Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 20 lutego 2014 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 20 lutego 2014 r. w Kaliszu

na rozprawie

sprawy z wniosku M. Ś. , A. Ś.

z udziałem (...) Spółka Akcyjna w G.

o ustanowienie służebności przesyłu

na skutek apelacji wnioskodawców

od postanowienia Sądu Rejonowego w Jarocinie VI Zamiejscowego Wydziału Cywilnego z siedzibą w P.

z dnia 6 września 2013r. sygn. akt VI Ns 135/13

p o s t a n a w i a:

I. oddalić apelację,

II. zasądzić od wnioskodawców solidarnie na rzecz uczestnika postępowania kwotę 120 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt II Ca 633/13

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 6 września 2013 r. Sąd Rejonowy w Jarocinie VI Zamiejscowy Wydział Cywilny z siedzibą w P. oddalił wniosek M. Ś. i A. Ś. o ustanowienie na nieruchomości wnioskodawców położonej w P., na rzecz każdoczesnego właściciela urządzenia przesyłowego - linii energetycznej średniego napięcia, służebności przesyłu, polegającej na utrzymaniu linii energetycznej, prawie do jej konserwacji i napraw za wynagrodzeniem w wysokości 34.752 zł.

Sąd Rejonowy ustalił, że wnioskodawcy są właścicielami nieruchomości położonej w P. przy ul. (...), na której posadowiony jest słup betonowy trójramienny , od którego odchodzą w dwie strony trzy napowietrzne linie energetyczne, średniego napięcia. Linia została pobudowana w 1958 r. a modernizowana była w 1976 r.

Decyzją z dnia 27.09.1996 r. Wojewoda K. stwierdził nabycie z dniem 5.12.1990 r. przez dotychczasowego zarządcę P.P. Zakład (...) prawa wieczystego użytkowania gruntu Skarbu Państwa o obszarze 0.5159 ha położonego w P. przy ul. (...) wraz z prawem własności budynków i urządzeń trwale związanych z gruntem, w tym budynku stacji transformatorowej i budynku rozdzielni.

W wyniku zmian organizacyjno- prawnych następowało przekształcenie Zakładu (...) w K. w przedsiębiorstwo państwowe pod nazwą Zakładu (...) w K. w przedsiębiorstwo państwowe pod nazwą Zakład (...). W jego miejsce z dniem 1.08.1993 r. powstał Zakład (...) Spółka Akcyjna. Z dniem 27.06.1996 r. zmieniono nazwę na (...) Spółka Akcyjna.

W dniu 31.12.2004 r. powstał (...) Spółka Akcyjna, którą przekształcono w spółkę (...) Spółka Akcyjna.

Wskazywane przez wnioskodawców linie energetyczne posiadają cechy urządzeń w rozumieniu art. 49 kc i są przyłączone do Głównego Punktu Zasilania zlokalizowanego na nieruchomości położonej w P., będącej w wieczystym użytkowaniu uczestnika postępowania.

Nabycie służebności przesyłu może nastąpić gdy przedsiębiorca korzysta z urządzeń wskazanych w art. 49 kc, a więc m.in. urządzeń służących do doprowadzania energii elektrycznej. Przed ustawowym uregulowaniem służebności przesyłu dopuszczalne było nabycie w drodze zasiedzenia służebności odpowiadającej treści służebności przesyłu na rzecz przedsiębiorstwa.

Drugim warunkiem nabycia służebności przez zasiedzenie jest samoistne posiadanie. W przypadku służebności przesyłu jej posiadanie polega na utrzymaniu na nieruchomości obciążonej urządzeń służących do przesyłu, łącznie z naniesieniami służącymi do ich podtrzymania, a nadto do dokonywania remontów i napraw.

Uczestnik postępowania jest właścicielem opisanych linii energetycznych, których część wraz ze słupem znajduje się na nieruchomości wnioskodawców, pobudowanych w latach 50 – tych ubiegłego stulecia, na podstawie ustawy z dnia 28.06.1950 r. o powszechnej elektryfikacji wsi i osiedli.

Korzystanie przez przedsiębiorstwo państwowe z nieruchomości w sposób odpowiadający treści służebności gruntowej stanowiło podstawę do nabycie przez zasiedzenie tej służebności przed 1.02.1989 r. przez Skarb Państwa. Faktycznym posiadaczem linii energetycznych przebiegających przez nieruchomość wnioskodawców był Skarb Państwa, choć z linii tych korzystało przedsiębiorstwo państwowe jakim był Zakład (...) w K., który ze względu na treść obowiązującego wówczas art. 128 kc nie mógł nabyć praw do tego mienia, w tym również urządzeń przesyłowych.

