Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 stycznia 2013 roku

Sąd Rejonowy dla Wrocławia - Śródmieścia we Wrocławiu we W. IX Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSR Monika Skibińska

Protokolant: Małgorzata Wąchała

po rozpoznaniu w dniu 16 stycznia 2013 roku

we W.

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł.

przeciwko Skarbowi Państwa – Prezesowi Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Krzyków we Wrocławiu

o zapłatę

I.  oddala powództwo ;

II.  zasądza od strony powodowej na rzecz strony pozwanej kwotę 1200 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt. IX C 612/11

UZASADNIENIE

Strona powodowa (...) Sp. z o.o. w Ł. wniosła o zasądzenie od strony pozwanej Skarbu Państwa – Prezesa Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Krzyków kwoty 5.250 zł tytułem odszkodowania za utracone korzyści, które spółka mogłaby osiągnąć posiadając środki finansowe w wysokości 200.000 zł, a którymi nie dysponowała z uwagi na zaniechanie strony pozwanej oraz zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu.

Uzasadniając roszczenie strona powodowa wskazała, że MPWiK Sp. z o.o. we W.pismem 18.08.2008r. złożyła wniosek do Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Krzyków we W.o zezwolenie na złożenie środków pieniężnych w kwocie 539.138,39 zł do depozytu sądowego, który to wniosek spowodowany był sporem pomiędzy wierzycielami solidarnymi w zakresie rozliczeń wykonywanych dla inwestora kontraktu „Zadania C1 – Sieć wodociągowa – ul. (...)”. Strona powodowa wskazała nadto, że postanowieniem z 08.10.2009r. Sąd Rejonowy dla Wrocławia Krzyków Wydział VI Grodzki zezwolił wnioskodawcy Miejskiemu Przedsiębiorstwu Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. na złożenie do depozytu sądowego wskazanej kwoty pod warunkiem przedłożenia przez uprawnione podmioty – (...) Sp. z o.o.oraz (...) Sp. z o.o.ugody sądowej. Pismem z 03.03.2010r. wierzyciel solidarny wezwał (...) Sp. z o.o.do próby ugodowej. Po zawarciu ugody, zarówno (...) SP. z o.o.oraz (...) Sp. z o.o.złożył wnioski o wydanie przedmiotu świadczenia złożonego do depozytu sądowego. Postanowieniem z 23.03.2011r. Sąd wyraził zgodę na wypłacenie środków z depozytu sądowego. Strona powodowa wskazała, że faktyczny przelew środków nastąpił dopiero 26.05.2011r. tj. po upływie 8 miesięcy od złożenia wniosku o wydanie przedmiotu świadczenia z depozytu sądowego. Strona powodowa wskazała, że Sąd Rejonowy przewlekłością postępowania doprowadził do wyrządzenia stronie powodowej szkody w postaci utraconych korzyści możliwych do uzyskania przez nią przez wskazany okres. Powód podniósł, że oprocentowanie lokat bankowych na dzień wniesienia pozwu w placówkach bankowych wynosi 4,5 %, co przy 7 miesięcznym terminie trwającego postępowania daje kwotę żądaną pozwem.

W odpowiedzi na pozew strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa oraz zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu. Przyznała, że postępowanie w sprawie wskazywanej przez stronę powodową było długotrwale, jednakże z pozwu nie wynika, aby długotrwałość postępowania wynikała z jego przewlekłości. Zarzuciła też, że strona powodowa nie wskazała na żadne okoliczności wskazujące na przewlekłość postępowania poza ogólnikowym stwierdzeniem o jej wystąpieniu. Nadto wskazała, że powód wskazując okres 7 miesięcy hipotetycznej lokaty za początek przewlekłości przyjmuje już datę złożenia wniosku o wydanie środków z depozytu sądowego. Zarzuciła też, że przy założeniu przewlekłości postępowania, zdaniem pozwanego nie zachodzą przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej, wobec nie wykazania szkody i braku adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy bezczynnością sądu a szkodą. Strona pozwana zarzuciła nadto, że powód nie uprawdopodobnił utraty korzyści. Wskazała, że powód w toku postępowania nie złożył skargi na przewlekłość postępowania. Nic nie wskazuje zdaniem strony pozwanej że powód zamierzał środki pobrane z depozytu przeznaczyć na założenie lokaty terminowej, czego nie zrobił też po wypłacie środków.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 18.08.2008r. Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji (MPWiK) Sp. z o.o. złożyło wniosek w Sądzie Rejonowym dla Wrocławia – Krzyków o zezwolenie na złożenie do depozytu kwoty 539.138,39 zł. Jako uczestników postępowania wskazano (...) Sp. z o.o. w Ł. oraz (...) Sp. z o.o. we W..

