ubezpieczenia określono na kwotę 10.000 zł, dom jednorodzinny wraz ze stałymi elementami (wariant od wszystkich ryzyk, w tym zdarzenia losowe, zalanie i powódź) – sumę ubezpieczenia określono na kwotę 350.000 zł i pozostałe mienie – budowle (wariant od wszystkich ryzyk, w tym zdarzenia losowe i powódź) – sumę ubezpieczenia ustalono na kwotę 7.000 zł. Składka w wysokości 531 zł została opłacona w całości.

Na tle tak określonych warunków ubezpieczenia i sum ubezpieczenia, a także Ogólnych Warunków Ubezpieczenia (...), ustalonych uchwałą Zarządu (...) S.A. nr (...) z dnia 31 stycznia 2017 roku, ustalić należało, czy górną granicę odpowiedzialności pozwanego zakładu ubezpieczeń za zawalenie murka oporowego na posesji powodów stanowiła kwota 7.000 zł, czy suma 350.000 zł. W ocenie Sądu analiza treści przedłożonej polisy w konfrontacji z zapisami OWU skutkować musiała uznaniem, iż odpowiedzialność pozwanej z tytułu wystąpienia zdarzenia ubezpieczeniowego, na które powoływali się powodowie, ograniczała się do wskazanej powyżej sumy ubezpieczenia w kwocie 7.000 zł.

Jak wynikało za zapisów § 2 OWU za budynek należało rozumieć obiekt budowlany trwale związany z gruntem wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych, posiadający fundamenty i dach wraz ze stałymi elementami oraz elementami zewnętrznymi. Dom jednorodzinny stanowi budynek mieszkalny, w którym funkcjonalnie wydzielone są nie więcej niż dwa lokale, tj. pomieszczenia przeznaczone na cele mieszkalne, nie stanowiące odrębnej nieruchomości lub niebędące przedmiotem spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. Z treści wskazanych powyżej definicji w sposób jednoznaczny wynika, jak na gruncie zapisów Ogólnych Warunków Ubezpieczenia (...), ustalonych uchwałą Zarządu (...) S.A. nr (...) z dnia 31 stycznia 2017 roku należy interpretować pojęcie „domu jednorodzinnego”. Jest nim natomiast obiekt budowlany wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych, posiadający fundamenty i dach o funkcji mieszkalnej, z wydzielonymi nie więcej niż dwoma lokalami. W ocenie Sądu definicje te są jasne językowo i nie pozostawiają wątpliwości co do przedmiotu, którego dotyczą. Wskazać przy tym należało, że wszelkie definicje, które miały zastosowanie na gruncie zawartej umowy zostały wyszczególnione w jednym paragrafie w początkowej części OWU, w sposób umożliwiający ubezpieczającemu swobodne odnalezienie ich treści. Jak wynika z treści polisy, stanowiącej dowód zawarcia umowy kwota 350.000 zł ustalona jako suma ubezpieczenia została wskazana jedynie w odniesieniu do dom jednorodzinny wraz ze stałymi elementami. Odnosiła się zatem do ściśle określonego przedmiotu – obiektu budowlanego trwale związanego z gruntem wydzielonego z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych, posiadającego fundamenty i dach stanowiącego budynek mieszkalny, w którym funkcjonalnie wydzielone są nie więcej niż dwa lokale, tj. pomieszczenia przeznaczone na cele mieszkalne, nie stanowiące odrębnej nieruchomości lub niebędące przedmiotem spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. M. oporowy stanowiący odrębną od domu jednorodzinnego budowlę nie mógł wpisywać się w tak określoną definicję, przede wszystkim jako obiekt nie posiadający przegród budowlanych, fundamentów i dachu.

