Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 lutego 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Magdalena Hupa-Dębska

Sędzia SO Barbara Braziewicz

Sędzia SR (del.) Anna Hajda (spr.)

Protokolant Aldona Kocięcka

po rozpoznaniu w dniu 20 lutego 2014 r. w Gliwicach

na rozprawie

sprawy z powództwa K. K. (1)

przeciwko Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Wodzisławiu Śląskim

z dnia 18 czerwca 2013 r., sygn. akt I C 262/12

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 300 zł (trzysta złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

SSR (del.) Anna Hajda SSO Magdalena Hupa-Dębska SSO Barbara Braziewicz

UZASADNIENIE

Powód K. K. (1) wniósł o zasądzenie od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. w W. kwoty 5.098,29 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 3 września 2010 roku od kwoty 4.976,29 zł oraz od dnia 8 lutego 2011 roku od kwoty 122 zł.

Uzasadniając powództwo podniósł, że w dniu 30 lipca 2010 roku na skutek kolizji drogowej uszkodzony został samochód osobowy R. (...) o nr rej. (...) stanowiący własność H. i J. N.. Sprawca szkody był ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej u strony pozwanej, która swoją odpowiedzialność uznała. Z uwagi na to, że pozwany zaniżył wysokość szkody poszkodowany zmuszony był dokonać wyliczenia wysokości szkody we własnym zakresie i poniósł w tym celu koszty w wysokości 122 zł. Koszty naprawy zgodnie z kalkulacją powoda wyrażają się kwotą 9.276,29 zł. Na poczet tych należności strona pozwana wypłaciła 4.300 zł, odmawiając pokrycia reszty należności. Poszkodowani dokonali cesji swojej wierzytelności na rzecz powoda.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości, przyjmując odpowiedzialność co do zasady za skutki kolizji drogowej. W toku postępowania likwidacyjnego ustalił jednak, że przywrócenie pojazdu do stanu sprzed wypadku pociągałoby za sobą nadmierne koszty i wydatki i naprawa jest ekonomicznie nieuzasadniona. Decyzją z dnia 17 sierpnia 2010 roku pozwany wypłacił powodowi za uszkodzenia pojazdu marki R. (...) kwotę 4.300 zł jako różnicę pomiędzy wartością pojazdu przed szkodą tj. 9.900 zł a wartością pojazdu w stanie uszkodzonym tj. 5.600 zł. Odnośnie kosztów prywatnej opinii technicznej to zdaniem pozwanego nie pozostają one w adekwatnym związku przyczynowym z przedmiotową szkodą.

Wyrokiem z dnia 18 czerwca 2013 roku Sąd Rejonowy w Wodzisławiu Śląskim zasądził od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. w W. na rzecz powoda K. K. (1) kwotę 3279,86 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 3 września 2010 roku do dnia zapłaty, w pozostałej części oddalił powództwo i zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 326 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Podstawą tej treści rozstrzygnięcia były następujące ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Rejonowy.

Bezspornie za szkodę z dnia 30 lipca 2010 roku odpowiada pozwany i jest to odpowiedzialność z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej oraz. Bezspornie także z tytułu szkody w pojeździe wypłacono kwotę 4.300 złotych.

W dniu 2 sierpnia 2010 roku szkoda była już zgłoszona u pozwanego. W dniu 17 sierpnia 2010 roku pozwany przyznał odszkodowanie w wysokości 4.300 złotych. W dniu 27 sierpnia 2010 roku poszkodowani H. i J. N. przelali na K. K. (1) swoją wierzytelność wobec pozwanego czyli wszelkie roszczenia o odszkodowanie z tytułu szkody powstałej w następstwie kolizji z dnia 30 lipca 2010 roku, w której został uszkodzony samochód R. (...) nr rejestracyjny (...), a zarejestrowanej w Towarzystwie (...) pod numerem (...). Także w dniu 27 sierpnia 2010 roku powód wystawił fakturę na kwotę 122 zł brutto na poszkodowanego właściciela pojazdu H. N. za sporządzenie kosztorysu – kalkulacji naprawy uszkodzonego pojazdu. Uszkodzony samochód został naprawiony

