Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powodowie, K. Ł. (1) oraz małoletni P. Ł. i K. Ł. (2), reprezentowani przez przedstawiciela ustawowego K. Ł. (1), wnieśli o zasądzenie od pozwanego (...)S.A. z siedzibą w W., kwoty po 30.000 złotych na rzecz każdego z powodów, wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu, w tym kwoty 4.800 złotych kosztów zastępstwa procesowego.

Pozwany w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu podnosząc, iż Sąd Rejonowy wyrokiem z dnia 22 listopada 2012r. oddalił powództwo w całości, zasądził od powódki K. Ł. (1) na rzecz pozwanego kwotę 1.217 zł tytułem zwrotu kosztów procesu oraz odstąpił od obciążenia pozostałych powodów kosztami procesu.

Z motywów rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego wynikało, co następuje:

W ocenie Sądu zgłoszone roszczenia powodów podlegały oddaleniu, z uwagi na brak dowodów potwierdzających spełnienie przesłanki pogorszenia się sytuacji życiowej.

Podstawą prawną roszczeń był przepis art. 446 § 3 kc, zgodnie z którym Sąd może także przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego stosowne odszkodowanie jeżeli wskutek jego śmierci nastąpiło znaczne pogorszenie ich sytuacji życiowej.

W ocenie Sądu powódka nie wykazała, aby śmierć J. Ł. spowodowała znaczne pogorszenie się sytuacji życiowej powodów. W aspekcie finansowym wskazał Sąd, iż podnieść należy, że jedynie zmarły uzyskiwał dochód w tej rodzinie, na poziomie około 500 złotych netto miesięcznie. Wynika to z przedłożonych kopii deklaracji podatkowych za 2003 i 2004 rok, których treści pozwany nie kwestionował. Zdaniem Sądu trudno przyjąć, aby dochód ten - jak twierdzili powodowie w pozwie - pozwalał im na stosunkowo wysoki poziom życia. Powódka jednocześnie nie wykazała, aby zmarły uzyskiwał przed wypadkiem także inne, udokumentowane dochody, które Sąd mógłby wziąć pod uwagę w tej sprawie. W szczególności chodzi tu o dochody z tzw. prac dorywczych, i innych świadczonych usług. Na te okoliczności powódka, poza swoimi zeznaniami, nie przedstawiła innych dowodów, a tym okolicznościom pozwany zaprzeczał. Zgodnie z treścią art. 6 kc ciężar dowodu w tym zakresie spoczywał na powodzie. Jednocześnie ustalono, że powódka K. Ł. (1) nie pracowała i zajmowała się domem i dziećmi, podobnie jak po śmierci męża. W tym zakresie jej sytuacja, podobnie jak sytuacja pozostałych powodów nie zmieniała się. Zmieniło się to, że powódka za życia męża nie uzyskiwała żadnych świadczeń pieniężnych, a po śmierci męża uzyskuje dochód z renty oraz otrzymuje zasiłek rodzinny na dzieci wraz z dodatkami. Wskazał Sąd, że łączna wysokość tych świadczeń jest większa, aniżeli przed wypadkiem, zatem mając na uwadze tylko i wyłącznie aspekt finansowy, sytuacja powodów poprawiła się, przynajmniej na pewien określony czas. Jednak to samo można by powiedzieć co do możliwości zarobkowych zmarłego na przyszłość, w sytuacji, gdyby nie uległ wypadkowi. W toku procesu nie-wykazano, aby mógł on liczyć na wyższe dochody w przyszłości, i aby w tym zakresie powziął jakiekolwiek działania, podobnie jak strona powodowa nie wykazała, aby przed wypadkiem to powódka podjęła czynności w celu zapewnienia ze swojej strony źródeł dochodu, i aby nie pozostawała osobą bezrobotną, pozostającą na utrzymaniu męża wraz z dziećmi. Stwierdził Sąd, że obecnie powódka uzyskuje jedyne źródła utrzymania rodziny, podobnie jak przed śmiercią taką rolę pełnił zmarły jej mąż. Nie wykazano także, aby jakikolwiek stan zdrowia powódki wpływał obecnie po śmierci najbliższego członka rodziny na jej możliwości zarobkowe i sytuację majątkową pozostałych powodów. Sama powódka zeznała, że nie korzystała z pomocy lekarskiej specjalisty psychologa czy psychiatry, i nie uważała, aby taka pomoc była konieczna. Potwierdzili to biegli w swoich opiniach, jak również wyjaśnili, że to, co przeżywali po śmierci najbliższego członka rodziny powodowie, było normalną reakcją żałoby. Reakcja ta nie wpłynęła zarówno na zdrowie powodów, jak i w konsekwencji na znaczne pogorszenie ich sytuacji życiowej. Powodowie stosunkowo szybko powrócili do normalnych czynności życia codziennego, a nadto w toku czynności z udziałem biegłych zaprzeczyli, aby wobec małoletnich powodów zachowanie rówieśników w szkole było odmienne, niż wcześniej, a co podnosili w treści pozwu (k. 185v akt). Okoliczność ta dodatkowo wpłynęła na wartość materiału dowodowego w sprawie w stosunku do treści twierdzeń powódki, i którym Sąd nie dał wiary. Opinie biegłych są bardzo obszerne, szczegółowe, logiczne, jasne i poparte aktualną wiedzą medyczną w tym zakresie. Stawiane wobec ich treści zarzuty zostały, zdaniem Sądu, wyjaśnione w drodze uzupełniającej opinii ustnej (k. 185-186 akt). W konsekwencji Sąd uwzględnił ich treść w całości. Reasumując, zdaniem Sądu także ze względu na stan zdrowia powódki nie można mówić o pogorszeniu sytuacji życiowej powodów, który posiadałby cechę znacznego pogorszenia.