Jak wskazano w treści § 2 OWU miejscem ubezpieczenia w ubezpieczeniu nieruchomości jest znajdujące się na terytorium RP oraz wskazane w umowie ubezpieczenia: mieszkanie, dom, garaż, budynek niemieszkalny, budynek niemieszkalny, budynek niemieszkalny w stadium budowy, budowla, obiekt specjalistyczny, wraz z posesją lub działką rekreacyjną, na której znajduje się wyżej wymieniony ubezpieczony dom, garaż, budynek, budowla lub obiekt, nagrobek cmentarny. Jako miejsce ubezpieczenia w umowie obowiązującej strony wskazano (...), (...)-(...) P. i było to miejsce położenia nieruchomości, obejmującej dom jednorodzinny wraz z posesją, na której się znajdował. Zakresem ubezpieczenia objęto dom jednorodzinny, a także pozostałe obiekty znajdujące się na nieruchomości położonej pod adresem (...), a należącej do powodów, na co wprost wskazywała treść złożonej do akt polisy. Poza domem jednorodzinnym zakresem ubezpieczenia objęto bowiem także budynek niemieszkalny – inny niż garaż wraz ze stałymi elementami, określając sumę ubezpieczenia na kwotę 10.000 zł oraz pozostałe mienie – budowle, określając sumę ubezpieczenia na kwotę 7.000 zł. Jako nie znajdujące podstaw w treści zawartej umowy należało zatem uznać twierdzenia pełnomocnika powodów, jakoby byli oni przeświadczeni, iż suma ubezpieczenia na kwotę 350.000 zł dotyczyła całej należącej do nich nieruchomości, albowiem to całą nieruchomość chcieli ubezpieczyć. Twierdzenia te stoją w sprzeczności z jasnymi postanowieniami zawartymi w treści polisy, a które przewidywały o wiele niższe sumy ubezpieczenia w przypadku wystąpienia szkód w obiektach innych, niż stanowiące dom jednorodzinny. Wskazać przy tym należało, że strona powodowa nie wskazywała na fakt, aby treść przedłożonej do akt polisy w sposób nieprawidłowy odzwierciedlała zawartą przez strony umowę i była niezgodna z ustaleniami poczynionymi między ubezpieczającym, a zakładem ubezpieczeń. Zgodnie z art. 811 k.c. jeżeli w odpowiedzi na złożoną ofertę ubezpieczyciel doręcza ubezpieczającemu dokument ubezpieczenia zawierający postanowienia, które odbiegają na niekorzyść ubezpieczającego od treści złożonej przez niego oferty, ubezpieczyciel obowiązany jest zwrócić ubezpieczającemu na to uwagę na piśmie przy doręczeniu tego dokumentu, wyznaczając mu co najmniej 7-dniowy termin do zgłoszenia sprzeciwu. W razie niewykonania tego obowiązku zmiany dokonane na niekorzyść ubezpieczającego nie są skuteczne, a umowa jest zawarta zgodnie z warunkami oferty (§ 1). W braku sprzeciwu umowa dochodzi do skutku zgodnie z treścią dokumentu ubezpieczenia następnego dnia po upływie terminu wyznaczonego do złożenia sprzeciwu (§ 2). Strona powodowa nie wykazała, ani nie powoływała się na fakt, aby zaistniały okoliczności wskazane w tym przepisie.

