Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 czerwca 2014 roku

Sąd Okręgowy w Tarnowie – Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Kazimierz Kostrzewa

Protokolant: protokolant sądowy Marta Bartusiak

po rozpoznaniu w dniu 17 czerwca 2014 roku w Tarnowie na rozprawie

sprawy z odwołania J. M.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 10 grudnia 2030 roku nr (...)

w sprawie J. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

przy udziale zainteresowanej A. B.

o podleganie ubezpieczeniom

oddala odwołanie.

Sygn. akt IV U 101/14

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 17 czerwca 2014r.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. decyzją z dnia 10.12.2013 r. stwierdził, że A. B. jako osoba współpracująca z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność u płatnika składek J. M. podlega obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu oraz ubezpieczeniu wypadkowemu w okresie od dnia 05.07.2009 r. do 26.04.2013 r. W trakcie postępowania kontrolnego organ rentowy ustalił, A. B.zd. M. do dnia 30.04.2013 r. pracowała w pełnym wymiarze czasu pracy za wynagrodzeniem ustalonym na poziomie wynagrodzenia minimalnego. Od dnia 01.05.2013 r. wynagrodzenie zostało podwyższone do kwoty 4000 zł, a jednocześnie został obniżony wymiar czasu pracy do ½ etatu. A. B. do dnia ślubu tj. do dnia 27.04.2013 r. pozostawała we wspólnym gospodarstwie domowym z płatnikiem J. M., która ponosiła wszelkie koszty związane z utrzymaniem i wyżywieniem córki. Organ rentowy podkreślił, iż w sytuacji gdy pracownik spełnia kryteria określone dla osób współpracujących tak jak w przypadku A. B., to należy go traktować dla celów ubezpieczeń społecznych jako osobę współpracująca.

Odwołanie od tej decyzji złożyła J. M. domagając się jej zmiany przez ustalenie, iż A. B.nigdy nie była osobą z nią współpracującą. Podniosła, iż w protokole kontroli stwierdzenie odnoszące się do ponoszenia kosztów utrzymania córki odnosiło się do okresu, kiedy córka była studentką, a nie do czasu kiedy podjęła u niej pracę. W trakcie kontroli była rozkojarzona, ponieważ ma kłopoty zdrowotne.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie, podtrzymując tym samym argumenty zawarte w zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

J. M. prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą Zakład (...) w W. i w 2012 r. jej dochód z działalności wyniósł 66944,53 zł. A. B.zd. M. po ukończeniu studiów pracowała w (...)Sp. z o.o. Filia T. w okresie od 11.04.2008 r. do 04.07.2009 r., z tym, że od 12.07.2008 r. jej wynagrodzenie wynosiło 2700,00 brutto na podstawie umowy o pracę jako technik ds. zapewnienia jakości T1. Od dnia 05.07.2009 r. została zatrudniona przez J. M. – matkę - na podstawie umowy o pracę w wymiarze pełnego etatu za najniższym wynagrodzeniem. Aneksem do umowy o pracę z dnia 01.05.2013 r. J. M. uwzględniając wniosek A. B.zmieniła rodzaj umówionej pracy na kierownik ds. produkcji i handlu i specjalista ds. BHP jednocześnie obniżyła wymiar czasu pracy na 1/2 etatu i zwiększyła wynagrodzenie do 4000 zł.

(dowód: świadectwo pracy –k. 29 ar,

zmiana warunków umowy o pracę –k. 35 ar,

informacja o dochodzie –k. 49 ar,

aneks do umowy o pracę –k. 9 ar).

