Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

28 XII 2012 r. (...) S.A.we W.wniosła do Sądu Okręgowego we Wrocławiu o zasądzenie na jej rzecz od (...) odpis pełny z KRS k.(...)) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W.kwot:

- 51.356,80 zł z tytułu niewykonania zobowiązania wnikającego z § 6.2 umowy najmu z 17 II 2010 r.,

- 57.803,19 zł tytułem naprawienia szkody jaką poniosła przez to, że liczyła na zawarcie przez strony umowy najmu pomieszczeń oraz niewykonania zobowiązania wnikającego z § 6.2 umowy najmu z 17 II 2010 r.

Wniosła także zwrotu kosztów procesu. W piśmie procesowym z 6 VIII 2013 r. przedstawiła wyliczenie i wyjaśnienie co składa się na żądane kwoty odszkodowania. (k.2-258, 395-398)

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. wniosła o oddalenie powództwa i zwrot kosztów procesu. (k.262-287)

Na zarzut pozwanej, postanowieniem wydanym 11 III 2013 r. pod sygn. akt XGC 691/12 Sąd Okręgowy we Wrocławiu stwierdził swoją niewłaściwość i przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Warszawie. (k.288-289)

S ą d ustali ł :

(...) siedzibą we W.jest spółką akcyjną prowadzącą działalność gospodarczą m.in. w zakresie usług księgowych przez biuro (...).pl. (dowód: odpis z KRS k.(...), regulamin k.57-61, zeznania świadków P. K., R. L.i K. T.k.469, zeznania przedstawicieli powódki k.489-493) (...)spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W.została powołana w celu wynajmu i administrowania nieruchomością przy ul. (...)we W.. (bezsporne – tak też odpisy z KRS k.24-29, 504-506)

Rozwiązując równocześnie łączące je wcześniej umowy z 25 III i 17 XI 2008 r. w dniu 17 II 2010 r. strony zawarły umowę najmu lokalu użytkowego o powierzchni 409,22 m ², pomieszczonego na I i II piętrze budynku przy ul. (...) we W.. Czas najmu określono na 6 miesięcy, po których upływie umowa była automatycznie przedłużana na czas nieokreślony z możliwością jej rozwiązania przez każdą ze stron za 3-miesięcznym wypowiedzeniem.

Zgodnie z jej § 6.2, spółka (...), jako wynajmujący zobowiązała się do zapewnienia w lokalu dwóch niezależnych źródeł zasilania w energię elektryczną w terminie 4 miesięcy od dnia zawarcia umowy. Niedopełnienie tego obowiązku uprawniało najemcę do wypowiedzenia najmu z miesięcznym wyprzedzeniem.

Strony nie uzgodniły, która z nich ma ponosić koszty wykonania przyłącza. Zobowiązanie do jego zapewnienia znalazło się w § 6., w którego pkt 1 pozwana zobowiązywała się równocześnie do dostarczenia energii elektrycznej, wody pitnej, odprowadzania ścieków, zapewnienia ogrzewania, sprzątania powierzchni wspólnej i użytkowej oraz wywozu odpadów. Związane z tym koszty pono-sił najemca. (§ 8.) W pkt 4. strony ustaliły natomiast, że wynajmujący ponosi wszelkie obciążenia z tytułu własności lokalu, szczególności podatki i opłaty lokalne. (dowód: umowa z 17 II 2010 r. k.32-39, oferta k.47-48, umowa z 25 III 2008 r. k.43-48, umowa z 17 XI 2008 r. k.49-56) Z dniem 1 IX 2010 r. wynajmowana przez powódkę powierzchnia została powiększona o 23,15 m ² na III piętrze budynku. (dowód: aneks nr (...)k.86-88) Administracją nieruchomości zajmowała się spółka z o.o. (...), a od 1 lipca 2011 r. firma (...). (dowód: informacja k.40)

