Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 grudnia 2012 r.

Sąd Apelacyjny - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w G.

w składzie:

Przewodniczący:	SSA Jerzy Andrzejewski
Sędziowie:	SSA Michał Bober SSA Małgorzata Węgrzynowska - Czajewska (spr.)
Protokolant:	Lidia Pedynkowska

po rozpoznaniu w dniu 14 grudnia 2012 r. w Gdańsku

sprawy S. R.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o prawo do emerytury

na skutek apelacji S. R.

od wyroku Sądu Okręgowego w Toruniu IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 3 stycznia 2012 r., sygn. akt IV U 1809/11

oddala apelację.

Sygn. Akt III AUa 1027/12

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 20 lipca 2011 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. na podstawie art. 184 w związku z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i retach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (dz. U. z 2009 roku, Nr 153, poz. 1227 ze zm.) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 roku, Nr 8, poz. 43 ze zm.) odmówił S. R. prawa do emerytury.

S. R. w odwołaniu od powyższej decyzji zażądał jej zmiany i przyznania mu prawa do emerytury w warunkach szczególnych.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie.

W trakcie rozprawy w dniu 31 października 2011 roku S. R. złożył do protokołu nowy wniosek o przyznanie prawa do emerytury wobec rozwiązania umowy o pracę z dniem 198 października 2011 roku. Przy czym nie cofnął odwołania od decyzji z dnia 20 lipca 2011 roku.

Sąd postanowieniem z dnia 31 października 2011 roku przekazał nowy wniosek o przyznanie prawa do emerytury Zakładowi (...) Oddział w T. celem rozpoznania.

Po rozpoznaniu wniosku organ rentowy decyzją z dnia 28 listopada 2011 roku ponownie odmówił stanisławowi R. przyznania prawa do em,erytury ze względu na brak 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

S. R. zaskarżył również tę decyzję organu rentowego wnosząc o jej zmianę i przyznanie prawda do emerytury z identycznym uzasadnieniem jak w sprawie dotyczącej odwołania od decyzji z 20 lipca 2011 roku.

Pozwany wniósł o oddalenie odwołania z tożsamym uzasadnieniem jak w sprawie wszczętej z odwołania od decyzji odmownej z 20 lipca 2011 roku.

Sąd zarządzeniem z dnia 27 grudnia 2011 roku połączył do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia obie sprawy na mocy art. 219 k.p.c.

Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Toruniu wyrokiem z dnia 3 stycznia 2012 roku oddalił odwołanie.

Sąd ustalił co następuje:

S. R.urodził się (...)roku.

W okresie od 1 września 1966 roku do października 1973 roku zatrudniony był na stanowisku montera samochodowego w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie (...)Oddział w T.. W czasie tego zatrudnienia ukończył w 1969 roku – (...) Szkołę Zawodowąw zawodzie mechanik pojazdów samochodowych i odbył zasadniczą służbę wojskową w okresie od 27 października 1970 roku do 16 października 1972 roku.

Z dniem 12 listopada 1973 roku S. R. rozpoczął pracę w (...) Przędzalni (...) w T. na podstawie umowy o pracę na 7-dniowy okres próbny, a następnie na czas nieokreślony na stanowisku ślusarza w D. Głównego Mechanika w pełnym wymiarze czasu pracy. Z działu tego wyodrębniono Wydział N. (...) i Środków (...) i od l czerwca 1976 roku S. R. pracował w wyodrębnionym wydziale na stanowisku ślusarza remontowego aż do 31 lipca 1976 roku. Od l sierpnia 1976 roku znowu pracował w D. Głównego Mechanika jako ślusarz remontowy do 28 lutego 1977 roku. Od l marca 1977 roku przeszedł na stanowisko ślusarza remontowego w D. (...) i zatrudniony był tam do 31 sierpnia 1978 roku.

W czasie zatrudnienia od 12 listopada 1973 roku do 31 sierpnia 1978 roku S. R. zajmował się naprawami autobusów, samochodów, spychaczy pojazdów transportu wewnętrznego i lokomotywy należących do pracodawcy, który posiadał ponad 150 pojazdów. Wykonywał wyłącznie naprawy mechaniczne oraz bieżące przeglądy i konserwację środków transportu. Praca wykonywana była w kanałach, na poziomie zerowym i w warsztacie zakładowym naprzemiennie i dotyczyła zarówno naprawy silników jak i wszystkich pozostałych mechanizmów i podzespołów w tym oświetlenia, ogumienia, akumulatorów, hydrauliki, pomp ciśnieniowych i wtryskowych, hamulców, klocków hamulcowych, zbiorników paliwa i oleju i innych najdrobniejszych elementów wymagających naprawy bądź przeglądu mechanicznego. Transport wewnętrzny korzystał z wózków elektrycznych i spalinowych oraz ręcznych i wszystkie one były naprawiane również przez wnioskodawcę.

W okresie od 1 września 1978 roku do 30 listopada 1984 roku S. R. zatrudniony był w Oddziale (...)jako ślusarz remontowy.

Wydział ten zajmował się wykańczaniem i uszlachetnianiem przędzy. Na tym oddziale S. R. zajmował się faktycznie naprawami maszyn i pośrednio ich nastawianiem bo dokonywał regulacji w czasie napraw. Częściowo pracował na terenie Oddziału, a częściowo w przyległym warsztacie. Bieżącą konserwacją maszyn zajmował się inny wyznaczony pracownik.

Z uwagi na uszkodzenie słuchu i przeciwwskazanie do pracy w hałasie przeniesiono S. R. do pracy w magazynie części zamiennych na okres od l grudnia 1984 roku do 31 marca 1985 roku. W tym magazynie wnioskodawca wydawał rożnego rodzaju części do maszyn i wykonywał też prace ślusarskie np. przygotowywał wałki, łożyska.

