Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VI Ka 184/23

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 czerwca 2023 r.

Sąd Okręgowy w Elblągu VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Elżbieta Kosecka - Sobczak

Sędziowie: Natalia Burandt

Marek Nawrocki

Protokolant: Anna Pikulska

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Elblągu Anny Byzdry

po rozpoznaniu w dniu 22 czerwca 2023 r. w Elblągu sprawy

B. B. (1) s. W. i D. ur.(...) w E.

o wyrok łączny

z powodu apelacji wniesionych przez skazanego i obrońcę skazanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Elblągu

z dnia 9 marca 2023 r. sygn. akt VIII K 856/22

I. utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok,

II. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz Kancelarii Adwokackiej adw. A. O. 240 zł brutto za obronę udzieloną skazanemu z urzędu przed sądem II instancji,

III. zwalnia skazanego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie przed sądem II instancji.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 184/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Elblągu z 09 marca 2023r. w spr. VIII K 856/22

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☒ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości co do B. R.

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.

B. B. (1)

Stan zdrowia skazanego

Wymiar kary w wyroku łącznym

Opinia o stanie zdrowia

k.182

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.

Opinia o stanie zdrowia

Opinia została sporządzona przez podmiot do tego uprawniony, zawiera dane z badań skazanego, konsultacji i aktualnego leczenia farmakologicznego, stąd dowód ten zasługuje na wiarygodność.

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.

Rażąco surowej kary

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Obrońca skazanego i sam skazany wnieśli apelacje w zakresie rażąco surowej kary łącznej, przy czym wyrok w zakresie ustalenia, że łączeniu podlegają kary z wyroków SR w S. w spr. (...) i SR w E. w spr. (...) nie był kwestionowany.

Nie było zaś podstaw do stwierdzenia zasadności podniesionego w obu apelacjach zarzutu. Orzeczenie rażąco surowej kary zachodziłby wówczas, gdyby na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary łącznej, można było przyjąć, że zachodziłaby wyraźna różnica pomiędzy karą wymierzoną przez Sąd I instancji, a karą jaką należałoby wymierzyć w instancji odwoławczej, w następstwie prawidłowego zastosowania w sprawie dyrektyw wymiaru kary łącznej z uwzględnieniem okoliczności podniesionych przez skarżących. Sytuacja taka, zdaniem Sądu Okręgowego, w przedmiotowej sprawie jednak nie zachodzi. Rozpoznając sprawę Sąd Rejonowy w uzasadnieniu wyroku wskazał jakie okoliczności uwzględnił wymierzając skazanemu karę łączna 5 lat i 2 miesięcy pozbawienia wolności. Należy przypomnieć, że sąd wymierza karę łączną w granicach od najwyższej z kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa (tzw. absorpcja) do ich sumy (tzw. kumulacja) . Te granice stanowią skrajne możliwości wymierzenia kary łącznej, zaś sąd ma możliwość wymierzenia kary łącznej mieszczącej się między tymi skrajnymi granicami (tzw. asperacja), co nastąpiło w zaskarżonym wyroku, jak to określił sąd orzekający, ze względów humanitarnych (co oznacza, że ta okoliczność podniesiona w apelacji obrońcy została już przez sąd I instancji dostrzeżona i zastosowana).

