Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 maja 2014 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 12 maja 2014 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie sprawy z powództwa małoletniego J. H. reprezentowanego przez przedstawicielkę ustawową U. N.

przeciwko N. H.

o podwyższenie alimentów

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Opocznie z dnia 21 stycznia 2014 roku,

sygn. akt III RC 120/13

1.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie pierwszym i drugim sentencji w ten sposób, że zasądzone od pozwanego na rzecz małoletniego powoda alimenty w kwocie po 700 złotych miesięcznie podwyższa do kwoty po 800 (osiemset) złotych miesięcznie a w pozostałej części apelację oddala;

2.  znosi między stronami koszty procesu za instancję odwoławczą.

Na oryginale właściwe podpisy

Sygn. akt II Ca 223/14

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 21 stycznia 2014 roku Sąd Rejonowy w Opocznie po rozpoznaniu sprawy z powództwa małoletniego J. H. reprezentowanego przez przedstawicielkę ustawową matkę U. N. przeciwko N. H. o podwyższenie alimentów:

1. podwyższył świadczenia alimentacyjne od pozwanego N. H. określone wyrokiem Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 23 listopada 2006 roku w sprawie oznaczonej sygnaturą akt IC 66/06 na rzecz jego małoletniego syna J. H., z kwoty po 350,00 złotych miesięcznie do kwoty po 700,00 złotych miesięcznie, płatne z góry w terminie do dnia 10-go każdego miesiąca do rąk przedstawicielki ustawowej małoletniego matki U. N., z ustawowymi obowiązującymi odsetkami na wypadek zwłoki w płatności którejkolwiek z rat poczynając od dnia 18 czerwca 2013 roku,

2. w pozostałej części powództwo oddalił,

3. nakazał ściągnąć od pozwanego N. H. na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Opocznie tytułem nieuiszczonej opłaty sądowej kwotę 210,00 złotych oraz 6,00 złotych za odpis orzeczenia z klauzulą wykonalności,

4. koszty postępowania między stronami wzajemnie zniósł,

5. wyrokowi w punkcie 1-szym nadał rygor natychmiastowej wykonalności.

Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły przytoczone poniżej ustalenia i rozważania Sądu Rejonowego.

Związek małżeński rodziców małoletniego powoda J. H.- U. N.i N. H.został rozwiązany przez rozwód. Z małżeństwa tego posiadali jedno dziecko, a to syna J.liczącego aktualnie 12 lat. W wyroku rozwodowym alimenty na rzecz J. H.określone zostały na kwotę po 350,00 złotych miesięcznie. Wówczas małoletni miał 4 lata i uczęszczał do przedszkola. U. N.pracowała w spółce (...)z wynagrodzeniem miesięcznym netto średnio 1000,00 zł i pobierała zasiłek rodzinny na syna. Mieszkała w mieszkaniu ponosząc koszty jego utrzymania w wysokości około 670,00 zł miesięcznie. Pozwany wyjechał wówczas do pracy za granicę i nie była znana wysokość jego dochodów i kosztów utrzymania. Przed wyjazdem za granicę pracował otrzymując wynagrodzeniem na najniższym poziomie.

Obecnie małoletni J. H. ma 12 lat i jest uczniem V klasy szkoły podstawowej. Jest zdrowy, rozwija się prawidłowo. Ma wadę zgryzu, leczoną u ortodonty w T. i dlatego od 2009 roku nosi aparat ortodontyczny, którego koszt zakupu wynosi 450,00 zł. Comiesięczne wizyty u ortodonty kosztują łącznie z kosztem dojazdu 120,00 zł.

U. N. opłaca synowi: obiady w szkole po około 70,00 zł miesięcznie, składkę na radę rodziców – 70,00 zł, comiesięczne składki w szkole wynoszą 10,00 zł, coroczny wyjazd na tzw. „zieloną szkołę" - około 500,00zł, wycieczki semestralne – 70,00 – 80,00 zł. Wyprawka szkolna plus strój na zajęcia w-f kosztują około 650,00 zł.