Uszkodzony samochód w chwili zdarzenia miał ok. 14 lat. Po raz pierwszy został zarejestrowany w roku 1996, a jego przebieg w momencie szkody to 166.559 km. Wartość pojazdu przed szkodą to 10.000 złotych. Potencjalny koszt naprawy uszkodzonego samochodu, przy zastosowaniu części oryginalnych wynosiłby 9.024,29 zł brutto - przy założeniu, że uszkodzeniu ulegała także prowadnica powietrza (kratka) pod zderzakiem. Koszt naprawy przy zastosowaniu oryginalnych części lecz przy założeniu, że wspomniana prowadnica powietrza nie uległa uszkodzeniu wynosiłby 8.886,78 zł brutto. Koszt naprawy przy zastosowaniu części nie pochodzących od producenta pojazdu, lecz odznaczających się wysoką jakością, produkowanych z tych samych materiałów i w tej samej technologii co części oryginalne (części oznaczone znakiem Q) wynosiłby 7.595,37 zł - przy założeniu, że uszkodzeniu ulegała także prowadnica powietrza oraz 7.457,86 zł - przy założeniu, że wspomniana prowadnica powietrza nie uległa uszkodzeniu. W ocenie Sądu Rejonowego brak było podstaw do przyjęcia, że wspomniana prowadnica uległa uszkodzeniu. Spośród części oznaczonych znakiem Q, do naprawy pojazdu dostępne są: silnik reflektora lewego, reflektor przeciwmgielny lewy, komplet zaślepek halogenów, błotnik przedni lewy i chłodnica. Części oznaczone znakiem Q są tańsze od części oryginalnych; ceny przedstawiają się następująco: reflektor przeciwmgielny - oryginalny 230,29 zł, zamiennik typu Q 146,38 zł, błotnik - oryginalny 439,86 zł, zamiennik typu Q 374,31 zł, silnik reflektora - oryginalny 224,91 zł zamiennik typu Q 114,01 zł, komplet zaślepek - oryginalny 78,39 zł, zamiennik typu Q 38,09 zł. Największa różnica ceny występuje w przypadku chłodnicy, oryginalna jest dostępna za cenę 1.038,47 zł a zamiennik typu Q za 190,85 zł. Ceny chłodnic do tego modelu różnych producentów zazwyczaj oscylują wokół 200 zł. Zastosowanie do naprawy części zamiennych typu Q powoduje, że naprawa zapewni pełne walory użytkowe, estetyczne i pod względem sprawności a stan naprawionego auta nie będzie groszy niż przed szkodą.

Po przeprowadzonej naprawie, zarówno z użyciem części oryginalnych, jak i nieoryginalnych wartość samochodu nie wzrasta.

Ustalając czy w samochodzie uległa uszkodzeniu prowadnica powietrza pod zderzakiem Sąd Rejonowy wywiódł odpowiednie wnioski z zasady nakładającej ciężar udowodnienia faktu na tę stronę, która wywodzi z niego skutki prawne. Biegły stwierdził że uszkodzenie tej części jest prawdopodobne, lecz nie konieczne. Mając na uwadze, że pozwany nie uznał tej części jako uszkodzonej oraz, że dowód, iż ta część została ona uszkodzona obciąża powoda należało przyjąć, że powód nie wykazał uszkodzenia tej części.

Ustalając stan faktyczny w zakresie dotyczącym kosztów naprawy samochodu Sąd Rejonowy oparł się o opinię biegłego mgr inż. K. K. (2), który te koszty naprawy wyliczył. Biegły wyliczył koszty naprawy w jednej wersji przy użyciu oryginalnych części a w drugiej przy użyciu dostępnych zamienników wysokiej jakości i części oryginalnych. Sąd nie znalazł podstaw aby tę opinię kwestionować. Sąd podzielił pogląd Sądu Najwyższego wyrażony w postanowieniu w składzie 7 sędziów z dnia 20 czerwca 2012 roku, sygn. III CPZ 85/11 (odmawiającego podjęcia uchwały na skutek zagadnienia prawnego - czy poszkodowany może od ubezpieczyciela w ramach jego odpowiedzialności z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia OC żądać odszkodowania w wysokości według cen części oryginalnych). Sąd Najwyższy w uzasadnieniu postanowienia zaznaczył, że w sytuacji gdy część nowa "o porównywalnej jakości", objęta gwarancją producenta części, jest pewniejsza i bardziej użyteczna niż część oryginalna, która już przed uszkodzeniem była wyeksploatowana do tego stopnia, że nie może konkurować (pod względem użyteczności i ryzyk) nawet z częściami nowymi "o porównywalnej jakości", to generalnie uzasadnione jest uwzględnienie możliwości wykorzystania do naprawy części nowych "o porównywalnej jakości" (chyba, że szczególny interes – np. gwarancja producenta pojazdu przemawia za zamontowaniem części oryginalnej). W niniejszej sprawie biegłemu sporządzającemu opinię nie narzucono jaki rodzaj części zamiennych ma przyjąć do wyliczenia kosztów naprawy. Opierając się na swojej wiedzy biegły przyjął, że jeżeli samochód ma być przywrócony do stanu przed szkodą to do naprawy powinny być wykorzystane części oryginalne lub oznaczone znakiem Q, a nie inne części zamienne. Podkreślił także Sąd I instancji, że uszkodzony samochód miał 14 lat i 166.000 km przebiegu, był więc w znacznym stopniu wyeksploatowany. Dlatego też nie ma przeszkód, aby wysokość odszkodowania wyliczyć przyjmując zastosowanie zamienników wysokiej jakości oznaczonych symbolem Q, uznając jednocześnie, że wyliczenie kosztów naprawy pojazdu przez biegłego przy zastosowaniu zamienników nie oznaczonych symbolem O lub Q byłoby niezasadne.