Niezależnie od powyższego to zauważył Sąd, że od daty zdarzenia i śmierci J. Ł., do daty wniesienia powództwa w sprawie, upłynął okres ponad 6 lat. Także w przypadku zgłoszenia roszczenia bezpośrednio pozwanemu, upłynął okres 5 lat. Z doświadczenia życiowego wywieść trzeba, że gdyby faktycznie doszło do znacznego pogorszenia sytuacji życiowej powodów, swoje roszczenia skierowaliby wcześniej, niż faktycznie to zrobili.

W konsekwencji powyższego Sąd oddalił powództwa każdego z powodów, na podstawie art. 446 § 3 kc a contrario (punkt 1 wyroku). Rozstrzygając o kosztach procesu Sąd miał na uwadze to, że powodowie byli zwolnieni od kosztów sądowych, jednak nie zwalniało to ich od obowiązku poniesienia kosztów zastępstwa procesowego pełnomocnika strony pozwanej, i Sąd te koszty zasądził od powódki, na rzecz pozwanego na podstawie art. 98 i 99 kpc oraz przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opiat za czynności radców prawnych (Dz.U. Nr 163, poz. 1349 z późn.zm.- punkt 2 wyroku). W stosunku do małoletnich powodów Sąd zastosował przepis art. 102 kpc, uznając go za uzasadniony w tym przypadku (punkt 3 wyroku). W punktach 4, 5 i 6 wyroku Sąd orzekł o pozostałych kosztach procesu.

Apelację od powyższego wyroku wniosła powódka. Zarzucała naruszenie prawa procesowego, tj. art. 233 § 1 kpc, poprzez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów i sprzeczność istotnych ustaleń Sądu pominięciu przy orzekaniu szeregu okoliczności mających wpływ na zasadność roszczeń powodów, takich jak m.in. błędną ocenę zdolności zarobkowych zmarłego J. Ł. oraz naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.: art. 446 § 3 k.c., poprzez jego błędną wykładnię, polegającą na nie uwzględnieniu przy miarkowaniu odszkodowania krzywdy doznanej przez powodów w następstwie śmierci J. Ł..

