Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 30 stycznia 2014 r. Sąd Rejonowy dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi., XI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołanie J. S. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. z dnia 11 września 2012 roku odmawiającej ww. prawa do zasiłku chorobowego za okres od dnia 18 lipca 2012r. do dnia 30 września 2012r. i nadal za cały okres nieprzerwanej niezdolności do pracy, z uwagi na to, że niezdolność do pracy do dnia 21 maja 2012 r. i od dnia 18 lipca 2012 r. jest spowodowana tą samą jednostką chorobową a przerwa pomiędzy nimi nie przekroczyła 60 dni.

Powyższe orzeczenie zapadło w oparciu o następujące ustalenia faktyczne.

W okresie od dnia 28 maja 2011r. do dnia 21 maja 2012 r. wnioskodawczyni J. S. miała przyznane prawo do świadczenia rehabilitacyjnego z powodu zaburzeń adaptacyjnych.

W dniach 12 czerwca 2012r. - 23 czerwca 2012r. wnioskodawczyni byłą niezdolna do pracy z powodu zagrożenia ciąży.

W okresie od dnia 18 lipca 2012r. do dnia 30 września 2012r. miała ona wystawione zaświadczenia o niezdolności do pracy z powodu choroby przez lekarza psychiatrę ze wskazaniem numeru statystycznego choroby F32 (epizod depresji ciężkiej z objawami psychotycznymi), a od dnia 17 września 2012r. do dnia 22 października 2012r. – przez lekarza ginekologa z numerem statystycznym O26.

Lekarz Orzecznik ZUS stwierdził, iż niezdolność do pracy od dnia 28 maja 2011r. do dnia 21 maja 2012r. i od dnia 18 lipca 2012r. do dnia 22 października 2012r. była spowodowana tą samą chorobą.

Niezdolność wnioskodawczyni do pracy w okresie do dnia 21 maja 2012r. i od dnia 18 lipca 2012r. była spowodowana taką samą chorobą, tj. zaburzeniami adaptacyjnymi o obrazie zaburzeń depresyjnych. Po zakończeniu pobierania świadczenia rehabilitacyjnego wnioskodawczyni odzyskała zdolność do pracy, a kolejny epizod choroby został wywołany nowym czynnikiem zewnętrznym.

W oparciu o tak ustalony stan faktyczny, nie znajdując podstaw do odrzucenia odwołania z uwagi na rzekome niedochowanie przepisanego ku temu terminu, Sąd Rejonowy uznał, iż wniesione odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd podniósł, iż zgodnie z art. 8 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa ( Dz.U. nr 60 poz. 636 z 1999r. ze zmianami) zasiłek chorobowy przysługuje przez okres trwania niezdolności do pracy z powodu choroby lub niemożności wykonywania pracy z przyczyn określonych w art. 6 ust. 2 - nie dłużej jednak niż przez 182 dni. Do okresu, o którym mowa w art. 8, zwanego dalej "okresem zasiłkowym", wlicza się wszystkie okresy nieprzerwanej niezdolności do pracy, jak również okresy niemożności wykonywania pracy z przyczyn określonych w art. 6 ust. 2. Do okresu zasiłkowego wlicza się okresy poprzedniej niezdolności do pracy, spowodowanej tą samą chorobą, jeżeli przerwa pomiędzy ustaniem poprzedniej a powstaniem ponownej niezdolności do pracy nie przekraczała 60 dni (art.9 Ustawy). Natomiast świadczenie rehabilitacyjne przysługuje ubezpieczonemu, który po wyczerpaniu zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy. Świadczenie rehabilitacyjne przysługuje przez okres niezbędny do przywrócenia zdolności do pracy, nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy (art.19 ust.1 i 2). Przy czym do świadczenia rehabilitacyjnego stosuje się odpowiednio przepisy art.11 ust.4 i 5, art.12, art.13 ust.1, art.15 i art.17 (art.22 Ustawy).