W trakcie trwania najmu na podstawie umów zawartych w 2008 r. zdarzały się częste awarie i przerwy w dostawie energii elektrycznej do lokalu wynajmowanego przez (...) S.A., negatywnie wpływające na funkcjonowanie spółki. (...) informowana o zastrzeżeniach najemcy do sposobu wykonywania obowiązków przez zarządcę nieruchomości. Właśnie ze względu na te problemy, w umowie zawartej 17 II 2010 r. wynajmujący został zobowiązany do zapewnienia drugiego źródła zasilania w energię elektryczną, a najemca uprawniony do rozwiązania umowy w razie jego braku. Także po 17 II 2010 r. zdarzały się przerwy w dostawie prądu. (dowód: zeznania świadków P. K., R. L.i K. T.k.469, tak też korespondencja listowna i elektroniczna k. 62-85, 183, 184)

2 II 2010 r. administrator nieruchomości zwrócił się do (...) S.A we W. z zapytaniem o warunki uzyskania drugiego niezależnego samoczynnie załączającego się źródła energii elektrycznej do budynku przy ul. (...). Odpowiedź otrzymał 23 II 2010 r., a 1 III 2010 r. złożony został w imieniu wynajmującego wniosek o określenie warunków przyłączenia do sieci elektroenergetycznej o napięciu nie wyższym niż 1 kV. Warunki przyłączenia określono 18 III 2010 r. Wysokość związanej z tym opłaty ustalono wstępnie na 10.125,60 zł. (dowód: korespondencja k.278, 279, wniosek k.280-281, warunki k.282-286) Pozwana nie zawarła jednak umowy o przyłączenie (bezsporne), choć pismem z 21 V 2010 r. powiadomiła najemcę, że to nastąpi. (dowód: pismo k.307) W zastrzeżonym w § 6.2 umowy z 17 II 2010 r. 4-o miesięcznym terminie w lokalu przy ul. (...) nie wykonano dwóch niezależnych źródeł zasilania w energię elektryczną. (bezsporne)

4 X 2010 r. powódka skierowała do wynajmującego pytanie o wykonanie obowiązku zapewnienia dwóch niezależnych źródeł zasilania. Pytania i prośby o wyjaśnienie kwestii przyłącza ponawiała także później, nie uzyskała jednak konkretnej odpowiedzi. (dowód: korespondencja k.185, 186, 187v)

Ze względu na problemy z dostawą energii elektrycznej do lokalu przy ul. (...)we W. (...) zawarła 1 I 2010 r. na czas nieokreślony umowę najmu pomieszczenia serwerowni w budynku przy ul. (...). Czynsz najmu ustalono na 1.200 zł netto miesięcz-nie. (dowód: umowa k.89-93, zeznania świadków P. K., R. L.i K. T.k.469) Powódka płaciła z tego tytułu wynajmującemu (...) spółce z o.o.we W.kwoty:

- po 1.200 zł (w tym VAT 264 zł) w okresie od lipca 2010 r. do marca 2011 r.,

- po 1.231,20 (w tym VAT 283,18 zł) w okresie od kwietnia do lipca 2011 r., łącznie 15.724,80 zł. (dowód: faktury i dowody zapłaty k.94-119, umowa najmu i oświadczenie o wypowiedzeniu na 31 XII 2009 r. k.341-344)

Powódka ponosiła koszty dostępu do sieci Internet w lokalu wynajmowanym na serwerow-nię w łącznej kwocie 34.592 zł. Z tego tytułu została obciążona przez:

- (...) S.A. należnościami w kwotach:

-

po 2.713,28 zł za okres od lipca do grudnia 2010 r.,

-

po 2.735,52 zł za okres od stycznia do lipca 2011 r. (dowód: faktury i dowody zapłaty k.120-148, umowa k.318-324)

- (...) spółkę z o.o. w W. należnościami w kwotach:

-

1230 i 959,40 zł za kwiecień 2011 r.