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powodów nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd Rejonowy poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne oraz dokonał prawidłowej analizy przepisów prawa materialnego w zakresie zgłoszonego przez powodów żądania odszkodowania. Sąd Okręgowy w pełni podziela zapatrywania Sądu I instancji w zakresie zastosowania w sprawie art. 446§3 kc. Sąd Rejonowy powołał się na bogate orzecznictwo Sądu Najwyższego w tej materii, które Sąd Okręgowy również podziela i by nie przytaczać ponownie szerokiej argumentacji za stanowiskiem, iż w niniejszej sprawie Sąd I instancji prawidłowo zastosował powołane powyżej reguły, Sąd Okręgowy czyni te rozważania swoimi.

Odnosząc się do zarzutu podniesionego jako pierwszy naruszenia prawa procesowego tj. art. 233§1 kpc podkreślić należy, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem jeżeli z określonego materiału dowodowego Sąd wyprowadził wnioski logicznie poprawne i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego to taka ocena dowodów nie narusza zasady swobodnej oceny dowodów przewidzianej w art. 233 kpc., choćby dowiedzione zostało, że z tego samego materiału dałoby się wysnuć również logiczne i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego wnioski odmienne. Tylko w przypadku wykazania, że brak jest powiązania, w świetle kryteriów wyżej wymienionych, przyjętych wniosków z zebranym materiałem dowodowym, możliwe jest skuteczne podważenie oceny dowodów dokonanej przez Sąd, nie jest tu wystarczająca sama polemika naprowadzająca wnioski odmienne, lecz wymagane jest wskazanie w czym wyraża się brak logiki lub uchybienie regułom doświadczenia życiowego w przyjęciu wniosków kwestionowanych.

W przedmiotowej sprawie brak było materiału dowodowego, który pozwalałby na dokonanie odmiennej niż uczynił to Sąd I instancji, oceny zdolności zarobkowych zmarłego.

W szczególności w błędzie pozostaje skarżący twierdząc, że przyjąć należało, iż w przyszłości doszłoby do zmiany jego sytuacji czy sposobu dotychczasowego życia ze skutkiem na rzecz powodów. Tych okoliczności powodowie w ogóle nie udowodnili. W tym kontekście wywody zawarte w apelacji pozostawały jedynie w granicach przypuszczeń czy życzeń wnoszącego apelacje, nie mogły natomiast stanowić podstawy do rozstrzygania o odszkodowaniu dla powodów.

Lektura uzasadnienia apelacji prowadzi ponadto do wniosku, że sekwencja dotycząca możliwości zarobkowych zmarłego wykorzystana została z innej sprawy prowadzonej przez pełnomocnika powodów, skoro mowa jest w niej o matce zmarłego i jej poczuciu stabilności finansowej, a tymczasem w przedmiotowej sprawie matka zmarłego stroną procesu nie jest.

Prawidłowo ocenił również Sąd I instancji, że nie nastąpiło również na skutek zaistniałego zdarzenia obniżenie aktywności życiowej, jak również śmierć ojca i męża nie wywołała na tyle ujemnego wpływu na psychikę i stan somatyczny powodów, że winno to skutkować zasądzeniem odszkodowania.

Materiał dowodowy nie wskazuje bowiem na to, by nastąpiło osłabienie aktywności życiowej poszkodowanych, a w konsekwencji ich znaczne pogorszenie sytuacji życiowej.

Reasumując Sąd Rejonowy nie dopuścił się naruszenia zarówno przepis art. 233 kpc jak i 446 §3 kc.

Apelacja podlegała jedynie uwzględnieniu w tej części, w której powódka K. Ł. (1) kwestionowała obciążenie jej kosztami procesu poniesionymi przez pozwanego.

Zdaniem Sądu Okręgowego mając na względzie charakter sprawy, sytuację majątkową i rodzinną powódki, fakt, że wychowuje ona samotnie dwójkę dzieci, utrzymuje się jedynie z rent i zasiłków zasadnym było nie obciążanie powódki K. Ł. (1) kosztami postępowania poniesionymi przez pozwanego w postępowaniu pierwszoinstancyjnym i odwoławczym w oparciu o przepis art. 102 kpc.

W pozostałej części apelacja podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 kpc.

Na oryginale właściwe podpisy

Za zgodność z oryginałem