Wobec tego “okresem zasiłkowym” jest okres pobierania zasiłku chorobowego w związku z niezdolnością do pracy z powodu choroby. Przy czym do jednego okresu zasiłkowego wlicza się poprzednią i kolejną niezdolność do pracy, jeżeli są spowodowane tą samą chorobą, a przerwa pomiędzy nimi nie przekracza 60 dni. A contrario z nowym okresem zasiłkowym mamy do czynienia: 1) gdy przerwa pomiędzy poprzednią a kolejną niezdolnością do pracy przekracza 60 dni, 2) przerwa pomiędzy poprzednią a kolejną niezdolnością do pracy nie przekracza 60 dni, ale przyczyną niezdolności nie jest ta sama choroba.

Sąd podniósł, iż niespornym jest, iż wnioskodawczyni pobierała świadczenie rehabilitacyjne do dnia 21 maja 2012r. z powodu zaburzeń adaptacyjnych a następnie niezdolność do pracy od dnia 18 lipca 2012r. do dnia 30 września 2012r. była spowodowana taką samą chorobą, tj. zaburzeniami adaptacyjnymi o obrazie zaburzeń depresyjnych. Pomiędzy 21 maja 2012r. a 18 lipca 2012r. upłynął okres poniżej 60 dni, tj. 58 dni. W tym okresie co prawda wnioskodawczyni była niezdolna do pracy w dniach 12-23 czerwca 2012r. z powodu zagrożenia ciąży, jednakże fakt ten nie zmienia sytuacji prawnej wnioskodawczyni.

Sąd podzielił utrwalone już stanowisko wyrażone w judykaturze, iż art.9 ust.2 omawianej ustawy nakazuje bezwzględne zaliczenie do jednego okresu zasiłkowego wszystkich okresów niezdolności do pracy spowodowanych tą sama chorobą, jeśli przerwa pomiędzy ustaniem poprzedniej a powstaniem ponownej nie przekraczała 60 dni.

Reasumując, Sąd stwierdził, iż wnioskodawczyni stała się niezdolna do pracy przed upływem 60 dni od ustania poprzedniej niezdolności, przy czym obydwie te niezdolności do pracy pozostają ze sobą w związku wręcz były tożsame (zaburzenia adaptacyjne).

Sąd zauważył przy tym, iż pojęcia "ta sama choroba", użytego w art. 9 ust. 1 i 2 ww ustawy nie należy odnosić do tych samych numerów statystycznych, zgodnych z Międzynarodową Klasyfikacją Chorób i Problemów Zdrowotnych (...)10, gdyż nie chodzi o identyczne objawy odpowiadające numerom statystycznym, lecz o opis stanu klinicznego konkretnego układu lub narządu, który - choć daje różne objawy, podpadające pod różne numery statystyczne - wciąż stanowi tę samą chorobę, skoro dotyczy tego samego narządu lub układu. Z omawianego przepisu nie wynika również, że zasady wliczania przerw mają zastosowanie tylko jednej przerwy niezdolności do pracy. Tak więc do kolejnego okresu zasiłkowego należy doliczać te okresy niezdolności do pracy z powodu tej samej choroby, które zakończyły się w okresie krótszym niż 60 dni, licząc od dnia powstania kolejnej niezdolności (por. wyrok z dnia 6 listopada 2008 r., II UK 86/08).

Orzekając w ten sposób Sąd uznał, iż opinia biegłych sądowych, a zwłaszcza biegłej psychiatry, jest rzetelna, a wynikające z niej wnioski logiczne i prawidłowo uzasadnione. Opinia ta nie zawierała braków i wyjaśnia wszystkie okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Wnioskodawczyni w żaden sposób nie podważyła miarodajności powyższej opinii. W toku postępowania wnioskodawczyni działająca przez profesjonalnego pełnomocnika, po złożeniu opinii przez biegłego lekarza psychiatrę oraz po uzupełnieniu opinii przez lekarza biegłego ginekologa, nie składała żadnych innych wniosków dowodowych.

