Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 maja 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 27 maja 2014 r. w Gliwicach

sprawy Z. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania Z. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C.

z dnia 12 grudnia 2013 r. nr (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu Z. S. prawo do emerytury poczynając od 2 stycznia 2014r.

(-) SSO Mariola Szmajduch

Sygn. akt. VIII U 97/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 12 grudnia 2013r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C., powołując się na ustawę z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2009r. nr 153, poz. 1227 z późn. zm.) odmówił ubezpieczonemu Z. S. prawa do emerytury z powodu nieudokumentowania wymaganych 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

W odwołaniu od tej decyzji ubezpieczony domagał się jej uchylenia i przyznania mu prawa do spornego świadczenia. W uzasadnieniu oraz w toku procesu podnosił, że w okresie od 1 sierpnia 1978r. do 30 kwietnia 1987r. w Przedsiębiorstwie (...) w S., od 4 maja 1987r. do 30 kwietnia 1989r. w Usługowej Spółdzielni Pracy w R., od 16 maja 1990r. do 31 października 1992r. w (...) Sp. z o.o. w C., od 1 listopada 1992r. do 31 maja 1993r. w Zakładzie (...) przy K.S. (...) w C. i od 1 czerwca 1993r. do 30 czerwca 1993r., w Przedsiębiorstwie (...) Sp. z o.o. w C. oraz od 1 lipca 1993r. do 31 grudnia 1998r. w Hucie (...) w C., faktycznie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę w szczególnych warunkach na stanowisku spawacza gazowego i elektrycznego. Nadto wskazał, iż taki charakter jego pracy wynika z zeznań świadków, o przesłuchanie których wniósł, a także z książeczki spawacza.

W odpowiedzi na odwołanie ZUS wniósł o jego oddalenie, podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko. Organ rentowy wskazał, że wprawdzie ubezpieczony udowodnił 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych, jednak na dzień 31 grudnia 1998r. nie udowodnił wymaganego 15 – letniego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze bowiem organ rentowy nie zaliczył mu żadnego okresu takiej pracy, gdyż odwołujący nie przedłożył stosownych świadectw wykonywania pracy w warunkach szczególnych.

Rozpoznając odwołanie Sąd Okręgowy w Gliwicach poczynił następujące ustalenia:

Ubezpieczony Z. S. urodził się (...)

W dniu 5 grudnia 2013r. złożył wniosek o emeryturę w wieku niższym niż 65 lat z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach.

W dniu 12 grudnia 2013r. organ rentowy wydał zaskarżoną decyzję odmowną.

Na postawie złożonych przez niego świadectw pracy organ rentowy nie uwzględnił mu żadnego okresu pracy w szczególnych warunkach.

W okresie od 1 sierpnia 1978r. do 30 kwietnia 1987r., ubezpieczony Z. S. był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) w S.. Było to przedsiębiorstwo zajmujące się w wykonywaniem kontenerów metalowych dla budowlańców wykonujących prace na rzecz przemysłu węglowego. Zatrudnieni tam byli gównie monterzy konstrukcji stalowych i spawacze. Monterzy zajmowali się pracami przygotowawczymi, jak cięcie elementów z blachy i kształtowników, ich oszlifowaniem i dopasowaniem. Spawacze zajmowali się następnie łączeniem tych elementów. W tym czasie odwołujący stale i w pełnym wymiarze czasu pracy zajmował się wyłącznie spawaniem konstrukcji tych kontenerów z elementów wcześniej przygotowanych przez monterów i przy ich pomocy, nigdy nie był kierowany do innych prac. Cała produkcja znajdowała się w hali gdzie pracowało około 50 osób. Na hali tej była wydzielona spawalnia, gdzie pracowali cały czas spawacze, a monterzy im pomagali. W roku 1989r. przedsiębiorstwo to uległo likwidacji.

Następnie w okresie od 4 maja 1987r. do 30 kwietnia 1989r. w Usługowej Spółdzielni Pracy w R., której nie był członkiem, ubezpieczony jako pracownik był na stałe oddelegowany do pracy w Hucie 1 M.. W tym czasie był członkiem brygady remontowej, w której skład wchodzili ślusarze i spawacze. Ślusarze przygotowywali materiały do spawania i je przytrzymywali, przy sczepianiu, natomiast spawacze zajmowali się wyłącznie pracami spawalniczymi, jak wycinanie palnikami gazowymi elementów stalowych , bądź też spawaniem konstrukcji, rurociągów, zaworów przy piecach. W tym czasie odwołujący, jako spawacz stale i w pełnym wymiarze czasu pracy zajmował się wyłącznie opisanymi pracami spawalniczymi, nie był kierowany do innych prac.