-

po 1599 zł za maj, czerwiec, lipiec 2011 r. (dowód: faktury i dowody zapłaty k.149-156, umowa k.308-317)

Dostęp do sieci Internet w lokalu przy ul. (...) zapewniali najemcy (...) spółka z o.o. i (...) S.A. (dowód: umowy k.325-338)

Powódka ponosiła także koszty ochrony lokalu serwerowni w wysokości po 80 zł netto miesięcznie: 97,60 zł od lipca do grudnia 2010 r. oraz 98,40 zł od stycznia do lipca 2011 r., łącznie 1.040 zł. (dowód: faktury i dowody zapłaty k.157-182, umowa k.339-340)

Od stycznia 2011 r. strony negocjowały zawarcie umowy najmu na dodatkową powierzchnię 200m ² na III piętrze budynku. Korespondencja prowadzona była z D. Z., a następnie z T. Z., pracownikami wynajmującego, skierowanymi do prowadzenia rozmów. 2 III 2011 r. pierwszy z nich zaproponował warunki nowej umowy, m.in. obniżenie czynszu o 1.000 zł do czasu wykonania zapasowego źródła energii elektrycznej. Powódka wyraziła zgodę na zaproponowane warunki i oczekiwała na przysłanie projektu umowy. W maju zwróciła się w tej sprawie bezpośrednio do zarządu pozwanej spółki, nie uzyskała jednak pozytywnej odpowiedzi. (dowód: korespondencja k.187-191, zeznania świadków T. Z. k.417, D. Z. k.487-488, zeznania przedstawicieli powódki k.489-493) Do zawarcia umowy nie doszło wobec odmowy

7 VI 2011 r. powódka wypowiedziała umowę najmu ze skutkiem na 7 VII 2011 r. ze względu na brak przyłącza i odmowę zwiększenia wynajmowanej powierzchni lokalu o III piętro. (dowód: oświadczenie k.192) Dopiero w odpowiedzi na oświadczenie o wypowiedzeniu umowy, pismem datowanym 22 VI 2011 r. wynajmująca powiadomiła ją o uzyskaniu od (...) S.Awe W. 18 III 2011 r. warunków przyłączenia dwóch awaryjnych linii energetycznych do nieruchomości przy ul. (...). Dokonanie faktycznego przyłączenia uzależniła od poniesienia przez najemcę związanych z tym kosztów. (dowód: pismo k.193-194)

8 VII 2011 r. klucze i inne akcesoria do lokalu zostały złożone do depozytu notarialnego wobec odmowy przejęcia lokalu przez wynajmującego. (dowód: pismo k.200, protokoły i oświadczenia notarialne k.201-211)

Poszukując nowego lokalu, ze względu na krótki czas, powódka skorzystała z usług pośrednika w handlu nieruchomościami, ponosząc w związku z tym koszty w wysokości 12.300 zł (10.000 zł netto). (dowód: zeznania świadka E. W. k.478, faktura i dowód wpłaty k.212, 213, umowa z 30 V 2011 r. k.345-346) W nowo-wynajętym lokalu o powierzchni 612 m ², przy ul. (...) we W. przeprowadziła prace adaptacyjne, ponosząc w związku z tym wydatki w kwotach brutto 6.150, 20.936,38, 5.096,31, 713,40, 3.198, 1.916,83 i 16.236 zł. Koszt przeprowadzki wyniósł 3.700 zł. (dowód: oświadczenie wynajmującego k.347, faktury i dowody zapłaty k.214-228)

Powyższe okoliczności faktyczne ustalone zostały w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy. Złożyły się nań dokumenty i korespondencja elektroniczna, niekwestionowane przez strony co do ich autentyczności. Wynikał z nich fakt zawarcia przez strony umów najmu, ich warunki oraz okoliczności rozwiązania umowy z 17 II 2010 r. Z zeznań świadków P. K., R. L. i K. T., korespondujących z korespondencją elektroniczną, wynikają problemy z dostawami energii elektrycznej do budynku przy ul. (...), ich negatywny wpływ na prowadzenie przez powódkę działalności gospodarczej oraz konieczność zabezpieczenia w postaci wynajmu serwerowni przy ul. (...) we W. i zapewnienia w nim dostępu do sieci Internet, a także ochrony lokalu. Potwierdzają to zeznania przedstawicieli powódki. Dowody te nie mogą jednak stanowić podstawy ustalenia, że koszty w kwocie 51.356,80 zł stanowi szkodę (...) S.A.