W tak ustalonym stanie faktycznym zważył Sąd I instancji, że zgodnie z artykułem 822 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Odpowiedzialność pozwanego nie była w tym procesie kwestionowana. Określając wysokość odszkodowania Sąd oparł się o opinię biegłego, wyliczając je jako potencjalny koszt naprawy samochodu. Znajduje to uzasadnienie w art. 361 § 2 k.c., który stanowi, że naprawienie szkody obejmuje między innymi straty, które poszkodowany poniósł, a w myśl art. 363 § 1 k.c. naprawienie szkody może nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź poprzez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Koszt naprawy samochodu odpowiada kosztowi przywrócenia pojazdu do stanu sprzed szkody, a zatem jego wysokość odpowiada odszkodowaniu. W niniejszej sprawie okolicznością bez prawnego znaczenia jest czy faktycznie naprawa została dokonana w taki sposób, jaki był podstawą sporządzenia kosztorysów naprawy przez biegłego – to jest z użyciem nowych części oryginalnych i wysokiej jakości zamienników. To poszkodowany właściciel pojazdu decyduje bowiem w jaki sposób chce wykorzystać odszkodowanie – czy zechce przywrócić zniszczoną rzecz do stanu sprzed szkody czy też zechce ją naprawić mniej dokładnie, przeznaczając resztę odszkodowania na inne cele. Odszkodowanie ma jednak odpowiadać kosztowi profesjonalnej naprawy pojazdu. Poszkodowany może też naprawić pojazd drożej niż wynika to z kosztu doprowadzenia pojazdu do stanu sprzed szkody – np. stosując w wyeksploatowanym pojeździe drogie oryginalne części zamienne (mimo że przywrócenie pojazdu do stanu sprzed szkody nie wymaga tego), lecz nie uprawnia go to do żądania wyższego odszkodowania. Inaczej byłoby w sytuacji gdyby właściciel sprzedał uszkodzony samochód bez jego naprawy, odszkodowanie powinno być wtedy wyliczone jako różnica wartości samochodu sprzed i po wyrządzeniu szkody, która to różnica może odbiegać od kosztów naprawy. Powód wykazał jednak, że pojazd został naprawiony. Z powyższych względów Sąd Rejonowy oddalił wnioski dowodowe stron zmierzające do dokonania oględzin samochodu i ustalenia kosztów faktycznej naprawy. Jako koszt naprawy należało - zdaniem Sądu I instancji - przyjąć kwotę 7.457,86 zł – czyli koszt naprawy wyliczony z wykorzystaniem części oryginalnych i nieoryginalnych wysokiej jakości bez uwzględnienia wymiany prowadnicy powietrza. Ponieważ pozwany wypłacił 4.300 zł, to kwota niezapłaconego odszkodowania wynosi 3.157,86 złotych.

Należało również uznać za zasadne żądanie zasądzenia kwoty 122 złotych za sporządzenie kosztorysu naprawy samochodu. Zdaniem Sądu wydatek ten pozostaje w związku przyczynowym z zaistniałą szkodą.

Wierzytelność z tytułu odszkodowania została przelana na powoda, który wszedł w prawa poszkodowanego. Umowa cesji wierzytelności jest prawnie dopuszczalna i została unormowana w art. 509 k.c. i skutkuje przejściem całości praw na nabywcę wierzytelności. Dlatego też na rzecz powoda należało zasądzić kwotę 3.279,86 zł (3157,86 zł + 122 zł).

Sąd kwotę tę zasądził z odsetkami od 3 września 2010 roku, stosownie do treści art. 481 k.c.

W pozostałym zakresie powództwo zostało oddalone.

Orzekając o kosztach Sąd zgodnie z art. 100 k.p.c. rozdzielił je stosunkowo.