Apelację od powyższego orzeczenia wniósł pełnomocnik powódki.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

1. sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału wskutek naruszenia przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy, a mianowicie:

a) art. 233 § 1 k.p.c. poprzez zaniechanie obowiązku wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału dowodowego i naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów, które wyznaczone są wymaganiami prawa procesowego, doświadczenia życiowego oraz regułami logicznego myślenia, przejawiające się w uznaniu przez Sąd:

- iż, niezdolność ubezpieczonej do pracy do dnia 21 maja 2012 roku oraz od dnia 18 lipca 2012 roku do dnia 30 września 2012 roku była spowodowana taką sama chorobą co spowodowało zaliczenie ich do jednego okresu zasiłkowego, podczas gdy ustawa nakazuje wliczać do okresu zasiłkowego okresy poprzedniej niezdolności do pracy, spowodowanej tą samą chorobą, a przerwa pomiędzy nimi nie przekracza 60 dni,

- iż, niezdolność ubezpieczonej do pracy do dnia 21 maja 2012 roku oraz od dnia 18 lipca 2012 roku do dnia 30 września 2012 roku była spowodowana tą samą chorobą, podczas gdy z opinii biegłego sądowego z zakresu ginekologii i położnictwa Pana J. L. jednoznacznie wynika, iż przyczyną każdej niezdolności do pracy ubezpieczonej była inna choroba,

2. naruszenie prawa materialnego tj. art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa poprzez błędną wykładnię co doprowadziło do nieprawidłowego zastosowania niniejszego przepisu.

Wskazując na powyższe skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie odwołania w całości oraz zasądzenie od organu rentowego na rzecz ubezpieczonej kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego za postępowanie przed Sądem I i II instancji, ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji z pozostawieniem temu Sądowi rozstrzygnięcia o kosztach postępowania za postępowanie odwoławcze.

Na rozprawie apelacyjnej w dniu pełnomocnik organu rentowego wniósł o oddalenie apelacji.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył co następuje.

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd pierwszej instancji wydał trafne orzeczenie, znajdujące oparcie w zebranym w sprawie materiale dowodowym i obowiązujących przepisach prawa.

Spór w niniejszej sprawie dotyczył prawa do zasiłku chorobowego za okres od dnia 18 lipca 2012 roku do dnia 30 września 2012 roku i za dalszy okres nieprzerwanej niezdolności do pracy. Istota sporu sprowadzała się do rozstrzygnięcia zagadnienia, czy niezdolność do pracy wnioskodawczyni w okresie do dnia 21 maja 2012 roku i od dnia 18 lipca 2012 roku do dnia 30 września 2012 roku była spowodowana tą samą chorobą i czy w konsekwencji podlegały one wliczeniu do jednego okresu zasiłkowego na podstawie art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

Celem wyjaśnienia spornej kwestii, Sąd I instancji przeprowadził właściwe postępowanie dowodowe. Dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych, w oparciu o które wysnuł trafne wnioski.

Zgodnie z art. 8 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa ( Dz.U. nr 60 poz. 636 z 1999r. ze zmianami) zasiłek chorobowy przysługuje przez okres trwania niezdolności do pracy z powodu choroby lub niemożności wykonywania pracy z przyczyn określonych w art. 6 ust. 2 - nie dłużej jednak niż przez 182 dni. Do okresu, o którym mowa w art. 8, zwanego dalej "okresem zasiłkowym", wlicza się wszystkie okresy nieprzerwanej niezdolności do pracy, jak również okresy niemożności wykonywania pracy z przyczyn określonych w art. 6 ust. 2. Do okresu zasiłkowego wlicza się okresy poprzedniej niezdolności do pracy, spowodowanej tą samą chorobą, jeżeli przerwa pomiędzy ustaniem poprzedniej a powstaniem ponownej niezdolności do pracy nie przekraczała 60 dni (art.9 Ustawy).

Art. 233 § 1 kpc. stanowi, iż Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów, według własnego przekonania na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału.

Zgodnie z zaś z treścią art. 278 § 1 kpc. dopuszczenie dowodu z opinii biegłego następuje w wypadkach gdy dla rozstrzygnięcia sprawy wymagane są wiadomości „specjalne”. Dopuszczenie dowodu z opinii biegłego następuje więc wówczas, gdy dla rozstrzygnięcia sprawy potrzebne są wiadomości, wykraczająca poza zakres wiadomości przeciętnej osoby posiadającej ogólne wykształcenie. Wobec tego biegłym może być jedynie osoba, która posiada wskazane wiadomości potrzebne do wydania opinii i daje rękojmię należytego wykonania czynności biegłego.