W tym czasie na potrzeby uznania choroby zawodowej zakład pracy szczegółowo ustalił okresy zatrudnienia S. R. od początku zatrudnienia i opisał je w aktach osobowych wnioskodawcy w następujący sposób:

1.  od l września 1966 roku do 27 listopada 1973 roku w (...) w charakterze mechanika samochodowego

2.  od 12 listopada 1973 roku do 31 maja 1976 roku w TPCz (...) Wydział (...) jako ślusarz

3.  od I czerwca 1976 roku do 31 lipca 1976 roku w TPCz (...) Warsztat N. (...) jako ślusarz remontowy

4.  od l sierpnia 1976 roku do 28 lutego 1977 roku w TPCz (...) - D. Głównego Mechanika jako ślusarz remontowy

5.  od l marca 1977 roku do 31 sierpnia 1978 roku w TPCz (...)- D. (...) jako ślusarz remontowy

6.  od l września 1978 roku do 30 listopada 1984 roku w TPCz (...)-Wydział Mechaniczny - Oddział Przeglądu i (...) jako ślusarz remontowy

7.  od l grudnia 1984 roku do 31 marca 1985 roku w TPCz (...) - Magazyn (...) jako ślusarz

8.  od 1 kwietnia 1985 roku do chwili obecnej w TPCz (...) -

Wydział (...) – O/(...) jako ślusarz remontowy.

Z dniem 1 kwietnia 1985 roku S. R. zatrudniony był w Wydziale (...) – Oddział (...)najpierw jako ślusarz remontowy, a od 1 marca 1989 roku jako mechanik urządzeń cieplno-mechanicznych.

W dniu 21 maja 1985 roku S. R. zdał egzamin kwalifikacyjny w zakresie prac remontowo-konserwacyjnych i montażowych przy urządzeniach przygotowania wody w kotłach parowych i wodnych, odbioru pary i wody gorącej oraz ciśnienia parowego i wody i wentylatorów.

Na stanowisku mechanika w elektrociepłowni wnioskodawca pracował aż do ustania zatrudnienia. Wykonywał tam prace polegające na smarowaniu maszyn smarami i olejami, a gdy nie wykonywał tej pracy brał udział w remontach mechanicznych maszyn (...). (...) wytwarzała prąd oraz energię cieplną dla zakładu i na potrzeby miasta T..

Wnioskodawca konserwował przekładnie, odżużlacze, transportery taśmowe, kotły i pompy.

Nie zajmował się turbiną i nie robił izolacji.

Zatrudnienie w TPCz (...) ustało z dniem 30 listopada 1991 roku.

W czasie zatrudnienia w TPCz (...) wnioskodawca korzystał dwukrotnie z urlopu bezpłatnego: od 28 grudnia 1990 roku do 29 grudnia 1990 roku i o 23 września 1991 roku do 15 października 1991 roku.

W okresie od 9 marca 1992 roku do 30 czerwca 2001 roku S. R. zatrudniony był w (...) S.A. (...) na stanowisku rzemieślnika.

W dniu 28 lutego 2011 r. S. R. wystąpił z wnioskiem o przyznanie prawa do emerytury. We wniosku zawarł oświadczenie o braku członkostwa w otwartym funduszu emerytalnym oraz pozostawaniu w stosunku pracy. Na dzień wydania zaskarżonej decyzji z 20 lipca 2011 roku wnioskodawca nadal pozostawał w stosunku pracy. Umowa o pracę rozwiązana została z dniem 19 października 2011 roku.

Decyzjami z 20 lipca 2011 roku i 28 listopada 2011 roku wydanymi na podstawie art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. z 2004 roku Nr 39, poz. 353 ze zm.) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 roku, Nr 8, poz. 43 ze zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił wnioskodawcy prawa do emerytury z uwagi na niewykazanie 15-lat stażu pracy w warunkach szczególnych wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Przy czym w pierwszej wskazano także na brak rozwiązania umowy o prace. Organ rentowy przyjął za udowodnione na dzień 31 grudnia 1998 roku 32 lata, 2 miesiące i 28 dni okresów składkowych i nieskładkowych.

Organ rentowy nie uznał natomiast jakiegokolwiek okresu pracy w warunkach szczególnych ubezpieczonego na podstawie świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach.

Zakład pracy wystawił wnioskodawcy dwa różne świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych.

Pierwsze z 4 grudnia 2000 roku o treści, z której wynikało, że S. R. pracował w warunkach szczególnych:

-

od l września 1978 roku do 30 listopada 1984 roku,

-

od l kwietnia 1985 roku do 27 grudnia 1990 roku,

-

od 30 grudnia 1990 roku do 22 września 1991 roku,

-

od 16 października 1991 roku do 30 listopada 1991 roku

stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przy obróbce surowców włókienniczych i ich przędzenie oraz wykonywał prace przy wytwarzaniu i przesyłaniu energii elektrycznej i cieplnej oraz przy montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych i cieplnych na stanowisku ślusarz remontowy, ślusarz, mechanik urządzeń cieplno-mechanicznych wymienionym w wykazie A. dziale VII, II póz. 1,1 pkt 34 wykazu stanowiącego załącznik nr l do zarządzenia Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w zakładach pracy resortu przemysłu chemicznego i lekkiego (Dz. Urz. Nr 7/87 z dnia 7 lipca 1987 roku).

Drugie z 19 lipca 2001 roku, z którego wynikał dłuższy okres pracy w warunkach szczególnych tj.

-

od l czerwca 1976 roku do 30 listopada 1984 roku

-

od l kwietnia 1985 roku do 27 grudnia 1990 roku

-

od 30 grudnia 1990 roku do 22 września 1991 roku

-

od 16 października 1991 roku do 30 listopada 1991 roku.

Rozbieżności podyktowane były jedynie przypuszczeniem, że praca od l czerwca 1976 roku do 31 sierpnia 1978 roku mogła być zaliczona do pracy wykonywanej w warunkach szczególnych, bez dokładnego przeprowadzenia postępowania dowodowego na tę okoliczność.

W dniu 14 stycznia 2011 roku zakład pracy wystawił kolejne świadectwo odpowiadające treścią świadectwa wystawionym 19 lipca 2001 roku.

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny ustalono na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach sądowych, w tym w aktach ZUS i aktach osobowych wnioskodawcy z (...) Przędzalni (...) w T. (k. 78 akt sądowych), a także częściowo w oparciu o dowód z przesłuchania wnioskodawcy i świadków: J. Ć. (1), K. J., P. K., A. K.. S. K. (1), M. O. i E. Z..