Małoletni J. uczęszcza na zajęcia do szkoły językowej, ucząc się języka hiszpańskiego. Opłata wynosi 110,00 zł miesięcznie. Ponadto korzysta z dodatkowych lekcji języka angielskiego, co kosztuje miesięcznie 150,00 zł. Chodzi na pływalnię miejską, za którą opłata wynosi około 30,00 zł miesięcznie. Za telefon komórkowy małoletniego U. N. płaci 30,00 – 40,00 zł miesięcznie. Koszt wyżywienia małoletniego J. wynosi około 250,00 zł miesięcznie, a koszt sezonowej wymiany odzieży około 500,00 zł.

Poza alimentami małoletni J. nie otrzymuje od ojca żadnych innych pieniędzy ani prezentów. Pozwany nie utrzymuje z synem kontaktów. Jest pozbawiony władzy rodzicielskiej.

U. N. jest mężatką. Z małżeństwa posiada córkę w wieku 4 lat. Mieszka z mężem i dziećmi w bloku, w mieszkaniu będącym własnością jej rodziców. Opłaca czynsz za mieszkanie w wysokości 470,00 zł miesięcznie, należność za energię elektryczną około 260,00 zł co dwa miesiące, za gaz – 55,00 zł co dwa miesiące oraz za TV i Internet – 96,00 zł miesięcznie.

W 2013 roku U. N. wyjechała z rodziną na urlop do K., co kosztowało około 3.000,00 zł.

U. N. pracuje w firmie handlowej w O. jako księgowa, z wynagrodzeniem miesięcznym netto około 1740,00 zł. Nie ma innych dochodów. Jej mąż prowadzi działalność gospodarczą w postaci sprzedaży internetowej, uzyskując miesięcznie dochód netto w wysokości około 3.000,00 zł. U. N. nie pobiera zasiłku rodzinnego. Nie posiada majątku. Nie ma innych źródeł dochodu. Spłaca raty kredytu zaciągniętego przez rodziców na zakup mieszkania dla niej, w kwocie po 1000,00 zł miesięcznie.

Pozwany N. H. ma 37 lat. Od 2004 roku nieprzerwanie mieszka i pracuje w Wielkiej Brytanii. Jest żonaty. Z małżeństwa ma córkę Nicole w wieku 16 miesięcy, której koszt utrzymania określił na 322 funty miesięcznie. Obecnie żona pozwanego nie pracuje, jest w ciąży. N. H. pracuje na umowę o pracę ze stawką godzinową 10 funtów. Pozwany pracuje 40 godzin tygodniowo uzyskując wynagrodzenie w kwocie netto od 1.320 do 1.350 funtów miesięcznie. Pobiera zasiłki rodzinne w kwocie 130 funtów miesięcznie. Wcześniej pozwany pracował na kontraktach, które dawały mu niższe wynagrodzenie. Pozwany z rodziną mieszka w wynajętym mieszkaniu. Koszt najmu i opłat eksploatacyjnych wynosi około 700 funtów miesięcznie. N. H. posiada samochód O. (...) zakupiony na początku 2013 roku za 9.200 funtów. Miesięczny koszt utrzymania tego samochodu wynosi 200 funtów.

Pozwany przyjeżdża do Polski co półtora roku. Aby zaoszczędzić na kosztach przelewu, alimenty należne na rzecz syna J. przesyła kwartalnie na konto swojej matki, która co miesiąc dokonuje przelewu alimentów na konto U. N..

W dacie orzekania rozwodu pozwany pracował w Wielkiej Brytanii, ale w mniejszym, niż obecnie zakresie godzinowym i za wynagrodzeniem w wysokości 5 funtów za godzinę.

Sąd Rejonowy zważył, iż powództwo jest częściowo zasadne.

W myśl art. 133 § 1 k.r.io. rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie. Zgodnie zaś z art. 135 § 1 k.r.i.o zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego, przy czym zmiany ustalonej w myśl tej zasady wysokości alimentów można żądać w razie zmiany stosunków po którejkolwiek ze stron ( art. 138 k.r.i.o ).