W ramach przyznanej swobody w ocenie dowodów – art. 233 kpc, Sąd I instancji powinien zbadać wiarygodność i moc dowodu z opinii biegłego sądowego dokonując oceny tego dowodu według własnego przekonania i na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. (wyrok SN z 2003-10-30 IV CK 138/02 L.). Niemniej jednak polemika z opinią biegłego nie uzasadnia zarzutu naruszenia art. 233 § 1 kpc (wyrok SN z 2002-01-09 II UKN 708/00 L.). Dla obalenia twierdzeń biegłego specjalisty nie wystarcza bowiem przeświadczenie strony, iż fakty wyglądają inaczej, lecz koniecznym jest również rzeczowe wykazanie, iż wystawiona przez biegłego opinia jest niespójna bądź merytorycznie błędna.

Dowód z opinii biegłych jest przeprowadzony prawidłowo, jeżeli sądy uzyskały od biegłych wiadomości specjalne niezbędne do merytorycznego i prawidłowego orzekania, a tylko brak w opinii fachowego uzasadnienia wniosków końcowych, uniemożliwia prawidłową ocenę jej mocy dowodowej (wyrok SN z 2000-06-30 II UKN 617/99 OSNAPiUS 2002/1/26).

W ocenie Sadu Okręgowego na gruncie rozpoznawanej sprawy strona apelująca powołując się na opinie biegłego lekarza psychiatry E. W. (której na etapie postępowania pierwszoinstancyjnego nie kwestionowała), wskazującą iż niezdolność wnioskodawczyni do pracy w okresie do dnia 21 maja 2012r. i od dnia 18 lipca 2012r. była spowodowana taką samą chorobą, tj. zaburzeniami adaptacyjnymi o obrazie zaburzeń depresyjnych, błędnie wywodzi, iż pojęcie takiej samej choroby nie jest tożsame z pojęciem tej samej choroby, o którym mowa w powoływanym art. 9 ust. 2 ustawy zasiłkowej.

Zdaniem Sądu II instancji wywody w tej materii są zabiegiem zbyt daleko idącym nastawionym na próbę obrony stanowiska procesowego strony powodowej.

Podkreślenia wymaga, że z opinii biegłej wynika w sposób jednoznaczny, iż schorzenia wnioskodawczyni w spornych okresach były tożsame. Biegła wyraźnie stwierdziła, że po zakończeniu pobierania świadczenia rehabilitacyjnego wnioskodawczyni odzyskała zdolność do pracy, a kolejny epizod choroby został wywołany nowym czynnikiem zewnętrznym. Tym samym nie sposób twierdzić w oparciu o powyższe, iż sporne okresy niezdolności do pracy nie były spowodowane tą samą lecz taką samą chorobą.

Istotnie Sąd Okręgowy zauważa różnicę pojęć „ta sama choroba„ (identyczny z obiektem o którym mowa) i „taka sama choroba” (identyczny o tych samych właściwościach, choć nie koniecznie taki sam) wynikającą ze słownikowego znaczenia wskazanego związku wyrazów. Niemniej jednak tak daleko idące rozróżnienie nie jest uprawnione na gruncie cytowanego art. 9 ust. 2 ustawy zasiłkowej. Jak słusznie zauważył, już Sąd I instancji, w wyroku z dnia 6 listopada 2008 r., II UK 86/08 Sąd Najwyższy podniósł, iż pojęcia "ta sama choroba", użytego w art. 9 ust. 1 i 2 ww. ustawy nie należy odnosić do tych samych numerów statystycznych, zgodnych z Międzynarodową Klasyfikacją Chorób i Problemów Zdrowotnych (...)10, gdyż nie chodzi o identyczne objawy odpowiadające numerom statystycznym, lecz o opis stanu klinicznego konkretnego układu lub narządu, który - choć daje różne objawy, podpadające pod różne numery statystyczne - wciąż stanowi tę samą chorobę, skoro dotyczy tego samego narządu lub układu. Wobec tego wywodzenie w oparciu o okoliczność, iż schorzenia wnioskodawczyni nie wywołał ten sam czynnik, iż de facto nie była to jedna choroba, nie znajduje zatem uzasadnienia. Jak wskazano powyżej, biegła bezsprzecznie potwierdziła, iż w obu spornych okresach wnioskodawczyni cierpiała na zaburzenia adaptacyjne o obrazie zaburzeń depresyjnych. Schorzenie wnioskodawczyni dotyczyło więc tego samego układu. Polemizowanie zatem w tej materii z opinią biegłej i wywodzenie, iż de facto nie było to jedno schorzenie, nie może więc prowadzić do spodziewanych przez skarżącego skutków.

