Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 lutego 2014r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Jerzy Zalasiński

po rozpoznaniu w dniu 23 stycznia 2014r. w Siedlcach na rozprawie

odwołania Z. B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 4 listopada 2011 r. (Nr (...)- (...) )

w sprawie Z. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o wysokość emerytury

oddala odwołanie

Sygn. akt IV U 4/12

UZASADNIENIE

Zaskarżoną decyzją z dnia 04.11.2011r. organ rentowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. odmówił ubezpieczonemu Z. B. prawa do ponownego ustalenia wysokości świadczenia. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy podniósł, powołując się na treść art. 111 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, że wniosek o przeliczenie świadczenia jest niezasadny, ponieważ wskaźnik wysokości podstawy wymiaru w każdym innym wariancie jest niższy od przyjętego do wyliczenia pobieranej przez ubezpieczonego emerytury.

Od decyzji tej odwołanie złożył pełnomocnik ubezpieczonego wnosząc o jej uchylenie i zobowiązanie organu rentowego do ponownego wyliczenia pobieranej przez Z. B. emerytury na podstawie art. 114 ustawy o emeryturach i rentach z FUS mając na uwadze wynagrodzenie pobrane przez ubezpieczonego od czerwca 1976r. do czerwca 1986r. W uzasadnieniu odwołania skarżący podniósł, że w sprawie nie ma zastosowania przepis art. 111 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, lecz art. 114 tejże ustawy, ponieważ wniosek ubezpieczonego jest zakwestionowaniem wysokości emerytury ustalonej po raz pierwszy. Powołał się przy tym na uchwałę Sądu Najwyższego z 15.02.2006r. II UZP 16/05.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wnosił o jego oddalenie. Uzasadniając swoje stanowisko powołał się na te same argumenty, co w uzasadnieniu decyzji.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny.

Ubezpieczony Z. B. złożył w dniu 15.06.1987r. wniosek o rentę inwalidzką z zastrzeżeniem przyjęcia za podstawę wymiaru świadczenia przeciętny miesięczny zarobek z 12 miesięcy to jest od dnia 01.07.1985r. do 30.06.1986r. Kolejnymi decyzjami organ rentowy ustalał ubezpieczonemu prawo do renty z uwzględnieniem zarobków osiąganych w tym okresie. Decyzją z dnia 09.06.2000r. ubezpieczonemu przyznano stałą rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru ustalono na 193,10%. Kwotę bazową przyjęto w wysokości 666,96 zł.

W dniu 07.10.2003r. Z. B. złożył wniosek o emeryturę. Wnosił o ustalenie podstawy wymiaru świadczenia z zastosowaniem najkorzystniejszego wariantu. Decyzją z dnia 03.11.2003r. ZUS O/S. przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury. Do wyliczenia wysokości świadczenia organ rentowy przyjął na podstawie art. 21 ust.1 pkt.1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS podstawę wymiaru renty. Do obliczenia tzw. części socjalnej emerytury przyjęto kwotę bazową obowiązującą w dniu nabycia prawa do świadczenia to jest 1862,62 zł.

Wysokość emerytury Z. B. wyliczona w oparciu o wynagrodzenie z 20 najkorzystniejszych lat wyniosłaby 1716,87 zł. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósłby 115,88%. Emerytura byłaby niższa od obecnie pobieranej.

Wysokość emerytury Z. B. wyliczona w oparciu wynagrodzenie z 10 kolejnych lat osiąganych przed datą złożenia wniosku o rentę, to jest z lat 1976-1985 wyniosłaby od dnia 01.03.2012r. 1999,65 zł. (WWW wyniósłby 146,88%). Tak wyliczona emerytura byłaby nieznacznie niższa od obecnie pobieranej.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o akta ZUS, akta osobowe ubezpieczonego, dokumenty (k.5-10), opinie biegłej (k.43-47, 62-64, 85-87, 133-135, 166-167, 211-213), zeznania świadków K. G. (k.196v), J. B. (k. 197), zeznania ubezpieczonego (k. 197-197v) w części którym dał wiarę.

Sąd Okręgowy zważył co następuje.