Przez usprawiedliwione potrzeby uprawnionego rozumieć należy takie potrzeby, których zaspokojenie zapewni mu odpowiedni do jego wieku i uzdolnień, prawidłowy rozwój fizyczny i duchowy.

Zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.

Współzależność między usprawiedliwionymi potrzebami uprawnionego a zarobkowymi i majątkowymi możliwościami zobowiązanego do alimentacji wyraża się w tym, że usprawiedliwione potrzeby uprawnionego powinny być zaspokojone w takim zakresie, w jakim pozwalają na to możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego.

Poprzez pojęcie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego należy rozumieć nie tylko potrzeby materialne, tj. potrzeby w zakresie wyżywienia, ubrania, mieszkania, leczenia, ale również potrzeby niematerialne, albowiem te dwa rodzaje potrzeb są ze sobą sprzężone i tylko łączne ich zaspokojenie zapewnia godziwą egzystencję.

Pojęcie „możliwości zarobkowe i majątkowe" to nie tylko zarobki i dochody, które rzeczywiście są uzyskiwane przez zobowiązanego, lecz zarobki i dochody, które osoba zobowiązana może i powinna uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności, a więc zarobki i dochody możliwe do osiągnięcia.

Przez zmianę stosunków należy rozumieć zwłaszcza istotne zwiększenie się usprawiedliwionych potrzeb osoby uprawnionej do alimentacji.

Obowiązek alimentacyjny pozwanego N. H. wobec jego małoletniego syna J. ostatni raz określony był w listopadzie 2006 r. na kwotę po 350,00 złotych miesięcznie. Wówczas małoletni J. miał 4 lata i uczęszczał do przedszkola Od tego czasu istotnemu zwiększeniu uległ zakres usprawiedliwionych potrzeb małoletniego powoda, który obecnie ma 12 lat i uczęszcza do szkoły podstawowej.

A zatem w przedmiotowej sprawie należy wziąć pod uwagę potrzeby nastoletniego chłopca, które wymagają sporych już nakładów finansowych. Są to nie tylko standardowe potrzeby, takie jak koszty żywienia, odzieży, środków higienicznych, edukacji i godziwej rozrywki, ale też i koszty związane z leczeniem u ortodonty.

Uwzględniając wiek powoda, fakt uczęszczania do szkoły i stan jego zdrowia, Sąd określił koszty miesięcznego utrzymania małoletniego J. H. na kwotę około 1200,00 złotych. Na kwotę powyższą składają się m.in. udział w kosztach utrzymania mieszkania – 180,00 zł (czynsz i media 730,00 zł na 4 osoby), wyżywienie w kwocie 250,00 zł, obiady w szkole – 70,00zł, odzież i środki higieniczne – 100,00 zł, zajęcia językowe i basen – 290,00 zł, ortodonta – 120,00 zł, telefon komórkowy – 40,00 zł, wyprawka, składki szkolne, wycieczki szkolne i wypoczynek letni, godziwa rozrywka - średnio 150,00 zł miesięcznie.

W ocenie Sądu w tej sytuacji pozwany powinien w większym niż dotychczas stopniu partycypować w kosztach utrzymania małoletniego powoda. Pozwany od 10 lat mieszka i pracuje w Wielkiej Brytanii. Jak sam zeznał początkowo pracował na kontraktach w niepełnym wymiarze czasu pracy z wynagrodzeniem 5 funtów na godzinę. Od kilku lat pozostawał w związku z obecną żoną, z którą ma dziecko w wieku 16 miesięcy. Przed urodzeniem dziecka żona pozwanego pracowała jako sprzątaczka z wynagrodzeniem brutto około 380 funtów miesięcznie ( 16 godzin tygodniowo z wynagrodzeniem 6 funtów za godzinę). Posiadając taki zakres zatrudnienia i sytuację rodzinną N. H. zaoszczędził 8.000 funtów, które w 2013 roku przeznaczył na zakup samochodu - O. (...) z 2011 roku. Za samochód zapłacił 9.200 funtów, spłacając przez rok brakującą kwotę 1200 funtów w ratach miesięcznych.

