Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II Cz 542/14

POSTANOWIENIE

Dnia 15 maja 2014r.

Sąd Okręgowy w Świdnicy II Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Piotr Rajczakowski

po rozpoznaniu w dniu 15 maja 2014 r. w Świdnicy na posiedzeniu niejawnym zażalenia wierzyciela Miejskiego Zakładu (...) Sp. z o.o. w P. na postanowienie Sądu Rejonowego w Kłodzku z dnia 31 marca 2014r., sygn. akt I Co 411/14, w sprawie przy udziale H. B. i E. B.

o nadanie klauzuli wykonalności przeciwko małżonce dłużnika

p o s t a n a w i a:

oddalić zażalenie.

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 31 marca 2014r., Sąd Rejonowy oddalił wniosek wierzyciela Miejskiego Zakładu (...) Sp. z o.o. w P. o nadanie klauzuli wykonalności tytułowi egzekucyjnemu, wyrokowi Sądu Rejonowego w Kłodzku z dnia 28 lipca 2010 r., sygn. akt I Cupr 104/10, przeciwko małżonce dłużnika H. E. B., z ograniczeniem jej odpowiedzialności do majątku objętego wspólnością ustawową małżeńską. W ocenie Sądu, wierzyciel nie wykazał dokumentem urzędowym lub prywatnym, że stwierdzona tytułem egzekucyjnym wierzytelność powstała z czynności prawnej dokonanej za zgodą małżonki dłużnika, bowiem z dołączonej do wniosku kserokopii umowy najmu lokalu mieszkalnego nie wynikało, aby H. B. zawarł ją za zgodą swojej małżonki.

W zażaleniu na powyższe postanowienie wierzyciel, wnosząc o jego zmianę poprzez nadanie klauzuli przeciwko małżonce dłużnika, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazania sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania, zarzucił błąd w ustaleniach Sądu, polegający na stwierdzeniu, że podpisanie umowy o dostarczanie wody i odbiór ścieków nie odbyło się za zgodą małżonki dłużnika, która jest współnajemczynią lokalu mieszkalnego komunalnego od około 30 lat i korzysta ona w równym stopniu jak dłużnik ze świadczonych usług.

Sąd Okręgowy zważył. Zażalenie nie zasługiwało na uwzględnienie. Zgodnie z powołanym w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia art. 787 kpc, tytułowi egzekucyjnemu wydanemu przeciwko osobie pozostającej w związku małżeńskim sąd nada klauzulę wykonalności także przeciwko jej małżonkowi z ograniczeniem jego odpowiedzialności do majątku objętego wspólnością majątkową, jeżeli wierzyciel wykaże dokumentem urzędowym lub prywatnym, że stwierdzona tytułem egzekucyjnym wierzytelność powstała z czynności prawnej dokonanej za zgodą małżonka dłużnika. Postępowanie określone w art. 787 kpc stanowi uproszczoną formę uzyskania tytułu wykonawczego przeciwko małżonkowi dłużnika i pozwala uniknąć pozywania równocześnie dłużnika i jego małżonka, zaś zakres kognicji sądu jest ściśle określony i obejmuje badanie następujących przesłanek merytorycznych: czy przedłożony dokument stwierdzający obowiązek świadczenia przez dłużnika spełnia kryteria stawiane tytułowi egzekucyjnemu; czy wierzyciel udokumentował, że stwierdzona tytułem egzekucyjnym wierzytelność powstała z czynności prawnej dokonanej za zgodą małżonka dłużnika oraz czy osobę wskazaną we wniosku łączył związek małżeński z dłużnikiem w chwili wydania tytułu egzekucyjnego (zob. m. in. postanowienie SN z dnia 8 czerwca 1967 r., I CZ 18/67, wyd. Lex nr 624). W niniejszej sprawie, powyższym (obecnie obowiązującym) ustawowym wymaganiom, wierzyciel nie sprostał w wystarczającym stopniu. Nie dołączył on bowiem żadnego dokumentu urzędowego lub prywatnego, o których mowa w powołanym przepisie, a który uzasadniałby uwzględnienie jego wniosku. Sąd Rejonowy trafnie wskazał, że przedłożenie umowy najmu (która de facto podpisana jest jedynie przez dłużnika) nie potwierdza, aby dłużnik dokonał czynności prawnej za zgodą małżonka. Nie potwierdza tego również sama umowa nr (...) z 29 sierpnia 2006r. o świadczenie usług komunalnych w zakresie dostawy wody, odbioru ścieków, wywozu nieczystości stałych, która znajduje się w aktach I Cupr 104/10 (k. 14-18), a podpisana jest jedynie przez dłużnika i została zawarta tylko z nim. Istota postępowania klauzulowego, które posiada ściśle formalny charakter, uniemożliwia stosowanie domniemania faktycznego przy ustalaniu, iż stwierdzona tytułem egzekucyjnym wierzytelność powstała w wyniku dokonania czynności za zgodą małżonka. Samo nadanie klauzuli winno nastąpić na podstawie najbardziej wiarygodnych środków dowodowych, zatem przedkładany przez wierzyciela dokument powinien zawierać treść wskazującą wyraźnie na okoliczność, że małżonek ten zaakceptował zaciągnięcie określonego zobowiązania, nie może natomiast opierać się na domysłach (zob. uchwała SN z dnia 18 marca 2011 r., III CZP 117/10, wyd. Lex nr 738031). Wywody skarżącego odnośnie w istocie oczywistości sytuacji zgody małżonki dłużnika, wspólnie z nim zamieszkującej, na dostawę wody i odbiór ścieków są zaś już o tyle chybione, że w żaden sposób nie zmieniają w sprawie tej okoliczności, iż wierzyciel nie przedłożył dokumentu prywatnego lub urzędowego z którego zgoda tak by wynikała, a co stanowi, o czym wcześniej, bezwzględny wymóg nadania klauzuli, wynikający z powołanego przepisu art. 787 k.p.c. W konsekwencji brak było podstaw do przyjęcia, że dłużnik w rozpoznawanej sprawie dokonał czynności prawnej za zgodą małżonki, co w rezultacie uzasadniało odmowę nadania klauzuli wykonalności przeciwko małżonce dłużnika z ograniczeniem jej odpowiedzialności do majątku objętego wspólnością majątkową.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy, na podstawie art. 385 §1 kpc w zw. z art. 397 § 2 kpc i art. 13 § 2 kpc, orzekł jak w postanowieniu.