W okresie od 16 maja 1990r., do 30 czerwca 1993r. odwołujący był zatrudniony w Klubie Sportowym (...) w C., który następnie przekształcił się w Zakład (...) i Przedsiębiorstwo (...). Był to klub sportowy, w ramach którego funkcjonowały brygady remontowo – montażowe, wykonujące usługi na rzecz podmiotów zewnętrznych. Celem ich powołania było świadczenie usług, które były źródłem dochodów na rzecz działalności statutowej klubu. Odwołujący był członkiem takiej brygady, która zajmowała się wykonywaniem napraw i budową wagonów kolejowych na rzecz Huty (...) w C.. Ubezpieczony w tym czasie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace wyłącznie spawalnicze, bowiem również przygotowanie materiału polegało na wycięciu palnikiem gazowym elementów z blachy stalowej, a następnie ich pospawaniu spawarką elektryczną. Brygada pracowała stale na jednym odcinku bocznicy kolejowej o długości około 50 metrów. Wszyscy członkowie brygady pracowali w obrębie tego stanowiska. Zmiana nazwy pracodawcy była związana z przekształceniami własnościowymi. Natomiast charakter pracy w brygadach, w tym ubezpieczonego, nie uległ zmianie.

W związku z kolejnymi przekształceniami własnościowymi klubu sportowego (...), od dnia 1 lipca 1993r. odwołujący został zatrudniony bezpośrednio przez Hutę (...) w C., gdzie pracował nieprzerwanie do roku 2012r. Sąd ustalił, że w Hucie odwołujący był zatrudniony w Wydziale Kolejowym, gdzie wykonywał takie same prace jak w poprzednim okresie. Faktycznie rodzaj i charakter jego pracy nie uległ zmianie, a zmienił się jedynie jego pracodawca. W dalszym ciągu ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy zajmował się wyłącznie pracami spawalniczymi, podobnie jak w okresie od 16 maja 1990r. do 30 czerwca 1993r. Wykonywał pracę przy remontach i montażu wagonów kolejowych.

Czynnikami szkodliwymi w narażeniu na które pracował ubezpieczony, były: nadmierny hałas pochodzący od prac spawalniczych, działanie pola elektromagnetycznego wytwarzanego przez spawarki elektryczne, zapylenie i zadymienie podczas spawania, a także promieniowanie ultrafioletowe pochodzące od płomienia gazowego i łuku elektrycznego w spawarkach i panikach.

Pracownikom wydawano mleko, a w hucie wydawano również posiłki regeneracyjne.

Sąd ustalił również, że odwołujący posiada 2 książeczki spawalnicze, a mianowicie wydaną w dniu 13 września 1976r. książeczkę spawacza gazowego oraz wydaną w dniu 26 maja 1981r. książeczkę spawacza elektrycznego. Jedynym pracodawcą, który wystawił odwołującemu świadectwo wykonywania pracy warunkach szczególnych, była Huta (...) w C..

Razem z ubezpieczonym w spornych okresach pracowali: C. G. – tokarz, zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) w S. jako monter konstrukcji oraz H. G. – zatrudniony w KS (...) C. Zakład (...) i Zakład (...) Sp. z o.o. a także w Hucie (...) w C. jako spawacz – ślusarz.

Powyższe okoliczności Sąd ustalił na podstawie akt organu rentowego, akt osobowych ubezpieczonego z Przedsiębiorstwa (...) w S. (koperta, k.19) i z Huty (...) (koperta, k.29), zeznań świadków: C. G. i H. G. (zapis nagrania protokołu z rozprawy w dniu 18 lutego 2014r. minuty od 20:09 i nast.), wyjaśnień odwołującego (zapis nagrania protokołu z rozprawy w dniu 27 maja 2014r. minuty od 6:04 i nast.) oraz akta emerytalne świadka H. G., dołączone do akt niniejszej sprawy. Zgromadzona w sprawie dokumentacja została sporządzona w sposób rzetelny i nie budzący wątpliwości, a zeznania świadków są spójne, logiczne, wzajemnie się potwierdzają i uzupełniają. Ponadto zeznania świadków korespondują z wyjaśnieniami samego ubezpieczonego.

Kwestie ogólnego stażu pracy ubezpieczonego nie była sporna.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Stosownie do treści art. 32 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U.
z 2009r. nr 153, poz. 1227 z późn. zm.) w powiązaniu z § 3 i 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8 poz.43 ze zm.) ubezpieczonym mężczyznom urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949r. będącym pracownikami zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przy pracach wymienionych w wykazie A, przysługuje prawo do emerytury w razie łącznego spełnienia następujących warunków:

1. osiągnięcia wieku emerytalnego 60 lat

2. posiadania wymaganego okresu zatrudnienia wynoszącego 25 lat, w tym

co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Zgodnie z treścią § 2 ust. 1 rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w tym akcie prawnym są okresy, w których praca w szczególnych warunkach jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Z kolei zgodnie z treścią art. 184 ust 1 ustawy, ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

W myśl ust. 2 emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku
o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa oraz rozwiązania stosunku pracy - w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem.