Pozwany pracuje obecnie w wymiarze 40 godzin tygodniowo z wynagrodzeniem 10 funtów za godzinę, uzyskując wynagrodzenie w kwocie netto 1335 funtów średnio miesięcznie. Pobiera ponadto zasiłki rodzinne w kwocie 130 funtów miesięcznie. Pozwany ponosi koszt najmu mieszkania i opłat eksploatacyjnych, które łącznie wynoszą około 700 funtów miesięcznie. Ponadto około 200 funtów miesięcznie wynoszą koszty użytkowania samochodu.

Taki zakres dochodów i kosztów utrzymania rodziny pozwanego N. H. pozwala zdaniem Sądu, na zwiększenie jego obowiązku alimentacyjnego wobec małoletniego syna J. do kwoty po 700 złotych miesięcznie, która to kwota, odpowiadająca niespełna 10 % łącznych miesięcznych dochodów pozwanego, stanowi wkład finansowy w utrzymanie małoletniego powoda adekwatny do sytuacji materialnej pozwanego.

Pozwany N. H. podał, iż miesięczny koszt utrzymania 16 miesięcznej córki Nicoli wynosi 322 funty. Faktem jest, iż są to koszty utrzymania dziecka w Wielkiej Brytanii, ale dziecka w wieku niemowlęcym, które według pozwanego wymaga zakupu 4 mydeł w miesiącu, 1 1 płynu do naczyń miesięcznie, ponad 3 kg proszku do prania miesięcznie, zajęć dodatkowych na basenie za 20 funtów i zabawek za 15 funtów miesięcznie. Nie kwestionując co do zasady konieczności ponoszenia przez pozwanego kosztów utrzymania córki Nicoli, zdaniem sądu, zachodzi potrzeba zmiany wysokości obowiązku alimentacyjnego pozwanego wobec syna J., który ma obecnie 12 lat, uczęszcza do szkoły i zakres jego potrzeb jest znacznie większy niż był w 2006 roku, gdy alimenty były określane po raz ostatni.

Ustalenie zakresu obowiązku alimentacyjnego pozwanego N. H. wobec syna J. na poziomie 700 zł miesięcznie jest także adekwatne do wieku i potrzeb małoletniego powoda.

W ocenie Sądu uwzględnienie dalej idącego powództwa nie znajduje uzasadnienia w materiale dowodowym i ustaleniach dokonanych przez Sąd.

W pozostałym zakresie koszty utrzymania powoda powinien pokryć wkład finansowy jego matki. Zważyć należy, iż wkład finansowy matki powoda jest adekwatny do zakresu jej dochodów i uwzględnia zakres osobistych starań o wychowanie i utrzymanie syna J..

Wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest w stanie samo się utrzymać może bowiem polegać także w całości lub w części na osobistych staraniach o jego utrzymanie lub wychowanie (art. 135 § 2 k.r.i.o).

Uwzględniając powyższe okoliczności i rozważania Sąd orzekł jak w sentencji wyroku, oddalając powództwo ponad kwotę po 700,00 złotych miesięcznie.

Rygor natychmiastowej wykonalności Sąd nadał wyrokowi w części podwyższającej alimenty na podstawie art. 333 § 1 pkt 1 kpc.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 108 § 1 kpc i art. 100 kpc oraz art. 13 i 113 ust.l Ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych z dn. 28 lipca 2005 roku (Dz. U. z 2010 roku Nr 90, poz. 594 z późn. zm.).

W apelacji od wyroku Sądu Rejonowego w Opocznie z dnia 21 stycznia 2014 roku w sprawie III RC 120/13, przedstawicielka ustawowa małoletniego powoda U. N. na podstawie art. 367 §1 k.p.c. zaskarżyła wydane orzeczenie w części dotyczącej wysokości zasądzonych od pozwanego alimentów na rzecz jego małoletniego syna J. H., w całości.

