Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 stycznia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach, Wydział VI Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Krzysztof Ficek (spr.)

Sędziowie SO Grzegorz Kiepura

SR del. Małgorzata Peteja-Żak

Protokolant Natalia Skalik-Paś

przy udziale Marka Dutkowskiego

Prokuratora Prokuratury Okręgowej

po rozpoznaniu w dniu 24 stycznia 2014 r.

sprawy E. S., syna B. i M.

ur. (...) w G.

oskarżonego z art. 275§1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach

z dnia 27 września 2013 r. sygnatura akt IX K 1167/12

na mocy art. 437 kpk, art. 438 kpk, art. 634 kpk

1.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że w miejsce orzeczonej w punkcie 1 kary pozbawienia wolności orzeka wobec oskarżonego karę grzywny w wymiarze 30 (trzydziestu) stawek dziennych, przyjmując, że jedna stawka dzienna wynosi 20 (dwadzieścia) złotych;

2.  w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

3.  zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa wydatki postępowania odwoławczego w kwocie 20 zł (dwadzieścia złotych) i wymierza mu opłatę za obie instancje w kwocie 60 zł (sześćdziesiąt złotych).

Sygn. akt VI Ka 1202/13

UZASADNIENIE

E. S. oskarżono o to, że w dniu 5 czerwca 2012r. w P. w (...) Przychodni nr (...) posłużył się dokumentem stwierdzającym tożsamość T. F. tj. o czyn z art. 275 1 k.k.

Wyrokiem z dnia 27 września 2013r., sygn. akt IX K 1167/12 Sąd Rejonowy w Gliwicach uznał oskarżonego za winnego zarzucanego mu czynu i za to na podstawie art. 275 § 1 k.k. skazał go na karę 2 miesięcy pozbawienia wolności.

Na podstawie art. 627 k.p.k. i art. 2 Ustawy z dnia 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe obejmujące opłatę w wysokości 60 zł i wydatki w wysokości 90 zł.

Powyższy wyrok zaskarżony został osobistą apelacją przez oskarżonego. E. S. wskazując na niewyjaśnienie sprawy, powołując się na swoje wcześniejsze wyjaśnienia oraz okoliczności natury osobistej, wniósł o zmianę orzeczonej bezwzględnej kary pozbawienia wolności na karę z warunkowym zawieszeniem lub karę grzywny.

Sąd Okręgowy stwierdził, co następuje:

Apelacja oskarżonego okazała się zasadna na tyle, że w wyniku jej rozpoznania konieczną stała się zmiana zaskarżonego wyroku w zakresie orzeczenia o karze.

W pierwszej kolejności stwierdzić trzeba, że Sąd Rejonowy starannie i w prawidłowy sposób przeprowadził postępowanie dowodowe i w pisemnych motywach zapadłego wyroku dokonał trafnej analizy oraz oceny wyczerpująco zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego. Okoliczności przypisanego oskarżonemu zachowania i wina E. S., również w ocenie Sądu odwoławczego wątpliwości budzić nie mogą. Podzielić należy stanowisko Sądu I instancji, że wyjaśnienia oskarżonego o rzekomej zamianie jego dokumentów stwierdzających tożsamość przez nieznaną osobę, są sprzeczne z zasadami prawidłowego rozumowania oraz wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego. Trzeba zgodzić się ze stanowiskiem Sądu I instancji i co do tego, że oskarżony świadomością swoją obejmował, że w portfelu miał dokumenty stwierdzające tożsamość innej osoby. Powołując się na rzekome działanie osoby trzeciej wskazane powyżej, oskarżony przyznał, że nie zostały mu skradzione pieniądze. Sprawdził więc zawartość portfela. Nawet jednak przyjęcie, że rzeczywiście E. S. nie dostrzegł w pierwszym momencie dokonanej rzekomej zamiany dokumentów – nie może zmienić oceny strony podmiotowej przypisanego oskarżonemu czynu – skoro po poinformowaniu E. S. o przedstawieniu dokumentu stwierdzającego tożsamość innej osoby, okazał on w przychodni kolejny dokument – dowód osobisty - tej samej osoby.

Prawidłowo zatem Sąd Rejonowy przypisał oskarżonemu popełnienie czynu z art. 275 § 1 k.k. Zastrzeżenia natomiast budzi orzeczenie o karze, jaka oskarżonemu E. S. została wymierzona za przypisane przestępstwo posłużenia się dokumentem stwierdzającym tożsamość innej osoby. W tym zakresie zaskarżony wyrok należało zmienić. W realiach sprawy orzeczona kara razi swoją surowością.

