Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 kwietnia 2014 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 14 kwietnia 2014 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie sprawy z powództwa G. S.

przeciwko A. B. , P. B.

o wydanie nieruchomości

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim

z dnia 17 grudnia 2013 roku, sygn. akt I C 62/13

oddala apelację.

Sygn. akt II Ca 180/14

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim oddalił powództwo G. S. w sprawie o wydanie nieruchomości i orzekł o kosztach postępowania na zasadzie określonej w art. 98 § 3 kpc.

Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły następujące ustalenia faktyczne i zarazem rozważania Sądu Rejonowego:

Prawomocnym postanowieniem z dnia 20 października 2006 r., wydanym w sprawie sygn.akt INs 403/05, Sąd Rejonowy w Tomaszowie Maz. ustalił granicę między nieruchomościami położonymi w T. (...)przy ulicy (...), z których jedna zapisana jest w księdze wieczystej tegoż Sądu Kw nr (...)na A.i P.małżonków B.- działka nr (...), o powierzchni 0,0852 ha, a druga zapisana jest w księdze wieczystej Kw nr (...)na E. Ł., K. S.i G. S.( po 1/3 części) - działka nr (...), o powierzchni 0,0320 ha, według linii czerwonej zaznaczonej na mapie sporządzonej przez geodetę uprawnionego U. B. (1)w dniu 30 sierpnia 2004r.

Postanowienie o rozgraniczeniu zostało wykonane przez Komornika Sądowego Rewiru I przy Sądzie Rejonowym w Tomaszowie Maz - G. G., w dniu 14 czerwca 2007 r., w sprawie Km 457/07, z udziałem geodety U. B., zgodnie z wydanym tytułem wykonawczym, a postępowanie egzekucyjne prowadzone w tejże sprawie zostało zakończone postanowieniem z dnia 22 czerwca 2007 r.

W dniu 27 czerwca 2012 r. G. S.wystąpił do Sądu Rejonowego w Tomaszowie Maz. ze skargą o wznowienie postępowania w sprawie sygn. akt I Ns 403/05.

Wobec cofnięcia skargi o wznowienie postępowania w dniu 8 stycznia 2013 r. postępowanie w sprawie sygn. akt I Ns 610/12 zostało umorzone postanowieniem z dnia 10 stycznia 2013 r.

Nieprawomocnym postanowieniem dnia 4 marca 2009 r., wydanym w sprawie sygn. akt I Ns 257/07, Sąd Rejonowy w Tomaszowie Maz. ustanowił na nieruchomości położonej w T. (...)przy ulicy (...), oznaczonej numerem działki (...), stanowiącej własność A.i P.małżonków B., służebność gruntową, polegającą na prawie przechodu i przejazdu pasem gruntu o szerokości 1,8 metra i na długości 34 metrów, w części północnej działki nr (...), wzdłuż oraz przy granicy z działką oznaczoną numerem (...), na rzecz każdoczesnego właściciela nieruchomości położonej przy ulicy (...), oznaczonej numerem działki (...), stanowiącej współwłasność w równych częściach G. S., K. S.i E. Ł., która to służebność drogi koniecznej oznaczona została kolorem czerwonym na mapie sporządzonej przez biegłego geodetę U. B. (1), ustanowił również na nieruchomości oznaczonej numerem działki (...)służebność gruntową, polegającą na prawie korzystania z gruntu, o powierzchni 42 m. kw., przed i pod budynkiem garażu usytuowanego w części północno - wschodniej działki nr (...), przy granicy z działką numer (...), na rzecz każdoczesnego właściciela działki nr (...), która to służebność oznaczona została kolorem niebieskim na mapie sporządzonej przez wymienionego biegłego geodetę, a zarazem zobowiązał małżonków B.do przestawienia ogrodzenia posadowionego na granicy nieruchomości w miejsce linii przerywanej, biegnącej na odcinku 34 metrów równolegle w odległości 1,8 metra na południe od granicy prawnej nieruchomości a następnie w linii prostej w kierunku południowo -wschodnim do narożnika garażu, przedstawionej na mapie sporządzonej przez biegłą U. B., na koszt G. S., K. S.i E. Ł., a ponadto do zniwelowania terenu części działki nr (...), na wskazanym w orzeczeniu obszarze, na koszt małżonków B..

Postanowienie to zostało w całości zmienione postanowieniem Sądu Okręgowego w Piotrkowie Tryb. z dnia 18 czerwca 2009 r., sygn. akt II Ca 311/09, który to Sąd oddalił wniosek G. S., K. S. i E. Ł. o ustanowienie drogi koniecznej oraz o ustanowienie służebności gruntowej.

