Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II AKa 411/22

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 maja 2023 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSA – Anna Zdziarska (spr.)

Sędziowie: SA – Dorota Radlińska

SA – Katarzyna Wróblewska

Protokolant: sekr. sąd. Klaudia Kulbicka

przy udziale prokuratora Jacka Pergałowskiego i oskarżycielki posiłkowej L. H.

po rozpoznaniu w dniu 17 maja 2023 r.

sprawy:

A. R. (1), syna V. i S., urodzonego dnia (...) w K. (Ukraina)

oskarżonego o czyn z art 13 § 1 k.k. w zw. z art 148 § 1 k.k. w zb. z art. 156 § 1 pkt 2 k.k. w zw. z art 11 § 2 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 5 lipca 2022 r.

sygn. akt VIII K 304/21

1.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok wobec oskarżonego A. R. (1);

2.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. J. R. – Kancelaria Adwokacka w W. 1200 ( tysiąc dwieście) złotych, powiększone 23 % VAT tytułem wynagrodzenia za obronę pełnioną z urzędu w postępowaniu odwoławczym;

3.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. G. K.– Kancelaria Adwokacka w W. 1200 ( tysiąc dwieście) złotych, powiększone 23 % VAT tytułem wynagrodzenia za pomoc prawną udzieloną oskarżycielce posiłkowej z urzędu w postępowaniu odwoławczym;

4.  zwalnia oskarżonego od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, wydatkami obciążając Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 411/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 5 lipca 2022r., w sprawie o sygn. akt. VIII K 304/21.

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie jako wniosek alternatywny

zmiana i uniewinnienie

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Zarzut obrazy prawa procesowego tj. art. 4, 7, 5 § 2, 410, 424 § 1 k.p.k. – niezasadny.

Zarzut dokonania błędnych ustaleń faktycznych – niezasadny.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

W ocenie Sądu odwoławczego zarzut obrazy art. 7 k.p.k., prowadzący do błędnych ustaleń faktycznych nie był zasadny.

W tej kwestii utrwalony jest pogląd judykatury, że na uzasadnienie błędu ustaleń faktycznych lub naruszenie standardów swobodnej oceny bądź interpretacji dowodów nie wystarczy subiektywne przekonanie skarżącego o niesprawiedliwości orzeczenia, a konieczne jest wykazanie, że w zaskarżonym wyroku poczyniono ustalenie faktycznie nie mające oparcia w przeprowadzonych dowodach, albo że takiego ustalenia nie poczyniono mimo, że z przeprowadzonych dowodów określony fakt jednoznacznie wynikał, względnie wykazanie, iż tok rozumowania sądu I instancji był sprzeczny ze wskazaniami doświadczenia życiowego, prawidłami logiki, czy zasadami wiedzy.

Obrońca A. R. (1) zarzuciła pominięcie przez Sąd Okręgowy okoliczności przemawiających na jego korzyść, w tym zeznań Y. H., L. H., W. G. i N. L.. Zarzutowi oparcia ustaleń faktycznych na niepełnym materiale dowodowym przeczy inna część apelacji, w której jej autorka przyznaje, że Sąd Okręgowy w prawidłowy sposób ustalił przebieg zdarzenia, a mianowicie, że A. R. w trakcie spotkania z L. H. pod sklepem (...) zaczął ją szarpać z rękaw kurtki, a kiedy ta mu się wyrwała i wbiegła do sklepu, ponownie zaczął ją szarpać i bić po głowie, ramionach klatce piersiowej. Oskarżony nie miał wówczas noża, wyjął go z kieszeni dopiero wówczas gdy pracownik ochrony S. N. próbował go odciągnąć od pokrzywdzonej. Oskarżony wymachiwał nożem w kierunku świadka, a potem zwrócił się z nożem przeciwko pokrzywdzonej, uderzając nim w różne części ciała.