W odniesieniu do roszczenia z pkt 2. pozwu, Sąd poczynił ustalenia w oparciu o dowody z dokumentów, zeznania T. Z. i przedstawicieli powódki. Świadek D. Z. i przedstawiciel pozwanej nie wskazali na konkretne działania spółki (...), które pozwoliłyby stwierdzić, że prowadzenie przez nią negocjacji w sprawie zawarcia umowy najmu dodatkowej powierzchni w okresie od marca do maja 2011 r. było zgodne z dobrym obyczajem, a zastrzeżenia powódki nie są uzasadnione. W szczególności nie wykazali oni, że powódce został niezwłocznie i jasno zakomunikowany brak woli pozwanej zawarcia umowy najmu na warunkach proponowanych przez (...) S.A.

I. W odniesieniu do żądania zapłaty kwoty 51.356,80 zł, Sąd zważył:

Zgodnie z przepisem art. 471 k.c., regulującym odpowiedzialność kontraktową, do przyjęcia obowiązku dłużnika zapłaty odszkodowania konieczne jest wykazanie i udowodnienie przez wierzyciela niewykonania lub nienależytego wykonania umowy przez dłużnika, wyrządzenia mu szkody, a także istnienia między nimi adekwatnego związku przyczynowego. (art. 361 § 1 k.c.) Wina jest ujemną oceną zachowania się sprawcy szkody. Jej element obiektywny obejmuje zachowanie się niewłaściwe, niezgodne z prawem przedmiotowym lub zasadami współżycia społecznego (bez-prawność – sprzeczność zachowania z szeroko rozumianym porządkiem prawnym – nakazów i zakazów wynikających z norm prawnych, moralnych, obyczajowych). Element subiektywny polega na umyślności lub niedbalstwie (niedołożeniu należytej staranności). Ujemna ocena postępowania danej osoby w porównaniu do stosowanego wzorca, uznanie za naganną jej decyzję odnoszącą się do podjętego przez nią bezprawnego czynu, uzasadnia przypisanie jej winy. Odpowiedzialność kontraktowa oparta jest na domniemaniu winy dłużnika, który jednak może się bronić, wykazując, że niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania nastąpiło skutkiem okoliczności, za które nie ponosi on odpowiedzialności. Podstawy odpowiedzialności kontraktowej określa art. 472 k.c., zgodnie z którym, jeżeli ze szczególnego przepisu ustawy albo z czynności prawnej nie wynika nic innego dłużnik odpowiedzialny jest za niezachowanie należytej staranności (niedbalstwo).

Adekwatny związek przyczynowy pomiędzy działaniem lub zaniechaniem dłużnika a powstaniem szkody jest konieczną przesłanką odpowiedzialności odszkodowawczej. Zachodzi on tylko wtedy, gdy określone przyczyny normalnie powodują dane skutki. (art. 361 § 1 k.c.) Ustalając, czy istnieje związek przyczynowy sąd bada, czy między kolejnymi faktami zachodzą obiektywne powiązania, czy przyczyna była koniecznym warunkiem wystąpienia skutku, czy bez niej skutek wystąpiłby. Po stwierdzeniu, że takie powiązanie miało miejsce sąd ocenia je pod kątem adekwat-ności, decydując o tym, czy powiązania przyczyny ze skutkiem można traktować jako normalne (typowe, oczekiwane w zwykłej kolejności rzeczy), czy jako będące rezultatem wyjątkowego zbiegu okoliczności. Ocena w tym zakresie opiera się na całokształcie okoliczności sprawy, zasadach doświadczenia życiowego, ewentualnie także wiedzy specjalnej (opinia biegłego).

