Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 kwietnia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gdańsku w XV Wydziale Cywilnym w składzie:

Przewodniczący: SSO Ewa Tamowicz

Protokolant: sekr. sąd. Joanna Konieczka

po rozpoznaniu w dniu 18 kwietnia 2014 r.

sprawy z powództwa Z. R.

przeciwko J. K.

o zapłatę

I. Oddala powództwo.

II. Zasądza od powoda Z. R. na rzecz pozwanego J. K. kwotę 7 217 zł. (siedem tysięcy dwieście siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

III. Pozostawia referendarzowi sądowemu rozstrzygnięcie o kosztach postępowania w zakresie kosztów stawiennictwa świadków określając, że kosztami tymi powinien zostać obciążony powód.

Sygn. akt: XVC155/13

UZASADNIENIE

Powód Z. R. w pozwie ( k. 2-5 ) przeciwko J. K. domagał się zasądzenia:

- kwoty 287.100 zł tytułem wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości gruntowej położonej w R. przy (...), dla której Sąd Rejonowy w W.prowadzi księgę wieczystą KW nr (...) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 12 kwietnia 2012 r. do dnia zapłaty,

- kwoty 11.600 zł tytułem odszkodowania za pogorszenie rzeczy w zakresie przywłaszczenia czarnoziemu wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 12 kwietnia 2012 r. do dnia zapłaty

oraz zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu powód wskazał, iż był właścicielem wyżej opisanej nieruchomości do czasu jej zbycia w dniu 17 sierpnia 2012 r. Z nieruchomości w okresie od 1 stycznia 2004 r. przynajmniej do kwietnia 2012 r. korzystał pozwany, który przywłaszczył także czarnoziem z powierzchni nieruchomości oraz zniszczył poprowadzone wokół niej ogrodzenie. W tej sytuacji powód dochodzi wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z gruntu w oparciu o art.224 par. 2 k.c. i art.225 k.c. Zła wiara pozwanego nie budzi wątpliwości, gdyż stron nigdy nie łączyła żadna umowa, pozwany nie dokonywał opłat z tytułu korzystania z nieruchomości, korzystał z niej jak właściciel nie posiadając żadnego tytułu prawnego. Wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości zostało wyliczone jako iloczyn zajętej powierzchni nieruchomości oraz ceny dzierżawy działki i czasu przez jaki nieruchomość była wykorzystywana. Cena dzierżawy wynosi 1zł za m/2 za miesiąc. Zajęty obszar to powierzchnia około 2.900 m ². Pozwany rozpoczął korzystanie z nieruchomości od 1 stycznia 2004 r. do kwietnia 2012 r., tj. okres 99 miesięcy, wobec czego roszczenie zostało ustalone na kwotę 287.100 zł. Bieg terminu przedawnienia jeszcze się nie rozpoczął, ponieważ nieruchomość nie została zwrócona. Odnośnie przywłaszczenia czarnoziemu odszkodowanie zostało ustalone na poziomie 11.600 zł w związku z przywłaszczeniem co najmniej 1.160 m/3 czarnoziemu, którego cena rynkowa wynosi około 10 zł/ m/3. Odsetki za opóźnienie wyliczono od dnia 12 kwietnia 2012 r., ponieważ w wezwaniu do zapłaty z dnia 15 marca 2012 r., odebranym prze pozwanego w dniu 28 marca 2012 r. ustalono 14-dniowy termin płatności.

W odpowiedzi na pozew ( k.41-45 ) pozwany wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powoda zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu zaprzeczył, aby w okresie od 1 stycznia 2004 r. do kwietnia 2012 r. był posiadaczem samoistnym działki powoda. Pozwany w latach 2006-2008 r. wykonał utwardzenie ulicy (...)w R., przy której położona jest sporna działka wraz z odtworzeniem rowów melioracyjnych. Droga ta była przedtem w złym stanie. Baza przedsiębiorstwa pozwanego jest umiejscowiona przy ul. (...) codziennie przyjeżdżają tam samochody. W związku z tym od 2006 r. pozwany utwardzał ulicę(...)i utrzymywał ją w stanie przejezdności, jednakże te działania miały charakter doraźny i wymagały wielokrotnego uzupełniania. Na spotkaniu z mieszkańcami ulicy (...), które miało miejsce w Urzędzie Miasta R. na przełomie lat 2007 r. i 2008 r. zdecydowano o wykonaniu utwardzenia całej drogi. Pozwany podjął się wykonania prac swoim kosztem i staraniem, przy czym ustalił z właścicielami okolicznych działek, iż będzie na ich nieruchomościach czasowo składował materiały do wykonania prac. Właściciele działek, w tym powód, wyrazili zgodę, aby materiał był składowany na ich działkach w zamian za wykonanie drogi przez pozwanego. Na niewielkiej części działki powoda kruszywo było składowane mniej więcej od stycznia 2008 do kwietnia 2009 r. Jeszcze w roku 2008 powód uzgodnił z pozwanym, żeby kruszywo było składowane na jego działce również po wykonaniu drogi, ponieważ przewidywał wykorzystanie go do utwardzenia na pozostałej części swojej działki. W 2009 r. powód zaproponował, iż w przypadku wykonania drogi do innej nieruchomości powoda umożliwi pozwanemu nieograniczone korzystanie z nieruchomości w R., w tym składowanie materiałów. Pozwany odmówił i zabrał cały materiał z działki powoda, ponieważ powód oświadczył, iż nie będzie go wykorzystywał do utwardzenia. Pozwany uprzątnął, zrekultywował działkę, nawiózł czarnoziem, użyźnił glebę i zasiał trawę. Po wykonaniu prac porządkowych powód został poinformowany o ich zakończeniu, strony nie zgłaszały wobec siebie żadnych roszczeń. Pozwany nigdy nie był w samoistnym posiadaniu działki powoda. Składując od stycznia 2008 r. do kwietnia 2009 r. kruszywo do utwardzenia drogi nie władał nią jak właściciel. Pozwany był posiadaczem zależnym, korzystał z części działki w porozumieniu i za zgodą powoda będąc w dobrej wierze. Pozwany podniósł także, iż wysokość roszczenia nie została w żaden sposób udowodniona. Ponadto wobec opuszczenia działki w 2009 r. roszczenie nawet gdyby istniało uległoby przedawnieniu.

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

Powód Z. R. w latach 1998 – 2012 r. był właścicielem nieruchomości gruntowej położonej w R. przy ul. (...) działka nr (...) o powierzchni 5.017 m/2, dla której Sąd Rejonowy w W. prowadzi księgę wieczystą KW nr(...). Okoliczność ta jest między stronami bezsporna

Działka była niezabudowana, nie była ogrodzona od strony ulicy(...). Właściciele sąsiednich działek, w tym pozwany, ogrodzili swoje nieruchomości i w ten sposób działka zyskała ogrodzenie z trzech stron. Była porośnięta trawą, krzewami, chaszczami i drzewami samosiejkami. Na jej teren od wielu lat wyrzucano śmieci i odpady.

Dowód: zeznania pozwanego na rozprawie w dniu 23 maja 2013 r. (czas 00:27:02 – 00:42:23) i 18 kwietnia 2014 r. (czas 00:48:42 - 01:25:54), zeznania świadków na rozprawie w dniu 3 października 2013 r.: A. H. (1) (czas 00:45 – 01:00:32), R. J. (czas 01:00:32 – 01:13:58).

Pozwany J. K. prowadzi działalność gospodarczą w zakresie usług transportowych, a także kupuje kruszywa, piaski, materiały budowlane i odsprzedaje je klientom. Na ul. (...)w R. pozwany ma halę, w której prowadzi zakład naprawy swoich pojazdów i magazynuje materiały na powierzchni około 3.000 m2. Poza tym materiały składuje przy ul.(...)w R..

Dowód: zeznania pozwanego na rozprawie w dniu 23 maja 2013 r. (czas 00:27:02 – 00:42:23) i 18 kwietnia 2014 r. (czas 00:48:42 - 01:25:54).

Ulica (...) jest ulicą gruntową i ślepą. Nie zawsze była przejezdna. Mieszkańcy skarżyli się na stan drogi, która była rozjeżdżana przez samochody pozwanego, powstawały w niej koleiny. W związku z powyższym w 2006 r. lub 2007 r. w Urzędzie Miasta R. odbyło się spotkanie właścicieli nieruchomości położonych przy ul.(...)w R.. W spotkaniu tym nie uczestniczył powód. Na spotkaniu pozwany zaproponował, iż na swój koszt utwardzi ul.(...), aby była przejezdna i będzie ją utrzymywał w stanie przejezdności. Przebudowa ulicy miała polegać na wybraniu materiału z drogi i nawiezieniu nowego. Mieszkańcy wyrazili w formie ustnej zgodę na udostępnienie swoich posesji w celu składowania materiałów niezbędnych do budowy drogi, co było konieczne, ponieważ ulica (...)jest ślepa, a musiała być przejezdna.

Dowód: zeznania świadków na rozprawie w dniu 3 października 2013 r.: A. H. (1), (czas 00:45 – 01;00:32), R. J. (czas 01:00:32 – 01:13:58), M. L. (czas 01:13:58 – 01:22:46), zeznania świadka P. M. na rozprawie w dniu 7 listopada 2013 r.: (czas 00:36:43 – 00:47:34) zeznania świadka E. G. na rozprawie w dniu 27 marca 2014 r. (czas 00:05:29 - 00:18:34), zeznania pozwanego na rozprawie 23 maja 2013 r. ( czas:00:27:20 – 00:43:23 ) i 18 kwietnia 2014 r. ( czas: 00:48:42 – 01:25:24 ), zeznania powoda na rozprawie 23 maja 2013 r. ( czas:00:03:52 – 00:25:42 ) i 18 kwietnia 2014 r. ( czas: 00:07:28 – 00:46:53 ), zaświadczenie Urzędu Miasta R. z dnia 16 kwietnia 2012 r. k. 48 akt.

Pozwany zadzwonił do powoda i uzyskał jego zgodę na składowanie materiałów do budowy drogi na jego nieruchomości. Powód powiedział, że planuje budowę na działce i chciałby, aby kruszywa tam pozostały, ponieważ posłużą mu do utwardzenia gruntu. Nie ustalono jakichkolwiek opłat za składowanie materiałów na nieruchomości powoda.

Dowód: zeznania pozwanego na rozprawie w dniu 18 kwietnia 2014 r. (czas 00:48:42 -01:25:54).

W latach 2007 – 2009 r. pozwany wykonał utwardzenie ulicy (...) w R. na długości około 500 metrów. Na nieruchomości powoda i innych posesjach przylegających do ulicy pozwany składował gruz, kruszywo i żwir do przebudowy drogi. Z działki powoda zajęto około 500 m/2. Przy utwardzaniu drogi pracowały koparki i jeździł ciężki sprzęt.

W roku 2009 w miejscu pracy powoda doszło do spotkania stron. W czasie tego spotkania powód zażądał usunięcia kruszywa, które chciał wcześniej wykorzystać do utwardzenia działki. Wobec tego w 2009 r. działka powoda została uprzątnięta. Nie wykorzystane kruszywo zostało zwiezione na nieruchomość pozwanego. Pozwany nawiózł czarnoziem na grubość 0,5 metra. Nawiezienie ziemi było konieczne, albowiem przy zabieraniu kruszywa uszkodzono wierzchnią warstwę ziemi, a nadto ciężarówki lub koparki powodowały wgniecenia czarnoziemu i było go wtedy mniej. Po nawiezieniu czarnoziemu M. L., na zlecenie pozwanego, zaorał część działki powoda, która nie była pokryta drzewami i krzakami. Zasiał także trawę.

Dowód: zeznania świadka: na rozprawie w dniu 10 września 2013 r. D. D. (czas: 00:09:34 – 00:26:53), na rozprawie w dniu 3 października 2013 r.: A. H. (1) (czas 00:45 – 01;00:32), R. J. (czas 01:00:32 – 01:13:58), M. L. (czas 01:13:58 – 01:22:46), zeznania świadków na rozprawie w dniu 7 listopada 2013 r.: H. K. (czas 00:10:46 – 00:21:28), R. K. (czas 00:21:28 – 00:31:12), K. K. (czas 00:31:12 – 00:36:43), P. M. (czas 00:36:43 - 00:47:34), K. M. (czas 00:47:34 – 00:51:19), zeznania świadków na rozprawie 16 stycznia 2014 r.: K. L. ( czas: 00:10:04 – 00:21:07 ), W. P. (czas 00:32:09 - 00:39:26), zeznania pozwanego na rozprawie w dniu 23 maja 2013 r. (czas 00:27:02 – 00:42:23) i 18 kwietnia 2014 r. (czas 00:48:42 -01:25:54), kserokopie zdjęć k. 49-51, oryginały zdjęć k. 73-76, zdjęcia k. 141-168v akt.

Na nieruchomości powoda znajdują się śmieci, kamienie i podkłady kolejowe, które zajmują powierzchnię około 10 m/2.. Pozwany nie składował podkładów kolejowych na nieruchomości powoda. Działka porośnięta jest trawą i krzewami oraz drzewami samosiejkami.

Dowód: zeznania świadka A. H. (1) na rozprawie w dniu 3 października 2013 r. (czas 00:45:16 – 01:00:32), zeznania pozwanego na rozprawie w dniu 18 kwietnia 2014 r. (czas 00:48:42 -01:25:54), zdjęcia k. 6-14, 76-77, 141-147 akt.

Pismem z dnia 15 marca 2012 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 297.800 zł z tytułem bezumownego korzystania z nieruchomości w okresie od 1 stycznia 2004 do chwili obecnej i bezpodstawnego wzbogacenia wynikającego z przywłaszczenia czarnoziemu w ilości co najmniej 1.1160 m ³ oraz naprawienia szkody polegającej na zniszczeniu ogrodzenia wokół nieruchomości.

Dowód: wezwanie do zapłaty z dnia 15 marca 2012 r. k.23-24

W dniu 17 sierpnia 2012 r. powód sprzedał U. i K. S. nieruchomość przy ul.(...).

Dowód: umowa sprzedaży z dnia 17 sierpnia 2012 r. k.83-86 akt.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zeznań świadków D. D., A. H. (1) R. J., M. L., H. K., R. K., K. K., P. M., K. M., K. L., W. P. oraz zeznań pozwanego i w niewielkim stopniu na podstawie zeznań powoda.

Sąd poczynił także ustalenia na podstawie dokumentów i zdjęć złożonych do akt przez obie strony postępowania. Dowód ten przeprowadzono na rozprawie w dniu 18 kwietnia 2014 r. Zaznaczyć przy tym należy, że zdjęcia zawarte w plikach na płycie CD załączonej do pozwu zostały złożone przez powoda w formie wydruków przy piśmie procesowym z dnia 23 września 2013 r. ( k. 140 i następne akt ). Dowody z dokumentów i zdjęć nie budziły wątpliwości Sądu, co do ich wiarygodności.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków D. D., A. H. (1), R. J., M. L., H. K., R. K., K. K., P. M., K. M. W. P..

Na podstawie zeznań świadka D. D. przesłuchanego na rozprawie w dniu 10 września 2013 r. ustalono, że w roku 2009 w miejscu pracy powoda doszło do spotkania stron. Wprawdzie świadek nie był obecny przy rozmowach stron, ale jego zeznania potwierdzają wersję pozwanego, o czym będzie mowa niżej. Świadek oglądał trzykrotnie nieruchomość w latach 2008 – 2009, gdyż był zainteresowany jej kupnem. Na nieruchomości wówczas były składowane materiały i stały maszyny. Zeznania te potwierdzają wersję zdarzeń przedstawianą przez pozwanego, iż właśnie po tym spotkaniu stron uprzątnięto kruszywo znajdujące się na działce celem jej utwardzenia, bo zażądał tego powód, który nie porozumiał się z pozwanym, co do utwardzenia innej drogi. Zeznania te Sąd uznał za wiarygodne.

Za wiarygodne Sąd uznał zeznania świadka A. H. (1) przesłuchanej na rozprawie w dniu 3 października 2013 r. Świadek mieszkająca przy(...)za halą pozwanego potwierdziła, że działka powoda nie była nigdy ogrodzona, że w roku 2006 lub 2007 odbyło się spotkanie mieszkańców, na którym pozwany zobowiązał się do wyremontowania ulicy, a mieszkańcy zgodzili się na składowanie na swoich działkach materiałów potrzebnych do budowy. Tak było na działce powoda, a po zakończeniu budowy działka powoda została uprzątnięta, wyrównana i posiano na niej trawę lub sama ona urosła. Potem zostały tam zrzucone podkłady kolejowe – powierzchnia 5-10 m/2 może więcej. Zeznania te Sąd uznał za wiarygodne jako zbieżne nie tylko z zeznaniami pozwanego, lecz także z zeznaniami świadków R. J., M. L., H. K., R. K., K. K., P. M., K. M. W. P. i E. G.. Poza tym świadek nie była w żaden sposób zainteresowana wynikiem procesu.

Podobnej treści zeznania złożyła świadek R. J. na rozprawie w dniu 3 października 2013 r. i z podobnych względów Sąd uznał je za wiarygodne. Świadek dodatkowo zeznała, że poza czasem, gdy prowadzony był remont drogi nie widziała aby pozwany z działki powoda korzystał, a swoje samochody pozwany stawia przy drodze.

Na rozprawie w dniu 3 października 2013 r. przesłuchano także świadka M. L., który złożył zeznania zbieżne z zeznaniami świadków A. H. (1) i R. J.. Dodatkowo zeznał, że to on zaorał działkę powoda po jej uprzątnięciu i był wówczas na działce czarnoziem, bo gdyby go było pług nie mógłby orać. Podobnie jak w przypadku zeznań świadków A. H. (1) i R. J. zeznania te Sąd uznał za wiarygodne, gdyż świadek w żaden sposób nie był zainteresowany wynikiem procesu.

Na podstawie zeznań świadków H. K., R. K., K. K., P. M., K. M. przesłuchanych na rozprawie w dniu 7 listopada 2013 r. oraz K. L. przesłuchanego W. P. przesłuchanych na rozprawie w dniu 16 stycznia 2014 r. ustalono okoliczności dotyczące utwardzania drogi przez powoda w latach 2007-2008, zajmowania działki powoda w części bliższej drogi na przechowywanie materiałów budowlanych w czasie remontu, uprzątnięcia działki powoda po zakończeniu remontu, nawiezienia czarnoziemu i zaorania działki. Na podstawie zeznań świadka P. M. ustalono także, że świadek jako sąsiad pozwanego z ul.(...)zgodził się na zajęcie części jego działki w czasie budowy pod kruszywo oraz że działka powoda po budowie drogi była posprzątana. A na podstawie zeznań świadka W. P. ustalono, że po zakończeniu remontu na działce powoda nie było nic składowane.

Zezna świadków są logiczne, konsekwentne, wzajemnie się uzupełniają i tworzą spójny obraz zdarzeń. Świadkowie jako właściciele działek sąsiadujących z nieruchomościami stron lub osoby pracujące u pozwanego w R. na ul.(...)mieli wiedzę na temat stanu nieruchomości powoda i wykonywanych prac utwardzania drogi. Dlatego Sąd zeznaniom tym dał wiarę.

Sąd częściowo dał wiarę zeznaniom świadka E. G. przesłuchanej na rozprawie w dniu 27 marca 2014 r. Na podstawie jej zeznań ustalono okoliczności dotyczące spotkania mieszkańców w Urzędzie Miasta R. w sprawie remontu ul (...) oraz to, że pozwany zobowiązał się do wykonania remontu na swój koszt. Zeznania te są zgodne z zaświadczeniem z dnia 16 kwietnia 2012 r. oraz zeznaniami pozwanego i wyżej omówionych świadków. Natomiast Sąd nie dał wiary zeznaniom świadka, co do tego, że mieszkańcy nie zobowiązywali się do czegokolwiek w związku z remontem. Przeczą temu zeznania mieszkańców ul.(...) A. H., R. J.iP. M.

Za całkowicie niewiarygodne Sąd uznał zeznania świadka W. S. przesłuchanego na rozprawie w dniu 10 września 2013 r. Świadek zeznał wówczas, że na działce powoda był w roku 2011, był potem w latach 2012 – 2013, chce tę działkę kupić i nadal na ten temat rozmawia z powodem, bo nie dogadali się, co do ceny. Świadek zeznał, że na powierzchni 3 000 m/2 leżały podkłady kolejowe, a na 1000 m/2 gruz. Zeznania te są sprzeczne z innymi wiarygodnymi dowodami, a przede wszystkim z umową notarialna z dnia 17 sierpnia 2012 r. mocą, której powód sprzedał działkę innym osobom. Nie jest wiec możliwym, aby świadek w roku 2013 był na działce i rozmawiał z powodem na temat jej sprzedaży. Zdaniem Sądu świadek jako kolega powoda od 10 lat złożył nieprawdziwe zeznania mając zamiar wspierać wersję powoda. Co charakterystyczne świadek podał, iż nie uzgodnił z powodem ceny chociaż oferował cenę 100.000 zł, a z umowy z dnia 17 sierpnia 2012 r. wynika, że nieruchomość została sprzedana za 22.000 zł.

Nie są wiarygodne zeznania świadka T. S., siostrzeńca świadka W. S., przesłuchanego na rozprawie w dniu 10 września 2013 r. Świadek widział działkę pierwszy raz w 2002 lub 2003 roku. Podał, iż na samym początku jak przyjechał było ogrodzenie w postaci drewnianych słupów i siatki, podczas gdy z zeznań wiarygodnych świadków, w tym sąsiadów stron – A. H. (1)i R. J. wynika, iż nieruchomość powoda nigdy nie była ogrodzona od strony drogi. Świadek zeznał, iż za pierwszym razem jak zawiózł go na nieruchomość powód w 2002 lub 2003 r. to ta hala pozwanego już była (zeznania na rozprawie w dniu 10 września 2013 r., czas 01:00:00), podczas gdy z zeznań pozwanego wynika, iż od 2003 r. trwała dopiero budowa hali. Świadek nie zauważył, aby została nawieziona ziemia, natomiast jak wynika ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego pozwany nawiózł ziemię na działkę powoda po skończonych pracach i zaorał teren. T. S. podał, iż zaczął jeździć na działkę powoda, gdy miał 16 lat. Zainteresowania 16-latka, aby jeździć na cudzą nieruchomość w celu ewentualnej jej uprawy są nieprzekonywujące i w niewiarygodne w świetle zasad doświadczenia życiowego. Świadek S. zeznał nad to, że dalej chcieliby zagospodarować tę ziemię ( czas:00:54:59 ). Twierdzenia świadka są nielogiczne skoro ziemia została przez powoda sprzedana już w 2012 r.

Nie zasługują na wiarę zeznania świadka J. B. złożone na rozprawie 3 października 2013 r. jako sprzeczne z innymi wiarygodnymi dowodami. Jest nieprawdopodobnym, mając na względzie zasady doświadczenia życiowego, aby świadek, który zamierzał tylko kupić nieruchomość od powoda, którego praktycznie nigdy nie spotkał, w sytuacji niesfinalizowania transakcji jeździł na nieruchomość powoda, robił tam zdjęcia, przesyłał je powodowi i interesował się. co dzieje się na nieruchomości. Świadkowie, którym Sąd dał wiarę zeznali odmiennie niż świadek, iż działka nie była ogrodzona. Z innych dowodów zgromadzonych przez Sąd nie wynika, aby na działce był wykop na 2/3 działki powoda, że wykop był na środku, stało bagno od wody, a wykop był zasypany ceglanym gruzem. Świadek nadto zeznał, że ostatni raz był na działce wiosną 2009 r. i wtedy zrobił zdjęcia, które wysłał powodowi. Stan działki był wówczas taki sam jak wcześniej. Twierdzenia te są sprzeczne z wyżej omówionymi zeznaniami świadków – sąsiadów powoda oraz ze zdjęciami z kwietnia 2009 r., na których działka jest uprzątnięta.

Sąd nie poczynił ustaleń na podstawie zeznań świadka Z. K. przesłuchanego na rozprawie w dniu 10 września 2013 r. Świadek podał, iż dokonywał wyceny działki chyba przy(...)w R., więc nie jest jasne, czy była to nieruchomość, której dotyczy sprawa. Poza tym świadek widział działkę w roku 2006 i nie znał okoliczności dotyczących władania nią przez pozwanego.

Podobnie Sąd nie poczynił ustaleń na podstawie zeznań świadka A. H. (2) przesłuchanego na rozprawie w dniu 16 stycznia 2014 r., gdyż świadek nic nie wiedział na temat zmian stanu działki powoda.

Sąd w niewielkim stopniu dal wiarę zeznaniom powoda. Za wiarygodne Sąd uznał twierdzenia powoda dotyczące okresu, w którym był właścicielem nieruchomości, której spór dotyczy, tego że powód nie był na spotkaniu w Urzędzie Miasta R. w sprawie remontu drogi. Zeznania te znajdują potwierdzenie w dowodach z dokumentów oraz w wyżej omówionych zeznaniach świadków i powoda.

Sąd nie dał wiary twierdzeniom powoda, że pozwany użytkował nieruchomość powoda więcej niż 10 lat, że pozwany zobowiązał się do rozliczenia z powodem, że ta rozmowa odbyła się w 2011 r., że nie wyrażał zgody, aby na jego działce w czasie remontu drogi były składowane materiały budowlane, że ilość składowanych materiałów była większa niż na tę drogę, że pozwany zabrał z jego działki czarnoziem oraz że powód nie wiedział, kto jest właścicielem działki i ustalił to ostatecznie w 2011 r. i że to co pozwany składował wywiózł z działki powoda latem 2012 r.

Twierdzeniom powoda, że nie mógł ustalić, kto zajmuje jego działkę i uzyskał tę informację dopiero w 2011 r. przeczą zeznania świadka D. D., który pracował z powodem w latach 2009 – 2010 r. i to w miejscu jego pracy odbyło się spotkanie powoda z pozwanym. Przeczą temu zeznania świadka J. B., który zeznał, że na jednym ze zdjęć przez niego wykonywanych była wywrotka marki M. z takim samym napisem jak na zdjęciu na karcie 147v. Ze zdjęcia tego wynika, że na wywrotce jest adres strony internetowej firmy pozwanego, a tym samym powód miał możliwość w łatwy sposób skontaktować się z pozwanym. Świadek ostatni kontakt z powodem miał w roku 2009. Poza tym oczywistą rzeczą jest dla człowieka przeciętnego, że informacje o właścicielu nieruchomości można uzyskać na podstawie dokumentów nieruchomości na przykład z księgi wieczystej. Przeciwne twierdzenia powoda są więc niezgodne także z zasadami doświadczenia życiowego.

Zebrane w sprawie dowody nie pozwalają w żaden sposób przyjąć, że pozwany działkę powoda użytkował ponad 10 lat. Przeczą temu w szczególności zeznania sąsiadów stron. Żaden dowód nie stanowi podstawy do przyjęcia, że pozwany zobowiązał się wobec powoda w roku 2011, do rozliczenia za korzystanie z nieruchomości. Pozwany stanowczo temu zaprzeczył. Niewiarygodne są też twierdzenia powoda, że ilość składowanych materiałów była większa niż potrzebna do remontu drogi. Przeczą temu zeznania sąsiadów stron, którzy jednoznacznie twierdzili, że działka powoda była zajmowana tylko w czasie remontu i została uprzątnięta po jego zakończeniu. Z tego też względu niewiarygodne są zeznania powoda, że kruszywo zostało usunięte dopiero latem 2012 r. Nie są wiarygodne zeznania powoda, że pozwany zabrał z jego działki czarnoziem. Powód nie wskazał czasu, kiedy do takiego zaboru miałoby dojść oraz okoliczności zaboru czarnoziemu. To, że powód na działce pozwanego widział hałdę takiego samego czarnoziemu nie oznacza, że był to ten sam czarnoziem, Co charakterystyczne powód tę okoliczność wskazał dopiero w końcowym przesłuchaniu w charakterze strony. Twierdzeniom powoda przeczą wyżej omówione zeznania świadków i pozwanego, a przede wszystkim zeznania M. L., który orał pługiem działkę po nawiezieniu czarnoziemu i stwierdził, że w innej sytuacji orka byłaby niemożliwa.

Niewiarygodne są twierdzenia powoda jakoby nie wyrażał zgody na składowanie materiałów budowlanych na jego działce na czas remontu drogi. Pozwany stwierdził, że taką zgodę uzyskał telefonicznie. Wprawdzie powód nie potwierdził swoich zeznań żadnym obiektywnym dowodem, ale jego zeznania są logiczne i przekonujące. Po pierwsze powód uzyskał taką zgodę od innych sąsiadów, co świadkowie ci potwierdzili. Po drugie gdyby powód takiej zgody nie uzyskał mógł przecież składować materiały na innych sąsiednich działkach. Poza tym składowanie na działce powoda było w jego interesie, bo w zamian uzyskiwał dobry dojazd do swej nieruchomości. Mieć na uwadze należy i to, że nawet, gdyby pozwany takiej zgody nie uzyskał nie miałoby to znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, o czym będzie mowa niżej.

W ocenie Sądu zeznania pozwanego są wiarygodne. Na ich podstawie dokonano wyżej opisanych ustaleń faktycznych. Z zeznań tych jednoznacznie wynika, że pozwany korzystał z części nieruchomości powoda jedynie w czasie remontu drogi i tylko na jego potrzeby. Pozwany dysponuje bowiem inną nieruchomością, na której składuje materiały budowlane poza nieruchomością przy ul.(...). Z zeznań tych wynika także, że pozwany nie zabrał czarnoziemu z działki powoda, lecz uległ on zniszczeniu w czasie składowania i zabierania kruszywa i w wyniku ruchu ciężkich pojazdów – wywrotek i koparek. Dlatego czarnoziem został ponownie nawieziony, a działka zaorana. Z zeznań tych wynika i to, że pozwany zabrał kruszywo wówczas, gdy powód poinformował go, że nie będzie mu już potrzebne do budowy na działce i utwardzenia jej. Zeznania te Sąd uznał wiec za wiarygodne jako szczere, logiczne i zgodne z zeznaniami świadków A. H. (1), R. J., M. L., H. K., R. K., K. K., P. M., K. M., W. P. i E. G.. Zeznania pozwanego przedstawiają przebieg zdarzeń w logicznym ciągu, zgodnie z zasadami doświadczenia życiowego.

Na rozprawie w dniu 18 kwietnia 2014 r. Sąd oddalił wnioski dowodowe powoda o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu ustalania wysokości czynszu oraz o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego specjalisty na okoliczność ustalenia wartości rynkowej działki biorąc pod uwagę sposób jej użytkowania, wskazania w przybliżeniu możliwej ceny dzierżawy działki w oparciu o jej wartość, rodzaju i wydajności gleby przed 2004 r. oraz tej aktualnej, pogorszenia stanu gleby w wyniku działalności pozwanego, występowania przed 2004 r. czarnoziemu na działce powoda oraz obecnie oraz ustalenia czy od roku 2004 do roku 2012 z działki wywożono czarnoziem i w jakich ilościach.

Wnioski te zostały oddalone wobec braku merytorycznej zasadności powództwa co sprawiło, że dopuszczenie tych dowodów było zbędne dla postępowania. Na marginesie należy tylko zauważyć, że wykazanie niektórych okoliczności nie wymagało wiedzy specjalnej biegłego na przykład, gdy chodzi o wywożenie czarnoziemu, rodzaj gleby czy występowania na działce czarnoziemu przed 2004 r.

Natomiast ustalenie pogorszenia stanu gleby miałoby znaczenie dla oceny roszczenia o obniżenie wartości rzeczy, czy zwrot wartości utraconych pożytków, lecz takie roszczenia nie zostały w sprawie zgłoszone.

Powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

Powód domagał się wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z rzeczy oraz odszkodowania za pogorszenie rzeczy w zakresie przywłaszczenia czarnoziemu.

Zgodnie z przepisem art. 224 par. 2 k.c. od chwili, w której samoistny posiadacz w dobrej wierze dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy, jest on obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i jest odpowiedzialny za jej zużycie, pogorszenie lub utratę, chyba że pogorszenie lub utrata nastąpiła bez jego winy ( art. 224 par. 2 k.c. ). Obowiązki samoistnego posiadacza w złej wierze względem właściciela są takie same jak obowiązki samoistnego posiadacza w dobrej wierze od chwili, w której ten dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy (art.225 k.c.). Przepis art. 230 k.c. nakazuje stosowanie przepisów dotyczących roszczeń właściciela przeciwko samoistnemu posiadaczowi o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy odpowiednio do stosunku między właścicielem a posiadaczem zależnym, o ile z przepisów regulujących ten stosunek nie wynika nic innego. Posiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel (posiadacz samoistny), jak i ten, kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą (posiadacz zależny) – art. 336 k.c. Posiadanie istnieje wtedy, gdy równocześnie występują: fizyczny element władania rzeczą, określany jako corpus possessionis oraz psychiczny element animus rem sibi habendi rozumiany jako zamiar władania rzeczą dla siebie (por. J. Ignatowicz (w:) Kodeks cywilny. Komentarz, t. 1, red. J. Ignatowicz, Warszawa 1972, s. 768-769). Nie budzi szczególnych wątpliwości interpretacyjnych element „władania rzeczą" ( corpus). Bez wątpienia chodzi tu o dostrzegalny fakt fizycznego władztwa nad rzeczą, „zatrzymania" rzeczy, jej „używania", „korzystania". Drugim współwystępującym, niezbędnym elementem cywilistycznej konstrukcji posiadania, jest psychiczny czynnik zamiaru władania („zawładnięcia") rzeczą dla siebie. Nie jest posiadaczem rzeczy, a jedynie „dzierżycielem" osoba, która faktycznie włada rzeczą „za kogo innego" (art. 338 k.c.). Zatem zamiar władania rzeczą „dla siebie" rozstrzyga o posiadaniu (por. E. Gniewek, Komentarz do art.336 k.c., Lex). Przepis art.338 k.c. stanowi, iż kto rzeczą faktycznie włada za kogo innego, jest dzierżycielem. Różnica pomiędzy posiadaczem zależnym a dzierżycielem polega na innej świadomości i woli tych dwóch osób: o ile bowiem posiadacz zależny włada w swoim imieniu i interesie innym niż własność, z którym łączy się władztwo nad cudzą rzeczą, o tyle dzierżyciel włada faktycznie rzeczą za i dla kogo innego. Różny element woli oddaje rzymska paremia określając wolę dzierżyciela jako animus possidendi pro alieno. Z kolei władztwo prekaryjne opiera się na stosunku grzecznościowym, w którym posiadacz chce wyrządzić przysługę innej osobie polegającą na pozwoleniu używania rzeczy w określonym celu. (por. Komentarz do Kodeksu cywilnego. Księga druga. Własność i prawa rzeczowe, S. Rudnicki, G. Rudnicki, Lexis Nexis 2011 str. 586-587).

Roszczenie o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości może zostać zrealizowane jedynie przez właściciela wobec posiadacza, a więc osoby, która włada rzeczą dla siebie i w swoim interesie wyrażającym w sposobie korzystania z rzeczy. Powód wskazywał, iż pozwany korzystał z jego nieruchomości, którą władał w okresie od 1 stycznia 2004 r. przynajmniej do kwietnia 2012 r. Nie znalazło to jednak potwierdzenia w zebranym w sprawie materiale dowodowym. Brak jest wiarygodnych dowodów, aby pozwany w jakikolwiek sposób korzystał z nieruchomości powoda od 2004 r., tj. przed wykonaniem nawierzchni ulicy (...) w latach 2007-2009 r. i po roku 2009. Z zeznań świadków będących sąsiadami stron wynika natomiast, iż działka powoda była niezabudowana i nie ogrodzona. Wobec braku ograniczeń w dostępie dla osób postronnych nieruchomość stała się składowiskiem różnych odpadów, które wyrzucały nieustalone osoby. Ulica(...)nie była utwardzona, co powodowało powstawanie kolein przez poruszające się nią pojazdy i trudności z dojazdem do nieruchomości przy niej położonych. W 2006 lub 2007 r. w Urzędzie Miasta R. odbyło się zebranie właścicieli nieruchomości położonych przy ulicy (...), na którym ustalono, iż pozwany, którego ciężki sprzęt rozjeżdżał drogę, wykona swoim staraniem i na swój koszt nową nawierzchnię ulicy (...). Właściciele nieruchomości zgodzili się natomiast na udostępnienie swoich posesji w celu składowania tam materiału niezbędnego do wykonania nowej nawierzchni drogi. Było to potrzebne, ponieważ ulica(...)jest ślepa, a dojazd do nieruchomości mieszkańców i miejsca prowadzenia działalności gospodarczej pozwanego musiał być zapewniony. Materiały nie mogły pozostać na drodze, ponieważ byłaby nieprzejezdna. Sąd ustalił, że takiej zgody udzielił także powód. Pozwany składując materiały na nieruchomości powoda nie miał zamiaru władania nieruchomością dla siebie w celu jej posiadania, w swoim imieniu i interesie. Składowanie materiałów na działce powoda było tylko konsekwencją wykonywania nowej nawierzchni drogi na rzecz właścicieli nieruchomości położonych przy tej ulicy – w tym powoda. Po zakończeniu prac, gdy ostatecznie ustalono, iż powód nie chce pozostawienia materiału do utwardzenia terenu na swojej działce został on zabrany przez pozwanego, a teren wyrównany i nawieziono czarnoziem. Zdaniem Sądu z okoliczności tych wynika, że pozwany nie miał zamiaru władania rzeczą dla siebie, nie był więc posiadaczem. Posiadanie manifestuje się władaniem rzeczą tak jak czyni to właściciel albo jak inna osoba uprawniona do korzystania z rzeczy ( posiadacz zależny ). W odróżnieniu posiadania od dzierżenia pomocne będą poglądy Sądu Najwyższego, który uznał, iż aby doszło do zmiany dzierżenia w posiadanie, władający faktycznie rzeczą musi zamanifestować w sposób zauważalny dla innych podmiotów ( właściciela i otoczenia ) zmianę sposobu władania nieruchomością podobnie jak ma to miejsce w przypadku zmiany charakteru posiadania rzeczy z zależnego w posiadanie samoistne ( postanowienie SN z 26 03 2010 r., IIICSK174/09, Lex585822 ). W postanowieniu z dnia 15 stycznia 2010 r. ( ICSK355/09, OSNC 2010/10/139 ) wyrażono pogląd, że posiadanie zależne powstaje zasadniczo w wyniku wydania rzeczy na podstawie umowy o czasowe z niej korzystanie. Nie jest dzierżeniem, które polega na faktycznym władaniu rzeczą, ale nie w swoim imieniu i z wolą władania za kogo innego. Generalnie, zatem dzierżenie w znaczeniu technicznoprawnym odróżnia się od posiadania i nie stosuje się do niego przepisów dotyczących posiadania ( tak wyrok WSA w Krakowie IISA/Kr1045/07, Lex469691 ). Jak wynika z poczynionych ustaleń pozwany władał nieruchomością powoda tylko w związku z remontem drogi. Po tym czasie na nieruchomości żadne materiały pozwanego nie były składowane. Między stronami nie doszło do żadnych uzgodnień dotyczących charakteru i zakresu władania nieruchomością poza zgodą powoda na składowanie materiałów na prowadzenie remontu. Nie została, więc zawarta żadna umowa pozwalająca uznać pozwanego za posiadacza zależnego. Reasumując więc, skoro pozwany nie był posiadaczem nieruchomości powoda to nie istniała możliwość skutecznego zrealizowania przeciwko niemu roszczeń przysługujących właścicielowi o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy.

W toku postępowania powód twierdził, że nie wyrażał zgody na składowanie materiałów do remontu drogi na jego nieruchomości. Sąd ustalił tę okoliczność odmiennie, zgodnie z twierdzeniami pozwanego. W związku z tym zauważyć jednak należy, że kwestia zgody powoda i tak nie miała znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Jak już wyżej wskazano pozwany nie był ani posiadaczem samoistnym ani zależnym nieruchomości powoda. Gdyby zaś stosować przepisy k.c. dotyczące prowadzenia cudzych spraw bez zlecenia i tak przepis art. 755 k.c. nie miałby zastosowania w stanie faktycznym sprawy bo nie można w żaden sposób powiedzieć, że pozwany prowadził sprawę remontu drogi bez wyraźnej korzyści powoda. Powód zyskał dobry dojazd do swojej nieruchomości i brak jest podstaw do przyjęcia aby doznał jakiejkolwiek szkody.

Pozwany nie wzbogacił się także bezpodstawnie kosztem powoda. Sąd na gruncie stanu faktyczne sprawy i taką podstawę roszczenia powoda rozważał. Przepis art. 405 k.c. stanowi, iż kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości. Brak jest przysporzenia po stronie pozwanego, które by odpowiadało zubożeniu po stronie powodowej. Pozwany nie odniósł żadnej korzyści majątkowej kosztem powoda. Należy, bowiem zwrócić uwagę, iż pozwany po uzgodnieniu z gminą i mieszkańcami wykonał nawierzchnię drogi swoim staraniem i na swój koszt, a zatem w celu publicznym nie odnosząc z tego tytułu żadnej korzyści majątkowej. Wykonanie nawierzchni drogi było niewątpliwie także w interesie pozwanego, który miał zapewniony dobry dojazd do swojej nieruchomości i zwiększyło wartość jego nieruchomości, ale to nie zubożyło powoda w jakikolwiek sposób. Pozwany nie zyskał jakiegokolwiek przysporzenia kosztem powoda, a przeciwnie to powód zyskał dobry dojazd do swej nieruchomości.

Powód domagał się odszkodowania za pogorszenie rzeczy w postaci przywłaszczenia czarnoziemu przez pozwanego. Okoliczność ta nie została jednak w żaden sposób wykazana. Brak jakiegokolwiek dowodu, aby pozwany zabrał czarnoziem z działki powoda. Powód zeznał wprawdzie, iż czarnoziem zniknął z jego nieruchomości w 2006 r., a podobnej jakości czarnoziem był na hałdzie u pozwanego (rozprawa w dniu 18 kwietnia 2014 r., czas 00:21:01). Brak jest jednak jakiegokolwiek dowodu, aby był to ten sam czarnoziem – czyli czarnoziem powoda. Z zeznań pozwanego i świadków wynika natomiast, iż pozwany po zakończeniu utwardzania drogi zabrał pozostałe materiały z nieruchomości powoda. Następnie pozwany nawiózł czarnoziem na grubość 0,5 metra na działkę powoda, a ziemia została zaorana przez M. L.. Z zeznań tego świadka wynika, iż gdyby nie był to czarnoziem to nie dałby radę zaorać ziemi pługiem (por. zeznania świadka na rozprawie w dniu 3 października 2013 r. (czas 01:19:58). Nawiezienie ziemi było konieczne, ponieważ nie było możliwe, aby przy zabieraniu kruszywa nie uszkodzić warstwy ziemi, a nadto ciężarówka lub koparka powodowały wgniecenia czarnoziemu i było go wtedy mniej. Powód wskazywał jako podstawę swego roszczenia przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu. Zdaniem Sądu, prawidłowo zastosowane zostać powinny przepisy k.c. o czynach niedozwolonych – art. 415 i następne k.c. Powód jednak swojego roszczenia nie udowodnił, nie wykazał, bowiem aby czarnoziem został w ogóle zabrany i aby uczynił to powód, a ciężar dowodu w tym zakresie spoczywał na powodzie stosownie do przepisu art. 6 k.c.

W odpowiedzi na pozew pozwany podnosił zarzut przedawnienia roszczeń powoda. Jednakże wobec braku zasady tych roszczeń, Sąd zarzutu tego nie rozpoznawał.

Mając na uwadze tak poczynione ustalenia i rozważania Sąd oddalił powództwo w całości na mocy art. 224 par. 2 k.c. w związku z art. 225 k.c. i art. 230 k.c., a także art. 415 k.c. stosowanych, a contrario, o czym orzeczono w punkcie I. wyroku.

O zwrocie kosztów procesu orzeczono na mocy art.98 par. 1 i 3 k.p.c., art. 108 par. 1 k.p.c., par. 6 pkt 7 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2013 poz. 461 t.j.). Na koszty procesu poniesione przez pozwanego składały się koszty zastępstwa procesowego w wysokości 7.217 zł, w tym 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. O kosztach tych orzeczono w punkcie II wyroku.

W punkcie III wyroku Sąd na podstawie art. 108 par. 1 k.p.c. orzekł o zasadzie poniesienia kosztów stawiennictwa świadków pozostawiając szczegółowe wyliczenie Referendarzowi Sądowemu.