Brak też podstaw do uznania, iż wniosek co do braku tożsamości chorób wnioskodawczyni można wyprowadzić z opinii biegłego z zakresu ginekologii i położnictwa J. L., który wskazał, iż przyczyną każdej niezdolności do pracy ubezpieczonej była inna choroba. Podkreślenia wymaga, iż wskazany biegły w sposób wiążący mógł wypowiadać się co do schorzeń wnioskodawczyni mających podłoże ginekologiczne, nie zaś psychiatryczne. W opinii swej wskazał, iż taką podstawę niezdolności do pracy miało zwolnienie w okresie od 12.06 do 23. 06. 2012 r. pozostałe wywołane były inna chorobą. Dlatego też wywodzenie w oparciu o powyższe, iż każdy z okresów niezdolności do pracy wnioskodawczyni spowodowany był innym schorzeniem nie znajduje usprawiedliwienia w treści wskazanej opinii.

Reasumując, Sąd Rejonowy dokonując prawidłowej oceny zgromadzonych w sprawie dowodów (art. 233 § 1 kpc) z poszanowaniem zasad wykładni prawa materialnego (w szczególności - art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa), prawidłowo uznał iż, wnioskodawczyni w dniu 18 lipca 2012 r. stała się niezdolna do pracy przed upływem 60 dni od ustania poprzedniej niezdolności w dniu 21 maja 2012 r., przy czym obydwie te niezdolności do pracy spowodowane były tą samą chorobą i w związku z tym podlegały wliczeniu do jednego okresu zasiłkowego. W konsekwencji wnioskodawczyni nie przysługiwało sporne świadczenie.

Oceny tej nie zmienia fakt, iż okresy wskazanych niezdolności przerwane były zwolnieniem lekarskim za okres od 12.06 do 23.06. 2012 r. wydanym z innych przyczyn (schorzenia ginekologiczne). Z treści art. 9 ust. 2 przytaczanej ustawy nie wynika bowiem, iż do okresu zasiłkowego winien zostać wliczony jedynie ostatni okres niezdolności do pracy spowodowany tą samą chorobą lecz wszystkie okresy niezdolności do pracy spowodowane tą samą chorobą, jeśli przerwa pomiędzy ustaniem poprzedniej a powstaniem ponownej nie przekraczała 60 dni. (por. powoływany już wyrok SN 06-11-2008 II UK 86/08 LEX nr 566009).

Brak też podstaw do przyznania spornego świadczenia wnioskodawczyni z uwagi na zasady współżycia społecznego i jej sytuację życiową. Podkreślić należy, że przepisy prawa ubezpieczeń społecznych mają charakter bezwzględnie obowiązujący, w związku z tym wykluczoną jest ich rozszerzająca interpretacja choćby z uwzględnieniem powyższych zasad. Takie ukształtowanie treści stosunków ubezpieczeń społecznych oznacza bowiem konieczność ich ścisłego stosowania. (por. wyrok Sądu Najwyższego 1998-12-15, II UKN 379/98 O.: OSNAPiUS rok 2000, Nr 3, poz. 125). Niedopuszczalnym jest zatem orzekanie o prawie do świadczeń, w tym o zasiłku chorobowym, z pominięciem wyraźnie zakreślonych przez ustawodawcę regulacji. Wobec powyższego, żądanie wnioskodawczyni przyznania jej zasiłku chorobowego z uwagi na te właśnie okoliczności nie mogło zostać uwzględnione.

Wyrok Sądu I instancji odpowiada zatem prawu.

Biorącą powyższe pod uwagę, na mocy art. 385 KPC, Sąd Okręgowy oddalił, apelację wnioskodawczyni jako bezzasadną.