Z wyżej wskazanym orzeczeniem nie zgodził się powód wywodząc apelację i zaskarżając wyrok w części oddalającej powództwo co do kwoty 1.818,43 złote, a także w zakresie orzeczenie o kosztach procesu. Skarżący zarzucił naruszenie prawa materialnego, a w szczególności art. 363 § 1 kc poprzez jego błędną interpretację przez uznanie, że rzeczywisty koszt naprawy uszkodzonego samochodu przy użyciu części oryginalnych nie pozostaje w związku przyczynowym ze zdarzeniem – wypadkiem komunikacyjnym, bo do prawidłowej naprawy wystarczyło użycie części nieoryginalnych – zamienników. W oparciu o tak sformułowany zarzut powód wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda dalszej kwoty 1.818,00 złotych, zgodnie z żądaniem pozwu wraz z kosztami procesu za obie instancje.

W odpowiedzi na apelację strona pozwana wniosła o jej oddalenie oraz zasądzenie na swoja rzecz kosztów postępowania przed Sądem II instancji, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powoda nie mogła odnieść zamierzonego skutku gdyż zaskarżony wyrok jest trafny i odpowiada prawu. W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd I instancji starannie ustalił stan faktyczny, a z tak ustalonego stanu faktycznego wyprowadził trafne wnioski, właściwie także zastosował przepisy prawa.

Brak jakichkolwiek podstaw do zakwestionowania rozważań Sądu I instancji w części dotyczącej wysokości odszkodowania obejmującego koszty naprawy pojazdu. Sąd Okręgowy w pełni akceptuje wnioski wyprowadzone przez Sąd orzekający w tym zakresie i przyjmuje je za swoje. Niezwykle istotny w tym kontekście jest pogląd zaprezentowany przez biegłego w opinii z dnia 14 stycznia 2013 roku ( k. 96 - 105 akt), zgodnie z którym zastosowanie zamienników dobrej jakości ( oznaczonych znakiem Q) do naprawy konkretnego pojazdu zapewni pełne walory użytkowe, estetyczne i pod względem sprawności, a stan naprawionego w ten sposób auta nie będzie gorszy niż przed szkodą. Stanowisko biegłego jest jednoznaczne, a sama opinia fachowa i logiczna. Zasadnie zatem była ona podstawą zaskarżonego rozstrzygnięcia.

Zadaniem biegłego jest udzielenie sądowi, na podstawie posiadanych wiadomości fachowych i doświadczenia zawodowego, informacji i wiadomości niezbędnych do ustalenia i oceny okoliczności sprawy ( tak Sąd Apelacyjny w Szczecinie w wyroku z dnia 12 lutego 2013 roku w sprawie III AUa 351/12), a jeżeli opinia biegłego jest tak kategoryczna i tak przekonywająca, że sąd określoną okoliczność uznaje za wyjaśnioną, to nie ma obowiązku dopuszczania dowodu z dalszej opinii biegłych ( tak Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 12 lutego 2013 roku w sprawie I ACa 980/12).

W konsekwencji powyższego przyjąć także należy, że wysokość odszkodowania w części objętej apelacją ustalona została zgodnie z regułami wynikającymi z treści art. 363 kc.

Wskazania także wymaga, że złożona do akt sprawy przez powoda faktura (k. 118 akt) nie pozwala na dokonanie jej weryfikacji w tym znaczeniu, że brak możliwości ustalenia – w oparciu o jej treść – jakie czynności faktycznie zostały wykonane w związku z naprawą pojazdu oraz jakich części użyto w tym celu. Dla porządku zaznaczyć także należy, że wartość wynikająca z faktury nie jest tożsama z wartością wynikająca z kalkulacji naprawy ( k. 7-10 akt), a także z wartością wskazaną przez biegłego jako koszt naprawy pojazdu przy uwzględnieniu cen części oryginalnych i kraty wlotu powietrza oraz wartością wyliczoną przez biegłego przy uwzględnieniu cen części oryginalnych bez uwzględnienia kraty wlotu powietrza.

Reasumując powyższe, nie znalazł Sąd II instancji podstaw do dokonania korekty zaskarżonego orzeczenia, tym samym apelacja jako bezzasadna podlegała oddaleniu. Dlatego orzeczono jak w punkcie pierwszym wyroku, stosownie do regulacji art. 385 kpc.

Orzeczenie w przedmiocie kosztów postępowania odwoławczego uzasadniają przepisy art. 98 kpc i art. 391 § 1 kpc w zw. z § 6 pkt 3 i § 13 pkt 1 ust 1rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

SSR ( del.) Anna Hajda SSO Magdalena Hupa - Dębska SSO Barbara Braziewicz