Dowód: wniosek o zezwolenie na złożenie do depozytu sądowego z 18.08.2008r. k.6-8

Postanowieniem z dnia 8 października 2009r. Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Krzyków Wydział VI Grodzki zezwolił wnioskodawcy – Miejskiemu Przedsiębiorstwu Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. na złożenie do depozytu kwoty 539.138,39 zł z tytułu wystawionej faktury VAT nr (...) z dnia 2 lipca 2008r. pod warunkiem przedłożenia przez uprawnione podmioty - (...) Sp. z o.o. oraz (...) Sp. z o.o. ugody sądowej.

Dowód: Postanowienie Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Krzyków z dnia 8 października 2009r. k.9-10

Pismem z dnia 03.03.2010r. syndyk masy upadłości (...) sp. z o. o.w upadłości złożył w Sądzie Rejonowym w M. wniosek o zawezwanie (...) Sp. z o.o.do próby ugodowej.

Dowód: wniosek o zawezwanie do próby ugodowej z 03.03.2010r. k. 13-17

W dniu 20 sierpnia 2010r. strony zawarły ugodę przed Sądem Rejonowym w T., na mocy której określiły wysokość wierzytelności wobec MPWiK Sp. z o.o. we W., z czego wierzytelność strony powodowej na kwotę 200.000,00 zł.

Dowód: protokół Sądu Rejonowego wT. VI Wydział Gospodarczy sygn, akt VI GCo 121/10/6 k. 18-24

Strona powodowa 6 października 2010r. złożyła wniosek o wydanie przedmiotu świadczenia z depozytu sądowego. W dniu 15 października 2010r. wniosek złożył drugi z uczestników - wierzycieli.

Zarządzeniem z 03.11.2010r. zwrócono się do Wydziału I Cywilnego o nadesłanie akt I Ns 796/10 celem połączenia spraw do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia. Akta przesłano 19.11.2010r. Zarządzeniem z 29.10.2010r. polecano odpis wniosku doręczyć uczestnikom postępowania. W dniu 10.12.2010r. uczestnicy złożyli odpowiedź na wniosek.

Zarządzeniem z 23.02.2011r. pełnomocnik uczestnika MPWiK został wezwany do złożenia w terminie 7 dni odpisu pełnomocnictwa oraz odpisu z KRS. Odpis wniosku (...) Sp. z o.o. został doręczony uczestnikowi MPWiK sp .z o.o. (...) zostało wykonane 03.03.2011r. W dniu 15.03.2011r. uczestnik - syndyk masy upadłości (...) sp. z o.o. złożył pismo procesowe.

Postanowieniem w pkt. II. z dnia 23.03.2011r. Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Krzyków we W. Wydział VI Cywilny polecił wypłacić stronie powodowej kwotę 200.000 zł zapisaną pod pozycjami sum depozytowych tego Sądu.

Postanowienie to wraz z postanowieniem z dnia 12.04.2011r. o sprostowaniu oczywistej omyłki pisarskiej w tym postanowieniu, zostało doręczone pełnomocnikom stron 20.04.2011r., 26.04.2011r. oraz 27.04.2011r.

Polecenie wypłaty środków pieniężnych zgromadzonych w depozycie sądowym sporządzono 24.05.2011r.

Dowód: akta sprawy Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Krzyków Wydział VI sygn. akt. VI Ns 803/10

Kwota wypłacona z depozytu – 200 tys. zł została wykorzystana na bieżące potrzeby spółki (...) Sp. z o.o.

