Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 maja 2014 roku

Sąd Okręgowy w Katowicach X Wydział Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 15 maja 2014 roku w Katowicach

sprawy J. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C.

o wysokość świadczenia i prawo do dodatku pielęgnacyjnego

na skutek odwołania J. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C.

z dnia 27 czerwca 2013roku znak (...)

1)  Zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu J. K. prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności na okres od 27 czerwca 2013roku do 31 marca 2016 roku,

2)  Wniosek ubezpieczonego o prawo do dodatku pielęgnacyjnego przekazuje do rozpoznania organowi rentowemu.

SSO Beata Torbus

/Przewodniczący /

Sygn. akt X U 2763)13

UZASADNIENIE

Ubezpieczony J. K. wniósł odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C. z dnia 27 czerwca 2013r., odmawiającej mu prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. W uzasadnieniu wskazał, iż jest osobą niepełnosprawną, po przebytej chorobie H. – M., stan jego zdrowia sukcesywnie pogarsza się, ubezpieczony wymaga stałej pomocy osoby trzeciej. Domagał się przyznania mu renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy oraz prawa do dodatku pielęgnacyjnego (k.2).

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie, wskazując, że zarówno Lekarz Orzecznik ZUS jak i Komisja Lekarska ZUS orzekli, iż ubezpieczony jest jedynie częściowo niezdolny do pracy do dnia 30 czerwca 2014r., co uzasadniało wydanie zaskarżonej decyzji odmawiającej mu prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy (k. 4).

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczony J. K. urodził się (...), legitymuje się wykształceniem wyższym- mgr prawa i administracji. Przez około 30 lat pracował jako kierownik osiedla studenckiego na Uniwersytecie (...) w K.. W okresie od dnia 28 września 2012r. do 28 marca 2012r. ubezpieczony pobierał zasiłek chorobowy, a następnie od dnia 29 marca 2013r. do 26 czerwca 2013r. świadczenie rehabilitacyjne.

W dniu 10 maja 2013r. ubezpieczony wystąpił z wnioskiem do organu rentowego o ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Orzeczeniem z dnia 24 maja 2013r. lekarz orzecznik ZUS uznał, iż w związku z rokowaniem odzyskania przez ubezpieczonego zdolności do pracy, istnieją okoliczności uzasadniające ustalenie uprawnień do świadczenia rehabilitacyjnego na okres 6 miesięcy licząc od daty ustalenia uprawnień do świadczenia rehabilitacyjnego.

Komisja Lekarska ZUS rozpoznając sprzeciw ubezpieczonej od tego orzeczenia stwierdziła w dniu 12 czerwca 2013r., że ubezpieczony jest częściowo niezdolny do pracy do 30 czerwca 2014r. i nie jest całkowicie niezdolny do pracy.

Decyzją z dnia 27 czerwca 2013r. organ rentowy przyznał ubezpieczonemu rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy do 30 czerwca 2014r. (akta rentowe).

Sąd badając sprawę przeprowadził dopuścił dowód z opinii lekarzy biegłych sądowych, specjalistów z zakresu neurologii, ortopedii i psychiatrii oraz psychologii celem ustalenia, czy ubezpieczony jest częściowo czy całkowicie niezdolny do pracy.

Biegli sądowi specjaliści z zakresu neurologii – A. N. oraz ortopedii- traumatologii – A. G. w opinii z dnia 20 września 2013r. rozpoznali u ubezpieczonego niedowład czterokończynowy po przebytej chorobie H. - M., polineuropatię, zmiany zwyrodnieniowo- dyskopatyczne kręgosłupa szyjnego i lędźwiowego, zaburzenia depresyjne. W oparciu o wywiad, badanie fizykalne oraz dokumentację lekarską biegli stwierdzili, iż ubezpieczony od dnia 27 czerwca 2013r. jest całkowicie niezdolny do pracy, utracił zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Niezdolność ma charakter okresowy i jej trwanie przewiduje się na okres 2 lat poczynając od dnia 27 czerwca 2013r. Biegli wskazali, iż w 2010r. stan zdrowia ubezpieczonego gwałtownie się pogorszył, doszło do nasilenia niedowładu, któremu towarzyszyły zaburzenia depresyjne, pogorszenie sprawności fizycznej i psychicznej u ubezpieczonego. Rozpoznana u ubezpieczonego polineuropatia nakładająca się na uszkodzenia spowodowane chorobą H.- M. spowodowała całkowitą niezdolność do pracy (k. 16-17 a.s.).