Na podstawie tego przepisu, prawo do emerytury w obniżonym wieku, przysługuje ubezpieczonemu, który w dniu wejścia w życie ustawy tj. w dniu 1 stycznia 1999r. spełnił warunki w zakresie posiadania ogólnego stażu pracy oraz pracy wykonywanej
w warunkach szczególnych a nie osiągnął wymaganego wieku.

Kwestia posiadania przez ubezpieczonego ponad 25 letniego okresu składkowego
i nieskładkowego oraz ukończenie 60 lat nie były sporne.

Okoliczność sporna w przedmiotowej sprawie dotyczyła posiadania przez ubezpieczonego (na dzień 1 stycznia 1999r.) wymaganego 15 letniego okresu pracy wykonywanej w warunkach szczególnych, bowiem organ rentowy nie zaliczył odwołującemu żadnego okresu takiej pracy.

W świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego Sąd przyjął, że ubezpieczony posiada wymagany 15 letni okres pracy wykonywanej w warunkach szczególnych. Zgodnie bowiem z wykazem A, dział XIV, poz. 12 załącznika do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983r. prace przy spawaniu, uprawniają do niższego wieku emerytalnego.

Postępowanie dowodowe wykazało, że ubezpieczony wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu prace w warunkach szczególnych, na stanowisku spawacza gazowego i elektrycznego w trakcie zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w S. od 1 sierpnia 1978r. do 30 kwietnia 1987r., w Usługowej Spółdzielni Pracy w R. od 4 maja 1987r. do 30 kwietnia 1989r., w (...) Sp. z o.o. i KS (...) C. Zakład (...) przekształconym następnie w Przedsiębiorstwo (...) Sp. z o.o. od 16 maja 1990r. do 30 czerwca 1993r. oraz w Hucie (...) w C. od 1 lipca 1993r. do 31 grudnia 1998r.

Zatem, po zaliczeniu tych wszystkich okresów jako okresów pracy w szczególnych warunkach uwzględnionych przez organ rentowy, ubezpieczony posiada (na dzień 1 stycznia 1999r.) ponad 15 letni okres pracy wykonywanej w warunkach szczególnych.

Niezależnie od nazwy stanowiska pracował przy pracach spawalniczych wymienionych pod poz. 12 działu XIV, wykazu A stanowiącego załącznik do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983r.

Należy podkreślić, że okres zatrudnienia może być zaliczony do pracy
w warunkach szczególnych, gdy pracownik faktycznie wykonywał prace objęte wykazem prac uprawniających do wcześniejszej emerytury, pomimo że stanowisko jakie mu formalnie przypisano nie jest wymienione w wykazie. Wymieniony wyżej wykaz A nie określa bowiem stanowisk pracy, ale definiuje rodzaj prac, które są uważane za wykonywane w szczególnych warunkach. Decydujące znaczenie dla zakwalifikowania pracy jako realizowanej w szczególnych warunkach ma nie nazwa zajmowanego stanowiska, ale rodzaj, charakter i warunki pracy.

Bez znaczenia pozostaje także fakt, że pracodawcy odwołującego nie wystawili mu za sporne okresy świadectw wykonywania pracy w warunkach szczególnych. Fakt wykonywania takiej pracy został wykazany w postępowaniu sądowym za pomocą innych dowodów. W postępowaniu odwoławczym przed Sądem nie obowiązują bowiem ograniczenia dowodowe jakie występują w postępowaniu o świadczenia emerytalno-rentowe przed organem rentowym, a Sąd może ustalić okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość jak: okresy zatrudnienia - w tym wykonywanie pracy w warunkach szczególnych, za pomocą wszelkich środków dowodowych, przewidzianych w kodeksie postępowania cywilnego (por. uchwała Sądu Najwyższego z 10 marca 1984r. III UZP 6/84, uchwała Sądu Najwyższego z 21 września 1984r. III UZP 48/84, wyrok Sądu Najwyższego z 7 grudnia 2006r., I UK 179/06, LEX nr 342283).

Mając na względzie powyższe Sąd uznał, że ubezpieczony legitymuje się na dzień
1 stycznia 1999r. wymaganym 15 - letnim okresem pracy w szczególnych warunkach. Nadto Sąd uznał, że z momentem osiągnięcia 60 lat, tj. z dniem 2 stycznia 2014r. odwołujący spełnił wszystkie warunki uprawniające go do otrzymania prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym, z tytułu pracy w warunkach szczególnych.

W związku z powyższym Sąd z mocy art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji, przyznając ubezpieczonemu prawo do emerytury od dnia 2 stycznia 2014r. tj. od ukończenia 60 lat.

(-) SSO Mariola Szmajduch