Naprawienie szkody ma zapewnić całkowitą kompensatę doznanego przez wierzyciela uszczerbku majątkowego w granicach normalnego związku przyczynowego. (art. 361 k.c.) Zasadnicze znaczenie dla stwierdzenia istnienia odpowiedzialności odszkodowawczej ma ustalenie powstania szkody, w rozumieniu różnicy między obecnym jego stanem majątkowym poszkodowa-nego, a stanem jaki zaistniałby, gdyby nie nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę. Szkoda polega na stracie jaką poniósł poszkodowany ( damnum emergens) albo pozbawieniu go korzyści, które mógłby uzyskać gdyby mu szkody nie wyrządzono. ( lucrum cessans) Jej wysokość określa się przy zastoso-waniu metody subiektywnej uwzględniającej wartość naruszonych dóbr z punktu widzenia poszkodowanego. Zgodnie z zasadą art. 6 k.c., udowodnienie szkody i jej wysokości obciąża powoda.

W doktrynie rozbieżnie ocenia się znaczenie elementu woli pokrzywdzonego w definiowa-niu szkody. Nie przedstawiając innych poglądów, Sąd jest przekonany, że w okolicznościach niniejszej sprawy należy uznać, że uszczerbek w dobrach chronionych może być uznany za szkodę tylko wówczas, gdy " poszkodowany doznał go wbrew swojej woli" ( Radwański 2001, s. 83; Z. Radwański, Prawo zobowiązań, Warszawa 1986, s. 76; A. Szpunar, Ustalenie odszkodowania, s. 36; tenże, Odszkodowanie za szkodę majątkową, s. 31-32). (Kodeks cywilny. Komentarz do art. 1-449[10]. Tom I. pod redakcją K.Pietrzykowskiego LEGALIS)

Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy uzasadnia ustalenie, że pozwana spółka nie wykonała zobowiązania wynikającego z § 6.2 umowy z 17 II 2010 r. – zapewnienia w lokalu przy ul. (...) we W. dwóch niezależnych źródeł zasilania w energię elektryczną w terminie 4 miesięcy od dnia zawarcia umowy. Bez względu na to, którą z umawiających się stron obciążały koszty wykonania przyłącza, zapewnienie, o którym mowa w § 6.2. oznacza zawarcie umowy z dostawcą energii elektrycznej do nieruchomości i wykonanie przyłącza, zgodnie z ustalonymi warunkami. Po określeniu warunków przyłączenia do sieci elektro-energetycznej o napięciu nie wyższym niż 1 kV, 18 III 2010 r., pozwana nie zawarła koniecznej umowy. Nie poinformowała także o tym najemcy, nie zażądała od niego pokrycia związanych z tym kosztów. Sąd nie podziela stanowiska pozwanej, że umowę tę powinna była zawrzeć powódka, ponosząc koszty przyłączenia. Nie wynika to w szczególności z wniosku z 1 III 2010 r., ani z informacji (...) S.A. Słuszny jest więc stawiany wynajmującemu zarzut niewykonania obowiązku zapisanego w § 6.2. umowy z 17 II 2010 r. W ocenie Sądu, pozwana nie ponosi jednak w związku z tym odpowiedzialności odszkodowawczej na zasadach określonych w art. 471 k.c.

Powódka nie udowodniła, że koszty wynajmu lokalu przy ul. (...) we W., jego ochrony i dostępu do sieci Internet, poniesione przez nią z jej własnej woli stanowiły szkodę w rozumieniu art. 361 k.c. Powódka wynajmowała ten lokal na podstawie umowy zawartej w styczniu 2010 r., a zatem przed podpisaniem umowy dotyczącej lokalu przy ul. (...). W ocenie Sądu, koszty poniesione w związku z umieszczeniem serwerowni w innej lokalizacji nie wynikały bezpośrednio z niewykonania umowy, ale z decyzji gospodarczej powódki, która akceptowała warunki najmu, które pomimo braku drugiego źródła zasilania, musiały być dla niej korzystne skoro na wypowiedzenie zdecydowała się dopiero 7 VI 2011 r.

