Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VI Ka 321/23

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 czerwca 2023 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący – Sędzia Tomasz Skowron (spr.)

Sędzia Robert Bednarczyk

Sędzia Andrzej Tekieli

Protokolant Roksana Kulak

przy udziale prokuratora Prokuratury Rejonowej w Lubaniu Łukasza Chrapka

po rozpoznaniu w dniu 6 czerwca 2023 r.

sprawy A. C. ur. (...) w W. H. ((...))

s. A., M. z domu Ż.

oskarżonego z art. 280 § 1 kk

z powodu apelacji wniesionej przez prokuratora i obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Lubaniu

z dnia 8 lutego 2023 r. sygn. akt II K 570/22

I.  zmienia zaskarżony wyrok wobec oskarżonego A. C. w pkt. I części dyspozytywnej w ten sposób, że wymierzoną mu karę pozbawienia wolności podwyższa do 3 (trzech) lat;

II.  w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

III.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. S. kwotę 840 złotych w tym podatek od towarów i usług tytułem nieopłaconej obrony oskarżonego z urzędu w postępowaniu odwoławczym;

IV.  zwalnia oskarżonego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, obciążając nimi Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 321/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Lubaniu z dnia 8 lutego 2023r. sygn. II K 570/22

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1

Apelacja obrońcy oskarżonego.

I. Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i mający wpływ na treść wyroku poprzez przyjęcie, że oskarżony A. C. dokonał zaboru pokrzywdzonemu pieniędzy w kwocie 500zł., podczas gdy w rzeczywistości twierdzenie takie nie ma wystarczającego oparcia w zgromadzonych dowodach:

II. Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i mający wpływ na treść wyroku poprzez przyjęcie, ze oskarżony A. C. dokonał zaboru telefonu pokrzywdzonemu z zamiarem przywłaszczenia, podczas gdy w rzeczywistości oskarżony zabrał telefon jedynie w celu uniemożliwienia powiadomienia Policji.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Sama możliwość przeciwstawienia ustaleniom Sądu I instancji odmiennego poglądu nie może prowadzić do wniosku o popełnieniu przez ten Sąd błędu w ustaleniach faktycznych. (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 lutego 1975r. w sprawie II KR 355/4, OSNPG 1975/9/84). Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych nie może również sprowadzać się wyłącznie do odmiennej oceny materiału dowodowego. Powinien polegać na wykazaniu, jakich uchybień w świetle wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego dopuścił się sąd w dokonanej przez siebie ocenie materiału dowodowego. (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 stycznia 1975 r., I KR 197/74, OSNKW 1975 r., z. 5, poz. 58).

Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych może zaś być wywodzony z błędnej oceny materiału dowodowego, a nie odwrotnie. (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 21 maja 2009 r., sygn. akt II AKa 120/09, Prok. I Pr. – wkł. 2010/4/28 ).

Art. 7 k.p.k. ( określający zasadę swobodnej oceny dowodów ) stanowi, że organy postępowania kształtują swe przekonanie na podstawie wszystkich przeprowadzonych dowodów, ocenianych swobodnie z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego.

Zdaniem Sądu Okręgowego sąd meriti dokonał oceny zebranego materiału dowodowego w sposób zgodny z regułami wynikającymi z art. 7 k.p.k. tym samym stwierdzić należy, że zarzuty zawarte w apelacji obrońcy oskarżonego maja charakter czysto polemiczny.

Przede wszystkim słusznie odmówił wiarygodności wyjaśnieniom oskarżonego. Wyjaśnienia A. C. bowiem w toku postepowania ulegały zmianie. Najpierw twierdził ( k. 98 ), że rozmawiał z pokrzywdzonym, że po uderzeniu go ( gdyż „miał do niego złość” ) zabrał mu telefon. Później ( k. 140 ) zasłaniał się niepamięcią z powodu wypitego alkoholu, twierdził, że zabrał pokrzywdzonemu telefon, który jakiś czas później przekazał swojemu koledze. Na rozprawie natomiast ( k. 225v. ) wyjaśnił, że został sprowokowany przez pokrzywdzonego, który się „brzydko odezwał”, nic nie zabrał, nie dotykał go, nie przeszukiwał kieszeni. Nagranie z monitoringu ( k.30 ) całkowicie przeczy wersji zdarzenia zaprezentowanej przez oskarżonego. Nie widać na nim aby przed samym zdarzeniem pokrzywdzony miał jakikolwiek kontakt z oskarżonym, żeby rozmawiali. Samo zajście zaś wyglądało w ten sposób, że oskarżony szybko podszedł do wchodzącego do bramy budynku pokrzywdzonego, uderzył go od tyłu, a kiedy ten się przewrócił kopnął go jeszcze. Zabrał przy tym telefon pokrzywdzonego widać też wyraźnie jak przeszukuje mu kieszenie. Pokrzywdzony M. P. w swoich zeznaniach od początku ( k. 5 ) wskazywał, że został napadnięty przed wejściem do bramy budynku, uderzony od tyłu, kopany, przyznał, ze w chwili zdarzenia był nietrzeźwy. Rano zaś stwierdził brak telefonu i portfela z zawartością pieniędzy w kwocie 500zł. Zeznania swoje podtrzymał na rozprawie ( k. 256v. ), dodając, że nie pamięta aby przed zdarzeniem miał jakąkolwiek scysję, z kimś się kłócił.