Dodać należy, że zawarta w OWU definicja budynku i domu jednorodzinnego została skonstruowana w sposób jednoznaczny i zrozumiały i nie odbiegała od powszechnego rozumienia w/w pojęć. Podkreślenia wymaga, że zasady doświadczenia życiowego wskazują, iż to ubezpieczający decydują o sumie ubezpieczenia poszczególnych składowych nieruchomości i innego mienia, biorąc pod uwagę swój interes majątkowy oraz wysokość składki. Na taki sposób ustalenia sumy ubezpieczenia wskazywały także postanowienia OWU, zgodnie z którymi sumę ubezpieczenia ustala ubezpieczający odrębnie dla poszczególnych przedmiotów ubezpieczenia oraz w przypadku, o którym mowa w § 9 ust. 2 dla stałych elementów ubezpieczonych od kradzieży z włamaniem, zgodnie z postanowieniami § 14 (§ 13 ust. 1). Treść umowy ubezpieczenia należy interpretować w oparciu o złożony wniosek stanowiący ofertę zawarcia umowy określonej treści i polisę. Prawidłowa, pełna i wszechstronna wykładnia umowy nie może pomijać treści zwerbalizowanej na piśmie. Użyte bowiem (napisane) sformułowania i pojęcia, a także sama systematyka i struktura aktu umowy są istotnym wykładnikiem woli stron, pozwalają ją poznać i ocenić (wyroku Sądu Najwyższego z dnia 14 lipca 2006 roku, sygn. akt II CSK 64/06). Wniosków powyższych nie mógł zmieniać fakt, iż jak wskazał powód przedstawiciel ubezpieczyciela wskazywał, iż ubezpieczeniu na kwotę 350.000 zł podlega cała nieruchomość. Po pierwsze same zeznania powoda były niewystraczające dla ustalenia tej okoliczności. Ponadto, nawet w sytuacji jej potwierdzenia nie mogły mieć ważkiego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Treść tej relacji przeczy bowiem jednoznacznym ustaleniom, jakie zostały potwierdzone w dokumencie polisy, które nie były uprzednio kwestionowane przez powodów.

W ocenie Sądu brak było także podstaw, aby na gruncie obowiązującej strony umowy, uznawać jakiekolwiek postanowienia za abuzywane, na co nie powoływała się strona powodowa na gruncie niniejszej sprawy. Zgodnie z treścią art. 385[1] k.c. postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny (§ 1). Jeżeli postanowienie umowy zgodnie z § 1 nie wiąże konsumenta, strony są związane umową w pozostałym zakresie (§ 2). Nieuzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta (§ 3). W ocenie Sądu postanowienia umowne dotyczące zakresu ubezpieczenia nie kształtowały praw i obowiązków ubezpieczonych w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami lub rażąco naruszając ich interesy. Podkreślenia ponownie wymaga, iż wysokość sumy ubezpieczenia co do zasady podlega ustaleniu przez ubezpieczającego.

Już zaprezentowana powyżej argumentacja nie pozwalała poczynić ustaleń po myśli strony powodowej i uznać za zasadne żądanie zapłaty sumy w wysokości wskazanej w pozwie.

Strona powodowa powoływała się na okoliczność, iż murek oporowy, który uległ zniszczeniu nie mógł zostać zakwalifikowany jako budowla lub inny obiekt budowlany w świetle postanowień Ogólnych Warunków Ubezpieczenia (...), ustalonych uchwałą Zarządu (...) S.A. nr (...) z dnia 31 stycznia 2017 roku. Zgodnie z § 2 OWU budowlą są m.in. następujące obiekty budowlane: ogrodzenie posesji lub działki rekreacyjnej wraz z bramą otwieraną ręcznie lub automatycznie i jej osprzętem (siłowniki i napędy bramy), a także zamontowane na stałe na ogrodzeniu lub bramie skrzynki na listy. Jako inny obiekt należy rozumieć obiekt budowlany inny niż budynek, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowalnych i posiadający dach wraz ze stałymi elementami oraz elementami zewnętrznymi, w tym zabudowana altanka na terenie ogrodów działkowych. W polisie wskazano natomiast, że zakresem ubezpieczenia objęto budynek niemieszkalny – inny niż garaż wraz ze stałymi elementami (suma ubezpieczenia 10.000 zł), pozostałe mienie – budowle (suma ubezpieczenia 7.000 zł).