Spółka zanotowała stratę w 2010r. Rok bilansowy spółki pokrywa się z rokiem kalendarzowym. Zatwierdzenie bilansu ma miejsce w okresie maj-czerwiec. Spółka lokowała pieniądze na lokatach bankowych gdy miała nadwyżki wpływów.

Dowód: przesłuchanie M. G. w charakterze przedstawiciela strony powodowej k. 103-104

Odsetki od lokaty na kwotę 200.000 zł przy siedmiomiesięcznej lokacie i oprocentowaniu 4,5 % wynoszą 5.250 zł. Na dzień 26.05.2011r. aktualne oprocentowanie lokat bankowych przy lokatach dwunastomiesięcznych kształtowało się w granicach 2,55 % do 7,2 %.

Dowód:

Wydruk internetowy kalkulatora lokat odsetkowych k. 34

Wydruk internetowy portali finansowego porównującego aktualne oprocentowanie lokat bankowych z dnia 26.05.2011r. k. 35-36

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Odpowiedzialność deliktowa Skarbu Państwa, oparta na art. 417 k.c., powstaje wówczas, gdy spełnione są łącznie jej trzy ustawowe przesłanki: bezprawność działania lub zaniechania sprawcy, szkoda oraz normalny związek przyczynowy między bezprawnym zachowaniem sprawcy a szkodą. Kolejność badania przez sąd powyższych przesłanek nie może być dowolna. W pierwszej kolejności konieczne jest ustalenie działania (zaniechania), z którego, jak twierdzi poszkodowany, wynikła szkoda oraz dokonanie oceny jego bezprawności, następnie ustalenie, czy wystąpiła szkoda i jakiego rodzaju i dopiero po stwierdzeniu, że obie te przesłanki zachodzą, możliwe jest zbadanie istnienia między nimi normalnego związku przyczynowego. Dla wykazania zasadności żądania dochodzonego w niniejszej sprawie roszczenia niezbędne było udowodnienie niezgodnego z prawem działania lub zaniechania strony pozwanej przy wykonywaniu władzy publicznej, które pozostaje w normalnym związku przyczynowym z doznaną przez niego szkodą.

Strona powodowa jako przyczynę powstania szkody wskazywała przewlekłość postępowania o wydanie środków pieniężnych z depozytu sądowego.

Z art. 16 ustawy o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki wynika, że prawo dochodzenia roszczeń cywilnoprawnych mają także te strony, które z różnych przyczyn nie wniosły skargi na przewlekłość postępowania w jego toku. Dotyczy to więc także osób, które nie wystąpiły ze skargą z przyczyn leżących po ich stronie (np. zaniedbanie, lekkomyślność). Strona, która w toku postępowania nie wniosła skargi, może więc żądać odszkodowania z tytułu przewlekłości postępowania po prawomocnym zakończeniu sprawy, na podstawie art. 417 k.c. Jednakże wówczas musi fakt przewlekłości wykazać przed sądem odszkodowawczym. Możliwość, o której mowa, nie służy już jednak rzecz jasna zwalczaniu przewlekłości postępowania, lecz jedynie naprawieniu szkody z niej wynikającej. Oznacza to jednak, że podstawą uwzględnienia powództwa w tym względzie będzie zarówno konieczność wykazania tych samych okoliczności, co w postępowaniu prowadzonym w trybie niniejszej ustawy (to jest przewlekłości postępowania), jak i szkody pozostającej w normalnym związku przyczynowym z tym zdarzeniem.