Powołując art. 368 §1 k.p.c. wskazała, iż jej zdaniem błędnie ustalono możliwości finansowe pozwanego, a także stopień przyczyniania się każdego z rodziców do zaspokojenia potrzeb dziecka, bez należytego uwzględnienia osobistych starań powódki w tym zakresie, przy jednoczesnym braku jakiegokolwiek zainteresowania ze strony pozwanego.

Mając powyższe na uwadze wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez ustalenie obowiązku alimentacyjnego powoda względem jego małoletniego syna na poziomie 1.200,00 złotych miesięcznie, z pozostawieniem pozostałych warunków dotyczących płatności i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów procesu za obie instancje.

W odpowiedzi na apelację pozwany N. H. wniósł o oddalenie apelacji w całości i zasądzenie kosztów postępowania, a w tym zastępstwa procesowego w całości.

Argumentował w uzasadnieniu, że w sposób wyczerpujący wykazał w procesie podstawy swoich racji. Sąd pierwszej instancji przyjął jego twierdzenia za wiarygodne, a w tym dotyczące jego statusu majątkowego, uzyskiwanych dochodów i świadczeń oraz kosztów utrzymania rodziny. Dodatkowo przedstawił umowę najmu, zawiadomienie o wysokości podatku lokalowego, skorygowany wymiar zasiłków podatkowych oraz zasiłku wychowawczego.

Prawidłowa ocena zebranego przez Sąd Rejonowy materiału dowodowego nie może być zdominowana przez zakup luksusowego samochodu. Nie stanowi bowiem dowodu na to, że dochody pozwanego muszą być znacznie wyższe.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest częściowo zasadna o ile zarzuca, że zasądzone alimenty zostały ustalone w zbyt niskiej wysokości.

Podzielić należy pogląd Sądu Rejonowego, że koszt utrzymania małoletniego powoda J. H. należy określić na 1.200,00 zł.

Sąd Rejonowy szczegółowo ustalił usprawiedliwione potrzeby małoletniego powoda J. H. oraz możliwości majątkowe i zarobkowe pozwanego N. H..

Skoro matka małoletniego czyni starania o jego wychowanie i utrzymanie, to 2/3 kosztów utrzymania małoletniego powinien ponieść jego ojciec, a stanowi to kwotę 800,00 zł.

Dlatego na podstawie przepisu art. 386 § 1 k.p.c. należało zmienić zaskarżony wyrok i podwyższyć zasądzone alimenty z kwoty po 700,00 zł miesięcznie do kwoty po 800,00 zł miesięcznie.

Zważywszy na wiek 12 lat małoletniego powoda, jego udział w kosztach utrzymania mieszkania – 180,00 zł (czynsz i media 730,00 zł na 4 osoby), wyżywienie w kwocie 250,00 zł, obiady w szkole – 70,00zł, odzież i środki higieniczne – 100,00 zł, zajęcia językowe i basen – 290,00 zł, ortodonta – 120,00 zł, telefon komórkowy – 40,00 zł, wyprawka, składki szkolne, wycieczki szkolne i wypoczynek letni, godziwa rozrywka - średnio 150,00 zł miesięcznie, ustalenie wyższych kosztów jego utrzymania oraz wyższych alimentów jest niecelowe. Wkrótce ukończy gimnazjum i rozpocznie naukę w szkole średniej, a następnie być może rozpocznie studia. Zwiększą się jego usprawiedliwione potrzeby i wówczas rozważy z przedstawicielką ustawową, czy zachodzą warunki do podwyższenia alimentów.

Posiadanie samochodu marki O. (...) świadczy o dobrej sytuacji majątkowej pozwanego N. H., skoro mieszkając w Polsce uzyskiwał najniższe wynagrodzenie. Jednakże należy odnieść ten fakt do warunków życia w Wielkiej Brytanii, a zwłaszcza do panującej tam struktury wydatków. Często to co w Polsce uznawane jest jako luksus, w Wielkiej Brytanii jest koniecznością.

O kosztach sąd orzekł po myśli przepisu art. 100 k.p.c.

Na oryginale właściwe podpisy