W ocenie Sądu analiza treści zapisów polisy w konfrontacji z postanowieniami OWU pozwalała na ustalenie, iż murek oporowy kwalifikować należało jako pozostałe mienie wskazane w treści polisy. Podkreślenia wymaga, iż przy przyjęciu interpretacji strony powodowej, iż murek oporowy nie stanowił budowli w rozumieniu zapisów OWU, można by dojść do przekonania, iż obiekt ten w ogóle nie został objęty umową ubezpieczenia obowiązującą strony. Zdaniem Sądu wniosek taki nie zasługiwałby jednak na aprobatę. W treści dokumentu polisy znalazło się bowiem stwierdzenie, iż suma ubezpieczenia w kwocie 7.000 zł ustalona została dla pozostałego mienia – budowli. Określenie „pozostałe mienie” sugeruje, iż jest to wszelkie mienie po wykluczeniu wyszczególnionego uprzednio domu jednorodzinnego i budynku niemieszkalnego. Fakt, iż murek oporowy nie wpisywał się w hipotezę definicji z OWU nie mógł mieć w ocenie Sądu znaczenia dla oceny podstaw odpowiedzialności pozwanej. Ewentualna niejednoznaczność w tym zakresie powinna być interpretowana na korzyść ubezpieczonego, a jako pozostałe mienie należy kwalifikować mienie z pominięciem domu jednorodzinnego i budynku niemieszkalnego. Zgodnie bowiem z art. 812 § 8 k.c. różnicę między treścią umowy a ogólnymi warunkami ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązany jest przedstawić ubezpieczającemu w formie pisemnej przed zawarciem umowy. W razie niedopełnienia tego obowiązku ubezpieczyciel nie może powoływać się na różnicę niekorzystną dla ubezpieczającego. Przepisu nie stosuje się do umów ubezpieczenia zawieranych w drodze negocjacji. Wskazać przy tym należało, że także z opinii biegłego sporządzonej na gruncie sprawy prowadzonej pod sygn. akt I C 1463/19 wynikało, że mur oporowy należy kwalifikować jako budowlę na gruncie obowiązujących przepisów. Biegły wskazał bowiem, że mur oporowy zlokalizowany na nieruchomości powodów stanowi konstrukcję (ścianę) oporową, która według polskiej normy PN-83/B- (...) „Ściany oporowe. Obliczenia statyczne i projektowanie” stanowi budowlę utrzymującą w stanie statecznym uskok naziomu gruntów rodzimych lub nasypowych, albo innych materiałów rozdrobnionych, które można scharakteryzować parametrami geotechnicznymi.

Na marginesie wskazać nadto należało, że w ocenie Sądu wysokości szkody powodów należało określić na łączną kwotę 28.340,16 zł brutto, tak jak wskazał biegły sądowy w opinii sporządzonej w postępowaniu o sygn. akt I C 656/22. Jak bowiem wynikało z treści opinii w chwili dokonywania oględzin od strony gruntu wykonana została dodatkowa „opaska wzmacniająca” z betonu. W opinii uzupełniającej wyjaśniono natomiast, że przy odbudowie obiektu dopuszcza się stosowanie wyrobów budowlanych innych niż użyto w stanie pierwotnym.

Mając na uwadze ogół powyższych rozważań Sąd zasądził od pozwanej solidarnie na rzecz powodów kwotę 1.000 zł, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 1 marca 2018 roku do dnia zapłaty i oddalił powództwo w pozostałym zakresie. Jak bowiem ustalono, pozwana winna uiścić na rzecz powodów kwotę 7.000 zł, a suma 6.000 zł została już zasądzona po przeprowadzeniu postępowania o sygn. akt I C 1463/19.

Dokonując ustaleń stanu faktycznego w sprawie Sąd oparł się na treści dokumentów znajdujących się w aktach sprawy oraz w aktach o sygn. I C 1463/19. Ich wiarygodność nie była bowiem kwestionowana przez żadną ze stron sporu, a także Sąd nie dopatrzył się żadnych wątpliwości co do ich prawdziwości. Strony jedynie wyciągały odmienne wnioski i w sposób odmienny interpretowały postanowienia łączącej strony umowy. Sąd co do zasady uznał za wiarygodny dowód z przesłuchania powoda, jednak relacje przez niego składane nie mogły skutkować wydaniem wyroku w całości po myśli strony powodowej, albowiem to treść zawartej umowy przez pryzmat uzupełniających ją Ogólnych Warunków Ubezpieczenia okazała się decydująca.