Ubezpieczony wniósł zastrzeżenia do w/w opinii biegłych wskazując, iż niezrozumiałym dla niego jest dlaczego biegli nie uzasadnili zbyt krótkiego dwu letniego okresu uznania go za całkowicie niezdolnego do pracy w kontekście braku rokowań co do poprawy jego stanu zdrowia i braku nadziei na leczenie operacyjne. Podniósł, iż biegli nie wypowiedzieli się również w przedmiocie konieczności opieli nad ubezpieczonym przez osoby trzecie oraz niezdolności ubezpieczonego do samodzielnej egzystencji (k. 32-33 a.s.).

Z kolei organ rentowy w swych zastrzeżeniach do w/w opinii zakwestionował istnienie u ubezpieczonego całkowitej niezdolności do pracy. Podniósł, iż ubezpieczony jako pracownik umysłowy pracuje nadal, stan jego zdrowia uzasadnia jedynie uznanie go za częściowo niezdolnego do pracy. Wniósł o dopuszczenie dowodu z opinii innych biegłych sądowych (k. 38 a.s.).

Biegły sądowy specjalista z zakresu psychiatrii R. K. w opinii z dnia 23 listopada 2013r. rozpoznał u ubezpieczonego zaburzenia depresyjne – epizod umiarkowany F32.1. Ze względu na stan psychiczny oraz ogólny stan zdrowia biegły stwierdził, iż ubezpieczony jest całkowicie niezdolny do pracy od 27 czerwca 2013r. i utracił zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Aktualnie nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Stwierdzona niezdolność do pracy ma charakter okresowy, przy czym jej trwanie przewiduje się na okres 2 lat od dnia badania. Biegły wskazał, iż aktualne nasilenie dolegliwości w zakresie nastroju, napędu, funkcji poznawczych uniemożliwia ubezpieczonemu wykonywanie zatrudnienia na rynku pracy. Wobec ubezpieczonego konieczna jest dalsza psychofarmakoterapia w warunkach PZP. ( k.42-43 a.s.).

Ubezpieczony w zastrzeżeniach do opinii biegłego psychiatry zwrócił uwagę na zbyt krótki w jego ocenie okres uznania go za osobę całkowicie niezdolną do pracy. Podniósł nadto, iż w opinie tej brakuje stwierdzenia o konieczności opieki nad ubezpieczonym przez osobę trzecią. (k. 53 a.s.).

Organ rentowy w swych zastrzeżeniach do opinii biegłego psychiatry podniósł, iż istniejące głównie subiektywne dolegliwości nie dezorganizują funkcjonowania ubezpieczonego, w tym poznawczego w stopniu głębszym. Dolegliwości nie spełniają zatem kryterium nasilenia tak znacznego, by uniemożliwiało jakiekolwiek zatrudnienie ubezpieczonego. Wniósł o dopuszczenie dowodu z opinii kolejnego biegłego o specjalizacji psychiatrycznej (k. 63 a.s.)

Biegli sądowi specjaliści z zakresu neurologii – A. N. oraz ortopedii- traumatologii – A. G. w opinii uzupełniającej z dnia 31 stycznia 2014r., ustosunkowując się do zastrzeżeń ubezpieczonego oraz organu rentowego podtrzymali stanowisko zaprezentowane w opinii głównej. Wyjaśnili, iż co prawda choroba H.- M. została wniesiona do zatrudnienia przez ubezpieczonego, jednak jak wynika z dokumentacji medycznej w 2010r., w czasie pobytu szpitalnego u ubezpieczonego została zdiagnozowana polineuropatia oraz przepuklina jądra miażdżystego na poziomie L5/S1. Są to nowe schorzenia, powstałe w okresie ubezpieczenia, nie mające związku z przebytą infekcją wirusem POLIO. P. nakładając się na uszkodzenia organizmu wywołane chorobą H.- M. w istotny sposób pogorszyły jeszcze bardziej sprawność ubezpieczonego. Stan zdrowia ubezpieczonego w chwili rozpoznania schorzenia polineuropatii u odwołującego się w 2010r. był na tyle poważny, iż ubezpieczony tylko leżał, nie mógł chodzić, nie mógł wykonywać żadnych czynności związanych z normalnym funkcjonowaniem. Na skutek leczenia i rehabilitacji stan zdrowia uległ na tyle poprawie ( ubezpieczony porusza się obecnie za pomocą kul), iż biegli uznali, że wobec ubezpieczonego można orzec dwuletni okres całkowitej niezdolności do pracy (k. 66a.s.).