W ocenie Sądu Rejonowego aktualny stan posiadania obu sąsiadujących ze sobą nieruchomości jest zgodny z dokonanym rozgraniczeniem. Linia graniczna przebiega wzdłuż istniejącego betonowego ogrodzenia, postawionego w toku postępowania egzekucyjnego w sprawie Km 457/07, i rozdzielającego, także i na gruncie, nieruchomość G. S. od nieruchomości małżonków B..

Sąd Rejonowy zważył, że zgodnie z art. 222 par. 1 k.c. właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.

Powód nie wykazał, by pozwani władali częścią jego nieruchomości, oznaczonej numerem działki (...), o powierzchni 320 m. kw., położonej przy ulicy (...)w T. (...)Nieruchomość ta stanowiła niegdyś współwłasność rodzeństwa: G. S., K. S.i E. Ł., w częściach równych, których poprzednikami prawnymi byli ich rodzice : Z.i P. S.. Uzyskali oni tytuł własności do przedmiotowej nieruchomości przez zasiedzenie z dniem 1 stycznia 1978 r., z mocy postanowienia tutejszego Sądu z dnia 25 maja 1999 r., w sprawie sygn. akt I Ns 125/99. Nieruchomość ta odpowiada dawnej działce nr (...)z majątku W.ks. hip. Nr (...), o powierzchni 0,04 ha, dla której prowadzona jest w Sądzie Rejonowym w Tomaszowie Maz. księga wieczysta Kw nr (...), w której jako właścicielka figuruje Z. S.z mocy orzeczenia Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w O.z dnia 11 czerwca 1957 r.

Nieruchomość ta graniczy z nieruchomością pozwanych, położoną przy ulicy (...), oznaczoną numerem działki (...), o powierzchni 852 m. kw.

Granica pomiędzy nieruchomościami stanowiącymi własność stron procesu została ustalona w postępowaniu o rozgraniczenie, w sprawie sygn. akt I Ns 403/05, według stanu prawnego wynikającego z tytułów własności, pokrywającego się z aktualnym stanem z ewidencji gruntów, a orzeczenie rozgraniczeniowe zostało wykonane w drodze egzekucji. Obecny stan posiadania przez strony obu nieruchomości jest zgodny z dokonanym rozgraniczeniem. Sporny pas gruntu znajduje się w zagrodzeniu działki pozwanych i przylega do ich betonowego płotu.

Zgłoszony przez powoda zarzut zasiedzenia przygranicznego pasa gruntu - po wnikliwej analizie stanu prawnego i faktycznego, dokonanej w tymże postępowaniu - nie został przez Sąd Rejonowy uwzględniony.

W ocenie Sądu Rejonowego nie ulegało wątpliwości, że wniesione przez powoda powództwo windykacyjne zmierzało do wzruszenia prawomocnego postanowienia wydanego w sprawie o rozgraniczenie, wbrew zgromadzonym w nim dowodom i treści art. 365 par. 1 i art. 366 k.p.c, z których wynika, że orzeczenie prawomocne wiąże m.in. strony, sąd, który je wydał a także inne sądy, i ma powagę rzeczy osądzonej co do tego, co w związku z podstawą sporu stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia pomiędzy tymi samymi stronami. Analogicznie, powództwo to zmierzało również do wzruszenia prawomocnego postanowienia Sądu, wydanego w sprawie o zasiedzenie, sygn. akt I Ns 125/99.

Wobec powyższego powództwo podlegało oddaleniu przez Sąd Rejonowy jako niezasadne. Niezasadne jest również przesłankowe ustalenie granicy nieruchomości na potrzeby procesu windykacyjnego, skoro już uprzednio została ona ustalona w postępowaniu sądowym, we właściwym dla siebie trybie ( nieprocesowym). O kosztach postępowania Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 98 par. 3 k.p.c, przy przyjęciu zasady odpowiedzialności za wynik procesu.

Apelację od powyższego wyroku złożył powód zarzucając:

- obrazę prawa materialnego tj. art. 145 § 1 i § 2 k.c. polegającej na błędnej wykładni tego przepisu poprzez uznanie, że sytuacja nie kwalifikuje się do żądania ustanowienia służebności drogi koniecznej, ponieważ ma do niej odpowiedni dostęp, a także niekorzystnej interpretacji pojęcia „najmniejsze obciążenie gruntów", sprzecznej z opinią biegłego zawartą w aktach sprawy, a także zasadami doświadczenia życiowego;

- naruszenia przepisów postępowania tj. art. 233 kpc, które miało istotny wpływ na wyniki postępowań, a polegające na:

- oddaleniu jako pozbawiony znaczenia dla sprawy wniosku dowodowego złożonego przez pełnomocnika powoda dotyczącego zobowiązania pozwanych do złożenia mapy obu spornych nieruchomości, pozostającej w zasobach Starostwa Powiatowego w T., wykonanej w dniu 23 czerwca 1974 roku (nr mapy (...) (...)) na nazwisko M.i J. T..