Sąd dał wiarę dowodom z dokumentów, gdyż były jasne, pełne, rzetelne, a nadto żadna ze stron nie kwestionowała ich autentyczności i mocy dowodowej, co nie budziło także wątpliwości Sądu.

Akta osobowe Sąd pozyskał od przechowawcy i uznał za rzetelny i wiarygodny dowód. Były one systematycznie prowadzone przez pracodawcę i nie zawierały luk.

Sąd dał wiarę zeznaniom przesłuchanych w sprawie świadków w zakresie w jakim zeznawali oni na okoliczność rodzaju pracy ubezpieczonego przez cały okres zatrudnienia od 12 listopada 1973 roku do 30 listopada 1991 roku, gdyż były one spójne, logiczne i nie sprzeczne ze sobą oraz z pozostałym materiałem dowodowym w sprawie w postaci dokumentów z akt osobowych wnioskodawcy. Świadkowie pracowali z wnioskodawcą na poszczególnych etapach jego zatrudnienia w różnych wydziałach i oddziałach i mogli potwierdzić rodzaj jego obowiązków.

Na okoliczność pracy przy naprawie samochodów, spychaczy, wózków, autobusów i lokomotywy w okresie od 12 listopada 1973 roku do 31 sierpnia 1978 roku niekwestionowaną wiedzę mieli świadkowie bezpośrednio pracujący z ubezpieczonym tj. P. K. i A. K..

Ostatecznie także wnioskodawca przyznał przed Sądem, że w wyżej wymienionym okresie pracował przy naprawie środków transportu w różnych warunkach (w kanałach, warsztacie i na poziomie zerowym) i wykonywał każdą konieczną naprawę mechaniczną w niczym się nie specjalizując.

Trzeba w tym miejscu wskazać, iż pierwsze dowodowe przesłuchanie wnioskodawcy na te okoliczności było odmienne, gdyż utrzymywał, iż pracował wyłącznie na produkcji. W aktach osobowych wnioskodawcy jest jednak pismo jego autorstwa z dnia 4 kwietnia 2001 roku, które wyraźnie wskazuje, że ubezpieczony miał świadomość wykonywania w okresie od początku zatrudnienia do 31 sierpnia 1978 roku tylko pracy w warsztacie samochodowym.

Na okoliczność okresu pracy na Oddziale (...)zeznawali świadkowie J. Ć. (1), S. K. (1) i M. O., którzy byli bezpośrednimi współpracownikami ubezpieczonego i ich zeznania były zbieżne z zeznaniami wnioskodawcy. Wnioskodawca i świadek J. Ć. (1) opisali pracę wykonywaną w magazynie części zamiennych. Natomiast rodzaj czynności wypełnianych przez S. R. w (...) opisali zgodnie świadkowie K. J. i E. Z.. Ich zeznania potwierdził wnioskodawca. Prawo do wcześniejszej emerytury z tytułu zatrudnienia w warunkach szczególnych reguluje art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 roku. Nr 153, póz. 1227 ze zm.), zgodnie z którym ubezpieczonym urodzonym po 31.12.1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku - w przypadku mężczyzn - 60 lat, jeżeli w dniu l stycznia

1999 r. spełnili łącznie niżej wymienione warunki:

-osiągnęli okres składkowy nieskładkowy wynoszący co najmniej 25 lat,

-posiadają co najmniej 15 - letni okres wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze zgodnie z rozporządzeniem Rady

Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, a nadto:

-nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego, a w przypadku przystąpienia złożyli wniosek, o wykreślenie z funduszu i przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, na dochody budżetu państwa,

-rozwiązali stosunek pracy-w przypadku ubezpieczonych będących pracownikami.

Stosowne regulacje w przedmiocie wieku emerytalnego, rodzajów prac lub stanowisk oraz warunków, na podstawie których przysługuje prawo do wcześniejszej emerytury znajdują się w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. 1983 roku Nr 8, poz. 43 ze zm.). Natomiast wykazy prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze zostały zawarte w wykazach A i B stanowiących załącznik do w/w rozporządzenia. Nadto w §1 ust. 2 tegoż rozporządzenia w przedmiocie sprecyzowania stanowisk pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach ustawodawca odsyła do odpowiednich przepisów resortowych.

Istotny w niniejszej sprawie jest również § 2 ust. 1 rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 roku, w myśl którego okresami pracy uzasadniającymi prawo do wcześniejszej emerytury są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, ustalonym dla danego stanowiska. Pod pojęciem pracy wykonywanej stale należy rozumieć pracę wykonywaną na danym stanowisku pracy, zgodnie z rozkładem czasu pracy i w pełnym wymiarze czasu pracy, ustalonym dla danego stanowiska. W związku z powyższym nie będzie uznawana za taką pracę praca, wykonywana, np. w połowie wymiaru czasu pracy lub tylko kilka lub kilkanaście dni w miesiącu.

W sprawie poza sporem była okoliczność, iż S. R. osiągnął z dniem 8 września 2010 roku przewidywany przepisami prawa wiek emerytalny oraz, że posiada wymagany staż ubezpieczeniowy. Organ rentowy w celu ustalenia uprawnień do emerytury uwzględnił na dzień 1 stycznia 1999 roku 32 lata, 2 miesiące i 28 dni okresów składkowych i nieskładkowych. Organ rentowy nie kwestionował także faktu nie przystąpienia przez wnioskodawcę do otwartego funduszu emerytalnego oraz ostatecznie nie pozostawania w stosunku pracy od dnia 20 października 2011 roku.

Istota sporu w niniejszym postepowaniu koncentrowała się natomiast wokół ustalenia czy praca świadczona przez S. R. w (...) Przędzalni (...) w T. była pracą w szczególnych warunkach wykonywaną stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, a w konsekwencji czy wnioskodawca spełnił ostatnią przesłankę do przyznania prawa do wcześniejszej emerytury.

W tym miejscu wskazać należy, iż zgodnie z § 2 ust. 2 w/w rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 roku okresy pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy.

