Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 grudnia 2021 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach I Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 21 grudnia 2021 roku w Gliwicach

sprawy z powództwa (...) z siedzibą w W.

przeciwko T. J.

o zapłatę

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od powoda (...) z siedzibą w W. na rzecz pozwanego T. J. kwotę 5 417 (pięć tysięcy czterysta siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

SSO Łucja Oleksy-Miszczyk

Sygnatura akt I C 495/21

UZASADNIENIE

Powód (...) w W. wniósł o zasądzenie od pozwanego T. J. kwoty 165.901,63 zł z odsetkami maksymalnymi za opóźnienie od kwoty 159.978,56 zł od dna 6 maja 2021r. W uzasadnieniu powód wskazał, ze w dniu 16 sierpnia 2017r. zawarł z pozwanym umowę kredytu na kwotę 219.999,28 zł. W związku z zaprzestaniem spłaty zadłużenia powód wezwał pozwanego do zapłaty, a następnie wypowiedział umowę pismem z dnia 30 marca 2020r. z zachowaniem 30 dniowego terminu wypowiedzenia.

W sprawie wydano nakaz zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym, który doręczono pozwanemu w dniu 10 stycznia 2021r.(k. 172). Pozwany wniósł sprzeciw.

W toku postępowania przed Sądem Okręgowym pozwanemu doręczono pozew w dniu 7 czerwca 2021 (k. 190).

Pozwany wnosił o oddalenie powództwa, powoływał się na ugodę zawartą z następcą prawnym powoda, niedoręczenie mu pisma zawierającego wypowiedzenie, brak wymagalności całości zadłużenia, błędne obliczenie wysokości zadłużenia wynikające z pominięcia w wyliczeniu dokonanych przez pozwanego wpłat i sprzeczny z prawem sposób naliczania odsetek (pismo pozwanego k. 199).

Pismem z dnia 22 listopada 2021r. (...) w W. złożył oświadczenie o zamiarze wstąpienia do sprawy w miejsce dotychczasowego powoda w trybie art. 192 pkt 3 k.p.c. Załączył umowę o przelew wierzytelności z dnia 7 lipca 2021r. i zgodę dotychczasowego powoda na dokonanie przekształcenia po stronie powodowej (pismo k. 282, zgoda powoda k. 309).

Pozwany nie wyraził zgody na wstąpienie (...) w W. w miejsce powoda (rozprawa w dniu 21 grudnia 2021r. k. 315).

Sąd ustalił co następuje:

Bezsporne jest, że strony zawarły w dniu 16 sierpnia 2017r. umowę kredytu o numerze (...) (...). Kwota kredytu ustalona została na 219.999,28 zł i przeznaczona była na spłatę innych zobowiązań, cele konsumpcyjne, sfinansowanie prowizji, opłat i ubezpieczenia kredytu. Kwota udostępniona pozwanemu to 161.893,- zł. Oprocentowanie kredytu było zmienne. Kredyt miał być spłacany w 144 miesięcznych ratach kapitałowo - odsetkowych (Cz. II A, C i J umowy, k. 14 -16). Zgodnie z pkt III. 7 umowy Bank mógł wypowiedzieć umowę z zachowaniem 30 dniowego terminu wypowiedzenia w wypadku braku spłaty kwot kredytu w terminie ich wymagalności lub niedotrzymania przez klienta innych warunków udzielenia kredytu, utraty przez klienta zdolności kredytowej, wykorzystania kredytu niezgodnie z przeznaczeniem, poświadczenia przez klienta nieprawdy lub podania we wniosku kredytowym nieprawdziwych informacji. Wypowiedzenie miało być dokonane w formie pisemnej pod rygorem nieważności.

Pismem z dnia 30 stycznia 2020r. powód wezwał pozwanego do zapłaty zaległości w kwocie 2109,52 zł, w tym 1082,40 tytułem kapitału, 126,71 tytułem odsetek i 0,41 zł tytułem odsetek karnych. Wezwanie do zapłaty zostało doręczone pozwanemu na adres w R. , ul. (...) w dniu 12 lutego 2020r.,co pozwany potwierdził własnoręcznym podpisem na potwierdzeniu odbioru (potwierdzenie odbioru k. 140-141, pismo k. 142).

Następnie pismem z dnia 30 marca 2020r. powód dokonał wypowiedzenia umowy kredytu, wzywając do zapłaty w terminie 30 dni kwoty zaległości obejmującej 164.292,76 zł, w tym 161.860 zł kapitału, 2.422,43 zł odsetek umownych, 10,330 zł odsetek karnych. W wypowiedzeniu zaznaczono, iż uregulowanie zaległości w płatnościach rat w łącznej kwocie 5.719,28 zł spowoduje, że wypowiedzenie nie będzie wywoływało żadnych skutków prawnych i powód będzie traktował je jako niebyłe i niezłożone (wypowiedzenia k. 144). Przesyłka zawierająca wypowiedzenie została skierowana na ten sam adres pozwanego w R., pod którym pozwany odebrał wcześniejsze pismo z 30 stycznia 2020r. Powód przedstawił jedynie dowód nadania przesyłki, nie przedstawił natomiast dowodu doręczenia. Z wydruku aplikacji śledzenia przesyłek Poczty Polskiej wynika, że przesyłka o numerze nadania zgodnym z zamieszczonym w książce nadawczej pod datą 1 kwietnia 2020r. (jedynym numerem uwidocznionym w przedstawionym przez stronę powodową odpisie książki nadawczej pod tą datą) została doręczona nie w R., ale w N. (książka nadawacza z dania 1 kwietnia2020r. k. 146 i 151, wydruk dotyczący śledzenia przesyłek k. 208). Pozwany zaprzecza aby przesyłka została mu doręczona.