Nie można uznać za zasadny wniosku obrońcy, że skoro A. R. (1) początkowo chciał pobić pokrzywdzoną przy pomocy rąk, to nie towarzyszył mu zamiar zabójstwa, bowiem z okoliczności zdarzenia wynika, że w trakcie jego przebiegu doszło do przeistoczenia pierwotnego zamiaru w usiłowanie zabójstwa. Podnoszone przez skarżącą okoliczności tego typu, że oskarżony wyjaśnił, że nie chciał pozbawić życia L. H., gdyż ją kochał, a nóż zabrał dlatego, że był w kieszeni kurtki brata, jak też to, iż chciał popełnić samobójstwo zostały dostrzeżone przez Sąd I instancji. Na tej podstawie Sąd Okręgowy nie przypisał oskarżonemu działania w zamiarze bezpośrednim, lecz ewentualnym. Nie uznał również, że nosiło cechy premedytowanego.

W sytuacji, gdy nie było żadnych wątpliwości, co do sprawstwa oskarżonego, zaskakuje wniosek o uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzuconego mu czynu. Ocena materiału dowodowego dokonana przez Sąd Okręgowy nie nosi cech dowolności. A. R. (1) zadawał pokrzywdzonej nożem ciosy w obrębie głowy, szyi, klatki piersiowej, brzucha, powodując chorobę realnie zagrażającą życiu. Skutku w postaci śmierci pokrzywdzonej nie wywołał jedynie dlatego, że interwencję podjęli pracownik ochrony i dwaj klienci sklepu.

Skarżąca nie wykazała, że Sąd Okręgowy dopuścił się błędu dowolności (art. 7 k.p.k.), bądź błędu braku (art. 410 k.p.k.), jak też iż w sprawie są nie dające się usunąć wątpliwości nakazujące zastosowanie art. 5 § 2 k.p.k., a sąd naruszył zasadę bezstronności.

Wniosek

Wniosek o uniewinnienie oskarżonego, ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania – niezasadny.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Sąd I instancji na podstawie zeznań licznych świadków, nagrań z monitoringu dokonał prawidłowych ustaleń w zakresie sprawstwa oskarżonego. Nadto na podstawie okoliczności przedmiotowych czynu trafnie wskazał na postać zamiaru. Również orzeczona kara jest adekwatna do zawinienia. Na niekorzyść oskarżonego przemawiał stan nietrzeźwości oraz brak refleksji nad dotychczasowym życiem. U A. R. typowe było rozwiązywanie problemów agresją, przed skutkami której dom musieli opuszczać pokrzywdzona z synem. Oskarżony w Polsce nie pracował, był na utrzymaniu pokrzywdzonej, wobec której dopuścił się usiłowania zabójstwa.

Z uwagi na niezaistnienie przesłanek z art. 437§ 2 k.p.k. brak było podstaw do uchylenia zaskarżonego wyroku.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 5 lipca 2022r., w sprawie VIII K 304/21.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Z uwagi na konieczność odbycia długoterminowej kary pozbawienia wolności przez oskarżonego, na podst. art. 624 § 1 k.p.k. orzeczono o kosztach postępowania.

O kosztach zastępstwa procesowego na rzecz obrońcy i pełnomocnika z urzędu, Sąd orzekł w ramach tzw. rozproszonej kontroli zgodności przepisów niższych rangą z Konstytucją RP na podstawie Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie, analogicznych do regulacji zawartych w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu. Powyższy zabieg był konsekwencją podzielenia argumentacji prawnej zawartej w uzasadnieniu wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 grudnia 2022 r. o sygn. akt SK 78/21, gdzie stwierdzono niezgodność z Konstytucją RP dwóch przepisów Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu.

Sąd Apelacyjny w obecnym składzie, podzielając argumentację Trybunału Konstytucyjnego nie dostrzega podstaw do różnicowania wynagrodzenia przyznanego obrońcy z urzędu i obrońcy z wyboru także w kategorii tych spraw, które nie wynikają z treści § 17 ust. 1 pkt 2 oraz ust. 2 pkt 3 ww. rozporządzenia, zatem tych, które nie zostały objęte wprost wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 grudnia 2022 r. Niezależnie od tego czy podmiot fachowy wypełnia swe obowiązki z urzędu, czy z wyboru, angażuje w czynności taki sam nakład pracy. Z tego względu na podst. § 11 pkt 2 podpunkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie zasądzono 1200 złotych tytułem wynagrodzenia, plus VAT.

7.  PODPIS

Dorota Radlińska Anna Zdziarska Katarzyna Wróblewska

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 5 lipca 2022r., sygn. akt VIII K 304/21.

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

Uchylenie jako wniosek alternatywny

Zmiana i uniewinnienie