Niemniej w wypadku - braku bądź zakwestionowania przez organ rentowy powyższych środków dowodowych - zainteresowany może dochodzić ustalenia tych okoliczności w postępowaniu sądowym, w którym w myśl art. 472 i 473 k.p.c. obostrzenia dowodowe nie obowiązują. Sąd nie jest bowiem związany środkami dowodowymi określonymi dla dowodzenia przed organem rentowym. W postępowaniu o świadczenie emerytalno - rentowe dopuszczalne jest -jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w uchwale z 27 maja 1985 roku (III UZP 5/85) - przeprowadzenie przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych dowodu z zeznań świadków na okoliczność zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, jeżeli zainteresowany wykaże, iż nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy z powodu jego likwidacji lub zniszczenia dokumentów dotyczących zatrudnienia. Okres pracy w warunkach szczególnych można również ustalić w postępowaniu sądowym na podstawie akt osobowych pracownika (umowy o pracę, świadectwa pracy, angaży, innych dokumentów). Zaliczenie nie udokumentowanych, spornych okresów pracy w szczególnych warunkach do stażu pracy uprawniającego do wcześniejszej emerytury wymaga przy tym dowodów nie budzących wątpliwości, spójnych i precyzyjnych.

W ocenie Sądu Okręgowego zgromadzony w sprawie materiał dowodowy - spełniający powyższe kryteria - nie pozwolił jednoznacznie ustalić, iż w okresach zatrudnienia wskazanych w świadectwie z 14 stycznia 2011 roku w TPCz (...) w T. S. R. wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu zatrudnienia prace zaliczone do prac w szczególnych warunkach.

W okresie pracy od 12 listopada 1973 roku do 31 sierpnia 1978 roku S. R. tylko częściowo wykonywał prace wymienione w wykazach dotyczących pracy w warunkach szczególnych. Do tych prac należały prace w kanałach remontowych i przy naprawie pomp wtryskowych i wtryskiwaczy. Prace te wymienione zostały w wykazie A załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z 1983 roku - prace w szczególnych warunkach, których wykonywania uprawnia do niższego wieku emerytalnego, w dziale XIV Prace Różne pod poz. 14 i 16.

W przepisach resortowych tj. w zarządzeniu nr 7 ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego z dnia 7 lipca 1987 roku (Dz. Urz. MPChiL z dnia 3 sierpnia 1987 roku, Nr 4) zamieszczono jako prace w warunkach szczególnych zatrudnienie przy naprawie pomp wtryskowych i wtryskiwaczy poz. 14 Dział XIV i prace wykonywane u kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych lub szynowych – mechanik – monter, ślusarz zatrudniony wyłącznie w kanale remontowym poz. 16 Dział XIV Wykaz A.

Pozostałe naprawy mechaniczne wykonywane przy innych częściach i podzespołach oraz na poziomie zerowym i w warsztacie nie mogły być zaliczone do pracy w warunkach szczególnych.

Dlatego słuszne były pierwotne ustalenia pracodawcy, iż dopiero okres pracy od l września 1978 roku może podlegać zaliczeniu do pracy w warunkach szczególnych. Zakład pracy pod naciskiem ubezpieczonego ostatecznie wydał mu świadectwo potwierdzające wymagany 15-letni okres zatrudnienia w warunkach szczególnych. W aktach osobowych opisano jednak wątpliwości w tym zakresie. W ocenie Sadu były pracodawca chciał udzielić ubezpieczonemu pomocy w zdobyciu prawa do emerytury doliczając brakujący do 15 lat okres, gdyż niczym innym nie da się uzasadnić przyjęcia zatrudnienia od l czerwca 1976 roku do pracy w warunkach szczególnych z pominięciem okresu zatrudnienia od 12 listopada 1973 roku do 31 maja 1976 roku kiedy obowiązki wnioskodawcy z dnia l czerwca 1976 roku nie uległy żadnej zmianie.

Praca wnioskodawcy w okresie od 12 listopada 1973 roku do 31 sierpnia 1978 roku nie może być więc uznana za wykonywaną stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w warunkach szczególnych, gdyż obowiązki wykonywane w zwykłych warunkach jedynie przeplatały się z praca w warunkach szczególnych. Trzeba też zaznaczyć, że żaden świadek nie potwierdził wykonywania przez wnioskodawcę remontów blacharsko-lakierniczych, o których wspominał S. R. w swoich zeznaniach, jednak te prace gdyby występowały to tak jak praca w kanałach i przy naprawie pomp, byłaby jednym z rodzajów prac i też nie mogłaby przesądzić o stałości i pełnym wymiarze pracy w warunkach szczególnych.

W okresie od l września 1978 roku do 30 listopada 1984 roku wnioskodawca wykonywał prace zaliczone do pracy w warunkach szczególnych na mocy Zarządzenia Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego Nr 7 z dnia 7 lipca 1987 roku w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu chemicznego i lekkiego (Dz. Urz. Nr 4). Praca wnioskodawcy w tym okresie polegała na naprawach i regulacji maszyn na wydziałach produkcyjnych i odpowiadała w istocie stanowisku konserwatora maszyn i urządzeń. Stanowisko to zostało o opisane w Dziale VII w przemyśle lekkim zarówno pod pozycja l pkt. 12 jak i pod poz. 4 pkt 47. Przy czym punkt 1 dotyczył prac wykonywanych przy obróbce surowców włókienniczych i ich przędzeniu, a punkt 4 prac przy produkcji i wykończeniu wyrobów włókienniczych. Mając na uwadze, iż wnioskodawca pracował na wydziałach produkcji końcowej zastosowanie do jego pracy ma pkt 47 poz. 4 Działu VII.

W tym miejscu warto wskazać na treść Działu VII dotyczącego przemysłu lekkiego określonego załącznikiem Nr l do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 8 lutego1983 roku w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.), który pod pozycją 1 „obróbka surowców włókienniczych i ich przędzenie” zawiera tylko stanowisko operatora urządzeń, zaś w pozycji 4 „prace przy produkcji i wykańczaniu wyrobów włókienniczych: wskazuje na dwa stanowiska pracy tj. cewiaczka i tkaczka.