O odsetkach należnych powodom od uznanych za zasadne należności Sąd rozstrzygnął w oparciu o przepis art. 481 § 1 i 2 k.c., zgodnie z którymi jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona należą się odsetki ustawowe (za opóźnienie). Dłużnik popada w opóźnienie jeśli nie spełnia świadczenia pieniężnego w terminie, w którym stało się ono wymagalne także wtedy, gdy kwestionuje istnienie lub wysokość świadczenia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 października 2003 r., sygn. II CK 146/02, Legalis 70439). Ubezpieczyciel, stosownie do treści przepisu art. 817 § 1 k.c., obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku, a jeśli tego nie czyni, popada w opóźnienie uzasadniające naliczenie odsetek ustawowych od należnej wierzycielowi sumy. Stosownie natomiast do treści § 2 tego przepisu gdyby wyjaśnienie w powyższym terminie okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności ubezpieczyciela albo wysokości świadczenia okazało się niemożliwe, świadczenie powinno być spełnione w ciągu 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe. Jednakże bezsporną część świadczenia ubezpieczyciel powinien spełnić w terminie przewidzianym w § 1.

Żądanie zapłaty odsetek od dnia 1 marca 2018 roku Sąd uznał za zasadne. Wynika to z okoliczności, że powodowie już w postępowaniu likwidacyjnym złożyli pozwanej komplet dokumentacji, która pozwalała przeprowadzić dogłębne postępowanie likwidacyjne i ustalić wysokość należnego odszkodowania. Przy czym pozwana decyzją z dnia 22 listopada 2017 roku odmówiła wypłaty odszkodowania, w związku z tym już na dzień wydania decyzji przeprowadziła postępowanie, które powinno jednak doprowadzić ją do odmiennych wniosków.

W punkcie III. wyroku Sąd odstąpił od obciążania powodów zwrotem kosztów procesu na rzecz pozwanej, na podstawie art. 102 k.p.c. Zgodnie z tym przepisem w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Zgodnie z ugruntowanym już stanowiskiem orzecznictwa oraz doktryny za szczególnie uzasadnione wypadki uznawać należy te, w których za odstąpieniem od obciążania kosztami procesu przemawia nie tylko sytuacja ekonomiczna strony przegrywającej, ale także dalsze szczególne okoliczności, w tym związane z przebiegiem postępowania. Podkreślenia także wymaga, iż norma art. 102 k.p.c. ma charakter szczególny i jako odstępstwo od ogólnej zasady wysłowionej w art. 98 k.p.c. nie może podlegać wykładni rozszerzającej. Zaznaczyć należy, że spór stron niniejszego postępowania dotyczący zapłaty należności przez pozwaną rozpoczął się już w 2017 roku, kiedy to powodowie wystąpili o zapłatę należność powołując się na wystąpienia zdarzenia ubezpieczeniowego. Następnie zainicjowali postępowanie sądowe dochodząc części kwoty, tj. 6.000 zł i wystąpili z wnioskiem o zawezwanie do próby ugodowej. W żadnym z w/w postępowań pozwana nie powołała się na zarzut ograniczenia sumy ubezpieczenia do kwoty 7.000 zł, co pozwoliłoby powodom na ostateczne podjęcie decyzji co do celowości wystąpienia z powództwem i ewentualnego ustalenia wysokości dochodzonego roszczenia. Taki argument pojawił się dopiero w sprzeciwie od nakazu zapłaty w niniejszej sprawie. W ocenie Sądu powyższe przemawiało za zasadnością odstąpienia od obciążania powodów zwrotem kosztów procesu na rzecz pozwanej.

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji wyroku.