Organ rentowy wniósł zastrzeżenia do opinii uzupełniającej biegłych (k. 97-98) wskazując, że nowe patologie skutkujące pogorszenie stanu zdrowia ubezpieczonego uzasadniają uznanie go jedynie za częściowo niezdolnego do pracy.

Biegli sądowi specjaliści z zakresu psychiatrii -S. K. oraz z zakresu psychologii – E. R. w opinii z dnia 21 marca 2013r. w zakresie swojej specjalności stwierdzili u ubezpieczonego zaburzenia depresyjne – epizod depresji umiarkowany, zaburzenia funkcji poznawczych i uznali, iż ubezpieczony z przyczyn psychiatryczno- psychologicznych jest całkowicie niezdolny do pracy począwszy od dnia 27 czerwca 2013r. do końca marca 2016r. Podali. Że aktualne nasilenie dolegliwości psychicznych (obniżony nastrój. Apatia, wahania dobowe nastroju z pogorszeniem w godzinach rannych, zaburzenia snu, myśli rezygnacyjne, luminacje suicydalne, stany lękowe) oraz szereg schorzeń towarzyszących (dolegliwości kręgosłupa i stawu biodrowego) uniemożliwia ubezpieczonemu wykonywanie jakiegokolwiek zatrudnienia na ogólnym rynku pracy. Podkreślili, że ubezpieczony nie jest zdolny do przekwalifikowania zawodowego w obecnym stanie psychicznym (k. 103-106 a.s.).

W piśmie procesowym z dnia 30 kwietnia 2014r. organ rentowy poinformował , iż nie wnosi zastrzeżeń do opinii w/w biegłych.

Na rozprawie przed Sądem w dniu 15 maja 2014r. pełnomocnik ubezpieczonego domagał się przyznania ubezpieczonemu zarówno prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy do marca 2016r. oraz prawa do dodatku pielęgnacyjnego (k. 130 a.s.).

Kwestia sporna w niniejszej sprawie sprowadzała się do ustalenia, czy ubezpieczony jest osobą całkowicie niezdolną do pracy, czy też ustalenia Komisji Lekarskiej ZUS uznać należy za prawidłowe.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 57 ust. 1 w związku z art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2009r. nr 153, poz. 1227 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą emerytalną renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1)jest niezdolny do pracy;

2)ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

3)niezdolność do pracy powstała w okresach ubezpieczenia bądź w okresach opłacania składek na ubezpieczenie społeczne w wysokości określonej w przepisach o organizacji i finansowaniu ubezpieczeń społecznych albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Definicję niezdolności do pracy zawiera przepis art. 12 ust. 1 ustawy emerytalnej, który stanowi, iż niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Po myśli art. 12 ust.2 i 3 tej stawy emerytalnej, całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, a częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Z mocy art. 13 ust. 1 ustawy przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się:

1)stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji;

2)możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

Niezdolność do pracy orzeka się na okres nie dłuższy niż 5 lat, z zastrzeżeniem ust. 3(art. 13 ust.2).