(...) S.A. zdecydowała się na zawarcie umowy z 17 II 2010 r., pomimo złych doświadczeń z wynajmu lokali przy ul. (...) na podstawie umów zawartych w 2008 r., choć jak wynika z zeznań świadków P. K., R. L. i K. T. i jej przedstawicieli, problemy z zasilaniem wpływały zdecydowanie niekorzystnie na prowadzenie przez nią działalności gospodarczej. Większość udokumentowanych przypadków przerw w dostawach energii elektrycznej miało miejsce przed 17 II 2010 r. Powódce znany był stan lokalu, decydując się na kontynuację najmu zabezpieczyła swoje interesy w ten sposób, że uzyskała zobo-wiązanie wynajmującego do zapewnienia drugiego źródła zasilania, a na wypadek niewykonania przezeń tego obowiązku, możliwość rozwiązania umowy z krótkim, miesięcznym wyprzedzeniem. Nie korzystając z tego uprawnienia przez prawie rok, pomimo braku drugiego źródła zasilania i informacji o działaniach podejmowanych przez wynajmującego w celu wykonania obowiązku z § 6.2. umowy, powódka z własnej woli ponosiła koszty wynajmu odrębnego lokalu z przeznaczeniem na serwerownię. Co więcej, była zainteresowana zawarciem umowy najmu dodatkowej powierzchni 200 m ². Nie może zatem twierdzić, że szkodą różnica między obecnym jej stanem majątkowym a stanem jaki zaistniałby, gdyby wynajmujący zapewnił drugie źródło zasilania powstała wbrew jej woli. Przeciwnie, ponoszone koszty, wyliczone na łączną kwotę 51.356,80 zł, powstały w okresie od lipca 2010 r. do lipca 2011 r. dlatego, że powódka zdecydowała się wynajmować lokal pomimo stałych problemów z dostawą energii elektrycznej i braku drugiego źródła zasilania.

Powódka nie może zasadnie twierdzić, że szkodą dla niej były wydatki ponoszone z jej własnego wyboru ( venire contra factum proprium nemini licet). Nie ma przy tym dowodu na to, że takie warunki, wynajmu dwóch lokali, były dla powódki korzystne. Gdyby nie miało to miejsca nie-zrozumiałe byłoby kontynuowanie umowy przez prawie rok i ponoszenie większych kosztów, co więcej, negocjowanie zwiększenia wynajmowanej powierzchni w 2011 r. Należy także zauważyć, że powódka zgodziła się na obniżenie czynszu zaledwie o 1.000 zł aż do zapewnienia drugiego źródła energii elektrycznej, podczas gdy ponoszone w związku z wynajmem lokalu przy ul. (...) były kilkakrotnie wyższe.

Wola powódki kontynuacji umowy najmu lokalu przy ul. (...), niewykonania uprawnienia do jej wypowiedzenia już 17 VI 2010 r., a w konsekwencji dobrowolne ponoszenie przez nią kosztów wynajmu, ochrony i dostępu do Internetu do lokalu przy ul. (...) mogłaby także uzasadniać zmniejszenie odszkodowania, ze względu na przyczynienie się powódki do powstania po jej stronie szkody, w rozumieniu art. 362 k.c. Gdyby bowiem uznać za udowodnione, że poniesione koszty wynajmu lokalu (serwerowni) w łącznej kwocie 51.356,80 zł stanowią szkodę, zmniejszając aktywa (...) S.A., to do jej powstania przyczyniła się w przeważającej mierze sama powódka, która nie wykazała istnienia przyczyn wyłączających skorzystanie przez nią z uprawnie-nia do wypowiedzenia umowy. W szczególności nie dowiodła, że nie było możliwe przeniesienie działalności gospodarczej do innego lokalu, albo że jego wynajmowanie byłoby droższe niż lokali przy ul. (...).