A. B.w trakcie zatrudnienia w firmie J. M.pozostawała z rodzicami we wspólnym gospodarstwie domowym, J. M. pokrywała wszystkie koszty utrzymania domu i wyżywienia. A. B.wprawdzie od 2006 r. była właścicielką otrzymanego w drodze darowizny domu i pola o powierzchni niewiele ponad 1 ha, ale nadal mieszkała wraz z rodzicami w rodzinnym domu w miejscowości W. nr (...), taki adres podała między innymi w kwestionariuszu osobowym, w USC w O. starając się o wydanie zaświadczenia stwierdzającego brak okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa, czy we wniosku o zmianę etatu zatrudnienia z dnia 17.04.2013 r. A. B.dopiero od momentu zawarcia związku małżeńskiego tj. od dnia 27.04.2013 r. zamieszkała we własnym domu. Od dnia 03.07.2013 r. zameldowała się w swoim domu w miejscowości W. nr (...). A. B.w okresie od 05.07.2009 r. do 30.04.2013 r. w firmie J. M.była zatrudniona na stanowisku kierownik działu jakości i starszy inspektor BHP. Zajmowała się wdrażaniem programów ds. jakości, higieny produkcji, opracowywaniem ogólnych zasad BHP w zakładzie. Pracowała w dogodnym dla niej czasie, nie podpisywała list obecności. Firma J. M.eksportuje produkty do USA i Kanady i od 2011 r. przeprowadzane były w zakładzie częste kontrole w zakresie bezpieczeństwa żywności eksportowej. Z uwagi na potrzebę zachowania tajemnicy handlowej, patentowej osobiście przygotowywała opracowania dotyczące szczegółów technologii produkcji. Po sporządzeniu opracowań łączyła się on-line ze stroną urzędu kontroli FDA i przekazywała te opracowania do zatwierdzenia. J. M. nie chciała zlecać tych spraw obcej osobie czy firmie skoro córka jest fachowcem.

(dowód: zaświadczenie z dnia 20.02.2013 r. - ar,

odpisy z ksiąg wieczystych –k. 16-22 as,

wydruk danych osoby – ar,

kwestionariusz osobowy –k. 33 ar,

wniosek o zmianę etatu zatrudnienia –k. 11 ar,

protokół przesłuchania J. M. –k. 57-60 ar,

protokół przesłuchania A. B.–k. 51-56 ar)

J. M. w dniu 29.10.2013 r. tj. rozpoczęcia kontroli przez organ rentowy zgodnie z wynikiem badania MR odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa z dnia 11.12.2013 r. choruje na zaawansowane zmiany zwyrodnieniowo-wytwórcze kręgosłupa. W dniu 12.12.2011 r. u J. M. w znieczuleniu miejscowym cieciem klinowym usunięto guzek brodawki sutkowej prawej. Brak dowodów na pozostawanie w dalszym leczeniu onkologicznym.

(dowód: dokumentacja medyczna –k. 23-40 as)

Sąd nie dał wiary zeznaniom świadków F. M., I. B. i K. K., którzy są członkami rodziny odwołującej tj. mężowi, szwagierce i kuzynce A. B.. Sąd uznał, że ich zeznania jakoby A. B.od 2009 r. nie mieszkała w domu rodziców, ale we własnym domu są sprzeczne z treścią zeznań J. M. i A. B.złożonych w toku postępowania kontrolnego przed organem rentowym oraz z treścią dowodów z dokumentów tj. kwestionariusza osobowego, zaświadczenia stwierdzającego brak okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa, czy wniosku o zmianę etatu zatrudnienia z dnia 17.04.2013 r., w których to dokumentach A. B.wskazywała swój adres zamieszkania.

Sąd nie dal wiary także zeznaniom J. M. złożonym w toku procesu uznając, że w części dotyczącej miejsca zamieszkania córki w trakcie pracy w jej firmie, a przed ślubem są one nieprawdziwe. W trakcie kontroli odwołująca zeznała szczerze o wzajemnych relacjach z córką. Dopiero po wydaniu zaskarżonej decyzji, kiedy okazało się że pozostawanie we wspólnym gospodarstwie domowym i poziom rzeczywistego zaangażowania córki w przedsięwzięcie matki J. M. niesie za sobą niekorzystne z punktu widzenia odwołującej skutki w zakresie ubezpieczeń społecznych podjęła ona próbę wycofania się ze złożonych oświadczeń. Próba wykazania, że w trakcie kontroli rozpoczętej w dniu 29.10.2013 r. była rozkojarzona z powodu kłopotów zdrowotnych okazała się nieskuteczna. Owszem odwołująca miała kłopoty zdrowotne w 2011 r., kiedy to usunięto jej guzek brodawki sutkowej prawej, ale brak dowodów na pozostawanie w dalszym leczeniu onkologicznym. Wynika badania MR odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa z dnia 11.12.2013 r. wykazał, że choruje na zaawansowane zmiany zwyrodnieniowo-wytwórcze kręgosłupa. W ocenie Sądu tego rodzaju kłopoty zdrowotne nie skutkują utratą postrzegania rzeczywistości i odwołująca jak najbardziej świadomie i szczerze zeznała, że córka aż do ślubu pozostawała z nią we wspólnym gospodarstwie domowym. Wniosek taki nasuwa się po analizie zeznań odwołującej, która szczerze i precyzyjnie opisała okoliczności zatrudnienia córki, jej obowiązki zawodowe, fakt pozostawania na jej utrzymaniu co jest zupełnie logiczne uwzględniając wskazany w umowie poziom wynagrodzenia. A. B.u poprzedniego pracodawcy miała pensję w wysokości 2700 zł, a u odwołującej jej pensja była ustalona na poziomie pensji minimalnej. Sąd nie dał wiary zeznaniomA. B.w części dotyczącej jej miejsca zamieszkania i prowadzenia oddzielnego gospodarstwa domowego od momentu podjęcia pracy w firmie matki do dnia ślubu ponieważ są one sprzeczne z zasadami doświadczenia życiowego i logiki. A. B.we wszelkich dokumentach podawała, że mieszka w miejscowości W. nr (...)a nie W. nr (...). Po drugie zeznała tak także w trakcie kontroli przeprowadzanej przez organ rentowy, uzasadniając wzrost pensji koniecznością prowadzenia własnego gospodarstwa domowego na co nie pozwalała jej dotychczasowa wysokość wynagrodzenia. trzeba tu zauważyć że A. B.nie podnosi jakoby składając te zeznania miała problemu z prawidłowym rozpoznaniem znaczenia swoich słów, czy też była rozkojarzona. Jej zeznania złożone na rozprawie w dniu 17 czerwca 2014 r. jakoby od 2006 r. nie mieszkała z rodzicami są w ocenie z zasadami doświadczenia życiowego, a ponadto rachunkiem ekonomicznym. Kiedy A. B.pracowała w (...) to zarabiała od 12.07.2008 r. 2700 zł, a po zmianie miejsca pracy na firmę matki zarabiała tylko minimalne wynagrodzenie, zatem w ocenie Sądu nie była w stanie ponosić kosztów utrzymania siebie i kosztów utrzymania domu jednorodzinnego. W ocenie Sądu analiza wszelkich dostępnych środków dowodowych pozwala uznać, że A. B.w okresie od 05.07.2009 r. do 26.04.2013 r. pozostawała we wspólnym gospodarstwie domowym z matką J. M..

Sąd w całości podzielił wnioski i tezy wypływające z dokumentów. Ich autentyczność i wiarygodność nie był kwestionowana przez strony. Brak więc jakichkolwiek podstaw, które należało by uwzględnić, nawet z urzędu, aby dokumentom tym odmówić właściwego znaczenia dowodowego. Ustalenia Sądu znajdują też potwierdzenie w dokumentach zgromadzonych w niniejszym postępowaniu, zalegających w aktach rentowych.

Sąd rozważył, co następuje:

Odwołanie J. M. od decyzji organu rentowego z dnia 10.12.2013 r. w świetle poczynionych przez Sąd ustaleń faktycznych nie zasługuje na uwzględnienie.

Przedmiotem niniejszej sprawy było ustalenie czy A. B.pozostawała z matka J. M. we wspólnym gospodarstwie domowym w okresie od 05.07.2009 r. do 26.04.2013 r. oraz ocenę świadczonych przez A. B.czynności na rzecz firmy odwołującej się poprzez ustalenie czy można przypisać jej status osoby współpracującej, a tym samym pozwoli zweryfikować zasadności zaskarżonej decyzji.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt. 5 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. Nr 137, poz. 887 z późn. zm.) obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem ust. 3 i 6 oraz art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolnicza działalność oraz osobami z nimi współpracującymi.

W myśl art. 8 ust. 1 za pracownika uważa się osobę pozostającą w stosunku pracy, z zastrzeżeniem ust. 2 i 2a.

Ustęp 2 art. 8 stanowi, że jeżeli pracownik spełnia kryteria określone dla osób współpracujących o których mowa w ust. 11 – dla celów ubezpieczeń społecznych jest traktowany jako osoba współpracująca.

Za osobę współpracującą w oparciu o treść ust. 11 art. 8 powołanej ustawy z osobą prowadząca pozarolniczą działalność oraz zleceniobiorcami, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 i5, uważa się małżonka, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodziców, macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające, jeżeli pozostają z mini we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności lub w wykonywaniu umowy agencyjnej lub umowy zlecenia; nie dotyczy to osób, z którymi została zawarta umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego.