Zgodnie z art. 32 ust. 1 w związku z art. 46 ustawy emerytalnej, ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku, a przed dniem 1 stycznia 1969 roku, będącym pracownikami, o których mowa w art. 32 st. 2-3 ustawy, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt. 1 ustawy emerytalnej. W myśl art. 32 ust. 2 ustawy emerytalnej, dla celów ustalenia uprawnień. O których mowa w ust. 1, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne i otoczenia. Natomiast stosownie do art. 32 ust. 4, wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych. Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 13 lutego 2002 roku, III ZP 30/01OSNP 2002 nr 10, poz. 243) wskazał jako nadal stosowane „przepisy dotychczasowe ”tylko niektóre przepisy rozporządzenia, wyłączając dalsze obowiązywanie tych, które zawierały upoważnienie dla ministrów, kierowników urzędów centralnych i centralnych związków spółdzielczych do ustalenia wykazu stanowisk pracy w podległych im zakładach pracy. Stwierdził, że odesłanie do wykazów obejmujących zaświadczenie pracy w warunkach szczególnych nie obejmuje przepisów kompetencyjnych § 1 ust. 2-3 rozporządzenia. To pozwala na wniosek, że ustanowione przed dniem wejścia w życie ustawy o emeryturach i rentach przepisy, o których mowa w odesłaniu, to tylko przepisy rozporządzenia, a wśród nich § 2 ust. 1 stanowiący, iż okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale iw pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy, § 4-8a, określające wiek emerytalny i staż wymagany od pracowników wykonujących prace wyszczególnione w wykazach A i B stanowiących załącznik do rozporządzenia oraz te wykazy. Oznacza to tyle, że zarządzenia resortowe co prawda nie mogą być samodzielną podstawą prawną indywidualnych decyzji, jednakże – mając swoje umocowanie w ustawie i rozporządzeniu i nie odnosząc się do praw podmiotowych obywateli – nadal obowiązują jako wykazy prac świadczonych w szczególnych warunkach, o skutkach wykonywania których stanowi ustawa emerytalna i utrzymane jej mocą rozporządzenie. W konsekwencji w judykaturze Sądu Najwyższego przyjmuje się, że wykazy resortowe mają charakter informacyjny, techniczno-porządkujący i uściślający, w szczególności wówczas, gdy w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia nie wymienia się określonych stanowisk, lecz operuje się pojęciem ogólnym

W tej sytuacji Sąd uznał posłużenie się wykazem resortowym za uzasadnione.

Zakład pracy wskazał w świadectwie wykonywania pracy w warunkach szczególnych z dnia 19 lipca 2001 roku jedynie Dział VII poz. l zarządzenia resortowego dla stanowisk ślusarz remontowy co okazało się nieprawidłowe, gdyż nie wskazano właściwego punktu, a stanowiska ślusarz remontowy nie ma w wykazie Działu VII poz.1. Nieprawidłowo wystawione było też świadectwo z dnia 14 stycznia 2011 roku, które wskazywało za Dział XIV rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku i zarządzenia resortowego, gdzie wadliwie powołano się na pozycje i punkt określony w dokumencie.

Bezspornie nie można było zaliczyć do pracy w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia wnioskodawcy od l grudnia 1984 roku do 31 marca 1985 roku w magazynie części zamiennych, albowiem nie zostało wykazane, że w tym okresie S. R. wykonywał jakikolwiek rodzaj pracy zamieszczony w wykazach pracy w warunkach szczególnych. Zajmował się wydawaniem części maszyn, a także ślusarską obróbką części.

Możliwe jest zaliczenie do pracy w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia S. R. w (...) od l kwietnia 1985 roku do 30 listopada 1991 roku z wyłączeniem okresu urlopów bezpłatnych.

Jak ustalono w postępowaniu sądowym ubezpieczony wykonywał w tym czasie prace polegającą na codziennym smarowaniu urządzeń cieplno-mechanicznych oraz pomagał u czasie remontów tych urządzeń.

Jego stanowisko początkowo określano jako ślusarz remontowy, a następnie mechanik urządzeń cieplno-mechanicznych. Zakład (...) ,M.", który miał własną(...), wytwarzał energię na potrzeby własne i miasta T., dlatego zasadne jest przyjęcie, że praca wnioskodawcy w tym okresie może być kwalifikowana jako praca wykonywana w energetyce.

W rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku (Dz. U, Nr 8, poz. 43) w Wykazie A Dziale II poz. l wymienia się prace przy wytwarzaniu, przesłaniu energii elektrycznej i cieplnej oraz montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych.

W punkcie 10 jako stanowisko pracy w warunkach szczególnych wskazuje się montera urządzeń ciepłowniczych. Natomiast w zarządzeniu resortowym Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego z dnia 7 lipca 1987 roku (Dz. Urz. Nr 4) w Dziale II Wykazu A wśród prac w energetyce wymienia się mechanika urządzeń cieplno-mechanicznych (poz. 1 pkt. 34). W ocenie Sądu praca wnioskodawcy polegająca na naprawach i smarowaniu urządzeń cieplno-mechanicznych była pracą opisaną w w/w przepisach ogólnych i resortowych.

Prawidłowo określił ją też zakład pracy w świadectwie wykonywania pracy w warunkach szczególnych z dnia 19 lipca 2001 roku, a nieprawidłowo w świadectwie z 14 stycznia 2011 roku.

W tym stanie sprawy ubezpieczony na dzień 1 stycznia 1999 roku wykazał 12 lat, 10 miesięcy i 7 dni okresów zatrudnienia w warunkach szczególnych (01.09.1978 – 30.11.1984 = 6 lat i 3 miesiące, 01.04.1985 – 27.12.1990 = 5 lat, 8 miesięcy i 27 dni, 30.12.1990 – 22.09.1991 = 8 miesięcy i 24 dni, 16.10.1991 – 30.11.1991 = 1 miesiąc, 16 dni).

Stąd też Sąd na mocy art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. w oparciu o art. 184 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS a contrario – oddalił odwołania wnioskodawcy S. R. jako bezzasadne.

Apelację od wyroku wywiódł wnioskodawca.

Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił:

1. naruszenie przepisu prawa materialnego, tj. Działu VII poz. l pkt 13 Załącznik nr l do zarządzenia Nr 7 Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego z dnia 7 lipca 1987 r., poprzez jego nieuwzględnienie, w sytuacji gdy na podstawie świadectwa pracy z dnia 14.01.2011 r. oraz z zeznań świadka S. K. (1) oraz J. Ć. (1), wynika, że ubezpieczony wykonywał pracę w szczególnych warunkach, jako nastawiacz maszyn;

2. naruszenie przepisu prawa materialnego, tj. Działu VII poz. 1 pkt 13 Załącznik nr l do zarządzenia Nr 7 Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego z dnia 7 lipca 1987 r., poprzez jego błędną wykładnię, polegającą na przyjęciu, że ślusarz remontowy nie jest tożsamy ze stanowiskiem nastawiacza maszyn, w sytuacji gdy wykonywana przez S. R. praca odpowiadała stanowisku nastawiacza maszyn, które było w ówczesnych latach tożsame ze ślusarzem remontowym;

3.  naruszenie przepisu postępowania cywilnego, tj. art. 233 § l kpc, polegające na uchybieniu przez Sąd podstawowym regułom oceny dowodów, poprzez odmowę przyznania waloru wiarygodności świadectwu pracy z dnia 19.07.2001r. w zakresie okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach od roku 01.06.1976 r. oraz sprostowanego świadectwa pracy z dnia 14.01.2011 r. w zakresie okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach od roku 01.06.1976 r. oraz wykonywanego przez niego zawodu, tj. dział VII poz. l pkt 13, na podstawie których ubezpieczony spełnia warunki do otrzymania przedmiotowego prawa;

4.  sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału skutkująca bezzasadnym przyjęciem przez Sąd, iż:

a)  ubezpieczony tylko częściowo wykonywał prace w szczególnych warunkach od 12 listopada 1973 r. do 31 sierpnia 1978 r., w sytuacji gdy ubezpieczony wykonywał ją stale i w pełnym wymiarze czasu, co wynika z zeznań S. R. oraz z dokumentów znajdujących się w akt sprawy Sądu Okręgowego w Toruniu V Wydziału Ubezpieczeń Społecznych (sygn. Akt VU 1106/00), tj,: pisma (...) S.A.” z dnia 22.12.1998 r. o nr (...)dot. zaliczenia okresu zatrudnienia; świadectwa pracy z dnia 23.05.2000r. R. N.; pisma (...) S.A” z dnia 22.05.2000 r. dot. Zaliczenia okresu zatrudnienia, na podstawie których ustalono, że ubezpieczony R. N., pracujący na identycznych stanowiskach i w takim samym wymiarze czasu pracy, wnioskodawca spełnia warunki do otrzymania wcześniejszej emerytury ze względu na szczególne warunki pracy;

b)  ubezpieczony nie wykonywał zawodu nastawiacz maszyn, w sytuacji gdy ze świadectwa pracy z dnia 14.01.201 1 r. oraz zeznań świadków explicite wynika, że zawód ten był przez niego wykonywany.

Wskazując na powyższe podstawy wnosił o:

1. zmianę zaskarżonego wyroku i przyznania prawa do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych;

2. dopuszczenie, na podstawie przepisu art. 368 § l pkt 4 kpc, dowodów z następujących dokumentów, nadmieniając jednocześnie, że potrzeba powołania się na nie, zaistniała dopiero po zapoznaniu się z uzasadnieniem przedmiotowego wyroku:

a)  pisma (...) S.A.” z dnia 22.12.1998 r. o nr (...) dot. zaliczenia okresu zatrudnienia; świadectwa pracy z dnia 23.03.2000r. R. N.; pisma (...) S.A.” z dnia 22.05.2000 r. dot. zaliczenia okresu zatrudnienia znajdujących się w aktach sprawy akt sprawy Sądu Okręgowego w Toruniu V Wydziału Ubezpieczeń Społecznych (sygn. akt

VU (...)) na okoliczność ustalonego podczas postępowania, że praca wykonywana w T.P.C. M. w T. na stanowisku ślusarz samochodowy, ślusarz remontowy, mechanik samochodowy, tj. wykaz A dz. XIV poz. 14 pkt l i 2 poz. 16 pkt 1, była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy;

b)  świadectwa pracy z dnia 10.01.2012 r. wraz z załącznikami, na okoliczność wykonywania przez wnioskodawcę pracy w wwarunkach szczególnych w latach od 05.09.1969 r. 26.10.1970 r. oraz od 06.11.1972 r. do 27.10.1973 r.;

c)  pisma ubezpieczonego z dnia 4.04.2001 r. na okoliczność składania wniosków do zakładu pracy w celu sprostowania błędnego świadectwa pracy;

d)  pisma ubezpieczonego z dnia 22.05.2001 r. na okoliczność składania wniosków do zakładu pracy w celu sprostowania błędnego świadectwa pracy;

e)  oświadczenia J. N. z dnia 15.05.20 12 na okoliczność treści w niej zawartej ;

f)  oświadczenia A. Z. z dnia 15.05.2012 na okoliczność treści w niej zawartej;

g)  oświadczenia F. P. z dnia 03.11.2011 r. na okoliczność treści w niej zawartej;

3. zasądzenie od organu rentowego na rzecz S. R. zwrotu kosztów postępowania, w tym zastępstwa procesowego, za obie instancje, według norm przepisanych.

Niezależnie od powyższych wniosków apelacyjnych, ewentualnie wnosił o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I Instancji z uwagi na nowe dowody dołączone do niniejszej apelacji, które mają istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy.

W uzasadnieniu apelacji podniesiono, że stanowisko ślusarza remontowego odpowiadało stanowisku nastawiacza maszyn. Godnie z zeznaniami świadków (vide zaznania świadków J. Ć. (1), S. K. (1)) oraz oświadczeniami, znajdującymi się w aktach sprawy, tj. T. J. z dnia 29.07.2011 r., S. K. (1) z dnia 29.07.2011r., B. G. z dnia 29.07.2011r., M. O. z dnia 30.07.2011 r. oraz J. Ć. (1) z dnia 29.07.2011 r., praca na stanowisku ślusarza remontowego pod względem wykonywania pracy była w pełni tożsama z obowiązkami nastawiacza maszyn w świetle pracy w warunkach szczególnych wiąże się tylko i wyłącznie z nazewnictwem poszczególnych stanowisk przyjętych w tamtym okresie przez pracodawcę ubezpieczonego. Zastosowana przez organ rentowy, a następnie przez Sąd, wyłącznie wykładnia językowa, przy jednoczesnym pominięciu wykładni funkcjonalnej, w tym szczególności historycznej, budzi poważne wątpliwości i zastrzeżenia.