Należy też zaznaczyć, że na wymiar kary łącznej nie ma już wpływu ani stopień zawinienia z jego funkcją limitującą, ani stopień społecznej szkodliwości poszczególnych przestępstw. Decydujące znaczenie ma zaś wzgląd na prewencyjne oddziaływanie kary, w znaczeniu prewencji indywidualnej i ogólnej. Ponadto wymierzając karę łączną w ramach wyroku łącznego i oceniając zachowanie skazanego należy brać też pod uwagę czy skazany popełnił tylko dwa przestępstwa, za które orzeczono kary podlegające łączeniu, czy też wiele przestępstw. Bowiem popełnienie wielu przestępstw jest istotnym czynnikiem prognostycznym przemawiającym za orzekaniem kary łącznej surowszej od wynikającej z dyrektywy absorpcji (orzekania kary łącznej w wysokości kary najsurowszej orzeczonej za zbiegające się przestępstwa). Zasada ta wynika z orzecznictwa i tak w wyroku S.A. w Łodzi z 20.09.2001r (II AKa 154/01 Prok.i Pr. 2002/4/26) stwierdzono, iż ”Warto nadmienić również, iż orzeczenie kary łącznej nie musi przynosić skazanemu korzyści, to jest orzeczenia kary łącznej w wymiarze niższym od arytmetycznej sumy poszczególnych kar, czy też poprzez zastosowanie zasady absorpcji. Wymiar kary łącznej zależy od stopnia związku przedmiotowego i podmiotowego zbiegających się przestępstw. Decydujące znaczenie przy wymiarze kary łącznej ma także wzgląd na prewencyjne oddziaływanie kary, w znaczeniu prewencji indywidualnej i ogólnej. Popełnienie więcej niż dwóch przestępstw jest istotnym czynnikiem prognostycznym, przemawiającym za orzekaniem kary łącznej surowszej od wynikającej z dyrektywy absorpcji”.

Przenosząc powyższe rozważania na ocenę okoliczności ustalonych w przedmiotowej sprawie to należy stwierdzić, że nie było podstaw do zastosowania przy wydawaniu tego wyroku łącznego jedynie zasady absorpcji choćby z uwagi na dostrzeżoną przez sąd I instancji wielokrotną karalność B. B., co wynika z informacji o pobytach i orzeczeniach czy z KRK, a ta okoliczność miała znaczenie dla wymierzenia skazanemu kary łącznej 5 lat i 2 miesięcy pozbawienia wolności. Również negatywna opinia o skazanym z AŚ w E., wskazująca na potrzebę dłuższej resocjalizacji skazanego, nie przekonuje do zastosowania zasady absorpcji przy kształtowaniu kary łącznej. Trzeba tu zaznaczyć, że opinia negatywna wynikała nie z tego, co akcentują skarżący tj., że skazany z uwagi na stan zdrowia nie mógł wykonywać prac na rzecz jednostki penitencjarnej i dlatego nie otrzymywał nagród, ale z tego powodu, że sporządzono wobec niego wiele wniosków o wymierzenie kary dyscyplinarnej za zachowania typu: posiadanie przedmiotu niedozwolonego, odmowę wyjścia z celi, używanie słów wulgarnych, wznoszenie okrzyków. Powody dla których sporządzano wnioski o wymierzenie kary dyscyplinarnej nie wskazują też by negatywna opinia o skazanym była oparta tylko na „celowym piętnowaniu” za to, że skazany miał wygrać proces o naruszenie dóbr osobistych. Ponadto z opinii o stanie zdrowia skazanego pozyskanej przez sąd odwoławczy nie wynika tak tragiczny, „krytyczny” stan zdrowia skazanego, jaki opisali skarżący w apelacjach. Co prawda skazany był leczony z powodu nawracającego zakrzepowego zapalenia żył (przy czym żył powierzchownych a nie głębokich), ale choroba ta w jego przypadku nie może być uznana za „śmiertelną” skoro skazany obecnie nie ma cech zakrzepicy, a nadto dostaje potrzebne mu leki, był wielokrotnie konsultowany w trakcie pobytu w jednostce penitencjarnej, jest chodzący, a jego pobyt w ZK nie zagraża jego zdrowiu i życiu. Z ww opinii nie wynikają poważne problemy z uzębieniem, na które powołała się obrońca skazanego, a opis postępowania wobec osoby skazanego nie wskazuje też by nie otrzymywał właściwego leczenia.

Nie bez znaczenia jest i to, że przypisanych mu przestępstw B. B. dopuścił się nie w „bliskim związku czasowym” – jak to określił skarżący-, tylko od 2017r. do 2020r. a więc na przestrzeni 3 lat. Ponadto popełniał różne przestępstwa tj. z art. 180a kk, z art. 279 kk, z art. 306 kk, z art. 62 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, z art. 270 kk, z art. 286 kk. Brak jest więc zbieżności czasowej czy ścisłej więzi podmiotowo-przedmiotowej pomiędzy czynami objętymi połączonymi wyrokami, która by optowała za zastosowaniem zasady absorpcji, gdyż dopuścił się on przestępstw skierowanym przeciwko różnym dobrom, które nie były nawet popełnione w zbliżonym okresie czasu. Stąd i te okoliczności – które zostały prawidłowo dostrzeżone przez sąd I instancji, co wynika z pisemnego uzasadnienia zaskarżonego wyroku- nie przemawiały za złagodzeniem orzeczonej kary łącznej.

Ponadto sąd I instancji nie orzekł kary łącznej w zaskarżonym wyroku łącznym z zastosowaniem zasady kumulacji, tylko przy zastosowaniu pośredniej zasady asperacji i orzekł karę łączną do odbycia w wymiarze 5 lat i 2 miesięcy pozbawienia wolności, mimo, że suma kar jednostkowych była wyższa.

Reasumując, to zarzut i argumenty podniesione w obu apelacjach, po skonfrontowaniu zawartych w apelacjach informacji z danymi z akt sprawy zgromadzonych przez sąd I instancji, a tych o złym stanie zdrowia skazanego z uzyskaną opinią o jego stanie zdrowia, nie mogły służyć skutecznemu wykazaniu , że doszło do orzeczenia rażąco surowej kary łącznej.

Wniosek

O zmianę zaskarżonego wyroku w zakresie kary i wymierzenie skazanemu kary łącznej pozbawienia wolności w jak najniższym wymiarze za przestępstwa wynikające z wyroków SR w S. w spr. (...) i SR w E. w spr. (...) lub o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z przyczyn dla których zarzut z apelacji i argumenty podniesione w apelacjach, a w konsekwencji wnioski końcowe nie zasługiwały na uwzględnienie.

Nie było też podstaw z art. 437§2 kpk zdanie drugie do uwzględnienia wniosku o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji, gdyż nie zachodzą podstawy z art. 439§1kpk, 454 kpk ani nie jest konieczne przeprowadzenie na nowo przewodu w całości.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok w zakresie kary łącznej.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Z przyczyn dla których zarzut z apelacji i argumenty podniesione w apelacjach, a w konsekwencji wniosek końcowy o zmianę kary łącznej z wyroku nie zasługiwały na uwzględnienie. Nie było też podstaw do korekty wyroku co do przyjętych w pkt. III okresów zaliczeń, gdy skazany nie wskazał nawet które okresy tymczasowego aresztowania z jakiej sprawy nie zostały prawidłowo zaliczone na poczet orzeczonej kary łącznej.

Nie było też podstaw z art. 437§2 kpk zdanie drugie do uwzględnienia wniosku o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji, gdyż nie zachodzą podstawy z art. 439§1kpk, 454 kpk ani nie jest konieczne przeprowadzenie na nowo przewodu w całości.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Pkt. II, III

Ponieważ skazanego w postępowaniu odwoławczym reprezentował obrońca ustanowiony z urzędu, to należało zasądzić od Skarbu Państwa na rzecz kancelarii tego obrońcy kwotę 240 zł brutto (art. 29 ust. 1 prawa o adwokaturze, §11 ust. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22.10.2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie).

W ustalonych okolicznościach sprawy, pomimo iż apelacje obrońcy skazanego i samego skazanego nie zasługiwały na uwzględnienie, to zachodziły podstawy do zwolnienia B. B., który przebywa w jednostce penitencjarnej, od kosztów postępowania odwoławczego z uwagi na trudną sytuację materialną (art. 624§1kpk).

7.  PODPIS