Podniesiony zarzut zasiedzenia przez Skarb Państwa służebności odpowiadającej treści służebności przesyłu okazał się skuteczny o przy przyjęciu złej wiary nastąpiło to w dniu 1.01.1985 r.

Apelację od powyższego postanowienia złożyli wnioskodawcy podnosząc zarzuty naruszenia prawa materialnego tj. art. 285 kc w związku z art. 292 kc poprzez ich błędną wykładnię, art. 6 kc w związku z art. 176 kc w związku z art. 292 kc poprzez ich błędne zastosowanie, art. 3 i art. 305 ¹ kc poprzez ich niezastosowanie i art. 5 kc.

Skarżący wnieśli o zmianę postanowienia i uwzględnienie wniosku, ewentualnie jego uchylenie i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.

Uczestnik postępowania wniósł o oddalenie apelacji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił stan faktyczny sprawy i dlatego Sąd Okręgowy ustalenia te w pełni akceptuje i uznaje za własne, a nadto podziela ich argumentację prawną

Odnosząc się do zarzutu naruszenia prawa materialnego w tym art. 285 kc w związku z art. 292 kc należy wskazać, że zwiększenie użyteczności nieruchomości władnącej powinno mieć charakter obiektywny, gospodarczy i powinno odpowiadać realnym potrzebom tej nieruchomości ocenianym na dzień ustanowienia służebności. Nie chodzi tu zatem o podniesienie użyteczności nieruchomości dla każdego potencjalnego właściciela nieruchomości władnącej, ale o podniesienie użyteczności konkretnej nieruchomości w danej chwili.

Zgodzić się należy z Sadem I –szej instancji, że skoro nieruchomość władnąca wchodzi w skład przedsiębiorstwa energetycznego, to przy analizie użyteczności służebności gruntowej dla takiej służebności należy wziąć pod uwagę społeczno- gospodarcze przeznaczenie tej nieruchomości. Skoro nieruchomość władnąca zabudowana budynkami i budowlami Głównego Punktu zasilania wykorzystywana jest wyłącznie z przeznaczeniem na przesyłanie energii elektrycznej, to niewątpliwie służebność gruntowa polegająca na korzystaniu z trwałego i widocznego urządzenia w postaci napowietrznej linii elektroenergetycznej średniego napięcia zwiększa użyteczność nieruchomości władnącej, albowiem wyłącznie takie jest przeznaczenie tej nieruchomości.

Wbrew stanowisku skarżącego uczestnik postępowania w sposób dostateczny wykazał, ze strony Skarbu Państwa spełnione zostały wszystkie przesłanki do stwierdzenia, że nastąpiło nabycie w drodze zasiedzenia służebności odpowiadającej treści służebności przesyłu. Linia energetyczna, wybudowana w latach 50 – tych ubiegłego stulecia przez cały czas pozostawała w użytkowaniu przedsiębiorstwa państwowego, które do dnia 31 stycznia 1989 r. wykonywało prozasiedzenie ( władztwo) w interesie Skarbu Państwa. Przekształcenie organizacyjno - prawne po stronie przedsiębiorstwa energetycznego a niczego tutaj zmienić nie mogą.

Służebność gruntowa- zgodna z art. 293 kc – może być nabyta w wypadku, gdy polega na korzystaniu z trwałego i widocznego urządzenia. Przepisy o nabyciu własności nieruchomości przez zasiedzenie stosuje się odpowiednio. Muszą więc zostać spełnione przesłanki kreślone w tym przepisie, a nadto odpowiednie zastosowanie znajduje tu art. 172 kc. Należy tu również uwzględnić normę art. 352 kc definiującą pojęcie posiadania służebności.

Wszystkie te okoliczności miał na uwadze Sąd Rejonowy, który prawidłowo przyjął, że nastąpiło nabycie z dniem 1 stycznia 1985 r. przez Skarb Państwa służebności gruntowej odpowiadającej treści służebności przesyłu.

Nie ma przy tym podstaw do przyjęcia, że podniesiony przez uczestnika postępowania zarzut zasiedzenia pozostaje w sprzeczności z zasadami współżycia społecznego ( art.5 kc) Wreszcie zarzut niezastosowania art. 3 kc i 305 ¹ kc, jest pozbawiony słuszności, gdyż Sąd Rejonowy uwzględnił zarzut zasiedzenia służebności gruntowej odpowiadającej treścią służebności przesyłu, a nie odniósł się do służebności przesyłu, która to instytucja w sprawie nie mogła znaleźć miejsca gdyż weszła w życie z dniem 3.08.2008 r.

Z podanych przyczyn apelacja podlegała oddaleniu ( art. 385 kpc w zw. z art. 13§ 2 kpc).