W miesiącu czerwcu 2021r. pozwany wpłacił na rzecz powoda 1.500,- zł, zaś w lipcu 2021r. 1000,- zł (k. 204,205).

W dniu 7 lipca 2021r. powód dokonał cesji wierzytelności wobec pozwanego na rzecz (...) w W.. Pozwany został zawiadomiony o cesji pismem z dnia 29 lipca 2021r. firmowanym przez (...) spółka z o.o. w W.. Z pisma wynika, że wszelkie wpłaty następować winny na rzecz Funduszu, a zarządzanie wierzytelnościami zostało powierzone (...) spółka z o.o. w W.. Jednocześnie zachęcano do odwiedzenia strony internetowej (...) gdzie miało znajdować się więcej informacji i możliwość zapłaty online (pismo k. 209). Podana strona umożliwiała zawarcie ugody za pośrednictwem czynności prowadzonych przez Internet. Po zalogowaniu pojawiały się informacje dotyczące „planu spłat”, w tym informacja w zakładce „jakie są korzyści z zawarcia ugody”, z której wynikało, że ugoda daje możliwość spłaty zobowiązania w dogodnych kwotach i terminach. W trakcie trwania terminowej realizacji wpłat, naliczanie odsetek jest wstrzymane, a prezentacja wpisu w (...) zawieszona, Dodatkowo wierzyciel nie podejmie żadnych nowych czynności mających na celu odzyskanie środków (wydruk informacji k. 213). Pozwany zdecydował się na przystąpienie do ugody i otrzymał drogą elektroniczną potwierdzenie jej zawarcia, z którego wynika że (...) sp. z o.o. w W., działając imieniem (...) w W., informuje, że zadłużenie wynikające z umowy (...) (...) zawartej z (...) na dzień 27 października 2021r. wynosi 162.126,53 zł i zostaje rozłożone na 14 rat, w tym pierwsza płatna do 2 listopada 2021r. w wysokości 1000,- zł, kolejnych 12 rat płatnych do 30-go dnia każdego miesiąca począwszy od listopada 2121r. po 1.500 zł oraz ostatnią w wysokości 143.626,53 płatną w dniu 30 listopada 2022r. Informacja zawierała podziękowania za kontakt i przystąpienie do ugody, wskazywała numery rachunków bankowych do płatności i zastrzeżenie, że uchybienie co do terminu lub wysokości rat powodować będzie natychmiastową wymagalność całego zadłużenia (wydruk informacji k. 211). Po przystąpieniu do ugody pozwany rozpoczął spłatę rat zgodnie z harmonogramem określonym w ugodzie.

Opisany stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych wyżej dokumentów. W związku z podniesionymi przez pozwanego zarzutami Sąd zobowiązał powoda do ustosunkowania się do ich treści, m.in. do zarzutu zbycia wierzytelności, zawarcia ugody przez nowego wierzyciela i dokonywania przez powoda wpłat przed wytoczeniem powództwa i w toku procesu, zakreślając w tym celu powodowi stosowny termin. Pomimo wyraźnego zobowiązania powód nie wypowiedział się co do twierdzeń pozwanego. Pismo, które wpłynęło w odpowiedzi nie pochodziło od powoda, ale od (...) w W., a więc pomiotu nie będącego stroną postępowania i potwierdzało dokonanie cesji wierzytelności, natomiast nie odnosiło się w żaden sposób do podnoszonego przez pozwanego zarzutu zawarcia ugody. Pisma złożone przez (...) w W. sporządzone są na papierze firmowym oznaczonym znakami (...). Aczkolwiek analiza adresu zamieszczonego w nagłówku pisma wskazuje, że nie chodzi o (...) Spółkę z o.o., tylko o (...) Kancelarię radców Prawnych (...)A. w W. , to zbieżność nazwy firmy dodatkowo uprawdopodabnia twierdzenia pozwanego. Jako, że strona powodowa w żaden sposób nie odniosła się do zarzutu zawarcia ugody z nowym wierzycielem, w szczególności nie zaprzeczyła temu faktowi, Sąd uznał twierdzenia i dowody przedstawiane przez pozwanego na okoliczność zawarcia ugody za wiarygodne.

Sąd zważył co następuje:

Do zawarcia umowy przelewu wierzytelności pomiędzy (...), a (...) w W. doszło już po doręczeniu pozwanemu odpisu pozwu, a zatem dokonana cesja nie miała wpływu na dalszy bieg sprawy (art. 192 pkt 3 k.p.c.).