W ujęciu art. 22 § 1 kp stosunek pracy to relacja prawna łącząca pracodawcę i pracownika, na której treść składają się wzajemne prawa i obowiązki. Zgodnie z treścią powołanego przepisu zasadniczym elementem konstrukcyjnym stosunku pracy jest zobowiązanie pracownika do wykonywania pracy pod kierownictwem pracodawcy w czasie i miejscu przez niego wyznaczonym za wynagrodzeniem. Do właściwości tych należą: dobrowolność zobowiązania, zarobkowy charakter stosunku pracy, osobisty charakter świadczenia pracy, podporządkowanie pracownika wyrażające się przede wszystkim w możliwości wydawania pracownikowi poleceń dotyczących pracy (por. wyrok SN z dnia 11 kwietnia 1997 r., I PKN 89/97, OSNAPiUS 1998, nr 2, poz. 35).

Rodzaj czynności wykonywanych przez osobę współpracującą z osobą prowadzącą działalność gospodarczą mogą być zbliżone do obowiązków pracowniczych świadczonych w ramach stosunku pracy to stosownie do przytoczonego już ustępu 2 art. 8 powołanej ustawy dla celów ubezpieczeń społecznych taka osoba jest traktowana jako osoba współpracująca.

A. B.w trakcie zatrudnienia w firmie J. M.w okresie od 05.07.2009 r. do 26.04.2013 r. pozostawała z rodzicami we wspólnym gospodarstwie domowym, J. M.pokrywała wszystkie koszty utrzymania domu i wyżywienia. A. B.wprawdzie od 2006 r. była właścicielką otrzymanego w drodze darowizny domu i pola o powierzchni niewiele ponad 1 ha, ale nadal mieszkała wraz z rodzicami w rodzinnym domu w miejscowości W. nr (...), taki adres podała między innymi w kwestionariuszu osobowym, w USC w O. starając się o wydanie zaświadczenia stwierdzającego brak okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa, czy we wniosku o zmianę etatu zatrudnienia z dnia 17.04.2013 r. A. B.dopiero od momentu zawarcia związku małżeńskiego tj. od dnia 27.04.2013 r. zamieszkała we własnym domu. Od dnia 03.07.2013 r. zameldowała się w swoim domu w miejscowości W. nr (...). A. B.w okresie od 05.07.2009 r. do 30.04.2013 r. w firmie J. M.była zatrudniona na stanowisku kierownik działu jakości i starszy inspektor BHP. Zajmowała się wdrażaniem programów ds. jakości, higieny produkcji, opracowywaniem ogólnych zasad BHP w zakładzie. Pracowała w dogodnym dla niej czasie, nie podpisywała list obecności. Firma J. M.eksportuje produkty do USA i Kanady i od 2011 r. przeprowadzane były w zakładzie częste kontrole w zakresie bezpieczeństwa żywności eksportowej. Z uwagi na potrzebę zachowania tajemnicy handlowej, patentowej osobiście przygotowywała opracowania dotyczące szczegółów technologii produkcji. Po sporządzeniu opracowań łączyła się on-line ze stroną urzędu kontroli FDA i przekazywała te opracowania do zatwierdzenia. J. M. nie chciała zlecać tych spraw obcej osobie czy firmie skoro córka jest fachowcem. A. B.współpracowała z J. M. przy prowadzeniu działalności gospodarczej przez tę ostatnią.

Z tych przyczyn Sąd uznał, iż A. B.w trakcie zatrudnienia w firmie J. M.w okresie od 05.07.2009 r. do 26.04.2013 r. pozostawała z matką we wspólnym gospodarstwie domowym, a J. M. pokrywała wszystkie koszty utrzymania domu i wyżywienia i tym samym A. B.stosownie do treści art. 8 ust. 11 powołanej ustawy spełnia w tym okresie kryteria osoby współpracującej.

Zatem zaskarżona decyzja organu rentowego była słuszna.

Wobec powyższego na podstawie powołanych wyżej przepisów ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. Nr 137, poz. 887 z późn. zm.) oraz art. 477 ¹⁴§1 k.p.c. należało oddalić odwołanie od decyzji z dnia 10.12.2013 r. jako bezpodstawne.