W obowiązującym kodeksie karnym ustawodawca wprowadził system sankcji określonych alternatywnie i przyznał wyraźnie pierwszeństwo stosowania środków karnych i kar nieizolacyjnych przed bezwarunkową karą pozbawienia wolności. Przy wymiarze kary sąd meriti powinien kierować się zatem granicami ustawowego zagrożenia, ogólnymi zasadami wymiaru kary oraz dyrektywami wymiaru kary. Zasady sądowego wymiaru kary obejmują zasadę swobodnego uznania sędziowskiego, indywidualizacji kary i jej oznaczoności. Dyrektywy wymiaru kary zawarte są w art. 53 k.k. Sąd wymierza karę według swojego uznania, w granicach przewidzianych przez ustawę bacząc, by jej dolegliwość nie przekraczała stopnia winy, uwzględniając stopień społecznej szkodliwości czynu oraz biorąc pod uwagę cele zapobiegawcze i wychowawcze, które ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Uwzględnia w szczególności motywację i sposób zachowania się sprawcy, popełnienie przestępstwa wspólnie z nieletnim, rodzaj i stopień naruszenia ciążących na sprawcy obowiązków, rodzaj i rozmiar ujemnych następstw przestępstwa, właściwości i warunki osobiste sprawcy, sposób życia przed popełnieniem przestępstwa i zachowanie się po jego popełnieniu, a zwłaszcza staranie o naprawienie szkody lub zadośćuczynienie w innej formie społecznemu poczuciu sprawiedliwości, a także zachowanie się pokrzywdzonego. Oczywiście oprócz zasady swobody sędziowskiej, sądowy wymiar kary kształtują również inne zasady w tym zasada humanitaryzmu, zasada indywidualizacji kary i środków karnych, zasada preferencji kar i środków nieizolacyjnych. Karą współmierną i sprawiedliwą jest więc tylko kara wymierzona z uwzględnieniem powyżej wskazanych dyrektyw i wszystkich okoliczności obciążających i łagodzących. Nie można pomijać, że kara powinna realizować zarówno cel społecznego oddziaływania, jak i cele zapobiegawcze i wychowawcze wobec skazanego. Regulacja art. 58 § 1 k.k. nie pozostawia zatem wątpliwości, że przy alternatywnym zagrożeniu karą grzywny, ograniczenia wolności i pozbawienia wolności (co też ma miejsce w przypadku przestępstwa z art. 275 § 1 k.k.) zasadą winien być prymat innych kar i środków nad karą pozbawienia wolności.

Z naprowadzonych powyżej względów Sąd Okręgowy doszedł do odmiennego aniżeli Sąd I instancji przekonania i uznał, że karą adekwatną do stopnia winy sprawcy oraz stopnia społecznej szkodliwości przypisanego E. S. czynu będzie kara grzywny. Z informacji uzyskanych z (...) Przychodnia (...) w P. wynika, iż następnego dnia oskarżony skorzystał z porady lekarza dermatologa. Jako dokument potwierdzający uprawnienie do uzyskania świadczeń medycznych przedstawił decyzję o waloryzacji renty. Nie ulega zatem wątpliwości, że w dacie czynu oskarżony również był uprawniony do skorzystania z bezpłatnej porady lekarskiej. Powoduje to, że łagodniej należy spojrzeć na zachowanie oskarżonego polegające na posłużeniu się dokumentem innej osoby, prawdopodobnie z powodu utracenia własnych dokumentów. Dlatego za przypisane przestępstwo należało oskarżonemu wymierzyć karę grzywny w wymiarze 30 stawek dziennych. Decydując o rodzaju wymierzonej kary Sąd miał na względzie okoliczności popełnienia czynu, sposób działania oskarżonego oraz jego właściwości i warunki osobiste. Z kolei ustalając wysokość stawki dziennej na kwotę 20 złotych, Sąd uwzględnił sytuację materialną i rodzinną oskarżonego, w tym wysokość uzyskiwanego dochodu z tytułu renty oraz brak osób będących na jego utrzymaniu. Stąd zmiana zaskarżonego orzeczenia w punkcie 1.

Tak ukształtowane rozstrzygnięcie o karze spełni swe cele wychowawcze i zapobiegawcze oraz będzie dla oskarżonego realną dolegliwością, będącą negatywną konsekwencją popełnionego występku. Kara grzywny stanowić będzie realną dolegliwość, jako konsekwencję popełnionego przestępstwa, a zarazem podziała na sprawcę wychowawczo, uświadamiając mu niewłaściwość jego zachowania. Jakkolwiek uprzednia wielokrotna karalność oskarżonego słusznie poczytana została przez Sąd I instancji jako okoliczność obciążająca przy wymiarze kary, nie sposób jednak tracić z pola widzenia i tego faktu, że karalność ta dotyczyła przestępstw godzących w bezpieczeństwo komunikacyjne. Dodać jednocześnie trzeba, że skoro karą adekwatną do popełnionego przestępstwa jest kara grzywny bez znaczenia pozostaje brak przesłanek z art. 69 k.k., które decydują o warunkowym zawieszeniu wykonania kary pozbawienia wolności.

W pozostałej części zaskarżony wyrok Sąd Okręgowy utrzymał w mocy, jako w pełni prawidłowy. Na zasadach ogólnych oskarżonego obciążył wydatkami postępowania odwoławczego i jedną opłatą za obie instancje.