Odwołanie nie jest uzasadnione. Ubezpieczony prawidłowo wywodzi swoje roszczenie z treści art. 114 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (Dz.U. Nr 162, poz.1118 ze zm.). We wniosku o emeryturę ubezpieczony nie określił z jakiego okresu należy przyjąć wynagrodzenie do ustalenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru, pozostawiając organowi rentowemu wybór najkorzystniejszego wariantu. Jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 15.02.2006r. sygn. akt II UZP 16/05 ubezpieczony, pobierający rentę z tytułu niezdolności do pracy, który we wniosku o emeryturę nie zgłosił żądania ustalenia podstawy wymiaru na nowo, a uczynił to dopiero po uprawomocnieniu się decyzji przyznającej świadczenie emerytalne, zachowuje prawo do obliczenia emerytury zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 2 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Jednak w ocenie Sądu Okręgowego wysokość emerytury Z. B. wyliczona w oparciu o art. 21 ust.1 pkt.1 cytowanej ustawy jest najkorzystniejsza. Po pierwsze należy zauważyć, że nie jest możliwe przyjęcie do wyliczenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru wynagrodzenia osiąganego przez ubezpieczonego w latach 1976-1986. Zgodnie z art. 15 ust.1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę lub rentę. Ubezpieczony złożył wniosek o emeryturę w dniu 07.10.2003r. a zatem okres 10 kolejnych lat powinien przypadać na okres 07.10.1983r.-07.10.2003r. Zdaniem Sądu Okręgowego nie można uwzględnić 20 lat poprzedzających datę wniosku o rentę, ponieważ ubezpieczony obecnie pobiera emeryturę. Podobne stanowisko wyraził Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały z dnia 05.04.2007r. sygn. akt I UZP 7/06 stwierdzając, iż niezbyt fortunnie użyty przez ustawodawcę do przeliczanego świadczenia łącznik "lub" nie może być jednak interpretowany w ten sposób, że ubezpieczonemu pobierającemu emeryturę (emerytowi) należy ponownie obliczać przysługującą mu emeryturę według rygorów i zasad wyliczenia renty z tytułu niezdolności do pracy (według porządku przyznawania świadczeń rentowych), albo że renciście można ponownie obliczać przysługującą mu rentę według odrębnego reżimu ustalania prawa do emerytury. Jeżeli zatem wniosek o ponowne obliczenie dotyczy pobieranej renty z tytułu niezdolności do pracy, to możliwość wskazania okresu 10 lat kalendarzowych wybranych z 20 lat kalendarzowych, poprzedzających bezpośrednio rok kalendarzowy, odnosi się do roku, w którym zgłoszono wniosek o przyznanie pobieranej renty albo o ponowne ustalenie tego świadczenia. Natomiast w przypadku wniosku o ponowne obliczenie emerytury - możliwość wskazania okresu 10 lat kalendarzowych wybranych z 20 lat kalendarzowych, poprzedzających bezpośrednio rok kalendarzowy, odnosi się do roku, w którym ubezpieczony zgłosił wniosek o emeryturę lub ponowne obliczenie tego świadczenia.

Przyjmując hipotetycznie inną wykładnię tego przepisu należy zauważyć, że również emerytura wyliczona w oparciu o wynagrodzenie ubezpieczonego otrzymywane w latach 1976-1986 będzie niższa od obecnie otrzymywanej. Sąd podzielił opinię biegłej A. D. (k. 133-135), z której wynika, że świadczenie należne Z. B. wyniosłoby na dzień 01.03.2012r. 1999,65 zł. Sąd nie podzielił wariantu opinii (k.211-213) przyjmującego, że ubezpieczony w okresie od 01.01.1976r. do 31.12.1977r. pracował w takich samych warunkach, wymiarze i rozkładzie czasu pracy jak w roku 1978. Ubezpieczony nie przedstawił na tę okoliczność żadnych dowodów w postaci dokumentów, a przesłuchani w sprawie świadkowie nie umieli nic powiedzieć na temat wysokości i składników wynagrodzenia ubezpieczonego w tamtym okresie. Sąd Okręgowy podziela wykładnię Sądu Apelacyjnego w Lublinie zawartą w tezie do wyroku z dnia 04.10.2012r. sygn. akt IIIAUa 305/12 zgodnie z którą w przypadku braku dokumentacji płacowej istnieje możliwość ustalenia wysokości wynagrodzenia ubezpieczonego w oparciu o dokumentację zastępczą znajdująca się w aktach osobowych, takich jak umowy o pracę, angaże, w których zawarte są dane dotyczące wynagrodzenia, wówczas można uwzględniać tylko takie składniki, które są pewne, wypłacane były w danym okresie stale i w określonej wysokości.

Należy zatem stwierdzić, że organ rentowy wyliczył emeryturę Z. B. zgodnie z jego wnioskiem z dnia 07.10.2003r. to znaczy przyjmując najkorzystniejszy wariant. Z tych względów odwołania nie można uznać za zasadne.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na mocy art. 477 ¹⁴ par. 1 kpc orzekł jak w sentencji wyroku.