Pomimo złożonego przez (...) w W. oświadczenia o zamiarze wstąpienia do sprawy w charakterze powoda w miejsce dotychczasowego powoda (zbywcy wierzytelności), do przekształcenia podmiotowego po stronie powodowej nie doszło, a to wobec braku zezwolenia strony przeciwnej na takie przekształcenie (art. 192 pkt 3 k.p.c. in fine ). W tych warunkach formalna legitymacja bierna w niniejszym postępowaniu przysługiwała nadal dotychczasowemu powodowi tj. (...) w W.. Niemniej powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie, a to przede wszystkim z uwagi na brak wymagalności roszczenia i na czynności dokonane przez nabywcę wierzytelności z pozwanym już po dokonaniu cesji, tj. z uwagi na zawarcie między nimi ugody.

Wątpliwości budzi już sama skuteczność wypowiedzenia umowy kredytu dokonanego przez powoda. Pozwany zaprzecza aby wypowiedzenie takie zostało mu doręczone, a powód nie przedstawił dowodu doręczenia. Zwraca uwagę, że wcześniejsza korespondencja kierowana do pozwanego doręczana była za potwierdzeniem odbioru – dotyczy to np. wezwania do zapłaty poprzedzającego wypowiedzenie umowy. Jest zatem mało prawdopodobnym, aby powód kierując do pozwanego oświadczenie tak doniosłe w skutkach jak wypowiedzenie umowy czynił to zwykłym listem poleconym pomimo, że wcześniej dokumenty mniej istotne przesyłał za potwierdzeniem odbioru. W tych warunkach, wobec wątpliwości co do sposobu doręczenia opisanych szczegółowo w części ustalającej, nie było podstaw aby uznać, że doręczenie wypowiedzenia nastąpiło skutecznie, a zatem aby oświadczenie woli o wypowiedzeniu umowy zostało złożone pozwanemu w taki sposób , że mógł zapoznać się z jego treścią (art. 61 § 1 k.c.).

Niezależnie od tego, pozwany nie kwestionował faktu, że doszło do uchybień w zakresie realizacji określonego w umowie kredytu obowiązku płatności rat i przystąpił do zawarcia ugody zaproponowanej mu przez nabywcę wierzytelności.

Zgodnie z art. 917 k.c. przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonane albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

Zawierając ugodę w niniejszej sprawie strony na nowo ukształtowały łączący je stosunek prawny, oznaczyły na nowo wysokość zobowiązania, a na czas wykonania umowy wierzyciel zrezygnował z naliczania odsetek. Strony na nowo ustaliły również zasady wymagalności roszczenia rozkładając świadczenie na raty i zastrzegając natychmiastową wymagalność całości na wypadek uchybienia w płatności rat w zakresie ich terminu lub wysokości. Strona powodowa nie wykazała ani nawet nie powołała żadnych okoliczności, które miałyby przesądzać, że tak określona wymagalności zobowiązania zaistniała.

Pojęcie wymagalności nie zostało w prawie zdefiniowane. Zarówno w orzecznictwie, jak i piśmiennictwie pojęcie to bywa rozumiane różnie, przy czym różnice dotyczą powiązania tego pojęcia z terminem spełnienia świadczenia. Termin spełnienia świadczenia to czas, w którym dłużnik powinien wykonać swoje świadczenie w sposób należyty, zgodnie z art. 354 i 355 k.c. Dla ustalenia terminu spełnienia świadczenia podstawowe znaczenia ma art. 455 k.c., który stanowi, że jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania. W zobowiązaniach terminowych termin spełnienia świadczenia jest z góry oznaczony wprost lub przez czynność prawną, ustawę, orzeczenie sądu albo decyzję administracyjną (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 2014., sygn. III CZP 76/14).

Zobowiązanie ukształtowane zawartą przez pozwanego z nabywcą wierzytelności ugodą jest zobowiązaniem terminowym, a wymagalność roszczenia następuje co do każdej z rat w dniu oznaczonym w ugodzie jako data płatności raty. Powód nie wykazał, ani nawet nie wywodził, aby pozwany nie realizował ugody zgodnie z jej postanowieniami. Nie naprowadzał też okoliczności wskazujących, iż doszło do postawienia wierzytelności objętej ugodą w stan natychmiastowej wymagalności i nie wykazał aby w związku z tym wezwał pozwanego do zapłaty. W tych warunkach nie było podstaw do przyjęcia, ze roszczenie objęte pozwem jest wymagalne, co skutkowało jego oddaleniem.

Jako, że brak wymagalności roszczenia stanowi samoistną podstawę oddalenia powództwa badane zarzutów dotyczących wysokości zobowiązania okazało się zbędne.

O kosztach postępowania orzeczono w oparciu o przepis ar. 98 k.p.c. , zasadzając od powoda na rzec pozwanego koszty zastępstwa procesowego.

SSO Łucja Oleksy-Miszczyk

.