Na zasadzie art. 13 ust. 3 ustawy emerytalnej, niezdolność do pracy orzeka się na okres dłuższy niż 5 lat, jeżeli według wiedzy medycznej nie ma rokowań odzyskania zdolności do pracy przed upływem tego okresu.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności powołani w sprawie biegli sądowi specjaliści z zakresu neurologii, ortopedii, psychiatrii i psychologii stwierdzili kategorycznie u ubezpieczonego całkowitą okresową niezdolność do pracy od dnia 27 czerwca 2013r. Wnioski przyjęte przez wszystkich biegłych są identyczne i nie budzą najmniejszych wątpliwości. Biegli jednoznacznie wskazali, że polineuropatia nakładając się na uszkodzenia organizmu wywołane chorobą H.- M. w istotny sposób pogorszyły sprawność ubezpieczonego w okresie ubezpieczonego. Nadto kondycja psychiczna ubezpieczonego

(epizod depresyjny) uzasadnia uznanie ubezpieczonego za całkowicie niezdolnego do pracy. Biegli wskazali nadto, iż ubezpieczony nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu.

Mając powyższe na względzie na mocy art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. oraz art. 57 ust. 1 w związku z art. 12 ust. 1 i 2 oraz art. 13 ust. 1, 2 i 4 ustawy emerytalnej należało zmienić zaskarżoną decyzję przyznając ubezpieczonemu prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy na okres od dnia 27 czerwca 2013r. do 31 marca 2016r., zgodnie z wnioskami przyjętymi przez biegłych psychiatrę S. K. i psychologa E. R., których żadna ze stron nie kwestionowała.

W przedmiocie zaś wniosku ubezpieczonego, zawartego w odwołaniu od decyzji z dnia 27 czerwca 2013r. o prawo do dodatku pielęgnacyjnego Sąd przekazał go do rozpoznania organowi rentowemu z mocy art. 477 ¹⁰ § 2 k.p.c. stanowiącego, iż jeżeli ubezpieczony zgłosi nowe żądanie, dotychczas nie rozpoznane przez organ rentowy, Sąd przyjmuje to żądanie i przekazuje je do rozpoznania organowi rentowemu (wniosek ubezpieczonego o prawo do dodatku pielęgnacyjnego nie został dotąd przez organ rentowy rozpoznany)- (pkt 2 wyroku). Przeniesienie sprawy na drogę sądową przez wniesienie odwołania od decyzji ZUS ogranicza się bowiem do okoliczności uwzględnionych w decyzji, a między stronami spornych; poza tymi okolicznościami spór sądowy nie może zaistnieć. Przed sądem wnioskodawca może żądać jedynie korekty stanowiska zajętego przez organ rentowy i wykazywać swoją rację, odnosząc się do przedmiotu sporu objętego zaskarżoną decyzją, natomiast nie może żądać czegoś, o czym organ rentowy nie decydował. Z tego względu odwołanie wnoszone od decyzji organu ubezpieczeń społecznych nie ma charakteru samodzielnego żądania, a jeżeli takie zostanie zgłoszone, sąd nie może go rozpoznać, lecz zobowiązany jest postąpić zgodnie z art. 477 ¹⁰ § 2 k.p.c. Zakres rozpoznania i orzeczenia (przedmiot sporu) w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych wyznaczony jest w pierwszej kolejności przedmiotem decyzji organu rentowego zaskarżonej do sądu ubezpieczeń społecznych, a w drugim rzędzie przedmiotem postępowania sądowego determinowanego zakresem odwołania od tejże decyzji (vide :wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 września 2010 r., II UK 84/10, LEX nr 661518,z dnia 1 września 2010 r., III UK 15/10, LEX nr 667499, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 stycznia 2010 r., II UZ 49/09, LEX nr: 583831).

W tej sytuacji Sąd na podstawie art. 217§2 k.p.c. i 227 k..p.c. oddalił wniosek ubezpieczonego o dopuszczenie dowodu z uzupełniających opinii biegłych sądowych na okoliczność, czy ubezpieczony jest niezdolny do samodzielnej egzystencji uznając, że okoliczności sporne zostały już dostatecznie wyjaśnione. Opinie wszystkich powołanych w sprawie biegłych wystarczająco wyjaśniły zagadnienia wymagające wiadomości specjalnych.

SSO Beata Torbus

ZARZĄDZENIE

1)  Odnotować

2)  Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełn. organu rentowego wraz z aktami rentowymi ze zobowiązaniem do ich zwrotu w przypadku wniesienia apelacji,

3)  K.. 14 dni od wykonania lub z wpływem

K., dnia 21 maja 2014r.SSO B. T.