Oświadczenia F. P. z dnia 3.11.2011r., J. N. z dnia 15.05.2012r. oraz A. Z. z dnia 15.05.2012r., jednoznacznie potwierdzają stanowisko S. R., co do okresu i wykonywanych prac w warunkach szczególnych (dot. Działu XIV Prace Różne pod poz. 14 i 16).

We wniosku z dnia 3.06.2011r. wnioskodawca uwzględnił również lata pracy w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie Państwowej (...) w T. (lata od 1.09.1966 r. do 27.10.1973 r.), jednakże będąc przekonany, że świadectwo z dnia 19.07.2011r. w zupełności wystarczy do otrzymania przedmiotowych praw, nie złożył stosownego świadectwa dokumentującego powyższą pracę ( vide świadectwo pracy z dnia 10.01.2012r.). Dopiero po zapoznaniu się z uzasadnieniem Sądu meriti , zaistniała potrzeba przedłożenia nowego dowodu, zgodnie z art. 368 § 1 pkt 4 kpc.

Sad Apelacyjny zważył co następuje.

Apelacja jest nieuzasadniona.

Przedmiotem sprawy jest prawo do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach, której organ rentowy odmówił z uwagi na niespełnienie przesłanki posiadania 15-letniego stażu pracy w warunkach szczególnych. Pozwany ZUS nie zaliczył okresu pracy od l czerwca 1976 r. do 30 listopada 1984 r.; od l kwietnia 1985 r. do 27 grudnia 1990 r.; od 30 grudnia 1990 r. do 22 września 1991 r.; od 16 października 1991 r. do 30 listopada 1991 r. - w (...) Przędzalni (...) - na stanowiskach ślusarz, ślusarz remontowy, mechanik urządzeń cieplnych i mechanicznych.

Sąd I instancji oddalił odwołanie uznając jednocześnie, że można wnioskodawcy zaliczyć okres pracy od l września 1978 r. do 30 listopada 1984 r.; od l kwietnia 1985 r. do 27 grudnia 1990 r.; od 30 grudnia 1990 r. do 22 września 1991 r.; od 16 października 1991 r. do 30 listopada 1991 r. (12,10,7) jako okres pracy w szczególnych warunkach u (...) Przędzalni (...), Sąd nie zaliczył okresu od l czerwca 1976 r. do 31 sierpnia 1978 r., gdyż wnioskodawca w tym okresie przeplatał obowiązki wykonywane w zwykłych warunkach z pracą w szczególnych warunkach (prace w kanałach remontowych i przy naprawie pomp wtryskowych i wtryskiwaczy (wykaz A, dział XIV, poz.14.16 - załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r.; wykaz A. dział XIV, poz.14,16 -załącznika nr l do zarządzenia nr 7 Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego z 7 lipca 1987 r.).

W apelacji od wyroku wnioskodawca zarzucił naruszenie prawa materialnego -załącznika nr l do zarządzenia nr 7 Ministra Przemysłu Chemicznego i lekkiego z 7 lipca 1987 r. - wykaz A, dział VII. poz. l pkt 13 - przez przyjęcie, że wnioskodawca nie pracował jako nastawiacz maszyn, że stanowisko ślusarz remontowy nie jest tożsame z nastawiaczem maszyn; naruszenie prawa procesowego art. 233 KPC - przez odmowę dania wiary świadectwu wykonywania pracy w szczególnych warunkach z 14 stycznia 2011 r.; sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego przez przyjęcie, że wnioskodawca do 31 sierpnia 1978 r. nie pracował w szczególnych warunkach, podczas gdy co innego wynika z jego zeznań, oraz z dokumentów znajdujących się w sprawie VU 1106/00 dotyczącej R. N.. W uzasadnieniu apelacji podniesiono dodatkowo, że prócz spornych lat zatrudnienia w szczególnych warunkach wnioskodawca pracował w nich jeszcze w okresie od 5 września 1969 r. do 26 października 1970 r. oraz od 6 listopada 1972 r. do 27 października 1973 r.- będąc zatrudniony w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie Państwowej (...) w T., na którą to okoliczność dołączono świadectwo pracy z dnia 10 stycznia 2012 r.