Podstawą ustalenia okoliczności faktycznych w tym zakresie były dowody z dokumentów znajdujące się w aktach postępowania o wydanie środków pieniężnych z depozytu sądowego, z których nie wynika w żaden sposób, jakoby doszło po pierwsze do bezprawnych działań czy też zaniechań strony pozwanej oraz co więcej, aby pozostawały one w normalnym związku przyczynowym za doznaną przez powoda szkodą. Ustawa wskazana wyżej stanowi, że przewlekłym jest postępowanie, które trwa dłużej, niż jest to konieczne do rozstrzygania lub załatwiania sprawy (art. 2 u.s.r.s.). Dla rozstrzygnięcia czy w sprawie nastąpiła przewlekłość postępowania należy ocenić przede wszystkim terminowość i prawidłowość podjętych czynności w sprawie. Z akt sprawy Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Krzyków Wydział VI o sygn. akt. VI Ns 803/10, wynika, iż w niniejszej sprawie nie podjęto żadnych błędnych decyzji procesowych, mogących wywołać zwłokę w postępowaniu, sędzia referent wydawał zarządzenia w terminach oraz nie dopuścił się zwłoki w wydawaniu poszczególnych decyzji. W sprawie nie zdarzały się bezczynności, a czas rozpoznania sprawy wynikał z działań bądź braku działań stron, konieczności dołączenia dokumentów przez strony oraz akt.

Nadto wskazać należy, że nawet gdyby uznać, że w przedmiotowej sprawie doszło do przewlekłości postępowania sądowego, może ona być podstawą odpowiedzialności Skarbu Państwa na podstawie art. 417 k.c. wówczas, gdy jest następstwem czynu niedozwolonego funkcjonariusza państwowego - a w rozumieniu art. 417 § 2 k.c. jest nim również sędzia. Oczywiście chodzi tu o takie działanie lub zaniechanie, które mają charakter czynu niedozwolonego, a nie są czynnościami procesowymi sądu (sędziego), chociażby czynności te miały ujemny wpływ na szybkość postępowania. Przewlekłość w rozpoznaniu sprawy nie może być bowiem utożsamiana wprost z dopuszczeniem się przez sędziów lub pracowników czynu niedozwolonego i uzasadniać odpowiedzialności Skarbu Państwa. (Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 stycznia 1999 r. II CKN 201/98; Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 25 stycznia 1972 r. III CZ 200/71).

Przyjmuje się, że przesłankę bezprawności ujętą w omawianym przepisie należy ujmować ściśle, jako zaprzeczenie zachowania uwzględniającego nakazy i zakazy wynikające z normy prawnej i to jedynie takie naruszenie, które stanowiło warunek konieczny do powstania szkody i którego normalnym następstwem w danych okolicznościach jest jej powstanie. Tymczasem strona powodowa nie wykazała także naruszenia art. 417 k.c. w części dotyczącej związku przyczynowego, jako podstawy ewentualnej odpowiedzialności. Mając na wglądzie datę wydania postanowienia zezwalającego na wypłacenie powodowi należności z depozytu sądowego oraz twierdzenia przedstawiciela strony powodowej, stwierdzić należy, że strona powodowa nie wykazała, jakoby miała zamiar ulokowania środków wypłaconych z depozytu na lokacie bankowej o wskazanym oprocentowaniu. Jeszcze przed wydaniem postanowienia o wydaniu środków z depozytu spółka zanotowała stratę, a jak wynika z poczynionych przez Sąd ustaleń, lokowanie przez nią środków na lokatach bankowych miało miejsce jedynie w sytuacji nadwyżek na koncie wpływów. Co więcej, środki te już po wypłacie strona powodowa przeznaczyła na pokrycie straty, nie korzystając z możliwości założenia lokaty. Brak jest więc jakiegokolwiek dowodu wskazującego na zamiar przekazania przedmiotowej kwoty na inne potrzeby. Strona powodowa nie wykazała więc, że zachodzi normalny związek przyczynowy pomiędzy działaniem, czy też zaniechaniem strony pozwanej a szkodą. Nie wykazała też wysokości utraconych korzyści. Powyższe w żadnej mierze nie wynika z przedłożonych przez nią wydruków z portali fiananowych.

Reasumując, strona powodowa nie wykazała bezprawności w działaniu, czy też zaniechaniu strony pozwanej, a nadto normalnego związku przyczynowego pomiędzy takim działaniem, czy też zaniechaniem, a powstaniem szkody.

Mając na uwadze powyższe okoliczności, Sąd oddalił powództwo.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c.