Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 grudnia 2012 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 13 grudnia 2012 r. w Poznaniu

sprawy z wniosku S. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P.

o emeryturę

na skutek apelacji wnioskodawcy S. M.

od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Poznaniu

z dnia 20 marca 2012 r. sygn. akt VIII U 4110/11

oddala apelację.

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 20.03.2012r Sąd Okręgowy–Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Poznaniu, oddalił odwołanie S. M. od decyzji ZUS-u II Oddział w P., którą odmówiono ubezpieczonemu prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym.

SĄD OKRĘGOWY USTALIŁ NASTĘPUJĄCY STAN FAKTYCZNY:

S. M. urodził się w dniu (...)

W dniu 1.08.1965 r. rozpoczął pracę w (...) Przedsiębiorstwie (...) w G. (następnie pod nazwą Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe (...) a obecnie (...) sp. z o.o.). Pracę rozpoczął jako uczeń w zawodzie tokarza. Ubezpieczony kontynuował zatrudnienie na różnych stanowiskach pracy.

Od dnia 22.03.1970r. ubezpieczony pracował jako piaskownik, oczyszczając metalowe elementy z rdzy i zanieczyszczeń przy pomocy piasku, pod ciśnieniem na sucho.

Od dnia 16.09.1970r. ubezpieczony został przeniesiony do wykonywania prac ślusarskich.

Od 28.10.1970r. do 16.10.1973r. ubezpieczony odbywał czynną służbę wojskową.

Po odbyciu służby powrócił do tego samego pracodawcy i od dnia 5.11.1973r. podjął pracę jako piaskownik w wydziale W-2. W tym charakterze pracował do 30.04.1974r.

Następnie od dnia 1.05.1974r. do dnia 31.07.1976r. ubezpieczony pracował jako piaskownik - szlifierz w wydziale W-2 przy szlifowaniu tulei metalowych i sworzni.

Od 1.08.1976r. do 15.02.1978r. ubezpieczony pracował na stanowisku piaskownika – szlifierza - ślusarza na oddziale PO-2.

Od 16.02.1978r. do 21.10.1980r. pracował jako szlifierz na oddziale PO-3.

Ubezpieczony w dniu 20.10.1980r. złożył wniosek o przeniesienie go ze stanowiska szlifierza do brygady remontowej. Wniosek ten został zaakceptowany przez pracodawcę i od dnia 22.10.1980r. ubezpieczony pracował jako szlifierz – ślusarz w oddziale R-2. Na tym stanowisku ubezpieczony pracował do dnia 31.07.1982r. W brygadzie remontowej ubezpieczony zajmował się naprawą frezarek i szlifierek, a w razie potrzeb pracował jako szlifierz.

Następnie ubezpieczony pracował jako ślusarz - szlifierz wałków i otworów i pracował na tym stanowisku do dnia 31.03.1983r. W okresie od 1.04.1984r. do 28.02.1987r. ubezpieczony pracował jako ślusarz remontowy – szlifierz wałków i otworów, przy czym od 1.05.1985r. ubezpieczonemu dodatkowo powierzono obowiązki związane z obsługą sprężarki. Jako ślusarz remontowy ubezpieczony wykonywał prace szlifierskie i naprawcze. Od 1.03.1987r. do 28.02.1999r. ubezpieczony wykonywał tylko obowiązki ślusarza remontowego. Następnie od 1.03.1999r. do końca zatrudnienia – 15.12.2001r. ubezpieczony pracował jako hartownik.

Ubezpieczony otrzymał świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach, wystawione przez (...) sp. z o.o. w dniu 17.12.2001r. W świadectwie zapisano okres zatrudnienia od 1.08.1965r. do 15.12.2001r. przy czym od 22.03.1970r. do 30.06.1986r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przy szlifowaniu wyrobów, części i narzędzi metalowych na stanowisku szlifierza, czyli na stanowisku pracy w warunkach szczególnych.

Ubezpieczony legitymuje się na dzień 1 stycznia 1999r. stażem pracy w wymiarze 33 lata 4 miesiące i 13 dni okresów składkowych i nieskładkowych.

Pozwany odmawiając ubezpieczonemu prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym uznał, że ubezpieczony pracował w warunkach szczególnych jedynie 2 lata, 8 miesięcy i 4 dni na stanowisku szlifierza od 16 lutego 1978r. do 21.10.1980r.

Sąd Okręgowy na podstawie zgromadzonych dowodów uznał dodatkowo za pracę w warunkach szczególnych okres zatrudnienia ubezpieczonego na stanowisku piaskownika od 22.03.1970r. do 15.09.1970r. i od 5.11.1973r. do 30.04.1974r. oraz od 1.05.1974r. do 31.07.1976r. na stanowisku piaskownika – szlifierza. Jednakże uznanie tych okresów nie daje ubezpieczonemu 15 letniego stażu pracy w warunkach szczególnych, co uzasadnia oddalenie odwołania.

Apelację od powyższego wyroku wniósł ubezpieczony.

Apelujący zaskarża wyrok w całości, wnosi o jego zmianę i uwzględnienie odwołania.

Apelujący wymienia okresy zatrudnienia, które w jego ocenie winny być uznane za pracę w warunkach szczególnych.

Ponadto zarzuca niewłaściwą interpretację przepisów prawa materialnego, które mogą mieć istotny wpływ na wynik sprawy, błędną wykładnię art.184 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (FUS) i przepisu § 4 rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze poprzez przyjęcie, że wymienione w apelacji okresy zatrudnienia nie są pracą w warunkach szczególnych.

Ponadto apelujący kwestionuje ocenę dowodu jakim jest świadectwo pracy w warunkach szczególnych, przedstawioną przez Sąd Okręgowy a tym samym nie zgadza się z ustaleniami Sądu Okręgowego, że prace wykonywane na innych stanowiskach nie były pracami dodatkowymi.

Apelujący wskazuje również, że Sąd Okręgowy nie uwzględnił, że nazwa stanowiska pracy nie odpowiadała pracy faktycznie wykonywanej a więc pracy w warunkach szczególnych.

Apelujący wnosi o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

SĄD APELACYJNY ZWAŻYŁ, CO NASTĘPUJE:

Apelacja ubezpieczonego nie zasługuje na uwzględnienie.

Przedstawione przez apelującego zarzuty oraz ich redakcja wymaga pewnego usystematyzowania.

Apelujący nie zgadza się z oceną materiału dowodowego przedstawioną przez Sąd I instancji w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. Kwestionuje ustalenie, że nie przepracował 15 lat w warunkach szczególnych. Podnosząc zarzuty naruszenia prawa procesowego, wskazuje na błędną wykładnię prawa materialnego to znaczy przepisów powołanych w punkcie II apelacji.

Jednakże zarzut ten nie jest właściwie zredagowany, gdyż Sąd Okręgowy nie dokonywał żadnej interpretacji powołanych przepisów skoro ustalił, że ubezpieczony nie spełnia warunków do spornego świadczenia.

Ponieważ apelujący wymienił okresy zatrudnienia, które w jego ocenie były pracą w warunkach szczególnych, Sąd Apelacyjny podzielając w tej kwestii stanowisko Sądu Okręgowego, przedstawia analizę przedstawionych okresów, która pokazuje błędną argumentację apelacji.

1.  okres pracy od 16.09.1970 do 27.10.1970r. - okres ten nie może być uznany, gdyż 16.09.1970r. ubezpieczony został przeniesiony na 3 miesiące do prac ślusarskich. Stanowisko ślusarza nie jest pracą w warunkach szczególnych. Konsekwencją powyższego jest niezaliczenie okresu odbywania zasadniczej służby wojskowej od 28.10.1970r. do 16.10.1973r. Bezpośrednio po powrocie z wojska ubezpieczony podjął pracę na stanowisku piaskownika ale zaliczenie okresu służby wojskowej jest możliwe tylko wówczas jeżeli przed rozpoczęciem służby pracownik wykonywał prace w warunkach szczególnych. Problem ten był przedmiotem rozważań Sądu Najwyższego a to wobec przepisów ustawy z dnia 21.11.1967r. o powszechnym obowiązku obrony PRL. (por. wyrok SN z dnia 17.05.2012r. I UK 399/11 publ. LEX nr 1211140, wyrok SN z dnia 25.02.2010r. II UK 219/09 publ. LEX 590248).

2.  okres pracy od 1.08.1976r. do 15.02.1978r. ubezpieczony nie świadczył pracy w warunkach szczególnych, gdyż oprócz pracy szlifierza i piaskownika wykonywał również prace ślusarza. Potwierdza to dokument z dnia 20 lipca 1976r. (k.17 akt osobowych dział B). Jest to pismo adresowane do ubezpieczonego z którego wynika, że w związku z wprowadzeniem systemu płac w oparciu o zarządzenie nr 15 Ministra Przemysłu Maszynowego, dyrekcja zakładu powierzyła ubezpieczonemu stanowisko piaskownik- szlifierz- ślusarz. Istotne przy tym jest, że stanowisko szlifierza było inaczej wynagradzane niż piaskownik i ślusarz, co wskazuje, że ubezpieczony wykonywał pracę na wszystkich stanowiskach wymienionych w angażu.

Apelujący, w postępowaniu przed Sądem I instancji jak również w apelacji nie udowodnił, że w tym okresie pracował tylko jako szlifierz i piaskownik a stanowisko ślusarza było jedynie wymienione formalnie ze względów płacowych. Treść dokumentu nie budzi żadnych wątpliwości co do stanowisk pracy ubezpieczonego a wobec braku innych dowodów podważających zapis angażu z dnia 20 lipca 1976r. nie można uznać twierdzeń apelującego, że w tym okresie pracował stale i w pełnym wymiarze w warunkach szczególnych. Nie wskazują na to również zeznania świadków, którzy w ogóle nie wypowiadają się o tym okresie pracy ubezpieczonego.

3.  okres pracy od 22.10.1980r. do 31.07.1982r.- ten okres pracy również nie może być zaliczony do pracy w warunkach szczególnych, gdyż ubezpieczony nie pracował stale i w pełnym wymiarze na takich stanowiskach. Wnioskiem z dnia 20.10.1980r. ubezpieczony zwrócił się do pracodawcy o przeniesienie go ze stanowiska szlifierza do brygady remontowej. (k. 31 akt osobowych dział B).

Wniosek został rozpatrzony pozytywnie i z dniem 22.10.1980r. ubezpieczony został zatrudniony na stanowisku ślusarza – szlifierza. We wniosku z dnia 29.10.1980r. (k.33 akt osobowych dział B), o przeprowadzenie badań lekarskich, wymieniono stanowisko - ,,ślusarz remontowy”.

Apelujący nie udowodnił, że pracował w tym okresie tylko i wyłącznie na stanowisku szlifierza. Wręcz przeciwnie, zeznania świadka M. B. potwierdzają treść dokumentów. Świadek ten stwierdził bowiem, że ubezpieczony pracował w brygadzie remontowej jako szlifierz i piaskownik jeżeli była taka potrzeba. Wyklucza to zatem pracę w warunkach szczególnych stale i w pełnym wymiarze.

4.  okres pracy od 1.08.1982r. do 31.03.1983r. okres ten tak jak i poprzednie nie może być wliczony do stażu pracy w warunkach szczególnych. Stanowisku apelacji przeczy dokument – wniosek o zaszeregowanie z dnia 16.07.1982r. (k.39 akt osobowych dział B), z którego wynika, że z dotychczasowego stanowiska ślusarza remontowego, ubezpieczony wnosi o przeniesienie go na stanowisko ślusarza remontowego – szlifierza. Wniosek został załatwiony pozytywnie co oznacza, że oprócz pracy szlifierza ubezpieczony wykonywał prace ślusarskie, które nie są pracą w warunkach szczególnych. Apelujący nie udowodnił, że w rzeczywistości pracował tylko jako szlifierz. Bezzasadne są zatem argumenty apelacji, że formalnie określone stanowiska pracy nie odpowiadały pracy faktycznie wykonywanej. Takie twierdzenie apelującego musi wynikać z konkretnych dowodów, których w rozpoznawanej sprawie brak.

5.  okres pracy od 1.04.1984r. do 28.02.1987r. ten okres również nie stanowił pracy w stałym i pełnym wymiarze w warunkach szczególnych, gdyż ubezpieczony pracował nie tylko jako szlifierz wałów i otworów ale także jako ślusarz remontowy. Potwierdzają to dokumenty znajdujące się w aktach osobowych ubezpieczonego - angaż z 8.05.1984r. (k.41 dział B), z którego wynika, że powierzono ubezpieczonemu obowiązki ślusarza remontowego oraz szlifierza wałków i otworów oraz wniosek w którym jako proponowane stanowisko podano ,,ślusarz - remontowy” (k.42 akt osobowych dział B).

Wyżej przedstawiona analiza okresów pracy powołanych w apelacji prowadzi do wniosku, że w spornych okresach czasu pracy, apelujący nie wykonywał pracy w warunkach szczególnych w stałym i pełnym wymiarze.

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnych lub szczególnym charakterze (Dz.U.83.8.43 ze zm.) w wykazie A stanowiącym załącznik do rozporządzenia w dziale III obejmującym między innymi przemysł metalowy, jako prace w warunkach szczególnych pod pozycja 78 wymienia ,,szlifowanie lub ostrzenie wyrobów i narzędzi metalowych oraz polerowanie mechaniczne”. Praca ta, zgodnie z przepisem § 2 ust.1 rozporządzenia musi być wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku, aby mogła uprawniać do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym. Tak więc te wszystkie okresy pracy w których ubezpieczony pracował również jako ślusarz remontowy nie spełniają wymogu powołanego przepisu.

Prace ślusarskie zostały wymienione pod pozycją 82 działu III wykazu A ale muszą być wykonywane przy remoncie wewnątrz cystern, co w rozpoznawanej sprawie nie miało miejsca.

Natomiast Sąd Apelacyjny zgadza się ze stanowiskiem Sądu Okręgowego, że praca ubezpieczonego na stanowisku piaskownika była pracą w warunkach szczególnych. Pod pozycja 80 wykazu A działu III są wymienione prace -,,piaskowanie na sucho…”

Jednak zaliczenie tego okresu pracy tak jak to przedstawił Sąd Okręgowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku (k.56) oraz doliczenie okresu uznanego przez pozwanego (2 lata 8 m-ce i 4 dni) nie daje 15 letniego stażu pracy.

Odnosząc się do zarzutów apelacji co do nazewnictwa stanowisk a faktycznie wykonywanej pracy, jak również potraktowania pracy ślusarza jako pracy dodatkowej, jeszcze raz trzeba stwierdzić, że te okoliczności muszą być udowodnione. Argumenty apelującego pozostają w rażącej sprzeczności z dokumentami znajdującymi się w aktach osobowych ubezpieczonego, które pomimo upływu lat są kompletne. Sąd Apelacyjny zwraca uwagę , że dokumentacja pracownicza ubezpieczonego jest bardzo szczegółowa i obrazuje przebieg pracy ubezpieczonego. Apelujący nie udowodnił , że jego praca w rzeczywistości była inna niż to wynikało z angaży, które skrupulatnie określały stanowiska pracy i wysokość wynagrodzenia. Zeznania powołanych przez apelującego świadków są bardzo ogólne i w większości potwierdzają zapisy w dokumentach a nie twierdzenia apelującego.

Wystawione przez pracodawcę świadectwo pracy w warunkach szczególnych również nie zasługiwało na aprobatę albowiem jego treść jest sprzeczna ze szczegółową dokumentacją znajdującą się w aktach osobowych apelującego.

Tak więc zarzut apelacji dotyczący pominięcia świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych z dnia 17.12.2001r. należy uznać za chybiony.

Ustosunkowując się do zarzutu dotyczącego nieuwzględnienia pracy na stanowisku hartownika od dnia 1 marca 1999r. do 15 grudnia 2001r. trzeba stwierdzić, że zgodnie z przepisem art.184 ust.1 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, warunek 15 letniego okresu zatrudnienia musi być spełniony na dzień 1 stycznia 1999r. (data wejścia w życie ustawy), zatem okres zatrudnienia po tej dacie, nawet jeżeli spełnia wymogi pracy w warunkach szczególnych, nie ma znaczenia przy ustalaniu prawa do spornego świadczenia.

Mając na uwadze wyżej przedstawione argumenty Sąd Apelacyjny na podstawie przepisu art.385 k.p.c. oddalił apelacje ubezpieczonego.

SSA Katarzyna Wołoszczak SSA Dorota Goss-Kokot SSA Maria Michalska-Goźdź