Odnosząc się do ostatniego zarzutu apelacji dotyczącego zatrudnienia w szczególnych warunkach od 5 września 1969 r. do 26 października 1970 r. oraz od 6 listopada 1972 r. do 27 października 1973 r. w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie Państwowej (...) w T., wskazać trzeba, że postępowanie zarówno przed organem rentowym, jak i przed Sądem I instancji, nie było w tym zakresie prowadzone bowiem okoliczność ta nie była przez wnioskodawcę podnoszona. W myśl art. 381 KPC Sąd drugiej instancji może pominąć nowe fakty i dowody, jeżeli strona mogła je podołać w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji, chyba że potrzeba powołania się na nie wynikła później. Zasadą jest skoncentrowanie materiału procesowego przed Sądem I instancji, co w systemie pełnej apelacji prowadzi do ograniczenia „prawa nowości", której daje wyraz art. 381 KPC. Unormowanie, pozostawiające kwestie dopuszczenia „nowości" (nowych faktów i dowodów) w postępowaniu apelacyjnym swobodnemu uznaniu Sądu, ma zapobiegać przesuwaniu punktu ciężkości rozpoznawanej sprawy z Sądu I instancji na Sąd II instancji oraz działaniu stron procesowych na zwłokę. Wykładnia art.381 KPC powinna wychodzić z założenia, że uprawnienie Sądu II instancji do pominięcia spóźnionych nowych faktów i dowodów jest wyrazem dążenia do koncentracji dowodów i sprawności postępowania. Na wnoszącym apelacje spoczywa ciężar wykazania, że nie mógł przytoczyć tych faktów i powołać dowodów w postępowaniu przed Sądem I instancji, albo, że nie było wówczas potrzeby ich przytoczenia lub powołania. Występując o ustalenie prawa do emerytury wnioskodawca zobowiązany był do przedłożenia wszelkich dowodów uzasadniających przyznanie prawa do tego świadczenia. Wynika to z treści art. 116 ust. 5 ustawy emerytalnej (wnioskodawcy zobowiązani są przedkładać dowody uzasadniające prawo do świadczeń oraz ich wysokość, określone rozporządzeniem ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego). Po negatywnej decyzji pozwanego z dnia 20 lipca 2011 r. i z dnia 28 listopada 2011 r. (wydanej w związku z wnioskiem o emeryturę po rozwiązaniu stosunku pracy), ubezpieczony był świadomy tego, że kwestionowane jest jego zatrudnienie w (...) w kontekście pracy w szczególnych warunkach, zatem winien był najpóźniej w Sądzie Okręgowym dowodzić, ze pracował w tych warunkach także w innych okresach, w tym w okresie przywołanym w apelacji (od 5 września 1969 r. do 26 października 1970 r. oraz od 6 listopada 1972 r. do 27 października 1973 r. w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie Państwowej (...) w T.) - tak aby umożliwić pozwanemu organowi rentowemu zajęcie stanowiska w tym przedmiocie, a nadto aby zostało to objęte kontrolą Sądu I instancji. Na marginesie wskazać trzeba, że ewentualne uwzględnienie okresu wskazanego w apelacji w połączeniu z uznanym przez Sad I instancji, nadal nie daje wymaganych 15 w szczególnych warunkach (12,10,7+2,1,12-14,11,19).

Przechodząc do zarzutu naruszenia prawa materialnego - załącznika nr l do zarządzenia nr 7 Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego z 7 lipca 1987 r. -wykaz A, dział VII, poz. l pkt 13 - przez przyjęcie, że wnioskodawca nie pracował jako nastawiacz maszyn, że stanowisko ślusarz remontowy nie jest tożsame z nastawiaczem maszyn Sąd Apelacyjny zauważa, że zarówno świadkowie, jak i wnioskodawca wskazywali, że tego rodzaju praca występowała w przypadku wnioskodawcy na oddziale końcowym (d: zeznania świadka J. Ć. k- 93-93v; S. K. k- 94: przesłuchanie wnioskodawcy k- 95-95v). Na oddziale końcowym wnioskodawca pracował od 1 września 1978 r., od której to daty Sad I instancji zaliczył ubezpieczonemu okres pracy w szczególnych warunkach. (d: akta osobowe wnioskodawcy k- 78). Sąd Okręgowy uznał bowiem, że wnioskodawca od l września 1978 r. do 30 listopada 1984 r. pracował przy naprawach i regulacji maszyn na wydziałach produkcyjnych i ta praca odpowiadała w istocie stanowisku konserwatora maszyn i urządzeń (wykaz A, dział VII, poz. 1 pkt 12, poz. 4 pkt 47 załącznika nr l do zarządzenia nr 7 Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego z 7 lipca 1987 r.). Dlatego zarzut apelacji dotyczący przyjęcia, że wnioskodawca nie pracował jako nastawiacz maszyn, że stanowisko ślusarz remontowy nie jest tożsame z nastawiaczem maszyn, uznać należy za pozostający bez wpływu na prawa ubezpieczonego. Na marginesie podnieść należy, że stanowisko ślusarza remontowego nie było w pełni tożsame ze stanowiskiem nastawiacza maszyn, gdyż jedynie w pewnym stopniu obejmowało czynności zwykle wykonywane przez nastawiacza maszyn, a mianowicie regulacje po wykonanym remoncie (d: zeznania świadka S. K. k- 94v).

Co do dokumentów znajdujących się w sprawie VU 1106/00 dotyczącej R. N., stwierdzić trzeba, że odnoszą się one do konkretnej sprawy i konkretnego pracownika dlatego nie można przenosić ich wprost do innej sprawy. Jak wynika ze sprawy VU 1106/00 - R. N. był zatrudniony w (...) jako ślusarz-mechanik/mechanik samochodowy w D. (...) i początkowo sam zakład pracy nie uznawał tej pracy za wykonywaną w szczegółach warunkach. Wnioskodawca rozpoczął prace w (...) od stanowiska ślusarza w dziale Głównego Mechanika. W D. (...) pracował od l sierpnia 1976 do 14 sierpnia 1978 r. Zgodnie z zarządzeniem wewnętrznym nr 36/84 Dyrektora (...) Przędzalni (...) z dnia 20 lipca 1984 r. w sprawie prac zaliczanych do I kategorii zatrudnienia - stanowiska ślusarza w D. Głównego Mechanika, ślusarza remontowego w D. Głównego Mechanika-Warsztacie N. (...), ślusarza remontowego Oddziału N. Środków (...), ślusarza w Magazynie (...) - nie były do tej kategorii zaliczane. W piśmie z dnia l grudnia 2000 r. proponuje się zaliczać wnioskodawcy jako pracę w szczególnych warunkach od l września 1978 r. (ślusarz remontowy O/PiK). (d: akta osobowe wnioskodawcy). Pracodawca odrębnie analizował konkretnych pracowników, dlatego powoływanie się wprost na jego pismo z 22 maja 2000 r. w sprawie R. N., jest nieuprawnione bo dotyczy konkretnego (innego) pracownika. Zarówno świadkowie, jak i sam wnioskodawca wskazywali, że pojazdy naprawiało się w kanałach i na powietrzu, na poziomie zero. W pkt 1 poz. 16, działu XIV, wykazu A zarządzenia nr 7 Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego z 7 lipca 1987 r. wskazane są prace wykonywane w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych lub szynowych - na stanowisku mechanika-montera (ślusarz) zatrudniony WYŁĄCZNIE w kanałach remontowych.

Mając na uwadze powyższe Sąd Apelacyjny podzielił stanowisko i argumentacje Sądu Okręgowego.

Na mocy art. 385 KPC Sąd Apelacyjny orzekł jak w sentencji.