II. W odniesieniu do żądania zapłaty kwoty 57.803,19 zł, Sąd zważył:

Przepis art. 72 § 2 k.c. statuuje odpowiedzialność strony, która rozpoczęła lub prowadziła negocjacje z naruszeniem dobrych obyczajów, w szczególności bez zamiaru zawarcia umowy, za szkodę, jaką druga strona poniosła przez to, że liczyła na jej zawarcie. W doktrynie zgodnie podaje się, że przepis ten wprowadza odpowiedzialność o charakterze deliktowym (zob. S. Rudnicki, [w:] S. Dmochowski, S. Rudnicki Komentarz do Kodeksu cywilnego. Księga pierwsza. Część ogólna, Warszawa 2004, s.318; Z. Radwański Negocjacje i porozumienia przedkontraktowe [w:] System Prawa Prywatnego. Prawo cywilne – część ogólna, pod red. Z. Radwańskiego, Warszawa 2008, s.350-351; A. Olejniczak, Z problematyki culpae in contrahendo – uwagi o znaczeniu przepisu art. 72 § 2 kc, [w:] W kręgu teoretycznych i praktycznych aspektów prawoznawstwa: księga jubileuszowa profesora Bronisława Ziemianina pod red. M. Zielińskiego, Poznań 2005, s.132-152). Aby skutecznie dojść roszczenia odszkodowawczego, powód obowiązany jest zatem wykazać, że zachowanie pozwanego naruszyło dobre obyczaje, było zawinione, wyrządziło szkodę w jego majątku, a ponadto, iż istnieje adekwatny związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy zachowaniem pozwanego a powstałą szkodą (art. 415 w zw. z art. 361 k.c.).

Nie ulega przy tym wątpliwości, że kompensacja szkody, w oparciu o art. 72 § 2 k.c., może nastąpić jedynie w zakresie ujemnego (negatywnego) interesu umownego, jej granice wyznacza natomiast interes dodatni. (zob. M. Kaliński, Pojęcie i rodzaje szkody [w:] System Prawa Prywatnego. Prawo zobowiązań – część ogólna, tom 6, pod red. Z. Radwańskiego, Warszawa 2009, s.108-110; M. Pilich, Obowiązek negocjowania w dobrej wierze w polskim prawie cywilnym (uwagi na tle prawno porównawczym, „Przegląd Sądowy” 2006 nr 7/8, s.21-22) Obowiązek naprawienia szkody spowodowanej niedojściem do skutku negocjowanego kontraktu polega na przywróceniu stanu majątkowego, w jakim znajdował się poszkodowany przed rozpoczęciem negocjacji. Ustalenie wysokości szkody następuje według metody dyferencyjnej, przez porównanie stanu majątku poszkodowanego po przeprowadzeniu nieskutecznych rokowań ze stanem, jaki hipotetycznie istniałby, gdyby poszkodowany tych rokowań nie prowadził.

Na podstawie art. 72 § 2 k.c. powódka nie może skutecznie żądać odszkodowania, na które składają się kwoty wynajęcia i przystosowania nowego lokalu oraz przeprowadzki w łącznej kwocie 57.803,19 zł. Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, dokumenty, zeznania świadków D. Z., T. Z. oraz stron uzasadniają przyjęcie, że negocjując zawarcie umowy najmu powierzchni na III piętrze budynku przy ul. (...) we W. pozwana naruszyła dobry obyczaj, polegający na składaniu oświadczeń w istotnych dla prowadzenia negocjacji w sposób konkretny, jasny, zgodnie z prawdą i bez zbędnej zwłoki, przez osoby uprawnione do działania w imieniu przedsiębiorcy. W stosunkach gospodarczych strony zobowiązane były to czynić ze szczególną starannością.

W zaistniałej sytuacji, składanie oferty przez pracownika, a następnie – po jej akceptacji przez drugą stronę – zaniechanie przedstawienia projektu umowy, unikanie kontaktów i złożenie oświadczenia o braku woli zawarcia umowy po prawie 3 miesiącach jest sprzeczne z dobrym obyczajem. Można więc uznać, że pozwana nie dochowała należytej (podwyższonej w tym przypadku) staranności wymaganej od osoby prowadzącej działalność gospodarczą, zgodnie z przepisem art. 355 § 2 k.c., można jej zatem przypisać winę stanowiącą przesłankę odpowie-dzialności deliktowej unormowanej w art. 72 § 2 k.c.

W przekonaniu Sądu brak jest jednak podstaw do uznania, że koszty wynajęcia nowego lokalu, jego przystosowania do potrzeb powódki oraz koszty przeprowadzki stanowią szkodę, do której naprawienia zobowiązana jest pozwana na podstawie art. 72 § 2 k.c. Nie istnieje bowiem adekwatny związek przyczynowy pomiędzy poniesieniem takich kosztów, a sposobem prowadzenia negocjacji przez pozwaną.

