Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 lipca 2014 r.

Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie III Wydział Karny

w składzie:

Przewodniczący – SSR Maciej Jabłoński

Protokolant – aplikant sędziowski Ewelina Marczuk

po rozpoznaniu w dniu 30 kwietnia 2014 r., 15 lipca 2014 r.

N. J. s. A. i E. z d. B., ur. (...) w W.

oskarżonego o to, że:

w dniu 30 maja 2012 roku w W. w wykonaniu z góry powziętego zamiaru będąc właścicielem firmy (...) z siedzibą w W. przy al. (...), dokonał przywłaszczenia powierzonego mu na podstawie umowy leasingu operacyjnego nr (...) z dnia 27.01.2012 r. mienia ruchomego w postaci samochodu marki O. (...) o nr rej. (...) rok produkcji 2009 r. nr VIN: (...) o wartości nie mniejszej niż 52.000,00 zł w ten sposób, że nie zwrócił przedmiotu leasingu pomimo wypowiedzenia umowy leasingu i wezwania do zwrotu pojazdu, czym działał na szkodę firmy (...) z/s we W.,

tj. o czyn z art. 284 § 2 kk

I.  uznaje oskarżonego N. J. za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu i za to na podstawie art. 284 § 2 k.k. wymierza mu karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności;

II.  na podstawie art. 46 § 1 k.k. orzeka wobec oskarżonego obowiązek naprawienia szkody na rzecz firmy (...) z/s we W. w postaci zapłaty kwoty 52 000 (pięćdziesięciu dwóch tysięcy) złotych;

III.  na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwalnia oskarżonego od opłaty, a koszty postępowania przejmuje na rachunek Skarbu Państwa.

Sygn. akt III KK 604/13

UZASADNIENIE

Na podstawie całokształtu zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 27 stycznia 2012 roku N. J. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...) z siedzibą w W., zawarł z firmy (...) z siedzibą we W. umowę leasingu operacyjnego nr (...). Przedmiotem powyższej umowy był samochód marki O. (...) o nr rej. (...), rok produkcji 2009, numer fabryczny (...) o wartości 85.365,85 złotych. Umowa została zawarta na okres 48 miesięcy. Protokolarne przekazanie pojazdu odbyło się 14 lutego 2012 roku. Wysokość miesięcznych czynszów strony ustaliły na poziomie 2.115,92 złotych. Raty miały być płatne do 27 dnia każdego miesiąca, począwszy od marca 2012 roku. N. J. nie zapłacił żadnej raty leasingowej na rzecz firmy (...) Wpłacił jedynie czynsz zerowy w kwocie 26.250,00 złotych brutto oraz opłatę za rejestracje pojazdu w wysokości 249,69 złotych. W związku z tym, w dniu 15 maja 2012 roku firmy (...) wypowiedziała umowę leasingu nr (...). Wypowiedzenie zostało skutecznie doręczone N. J. w dniu 22 maja 2012 roku. Określono w nim kwotę i termin spłaty zadłużenia oraz termin zwrotu pojazdu, ustalając go na dzień 29 maja 2012 roku. Pomimo upływu powyższego terminu, samochód nie został zwrócony.

N. J. posiada wykształcenie podstawowe. Jest kawalerem. Posiada na utrzymaniu jedno dziecko. Nie ma wyuczonego zawodu. Utrzymuje się z prac dorywczych, osiągając miesięczny dochód w wysokości około 1600 zł. Był leczony odwykowo. Był uprzednio karany, w tym za przestępstwa przeciwko mieniu tj. za czyny z art. 280 § 1 k.k., 278 § 1 k.k., 279 § 1 k.k.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie: części wyjaśnień oskarżonego /k. 80, 178-179/, zeznań świadków: J. O. /k. 21, 179/, D. N./k. 45, 179/, kserokopii umowy /k. 49-51/, kserokopii dokumentów /k. 4-11, 52-66/, pisma /k. 182/, karty karnej /k. 82/, opinii /k. 153/.

N. J. zarówno w postępowaniu przygotowawczym jak i sądowym przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu. W postępowaniu przygotowawczym odmówił składania wyjaśnień. W postępowaniu sądowym wyjaśnił, że zawarł umowę leasingu, gdyż samochód był mu potrzeby do prowadzenia działalności gospodarczej. Wskazał, że pojazd był użytkowany przez niego dwa razy, podczas których kierował nim jego kolega– K. P., gdyż oskarżony nie miał prawa jazdy. N. J. wyjaśnił, że samochód zniknął wraz z powyższym mężczyzną, z którym obecnie nie ma kontaktu. Zadeklarował, że spłaci pojazd.

Sąd zważył, co następuje:

Sąd dał wiarę wyjaśnieniom oskarżonego jedynie w części, w której wskazał, iż w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, zawarł umowę leasingu oraz potwierdził, iż samochód, będący przedmiotem tej umowy, nie został zwrócony firmy (...) Są one zgodne z innymi dowodami zebranymi w sprawie tj. dokumentacją związaną z umową leasingu operacyjnego nr (...) oraz zeznaniami świadków J. O. i D. N.. Sąd nie uwzględnił jednak wyjaśnień oskarżonego, w których wskazuje, iż samochód będący przedmiotem umowy leasingu zniknął wraz z jego kolegą - K. P.. Zgodnie z dowodem w postaci zaświadczenia uzyskanego z systemu PESEL, osoba o takich danych nie istnieje. W związku z tym, Sąd uznał, że powyższe wyjaśnienia stanowią jedynie linię obrony ukierunkowaną na uniknięcie odpowiedzialności karnej za popełnione przestępstwo.

Sąd obdarzył walorem wiarygodności zeznania świadków: J. O. i D. N.. Znajdują one potwierdzenie w dokumentach związanych z umową leasingu operacyjnego nr (...). Są one jasne i logiczne. Sąd nie znalazł podstaw by je kwestionować.

Sąd uwzględnił również opinię biegłych sporządzoną w niniejszej sprawie. Jest ona jasna, wyczerpująca, wykonana przez osoby posiadające odpowiednie wiadomości specjalistyczne. Zawiera stanowcze wnioski.

Wątpliwości Sądu co do autentyczności, nie budzi również dokumentacja leasingowa, stanowiąca dowód w niniejszej sprawie. Strony nie kwestionowały jej w toku postępowania.

Odnosząc się do pozostałych dowodów w postaci dokumentów, należy stwierdzić, iż zostały sporządzone prawidłowo, przez uprawnione do tego organy i nie ma podstaw, aby je podważać.

Przechodząc do oceny prawnej zachowania oskarżonego, należy stwierdzić, iż czyn N. J. wypełnił znamiona przestępstwa z art. 284 § 2 k.k.

Przepis ten stanowi: „kto przywłaszcza sobie powierzoną rzecz ruchomą, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5”. Oznacza to, że powyższe przestępstwo polega na przywłaszczeniu, które należy rozumieć, jako rozporządzenie cudzą rzeczą ruchomą jak swoją własnością, z wykluczeniem osoby uprawnionej. Przedmiotem przywłaszczenia jest rzecz ruchoma, która została powierzona sprawcy i znajduje się w jego posiadaniu. Powierzenie rzeczy ruchomej polega na przekazaniu władztwa nad rzeczą sprawcy, z zastrzeżeniem jej zwrotu właścicielowi (posiadaczowi) lub osobie posiadającej inne prawo do rzeczy. Powierzenie oznacza, więc przeniesienie władztwa nad rzeczą z uprawnionego na sprawcę bez prawa rozporządzania nim jak swoją własnością, z jednoczesnym konkretnym oznaczeniem sposobu jego wykonywania przez osobę, której rzecz jest powierzana. Ze względu na fakt władania (posiadania) rzeczą przez przywłaszczającego przed dokonaniem przywłaszczenia, samo przywłaszczenie musi zostać przez niego w odpowiedni sposób zamanifestowane na zewnątrz. Owo uzewnętrznienie przywłaszczenia przyjmować musi postać zachowania, uniemożliwiającego osobie, której przysługuje odpowiednie prawo do rzeczy, swobodne nią rozporządzanie. Sprawca dla dokonania tego przestępstwa musi podjąć jedną chociażby czynność w stosunku do rzeczy ruchomej lub prawa majątkowego, która wskazuje, iż traktuje on rzecz lub prawo majątkowego tak jakby był właścicielem (tak A. Zoll. Kodeks karny. Część szczególna. Tom III. Komentarz do art. 284 § 2),.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy należy stwierdzić, iż N. J. dokonał przywłaszczenia samochodu marki O. (...) o nr rej. (...), powierzonego mu przez firmy (...) Dokonał tego w następujący sposób. Prowadząc działalność pod firmą (...) z siedzibą w W., zawarł umowę leasingu operacyjnego z firmy (...) Przedmiotem tej umowy był samochód marki O. (...) o nr rej. (...). Zgodnie z kodeksem cywilnym przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego. Oznacza to, w wyniku zawarcia przez strony takiej umowy nie dochodzi do przeniesienia własności rzeczy stanowiącej jej przedmiot, a jedynie do oddania jej do używania i pobierania pożytków na czas trwania umowy. W związku z tym, N. J. zawierając umowę leasingu o nr (...) nie nabył własności samochodu marki O. (...). Otrzymał go jedynie w posiadanie, w celu korzystania z niej zakresie określonym umową. Do przekazania pojazdu oskarżonemu doszło w dniu 14 lutego 2012 roku. W związku z tym, iż nie płacił rat leasingowych, wynikających z umowy, w dniu 15 maja 2012 roku firmy (...) złożyła wypowiedzenie, określając kwotę zadłużenia oraz termin zapłaty i zwrotu pojazdu. Wypowiedzenie zostało skutecznie doręczone N. J. w dniu 22 maja 2012 roku. N. J. nie zwrócił pojazdu, przez co wskazał, że traktuje on samochód marki O. (...) o nr rej. (...) tak jakby był jego właścicielem. Utracił, bowiem w tym momencie prawo do posiadania rzeczy i korzystania z niej, a mimo to zatrzymał go i w ten sposób uniemożliwił rozporządzanie pojazdem podmiotowi, któremu przysługuje do niego prawo, czyli firmy (...)

Podsumowując, N. J. dokonał przestępstwa z art.. 284 § 2 k.k. w ten sposób, że nie zwrócił P. Finansów, powierzonego mu na podstawie umowy leasingu operacyjnego nr (...), samochodu marki O. (...) o nr rej. (...), do czego został wezwany w wypowiedzeniu umowy, skierowanym do niego, z powodu zaległości w płatnościach rat leasingowych.

W zakresie czynu popełnionego przez oskarżonego istnieje możliwość przypisania mu winy, tj. skutecznego postawienia zarzutu zachowania sprzecznego z prawem w sytuacji, w której mógł zachować się zgodnie z wymogiem normy sankcjonowanej. Jest on, bowiem osobą dorosłą i znajdował się w normalnej sytuacji motywacyjnej, w której nie występowała żadna z okoliczności wyłączających winę. Ponadto, z opinii biegłych psychiatrów jasno wynika, iż oskarżony w chwili popełnienia czynu miał zachowaną zdolność rozpoznania jego znaczenia i zdolność kierowania swoim zachowaniem.

Wymierzając N. J. karę 1 roku pozbawienia wolności, Sąd kierował się dyrektywami wymiaru kary określonymi w art. 53 k.k. Uwzględnił zarówno okoliczności obciążające, jak i łagodzące ich wymiar.

Przestępstwo popełnione przez oskarżonego jest społecznie szkodliwe z kilku powodów. Po pierwsze, jak każde inne przywłaszczenie rzeczy, uderza w jedno z podstawowych praw gwarantowanych konstytucyjnie tj. w prawo własności. Nie podlega dyskusji, że każdy powinien mieć prawo do swobodnego władania i rozporządzania swoją własności i nie może być tego władztwa pozbawiany w sposób nielegalny, bez powodu. Normą w społeczeństwie powinno być pozyskiwanie środków wyłącznie drogami legalnymi. Ponadto, Sąd wziął pod uwagę, iż N. J. swoim czynem naruszył, nie tylko prawo własności, ale też zasadę zaufania, na której opiera się obrót gospodarczy. Należy zauważyć, że rzecz, która została przez niego przywłaszczona, została mu powierzona tj. uzyskał nad nią władztwo, w wyniku zawarcia umowy leasingu, czyli czynności prawnej, której stronami są wyłącznie profesjonaliści. Takie zachowanie powoduje niepewność w obrocie i może działać, jako czynnik hamujący rozwój gospodarczy. Jako kolejną okoliczność obciążającą oskarżonego, Sąd uwzględnił dużą wartość przywłaszczonego mienia. Wartość pojazdu wynosi bowiem jak ustalono w toku postępowania przygotowawczego ok 52 000zł. Jako okoliczność łagodzącą wymiar kary, Sąd potraktował przyznanie się oskarżonego do winy.

Zdaniem Sądu wymierzona oskarżonemu kara 1 roku pozbawienia wolności jest adekwatna do stopnia winy i społecznej szkodliwości popełnionego przez niego czynu. Spełni swoje cele zapobiegawcze oraz zaspokoi potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Natomiast pobyt w zakładzie karnym uzmysłowi N. J. nieopłacalność popełniania przestępstw i zachęci do powrotu na drogę poszanowania porządku prawnego.

Sąd nie znalazł podstaw by uwzględnić wniosek oskarżonego o wymierzenie kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania.. Zgodnie z art. 69 k.k. taka możliwość występuje, w sytuacji, gdy wobec skazanego możemy postawić pozytywną prognozę kryminologiczną. W tym miejscu, należy zauważyć, że N. J. był uprzednio wielokrotnie karany, w tym za przestępstwa przeciwko mieniu tj. za czyny z art. 280 § 1 k.k., 278 § 1 k.k., 279 § 1 k.k. Świadczy to, o braku po stronie sprawcy poszanowania dla cudzej własności i czynieniu z przestępstw sposobu na pozyskiwanie przedmiotów materialnych. Nie można w takim wypadku stwierdzić, iż kara pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, spełni cele wychowawcze i prewencyjne kary. W ocenie Sądu, tylko kara o charakterze izolacyjnym może zapobiec powrotowi oskarżonego do przestępstwa.

Na podstawie art. 46 § 1 k.k. Sąd orzekł wobec oskarżonego obowiązek naprawienia szkody poprzez zapłatę na rzecz firmy (...) z siedzibą we W. kwoty 52 000 złotych. Określając powyższą kwotę, Sąd oprał się na ustaleniach wartości przywłaszczonego pojazdu, dokonanych w toku postępowania przygotowawczego. Zostały przeprowadzone poprzez analizę ogólnodostępnych informacji umieszczonych na stronach internetowych. Powyższa wartość nie była kwestionowana przez oskarżonego w czasie postępowania. Wskazał, że chce spłacić pojazd poprzez zapłatę tejże kwoty.

Na podstawie art. 624 § 1 k.k., Sąd zwolnił N. J. od ponoszenia kosztów procesu. Oskarżony nie ma stałego zatrudnienia i osiąga stosunkowo niewielkie miesięczne dochody. Mając na względzie, iż został zobowiązany do naprawienia szkody poprzez zapłatę kwoty 52 000 złotych, uiszczenie kosztów procesu, będzie dla niego, w ocenie Sądu, zbyt uciążliwe.