Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 czerwca 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie - Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 12 czerwca 2014 r. w Szczecinie

sprawy I. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K.

o rentę

na skutek apelacji organu rentowego

od wyroku Sądu Okręgowego w Koszalinie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 24 maja 2013 r. sygn. akt IV U 647/12

oddala apelację.

SSO del. Beata Górska SSA Jolanta Hawryszko SSA Barbara Białecka

Sygn. akt III AUa 531/13

UZASADNIENIE

Decyzją z 19 kwietnia 2012 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w K. odmówił ubezpieczonej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy ponieważ komisja lekarska ZUS ustaliła, że ubezpieczona nie jest osobą niezdolną do pracy.

W odwołaniu od powyższej decyzji ubezpieczona wskazała, że nie zgadza się
z orzeczeniem komisji lekarskiej ZUS. Podniosła, że stan jej zdrowia (schorzenia kręgosłupa) uniemożliwia jej podjęcie jakiejkolwiek pracy, w tym w szczególności pracy biurowej, do której posiada kwalifikacje. Wskazała, że posiada wykształcenie wyższe ekonomiczne i do 2007 r., kiedy uzyskała prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, wykonywała pracę biurową. Stwierdziła, że obecnie stan jej zdrowia uległ pogorszeniu i oczekuje na operację kręgosłupa.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania. Wskazał, że ubezpieczona posiada wymagane co najmniej 5 lat okresów składkowych i nieskładkowych w ostatnim 10-leciu przed datą zgłoszenia wniosku o rentę
(z przesunięciem o okresy wcześniej pobieranej renty). Nadto, w dacie zgłoszenia wniosku nie pozostaje w zatrudnieniu. Ostatni okres ubezpieczenia (zasiłek dla bezrobotnych) ustał 10 sierpnia 2011 r.

W piśmie złożonym w toku postępowania przed Sądem I instancji, ubezpieczona wniosła o przyznanie ustawowych odsetek z tytułu opóźnienia od niewypłaconego w terminie świadczenia rentowego.

Wyrokiem z 24 maja 2013 r. Sąd Okręgowy w Koszalinie IV Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał ubezpieczonej prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 1 lutego 2012 r. do 30 września 2013 r. (pkt 1) oraz wniosek ubezpieczonej o przyznanie prawa do odsetek przekazał do rozpoznania Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w K. (pkt 2).

Sąd I instancji ustalił, że ubezpieczona urodziła się (...) Posiada wykształcenie wyższe ekonomiczne. W przebiegu zatrudnienia pracowała jako: stażysta, samodzielny referent ds. transportu, z-ca kierownika transportu, specjalista ds. ekonomicznych, samodzielny referent ds. sprzedaży, samodzielny normolog
ds. norm czasowych a od 1992 r. jako starszy inspektor skarbowy. Z uwagi na pogarszający się stan zdrowia, ubezpieczona w marcu 2007 r. złożyła wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K., decyzją z 11 czerwca 2007 r. przyznał ubezpieczonej prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy w okresie od 15 maja 2007 r. (tj. od zaprzestania pobierania zasiłku chorobowego) do 31 maja
2008 r. W okresie od 4 czerwca 2008 r. ubezpieczona zarejestrowała się
w Powiatowym Urzędzie Pracy w K. jako osoba bezrobotna i z tego tytułu
w okresie od 12 czerwca 2008 r. do 11 grudnia 2008 r. otrzymywała zasiłek. Dnia
29 maja 2009 r. ubezpieczona ponownie złożyła wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K. decyzją z 5 sierpnia 2009 r. przyznał ubezpieczonej prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy w okresie od 12 czerwca 2009 r. (tj. daty powstania niezdolności do pracy) do 31 stycznia 2010 r. Prawo to zostało ubezpieczonej następnie przedłużone na dalszy okres, do 30 czerwca 2010 r. W okresie od 3 sierpnia 2010 r. ubezpieczona zarejestrowała się Powiatowym Urzędzie Pracy w K. jako osoba bezrobotna
i z tego tytułu w okresie od 11 sierpnia 2010 r. do 10 sierpnia 2011 r. otrzymywała zasiłek. Dnia 20 lutego 2012 r. ubezpieczona złożyła kolejny wniosek o ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Posiada wymagany okres składkowy
i nieskładkowy w dziesięcioleciu przypadającym przed zgłoszeniem wniosku o rentę. Lekarz orzecznik ZUS orzeczeniem z 28 lutego 2012 r. uznał ubezpieczoną za osobę zdolną do pracy. Tak wydane orzeczenie potwierdziła również komisja lekarska ZUS w orzeczeniu z 12 kwietnia 2012 r. Sąd Okręgowy wskazał, że w trakcie prowadzonego postępowania dopuścił dowód z opinii biegłych lekarzy - specjalistów: internista, psychiatra i chirurg naczyniowy, którzy wydali łączną opinię 9 lipca 2012 r. Rozpoznali oni u badanej następujące schorzenia: nadciśnienie tętnicze bez powikłań narządowych, zaburzenia nerwicowe miernego stopnia, żylaki nawrotowe prawej kończyny dolnej, przebytą obustronną operację żylaków kończyn dolnych, płaskostopie poprzeczne. Biegli uznali ubezpieczoną za zdolną do pracy . Następnie orzekający biegli lekarze specjaliści: ortopeda, neurochirurg i neurolog wydali łączną opinię 30 lipca 2012 r., którą uzupełnili 7 lutego 2013 r. i 16 kwietnia 2013 r. Rozpoznali oni u ubezpieczonej następujące schorzenia: zmiany zwyrodnieniowe odcinka szyjnego, piersiowego i lędźwiowego kręgosłupa, stan wielopoziomowej discektomii szyjnej ze stabilizacją, dyskopatię Thl2/Ll z dodatnimi objawami korzeniowymi. Biegli wskazali, że badana jest okresowo niezdolna do pracy
z ogólnego stanu zdrowia od 1 lutego 2012 r. do końca września 2013 r. Sąd I instancji zważył, że odwołanie ubezpieczonej zasługiwało na uwzględnienie. Wskazał na art. 57, 12,13 ustawy o emeryturach i rentach. Sąd I instancji stwierdził, że mając na uwadze wielość schorzeń, na które ubezpieczona zwracała uwagę w swoim odwołaniu, przeprowadził dowód z opinii biegłych lekarzy sześciu specjalności, których zadaniem było ustalenie, czy ubezpieczona jest całkowicie lub częściowo niezdolna do pracy, a jeżeli tak, to od kiedy i jaki jest przewidywany okres tej niezdolności do pracy. Jednocześnie Sąd Okręgowy wskazał, że każdorazowo zwracał uwagę biegłych, iż zdiagnozowane schorzenia odnieść należy do posiadanych przez ubezpieczoną rzeczywistych kwalifikacji zawodowych - tj. pracownika umysłowego z wykształceniem wyższym, od 1992 r. zajmującej stanowisko starszego inspektora skarbowego ds. podatku dochodowego. Sąd I instancji zwrócił uwagę, że opinię w sprawie wydali biegli, którzy są specjalistami w zakresie schorzeń, na które przed datą 20 lutego 2012 r. (miesiąc złożenia wniosku) leczyła się ubezpieczona. Co więcej biegli z zakresu schorzeń wskazywanych jako podstawowe, tj. związanych z chorobą kręgosłupa (ortopeda, neurochirurg i neurolog) powołani zostali ze S., tak aby Sąd Okręgowy mógł uzyskać bezstronną opinię specjalistów, którzy dotychczas nie wypowiadali się co do stanu zdrowia ubezpieczonej. Sąd I instancji wskazał, że tym samym okoliczności te pozwoliły na uzyskanie opinii osób niezainteresowanych rozstrzygnięciem sprawy, mogących udzielić fachowych informacji i wiadomości dla ustalenia i oceny okoliczności sprawy, ułatwiając tym samym właściwą ocenę faktów i rozstrzygnięcie sporu. Sąd Okręgowy wskazał, że biegli lekarze specjaliści: internista, psychiatra i chirurg naczyniowy rozpoznali u badanej nadciśnienie tętnicze bez powikłań narządowych, zaburzenia nerwicowe miernego stopnia, żylaki nawrotowe prawej kończyny dolnej, przebytą obustronną operację żylaków kończyn dolnych oraz płaskostopie poprzeczne. Biegli orzekli, że w/w schorzenia w ich obecnym stanie zaawansowania, nie czynią ubezpieczonej osobą niezdolną do pracy. Nadciśnienie tętnicze jest dobrze kontrolowane za pomocą pojedynczych leków hipotensyjnych i nie spowodowało dotychczas powikłań narządowych. Również pozostałe schorzenia nie powodują niezdolności do pracy. Biegli lekarze specjaliści ortopeda, neurochirurg oraz specjalista neurolog rozpoznali zaś u ubezpieczonej zmiany zwyrodnieniowe odcinka szyjnego, piersiowego i lędźwiowego kręgosłupa, stan po wielopoziomowej discektomii szyjnej ze stabilizacją oraz dyskopatię Thl2/Ll z dodatnimi objawami korzeniowymi. Biegli orzekli, że stan zdrowia badanej czyni ją okresowo częściowo niezdolną do pracy do końca września 2013 r. Wskazali, że dodatnie objawy rozciągowe, zespół bólowy odcinka lędźwiowo-piersiowego i ograniczenie jego ruchomości czynią ubezpieczoną osobą niezdolną do pracy. Co więcej, badanie przedmiotowe znajduje swe potwierdzenie w przedłożonych przez ubezpieczoną badaniach radiologicznych. Biegli zauważyli, że chora wymaga dalszego leczenia, w tym także leczenia operacyjnego dyskopatii kręgosłupa na poziomie Thl2/Ll oraz pooperacyjnej rehabilitacji. Z tych przyczyn wskazali, że stan zdrowia ubezpieczonej winien się poprawić nie wcześniej niż po wrześniu 2013 r. Określając zaś datę początkową orzeczonej niezdolności do pracy ubezpieczonej, tj. od 1 lutego 2012 r., biegli wskazali, że badana konsekwentnie wskazywała na brak poprawy jej zdrowia po poprzednim leczeniu, badanie przedmiotowe w dniu 30 października 2012 r. ujawniło zaś przewlekły zespół bólowy. Ponadto dodatkowym czynnikiem za przyjęciem w/w daty, jest wtórna kwalifikacja badanej do leczenia operacyjnego. Sąd Okręgowy zaakcentował nadto, że organ rentowy nie zgodził się z wnioskami opinii, a w konsekwencji wniósł o wydanie opinii przez innych biegłych lekarzy. Sąd jednak, w oparciu o treść art. 217 § 3 k.p.c, oddalił wniosek dowodowy organu rentowego. Nie uszło bowiem uwadze Sądu I instancji, że złożone zastrzeżenia wynikają tylko z odmiennej oceny stanu zdrowia ubezpieczonej. Ponadto Sąd meriti stwierdził, że organ rentowy nie prezentuje konsekwentnego stanowiska w tej kwestii, bowiem zgodził się z opinią biegłych z 30 października 2012 r. stwierdzającą częściową niezdolność ubezpieczonej do pracy, która ma trwać do końca września 2013r. Granicę bowiem obowiązku prowadzenia przez sąd postępowania dowodowego wyznacza, podlegająca kontroli instancyjnej ocena, czy dostatecznie wyjaśniono sporne okoliczności sprawy, okoliczność zaś, że opinia biegłych nie ma treści odpowiadającej stronie, zwłaszcza gdy w sprawie wypowiadał się kompetentny pod względem fachowości biegły, nie stanowi dostatecznego uzasadnienia dla przeprowadzenia dowodu z kolejnych opinii. Potrzeba powołania innego biegłego powinna wynikać z okoliczności sprawy, a nie z samego niezadowolenia strony (postanowienie Sądu Najwyższego z 3 września 2008r., sygn. I UK 91/08, opubl. L nr 785520). Tym samym Sąd I instancji, uwzględniając treść omówionych wyżej opinii, wykształcenie ubezpieczonej i wykonywane przez nią wcześniej zatrudnienie, zważył, że ubezpieczona jest osobą okresowo, częściowo niezdolną do pracy od 1 lutego
2012 r. do 30 września 2013 r., przede wszystkim z uwagi na schorzenia kręgosłupa
z przewlekłym zespołem bólowym, zakwalifikowane do leczenia operacyjnego. Sąd Okręgowy wskazał, że ubezpieczona jest pracownikiem administracyjnym, a na takich stanowiskach, pracę wykonuje się głównie w pozycji siedzącej, a więc obciążone są przede wszystkim odcinki kręgosłupa: szyjny i lędźwiowo-krzyżowy. Ponadto stwierdził, że wbrew stanowisku organu rentowego, biegli jednoznacznie wypowiedzieli się, że właśnie te części kręgosłupa ubezpieczonej mają ograniczoną ruchomość (odcinek szyjny we wszystkich kierunkach, zaś lędźwiowo-krzyżowy do przodu). Oznacza to, że w istocie ubezpieczona nie może wykonywać pracy biurowej zgodnie z posiadany kwalifikacjami. Ponadto stan zdrowia (dyskopatia Thl2/Ll), powoduje u niej przewlekłe stany bólowe (dodatnie objawy korzeniowe), które wymagają leczenia operacyjnego. Zdaniem biegłych, czas leczenia i rehabilitacji, powinny pomyślnie zakończyć się z końcem września 2013 r.

Sąd Okręgowy wskazał również, że w toku prowadzonego postępowania sądowego, ubezpieczona złożyła wniosek o wypłatę odsetek ustawowych za zwłokę. W konsekwencji, Sąd I instancji nowe żądanie ubezpieczonej, dotychczas nie rozpoznane przez organ rentowy, przekazał do rozpoznania Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w K..

Apelację od powyższego wyroku wniósł organ rentowy. Zarzucił: - naruszenie prawa materialnego przez jego błędną wykładnię oraz niewłaściwe zastosowanie,
w szczególności art. 12 ust. 3 i art. 57 ust. 1 pkt 1 ustawy rentowej poprzez uznanie, że ubezpieczona jest częściowo niezdolna do pracy i przyznanie jej z tego tytułu prawa do renty, podczas gdy stan zdrowia nie uzasadnia orzeczenia niezdolności do pracy;
- niewyjaśnienie wszystkich okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy dotyczących stanu zdrowia ubezpieczonej.

W uzasadnieniu apelacji organ rentowy wskazał, że Sąd I instancji oparł swe rozstrzygnięcie tylko na jednej opinii biegłych lekarzy: ortopedy, neurochirurga i neurologa z 30 października 2012 r., uzupełnionej opiniami z 7 lutego 2013 r. i z 16 kwietnia 2013 r., bez konfrontacji z opinią innych biegłych lekarzy tej specjalności oraz z pominięciem opinii biegłych lekarzy: chorób wewnętrznych, psychiatry i chirurga naczyniowego z 9 lipca 2012 r., którzy nie stwierdzili u ubezpieczonej istotnych powikłań w przebiegu nadciśnienia tętniczego i uznali, że istniejące zaburzenia nerwicowe miernego stopnia nie powodują ograniczeń w zarobkowaniu. W ocenie apelującego, stwierdzone przez biegłych (ortopedę, neurochirurga i neurologa) ograniczenie ruchomości kręgosłupa świadczące o zmianach zwyrodnieniowo-dyskopatycznych oraz zespole bólowym korzeniowym, nie prowadzą do istotnego ograniczenia ruchomości kręgosłupa i kończyn do tego stopnia, aby uznać ubezpieczoną za niezdolną do pracy – zwłaszcza, że w badaniu przedmiotowym nie stwierdzono istotnych powikłań przewlekłego zespołu bólowego, wskazujących na niesymetryczne wykorzystywanie kończyn, osłabienie siły mięśniowej czy zaniki mięśniowe. Zdaniem organu rentowego, brak tych powikłań jednoznacznie wskazuje na to, że dolegliwości ze strony narządu ruchu nie są nasilone w stopniu wykluczającym ubezpieczoną z pracy w charakterze pracownika umysłowego. Wskazał, że podstawą uznania ubezpieczonej za niezdolną do pracy, był fakt stwierdzenia schorzenia pod postacią zmian zwyrodnieniowo-dyskopatycznych oraz konieczność przeprowadzenia zabiegu operacyjnego po dłuższym okresie czasu od daty badania przez lekarzy orzeczników ZUS i wydania zaskarżonej decyzji.
W ocenie apelującego, powodem przyznania przez Sąd Okręgowy prawa do renty był sam fakt występowania schorzenia kręgosłupa, a także samopoczucie ubezpieczonej
i jej ocena własnych możliwości. Ty samym, organ rentowy stwierdził, że Sąd
I instancji nie ocenił, czy istniejące schorzenia i ograniczenia są nasilone w stopniu, który dyskwalifikuje ubezpieczoną do pracy jako pracownika umysłowego
z wieloletnim doświadczeniem. Wskazał, że organ rentowy zakwestionował uzupełniające opinie biegłych lekarzy z 7 lutego 2013 r. i z 16 kwietnia 2013 r., jednak Sąd I instancji nie dopuścił dowodu z opinii innych biegłych lekarzy i nie uwzględnił wniosku o dopuszczenie dowodu z kolejnej opinii uzupełniającej ortopedy, neurochirurga i neurologa, aby ustosunkowali się oni do zastrzeżeń przewodniczącej komisji lekarskiej ZUS. W związku z powyższym, wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja organu rentowego jest nieuzasadniona.

Z uwagi na treść zarzutów sformułowanych przez organ rentowy w apelacji, Sąd Apelacyjny dostrzegł potrzebę uzupełnienia postępowania dowodowego o dowód z uzupełniającej opinii łącznej biegłych sądowych z zakresu: ortopedii, neurochirurgii i neurologii, na okoliczność, czy i kiedy ubezpieczona urodzona (...), z wykształceniem wyższym ekonomicznym, zatrudniona jako inspektor skarbowy, na dzień 20 lutego 2012 r., 19 kwietnia 2012 r. czy innej dacie po dniu 20 lutego 2012 r. była osobą niezdolną do pracy, w jakim stopniu, w związku z jakimi schorzeniami. Biegli mieli nadto wskazać, w jaki sposób schorzenia wpływają na dokonaną ocenę, a także ustosunkować się do zarzutów do opinii przedstawionych przez Przewodniczącego Komisji Lekarskich ZUS w piśmie z 24 maja 2013 r. oraz w apelacji.

Powołani biegli w opinii uzupełniającej z 6 lutego 2014 r. w całości podtrzymali swoją opinię, że ubezpieczona jest nadal po 12 kwietnia 2012 r. częściowo, okresowo do końca września 2013 r. niezdolna do pracy. Przyczyną niezdolności jest przewlekły zespół bólowy odcinka szyjnego z ograniczeniem ruchomości, zespół bólowy odcinka piersiowego i lędźwiowego kręgosłupa z dodatnimi objawami rozciągowymi. Biegli wskazali, że pomimo braku zaburzeń ruchowych, trudno jest nie zauważyć, że nawet praca umysłowa u wnioskodawczyni nie jest możliwa ze względu na stały charakter dolegliwości bólowych i ograniczenia ruchomości kręgosłupa w odcinku szyjnym. Stwierdzili nadto, że chora była ponownie kwalifikowana do operacji, toteż biegli, uwzględniając charakter dolegliwości (głównie zespół bólowy), orzekli częściową okresową niezdolność do pracy nadal po 12 kwietnia 2012 r. do końca września 2013 r., ze względu na konieczność kolejnej operacji oraz wymaganego okresu rehabilitacji pooperacyjnej.

Organ rentowy nie zgodził się z ustaleniami i wnioskami biegłych oraz zgłosił zastrzeżenia do opinii. W ocenie organu rentowego, brak w treści opinii opisu zaburzeń funkcjonalnych w przebiegu istniejącego u ubezpieczonej schorzenia, nie pozwala na uznanie ubezpieczonej za długotrwale niezdolną do pracy, jedynie
z powodu samego istnienia schorzenia. Stwierdził, że wydane w sprawie wcześniejsze opinie biegłych lekarzy sądowych z 9 lipca 2012 r. oraz z 30 października 2012 r. są ze sobą sprzeczne, a opinia uzupełniająca z 6 lutego 2014 r. nie wyjaśnia istniejących sprzeczności. Organ rentowy podtrzymał dotychczasowe stanowisko wyrażone
w apelacji. Do powyższego pisma, załączył pismo Przewodniczącej Komisji Lekarskich z 24 kwietnia 2014 r. Wskazała ona (poza kwestiami podniesionymi
w powyższym piśmie ZUS), że z ustaleń lekarzy orzeczników wynika, że ubezpieczona na dzień wydania decyzji była w opinii lekarza neurologa, konsultanta ZUS, niezdolna do pracy fizycznej, której nie wykonywała i posiada wykształcenie wyższe ekonomiczne. Ponadto wskazała, że ubezpieczona była zakwalifikowana do zabiegu operacyjnego na 17 maja 2013 r., lecz Przewodnicząca Komisji Lekarskich nie znajduje opisu karty informacyjnej z leczenia szpitalnego, co uniemożliwia ocenę, czy ubezpieczona powinna być rehabilitowana i leczona w ramach czasowej niezdolności do pracy ZUS ZLA w okresie około zabiegowym. W kolejnym piśmie procesowym ubezpieczona wskazała, że badanie wykonane przez biegłych sądowych przed wydaniem opinii uzupełniającej z 6 lutego 2014 r., było wykonane dokładnie, biegli szczegółowo zapoznali się ze zgromadzoną dokumentacją medyczną. W ocenie ubezpieczonej, opinia ta jest bezstronna i obiektywna.

Sąd Apelacyjny wskazuje, że w postępowaniu sądowym ocena niezdolności do pracy w zakresie naruszenia sprawności organizmu i wynikających stąd ograniczeń możliwości wykonywania pracy – weryfikacja orzeczeń lekarzy orzeczników,
z zasady wymaga wiadomości specjalnych. Podstawowym więc dowodem w sprawach o rentę jest dowód z opinii biegłego. Sąd Apelacyjny podkreśla, że z istoty i celu tego rodzaju dowodu wynika, że jeśli rozstrzygnięcie wymaga wiadomości specjalnych, dowód z opinii jest konieczny. W takim wypadku sąd nie może poczynić ustaleń sprzecznych z opinią biegłego, jeśli jest ona prawidłowa i jeżeli odmienne ustalenia nie mają oparcia w pozostałym materiale dowodowym (por. wyrok SN z 27 listopada 1974 r. II CR 748/74, Lex nr 7618). Sąd ocenia opinie biegłych pod kątem ich logiki, spójności oraz tego, czy odpowiadają na postawione tezy dowodowe.
Biegli sądowi: ortopeda, neurolog i neurochirurg w opinii łącznej przed Sądem I instancji stwierdzili, że ubezpieczona jest częściowo niezdolna do pracy z ogólnego stanu zdrowia. Niezdolność ta jest okresowa do końca września 2013 r. i istnieje nadal po 12 kwietnia 2012 r. Powodem niezdolności jest zespół bólowy odcinka lędźwiowo-piersiowego i ograniczenie ruchomości, zwłaszcza w odcinku lędźwiowym. Biegli stwierdzili, że rozpoznane objawy mają potwierdzenie w badaniach radiologicznych
i ubezpieczona wymaga dalszego leczenia, w tym operacyjnego. Określając okres trwania niezdolności do pracy biegli uwzględnili konieczność operacji i pooperacyjnej rehabilitacji. W opinii uzupełniającej biegli sprecyzowali, że niezdolność spowodowana jest zmianami zwyrodnieniowymi odcinka szyjnego, piersiowego i lędźwiowego z objawami korzeniowymi, co nie zostało wybadane przez komisję lekarską ZUS. Nadto biegli stwierdzili, że objawy te występowały już wcześniej, stąd orzeczenie, że ubezpieczona jest nadal po 12 kwietnia 2012 r. niezdolna do pracy.

Sąd Odwoławczy wskazuje ponadto, że orzekając co do stanu zdrowia
w sprawach o rentę z tytułu niezdolności do pracy, sąd bierze pod uwagę stan zdrowia ubezpieczonego na dzień wydania decyzji, badając jej zgodność z prawem pod względem formalnym i merytorycznym (por. wyroki SN z 20 maja 2004 r. II UK 395/03, OSNP 2005/3/43 i 7 lutego 2006 r. I UK 154/05, Lex nr 272581, wyrok SA
w Szczecinie z 14 stycznia 2014 r. III AUa 382/13, niepublikowany). W kolejnej opinii uzupełniającej biegli wskazali, że schorzenie kręgosłupa powodujące niezdolność ubezpieczonej do pracy ma charakter przewlekły, na co wskazują objawy kliniczne rozpoznane w badaniu z 30 października 2012 r. oraz podawany przez ubezpieczoną brak poprawy po poprzednim leczeniu. Ponadto podali, że dodatkowym czynnikiem wpływającym na orzeczenie jest wtórna kwalifikacja do operacji, zgłaszana przez ubezpieczoną.

Sąd I instancji przeprowadził także dowód z łącznej opinii biegłych: chirurga naczyniowego, psychiatry i internisty. Ma ona jednak marginalne znaczenie dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, ponieważ schorzenia rozpoznane przez tych biegłych nie stanowią przyczyny niezdolności ubezpieczonej do pracy .

W związku z powyższym w ocenie Sądu Apelacyjnego uprawnione jest twierdzenie Sądu Okręgowego, że ubezpieczona jest osobą częściowo, okresowo niezdolną do pracy. Uzupełniająca opinia biegłych: ortopedy, neurologa i neurochirurga, przeprowadzona w postępowaniu apelacyjnym, a także opinie biegłych przeprowadzone w toku postępowania przed Sądem I instancji spełniają kryteria stawiane opiniom biegłych: są logiczne, spójne, odpowiadają na postawione tezy dowodowe, zostały sporządzone przez lekarzy o specjalizacjach adekwatnych do schorzeń występujących u ubezpieczonej, są wiarygodne. Biegli, wydając opinie, oparli się na zgromadzonej dokumentacji medycznej, wywiadach z ubezpieczoną oraz badaniach skarżącej – ocena stanu zdrowia ubezpieczonej jest więc pełna i całościowa.

Sąd Odwoławczy akcentuje, że o niezdolności do pracy nie decyduje sam fakt występowania schorzeń, lecz ocena, czy i w jakim zakresie wpływają one na utratę zdolności do pracy. Dotyczy to również schorzeń o przewlekłym charakterze, które występują u ubezpieczonej (wyrok SN z 1 grudnia 2000 r. II UKN 113/00,
OSNP 2002/14/343; wyrok SA w Szczecinie z 5 kwietnia 2013 r. III AUa 900/12,
Lex nr 1315707). Schorzenia te muszą naruszać sprawność organizmu w znacznym stopniu na dłuższy okres czasu. Ubezpieczona posiada wykształcenie wyższe ekonomiczne. Wykonywała pracę biurową, ostatnio jako starszy inspektor skarbowy. Jest to praca umysłowa, wykonywana w pozycji siedzącej. Stan zdrowia ubezpieczonej – wskazane przez biegłych schorzenie kręgosłupa – uniemożliwia wykonywanie tego rodzaju pracy, co biegli jednoznacznie określili, stwierdzając
w opinii uzupełniającej z 6 lutego 2014 r., że pomimo braku zaburzeń ruchowych, nawet praca umysłowa u ubezpieczonej nie jest możliwa ze względu na stały charakter dolegliwości bólowych i ograniczenia ruchomości kręgosłupa w odcinku szyjnym (opinia z 6 lutego 2014 r., k. 109 a.s.). Zdaniem Sądu Odwoławczego, opinia ta wyjaśnia zastrzeżenia, jakie formułował organ rentowy względem opinii biegłych przeprowadzonych w toku postępowania przed Sądem I instancji, w apelacji
i kolejnych pismach procesowych przedstawianych w postępowaniu apelacyjnym. Nie było przesłanek uzasadniających przeprowadzenie dowodu z opinii innych biegłych
w postępowaniu przed Sądem Okręgowym lub Sądem Apelacyjnym. Sąd Odwoławczy uznał jedynie, że konieczne było uzupełnienie przeprowadzonych przed Sądem Okręgowym opinii o poszczególne informacje uzyskane od tego samego zespołu biegłych.

Nadto, należy podkreślić, że opinie z 9 lipca 2012 r. i z 30 października 2012 r. nie są ze sobą sprzeczne, wbrew temu, co twierdzi organ rentowy. To, że ubezpieczona nie jest osobą niezdolną do pracy w związku ze schorzeniami z zakresu specjalizacji biegłych: chirurga naczyniowego, psychiatry i internisty, nie oznacza, że nie może być niezdolna do pracy w związku z innego rodzaju schorzeniami (w tym przypadku – kręgosłupa), na co wskazują opinie: ortopedy, neurologa i neurochirurga. Sąd Apelacyjny, po przeprowadzeniu dowodu z uzupełniającej opinii biegłych stwierdził, że niezdolność ubezpieczonej do pracy została ustalona całościowo i zgodnie z obowiązującą procedurą. Wobec tego, brak jest podstaw do dalszego kwestionowania ustaleń stanu faktycznego i prawnego przez organ rentowy.

Sąd Apelacyjny ponadto zauważa, że pomimo wskazywania przez biegłych we wszystkich opiniach daty początkowej niezdolności do pracy na kwiecień 2012r., to w opinii uzupełniającej z 16 kwietnia 2013r. biegli wyjaśnili, że możliwe jest uznanie niezdolności do pracy od 1 lutego 2012r. a zatem prawidłowe było przyznanie prawa do renty od pierwszego dnia miesiąca złożenia wniosku.

Reasumując, ubezpieczona spełniła wszystkie przesłanki warunkujące przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy wynikające z art. 57 ustawy rentowej. Sąd I instancji prawidłowo przekazał wniosek ubezpieczonej o odsetki do rozpoznania przez organ rentowy jako nowe żądanie zgodnie z treścią art. 477 ¹⁰ § 2 k.p.c.

W związku z powyższym, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację organu rentowego jako bezzasadną.

SSO del. Beata Górska SSA Jolanta Hawryszko SSA Barbara Białecka