- niezgodności wyroku sądowego z wypisem z księgi wieczystej z dnia 09 marca 2007 roku nr (...).

W oparciu o powyższe zarzuty wniósł o:

uchylenie w całości zaskarżonego postanowienia Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania,

ewentualnie uchylenie w całości zaskarżonego postanowienia i orzeczenie co do istoty sprawy poprzez uwzględnienie wniosku o ustanowienie służebności drogi koniecznej

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

apelacja nie jest zasadna.

W pierwszej kolejności odnieść się należy do zmodyfikowanej przez powoda podstawy prawnej roszczenia przedstawionego w apelacji i w takim kształcie ostatecznie popieranej na rozprawie przed Sądem Okręgowym.

Powód, reprezentowany w sprawie przez fachowego pełnomocnika w pozwie domagał się wydania pasa gruntu i ustalenia spornej granicy nieruchomości, o kwalifikowało jego roszczenie z podstawy określonej w art. 222 § 1 kc.. W pozwie przytoczył stan faktyczny, na którym oparł żądanie i z którego wywiódł swoje uprawnienie do żądania wydania pasa gruntu i ustalenia granicy spornej nieruchomości. Tym samym uczynił zadość obowiązkowi płynącemu z art.187§1 k.p.c. Wskazać należy, że statuowany przez to unormowanie obowiązek dokładnego określenia żądania oraz wskazania uzasadniających je okoliczności faktycznych ma dla przebiegu procesu znaczenie podstawowe. W ten sposób zostają bowiem wytyczone granice rozpoznania sprawy i granice orzekania. Nadto granice te muszą być respektowane przez sąd rozpoznający apelację w tym sensie, że przedmiotem jego rozpoznania może być na szczeblu apelacyjnym tylko roszczenie rozpoznane uprzednio przez sąd I instancji. Wskazując w uzupełnieniu apelacji nową, alternatywną podstawę prawną roszczenia art. 145§1 i 2 kc, powód zmierza zatem do niedopuszczalnej przed sądem II instancji zmiany powództwa (art. 383 k.p.c.). Powyższe potwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 19 listopada 1998 roku, III CKN 32/98 (OSNC 1999/5/96), którego teza brzmi: „przytoczenie w apelacji przepisów prawa materialnego wskazujących na inny stan faktyczny niż ten, na którym zostało oparte żądanie pozwu, stanowi – niedopuszczalną w postępowaniu apelacyjnym – zmianę powództwa”.

A skoro zmiana powództwa w sposób określony w apelacji jest niedopuszczalna, to Sąd Okręgowy – z uwagi na dyspozycję art. 383 kpc- związany jest zakazem badania takiego roszczenia pod kątem merytorycznych podstaw.

Odnosząc się zaś do pozostałych zarzutów apelacji stwierdzić należy, iż Sąd Rejonowy rozpoznał sprawę w sposób wnikliwy, poddając zgromadzony materiał dowodowy wszechstronnej ocenie odpowiadającej wymogom jakie stawiają jej przepisy art. 233 § 1 i 328 § 2 k.p.c. Ta prawidłowa ocena dowodów doprowadziła Sąd I instancji do poczynienia trafnych ustaleń faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia, które to Sąd Okręgowy w całości podziela.

Z prawidłowych natomiast ustaleń Sąd I instancji wyprowadził słuszne wnioski i w zakresie oceny zasadności przedmiotowego powództwa zaś rozważania prawne tegoż Sądu zasługują na aprobatę Sądu II instancji, skutkiem czego zaskarżony wyrok odpowiada wskazanemu w jego uzasadnieniu prawu materialnemu. Sąd Okręgowy podziela wnioski Sądu Rejonowego, że wniesione powództwo zmierza do wzruszenia prawomocnego postanowienia rozgraniczenia nieruchomości powoda i pozwanych. Z tych względów Sąd Rejonowy zasadnie oddalił wnioski dowodowe powoda, jako niemające istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia (art. 227 kpc). Brak jest bowiem powodów dla których należałoby ponownie badać przebieg granicy nieruchomości stron w oparciu o wnioskowaną mapę nieruchomości z dnia 23 czerwca 1974r., skoro jak wyżej wskazano postanowienie rozgraniczające obie nieruchomości jest prawomocne.

Dlatego też mając na uwadze powyższe rozważania należało oddalić apelację powoda jako nieuzasadnioną na podstawie art. 385 k.p.c.