W tej sytuacji zarzuty apelacji obrońcy oskarżonego ocenić należy jako gołosłowne. Wbrew zawartym w nim twierdzeniom materiał dowodowy zebrany w sprawie oceniany w sposób zgodny z zasadami doświadczenia życiowego, logiki pozwala na ustalenie, że oskarżony dokonał zaboru pieniędzy w kwocie 500zł., jak również telefonu. Oskarżony przecież telefon posiadał przez dłuższy czas, nie ograniczył się do wyrzucenia go po zdarzeniu co miałoby miejsce jeśliby rzeczywiście chciał zapobiec zawiadomieniu policji. Pomijając kwestię, że po zdarzeniu pokrzywdzony z uwagi na stan w jakim się znajdował nie mógł szybko zawiadomić policji.

Wniosek

O zmianę zaskarżonego wyroku i uznanie oskarżonego za winnego spowodowania obrażeń ciała u pokrzywdzonego M. P. ewentualnie o wyeliminowanie z opisu czynu dokonanie zaboru pieniędzy w kwocie 500zł.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wyżej już wskazano powody, dla których sąd odwoławczy nie uwzględnił zarzutów apelacji wywiedzionej przez obrońcę oskarżonego. Dokonane przez Sąd I instancji ustalenia faktyczne odnośnie zaboru przez oskarżonego telefonu i pieniędzy w kwocie 500zł. należy uznać za prawidłowe. Tym samym nie można uznać za zasadny wniosku zawartego w omawianej apelacji.

Lp.

Zarzut

2

Apelacja Prokuratora

Rażąca łagodność orzeczonej wobec A. C. kary 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności za przypisane mu przestępstwo z art. 280§1 k.k., na skutek przecenienia przez Sąd I instancji występujących w niniejszej sprawie okoliczności łagodzących w postaci uprzedniej niekaralności oskarżonego oraz formalnego przyznana się oskarżonego do popełnienia zarzucanego mu czynu, w sytuacji gdy znaczne natężenie okoliczności obciążających oraz znaczny stopień winy i społecznej szkodliwości czynu, wyrażający się zwłaszcza znacznym natężeniem bezprawia i agresji w zachowaniu pokrzywdzonego oraz intensywnością naruszenia istotnych dóbr prawnych, przemawiają za orzeczeniem w stosunku do oskarżonego kary w wymiarze znacznie surowszym

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut jest zasadny

Rażąca niewspółmierność kary w rozumieniu art. 438 pkt 4 k.p.k. zachodzi wówczas, gdy orzeczona kara bądź suma zastosowanych kar zasadniczych i środków karnych wymierzonych przez sąd za przypisane oskarżonemu przestępstwo nie uwzględnia należycie stopnia szkodliwości społecznej czynów oraz nie realizuje w wystarczającej mierze celów kary w zakresie społecznego oddziaływania oraz celów zapobiegawczych i wychowawczych, jakie ma uczynić w stosunku do osoby skazanej.

Rażąca niewspółmierność kary jest uchybieniem w zakresie konsekwencji prawnych czynu, a zatem realnie można o niej mówić wówczas, gdy suma zastosowanych kar i środków karnych, wymierzonych za popełnione przestępstwo, nie odzwierciedla należycie stopnia społecznej szkodliwości czynu oraz nie zapewnia spełnienia celów kary. Ponadto, orzeczona kara lub środek karny mogą być uznane za niewspółmierne, gdy nie uwzględniają w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnionego czynu, jak i osobowości sprawcy ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 czerwca 2009r. sygn. akt WA 19/09, OSNwSK 2009/1/1255 ).