(...) S.A. opiera się na założeniu, że negocjacje powinny były zakończyć się podpisaniem umowy najmu powierzchni 200 m ² na III piętrze budynku przy ul. (...) we W.. Tymczasem, pozwana nie miała obowiązku zawarcia w tym zakresie umowy, a powódka musiała się liczyć z tym, że strony nie osiągną porozumienia, tym bardziej, że z ich korespondencji wynika, że sporna była np. kwestia pokrycia kosztów klimatyzacji. Twierdzenie, że pozwana ponosi odpowiedzialność odszkodowawczą w zakresie w jakim konieczne było wynajęcie, przystosowanie nowego lokalu oraz przeprowadzka nie znajduje uzasadnienia w przepisie art. 72 § 2 k.c. Gdyby bowiem, pomimo prowadzenia przez pozwaną negocjacji w zgodzie z dobrym obyczajem, do zawarcia umowy nie doszło powódka musiałaby je ponieść, skoro dla prowadzenia działalności gospodarczej potrzebowała lokalu o powierzchni użytkowej ok. 600 m ². Poszukiwanie większego od zajmowanego na podstawie umowy z 17 II 2010 r. lokalu poprzez pośrednika w handlu nieruchomościami jest przyjętą praktyką rynkową i, poza zapewnieniami przedstawicieli powódki, brak dowodu na to, że nie ponosiłaby ona takich kosztów gdyby pozwana negocjowała umowę zgodnie z dobrym obyczajem.

W przekonaniu Sądu, powódka nie dość konsekwentnie chroniła przy tym własne interesy gospodarcze, mając świadomość, że negocjuje z partnerem, co do którego sposobu wykonywania poprzednich umów miała istotne zastrzeżenia, nie żądała złożenia stanowczego oświadczenia przez osoby uprawione do reprezentowania spółki (...) w wyznaczonym terminie, z zastrzeżeniem, że po jego bezskutecznym upływie będzie zwolniona z ewentualnych zobowiązań.
I w tym przypadku wydatki poniesione przez (...) S.A. nie mogą być uznane za szkodę, za której naprawienie odpowiedzialna jest pozwana.

W braku podstaw do przyjęcia odpowiedzialności odszkodowawczej (...) spółki z o.o. w W. względem (...) S.A. we W. Sąd orzekł o oddaleniu powództwa w całości. ( a contrario art. 471 w zw. z art. 361 oraz art. 72 § 2 w zw. z art. 361 k.c.)

O kosztach Sąd orzekł na zasadzie art. 98 k.p.c. – odpowiedzialności za wynik sporu.

Do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony. (§ 3.) Stronom reprezentowanym przez radcę prawnego zwraca się koszty w wysokości należnej według przepisów o wynagrodzeniu adwokata. (art. 99 k.p.c.)

Opłaty za czynności radców prawnych przed organami wymiaru sprawiedliwości określa rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 IX 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu . Zasądzając opłatę za czynności radcy prawnego sąd bierze pod uwagę niezbędny nakład pracy, a także charakter sprawy i wkład pracy pełnomocnika w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia. (§ 2 ust.1.)

Podstawę zasądzenia opłaty stanowią określone w rozdziałach 3-4 stawki minimalne. Opłata nie może być wyższa od sześciokrotnej stawki minimalnej, ani wartości przedmiotu sporu. (§ 2 ust.2.) Wysokość stawki minimalnej zależy od wartości przedmiotu sprawy lub jej rodzaju. (§ 4 ust.1.) Przy wartości przedmiotu sprawy powyżej 50.000 zł do 200.000 zł stawki minimalne wynoszą 3.600 zł. (§ 6. pkt 6.)

Zważywszy charakter sprawy, jej wagę i stopień skomplikowania, a w szczególności trafność zgłaszanych zarzutów, które skutkowały oddaleniem powództwa oraz czas trwania Sąd uznał za uzasadnione przyznanie pełnomocnikowi pozwanej, wykonującemu zawód radcy prawnego wynagrodzenia w minimalnej wysokości. (3.600+17 zł, tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa)