Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II Ca 202/14

POSTANOWIENIE

Dnia 5 czerwca 2014 roku

Sąd Okręgowy w Legnicy II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący:

SSO Sylwia Kornatowicz (sprawozdawca)

Sędziowie:

SO Robert Figurski

SR del. Joanna Pasak

Protokolant:

Angela Bobrowska

po rozpoznaniu w dniu 5 czerwca 2014 roku w Legnicy

na rozprawie
sprawy z wniosku H. C.

przy udziale uczestników postępowania K. H. i B. M. (1)

o stwierdzenie nabycia spadku po M. H.

na skutek apelacji uczestniczki postępowania B. M. (1)

od postanowienia Sądu Rejonowego w Głogowie

z dnia 20 listopada 2013 roku

sygn. akt I Ns 1104/13

oddala apelację.

Sygn. akt II Ca 202/14

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Głogowie postanowieniem z dnia 20.11.2013 r. wydanym w sprawie sygn. akt I Ns 1104/13 stwierdził nabycie spadku po M. H., zmarłym 15.01.2007 r., ustalając, że spadek ten na podstawie ustawy dziedziczą żona K. H. oraz córki L. C. i B. M. (2) – każda z nich po 1/3 części, zgodnie z art.931§1 k.c. Jednocześnie Sąd wskazał, że w przypadku spadków otwartych po 14.02.2001 r. nie podlega badaniu kwestia dziedziczenia gospodarstwa rolnego, albowiem z tą datą zniesiono przepisy o szczególnych zasadach dziedziczenia takich gospodarstw i odtąd całość spadku podlega ogólnym regułom dziedziczenia.

Uczestniczka postępowania B. M. (1) wniosła apelację od powyższego postanowienia, zaskarżają je w całości i wnosząc o jego zmianę bądź uchylenie oraz ponowne rozpoznanie sprawy. Skarżąca podniosła, że w skład spadku po ojcu wchodzi nieruchomość rolna stanowiąca jego majątek osobisty, pochodzący sprzed zawarcia związku małżeńskiego - uczestniczka wniosła o ustalenie tego faktu i zawarcie go w zaskarżonym orzeczeniu.

Sąd Okręgowy, przyjmując za własne prawidłowe ustalenia faktyczne poczynione w pierwszej instancji, zważył, co następuje:

Apelacja nie podlega uwzględnieniu.

Zaskarżone postanowienie odpowiada prawu materialnemu i wydane zostało w wyniku przeprowadzenia postępowania, w którym nie naruszono przepisów formalnoprawnych. W postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku bada się tylko krąg spadkobierców oraz podstawę dziedziczenia, w szczególności to, czy spadkodawca pozostawił testament i czy jest on ważny. Następnie Sąd stwierdza, kto jest spadkobiercą oraz czy dziedziczenie wynika z ustawy, czy z testamentu. Takie zasady orzekania w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku określone zostały w przepisach art.669 – 678 k.p.c. i wynika z nich, że w takim postępowania Sąd nie bada składu spadku. Następuje to dopiero w postępowania o dział spadku, o czym wyraźnie stanowi przewidziany dla tego rodzaju postępowań przepis art.684 k.p.c. Dlatego prawidłowo uczynił w niniejszej sprawie Sąd Rejonowy, nie dokonując badania składników majątku spadkowego, pozostawionego przez spadkodawcę M. H..

Nie miał też Sąd obowiązku orzec w zaskarżonym postanowieniu o dziedziczeniu gospodarstwa rolnego. Ma to oparcie w obowiązującej od 2.10.2008 r. nowelizacji art. 670 k.p.c., dokonanej w art. 3 pkt 8 ustawy z 24.08.2007 o zmianie ustawy prawo o notariacie i niektórych innych ustaw (Dz. U. 2007, nr 181, poz.1287). Do czasu tej nowelizacji w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku Sąd obowiązany był z urzędu ustalić, czy w skład spadku wchodzi gospodarstwo rolne i którzy spadkobiercy spełniają warunki do jego dziedziczenia. Stanowił o tym wprost § 2 art. 670 k.p.c. Wskazaną nowelizacją przepis art.670 k.p.c. uzyskał nowe brzmienie, w którym uchylno § 2 i w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku Sąd nie dokonuje już ustalenia, czy spadkodawca pozostawił gospodarstwo rolne i kto ma uprawnienia do jego dziedziczenia. Jednocześnie zgodnie z art. 6 ust. 2 wskazanej ustawy nowelizacyjnej do spadków otwartych przed dniem 14.02.2001 r. przepis art.670 k.p.c. stosuje się w brzmieniu dotychczasowym, przy czym spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy i z tą datą spadkobierca nabywa spadek (art.924 i 925 k.c.). M. H. zmarł w 2007 roku, a zatem w niniejszym postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku po nim przepis art.670 k.p.c. stosuje się już w nowym brzmieniu, dlatego słusznie uczynił Sąd Rejonowy, nie ustalając, czy M. H. był właścicielem gospodarstwa rolnego i nie zamieszczając w postanowieniu osobnego orzeczenia w tym przedmiocie.

Z zaskarżonego orzeczenia wynika, że cały spadek po M. H. nabyły jego żona i córki w częściach w równych po 1/3 i jeśli w skład tego spadku wchodzi gospodarstwo rolne, to każda ze spadkobierczyń ma w nim taki udział w wyniku dziedziczenia. Jeżeli natomiast gospodarstwo rolne należało do majątku wspólnego spadkodawcy i jego żony, to po śmierci M. H. żona zachowuje swój własny udział ½, a w skład spadku wchodzi tylko udział spadkodawcy w gospodarstwie rolnym, czyli również ½ - i to w tym udziale spadkobierczynie mają po 1/3. Podział majątku spadkowego, czyli konkretnych jego składników nastąpić może albo na drodze sądowej w postępowaniu o dział spadku, jeśli zostanie ono zainicjowane przez osobę uprawnioną, albo na drodze pozasądowej, jeżeli taka będzie wola spadkobierców.

Ponieważ apelacja dotyczy wyłącznie składu majątku spadkowego, który nie podlegał ustalaniu w niniejszym postępowaniu, a Sąd Rejonowy nie naruszył prawa, to Sąd odwoławczy nie znalazł podstaw do uwzględnienia apelacji uczestniczki i oddalił ją na mocy art.385 k.p.c. w zw. z art.13§2 k.p.c.

Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13