W innym swoim wyroku Sąd Najwyższy stwierdza, że rażąca niewspółmierność kary występuje wtedy, gdy kara orzeczona nie uwzględnia w należyty sposób stopnia społecznej szkodliwości przypisywanego czynu oraz nie realizuje wystarczająco celu kary, ze szczególnym uwzględnieniem celów zapobiegawczych i wychowawczych. Pojęcie niewspółmierności rażącej oznacza znaczną, wyraźną i oczywistą, a więc niedającą się zaakceptować dysproporcję między karą wymierzoną a karą sprawiedliwą ( zasłużoną ). Przesłanka rażącej niewspółmierności kary jest spełniona tylko wtedy, gdy na podstawie ustalonych okoliczności sprawy, które powinny mieć decydujące znaczenie dla wymiaru kary, można przyjąć, iż zachodzi wyraźna różnica między karą wymierzoną a karą, która powinna zostać wymierzona w wyniku prawidłowego zastosowania dyrektyw wymiaru kary oraz zasad ukształtowanych przez orzecznictwo ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 października 2007r. sygn. akt SNO 75/07, LEX nr 569073 )

Rzeczywiście wymierzając oskarżonemu karę Sąd I instancji w sposób nie dość wnikliwy ocenił okoliczności zdarzenia, które dla A. C. są ewidentnie obciążające. Przede wszystkim fakt, że dokonał on napaści na osobę starszą, znajdującą się pod wpływem alkoholu i już te okoliczności w żaden sposób nie uzasadniały tak brutalnego ataku ( uderzenia w tył głowy, kopanie już leżącego pokrzywdzonego ) co w efekcie stanowiło bardzo poważne zagrożenie dla zdrowia a nawet życia pokrzywdzonego. Dodatkowo stopień społecznej szkodliwości przypisanego oskarżonemu czynu podwyższa fakt, że on sam znajdował się pod działaniem alkoholu, a pobudki jego działania ( chęć szybkiego zdobycia pieniędzy ) zasługują na szczególne potępienie.

Tym samym uznać należy, że wymierzona oskarżonemu kara niewiele przekraczająca dolny próg zagrożenia ustawowego ( przestępstwo rozboju z art. 280§1 k.k. zagrożone jest bowiem kara od 2 do 12 lat pozbawienia wolności ) przy jednoczesnym barku okoliczności łagodzących jest karą rażąco, niewspółmiernie łagodną.

Wbrew twierdzeniom zawartym w zarzucie apelacji prokuratora sąd w niniejszej sprawie nie dostrzegł okoliczności łagodzących dla oskarżonego i nie uznał za taką jego niekaralności na terytorium Polski.

Wniosek

O zmianę zaskarżonego wyroku i wymierzenie oskarżonemu kary 3 lat pozbawienia wolności.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Powyżej już wskazano dlaczego sąd odwoławczy uznał zarzut apelacji prokuratora za zasadny. Zdaniem Sądu Okręgowego kara 3 lat pozbawienia wolności jest karą, która uwzględnia wszystkie dyrektywy wymiaru kary z art. 53 k.k. poza wskazanymi już stopniem zawinienia oskarżonego, stopniem społecznej szkodliwości w znacznie lepszym stopniu niż kara wymierzona przez Sąd Rejonowy uwzględnia ogólnoprewencyjne oddziaływanie kary, działając odstraszająco i ukazując społeczeństwu brak pobłażania dla sprawców tego typu przestępstw.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot utrzymania w mocy

0.1Ustalenia co do sprawstwa i winy oskarżonego odnośnie zarzucanego mu czynu

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Powyżej już wskazano dlaczego sąd odwoławczy nie uwzględnił zarzutów apelacji obrońcy oskarżonego.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot i zakres zmiany

0.0.1Podwyższenie wymierzonej oskarżonemu kary do 3 lat pozbawienia wolności

Zwięźle o powodach zmiany

Wcześniej wskazano powody, dla których uwzględniono apelację prokuratora i uznano słuszność wniosku o podwyższenie orzeczonej wobec oskarżonego kary.

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III

IV

Na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982r. prawo o adwokaturze Sąd zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. S. kwotę 840 zł. w tym podatek od towarów i usług tytułem nieopłaconej obrony z urzędu w postepowaniu odwoławczym, gdyż w postepowaniu odwoławczym oskarżony korzystał z pomocy obrońcy ustanowionego z urzędu a koszty tej obrony nie zostały opłacone.

Na podstawie art. 624§1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k. ze względu na trudną sytuację materialną oskarżonego, który obecnie pozbawiony jest wolności, nie posiada składników majątkowych większej wartości Sąd Okręgowy zwolnił go od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze obciążając nimi Skarb Państwa.

7.  PODPIS

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Ustalenie, że oskarżony dopuścił się zaboru mienia na szkodę pokrzywdzonego

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Orzeczona kara

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana