Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 kwietnia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Janusz Madej

Protokolant st. sekr. sądowy Dorota Hańc

po rozpoznaniu w dniu 8 kwietnia 2014 r. w Bydgoszczy na rozprawie

odwołania Urzędu Miejskiego w S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 18 grudnia 2012 r. nr (...)

w sprawie: Urzędu Miejskiego w S.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych

Oddziałowi w B.

z udziałem zainteresowanego M. W.

o ubezpieczenie

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, iż stwierdza, że M. W. jako osoba wykonująca umowę agencyjną, umowę zlecenia lub umowę o świadczenie usług na rzecz zleceniodawcy – płatnika składek Urzędu Miejskiego w S. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i zdrowotnemu od dnia 1 marca 1999 r. do dnia 31 grudnia 2009 r. oraz obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu i zdrowotnemu od dnia 1 stycznia 2010 r. do nadal.

VI U 405/13

Sygn. akt VI U 405/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 18 grudnia 2012 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. na podstawie art. 1 pkt.1-3, art. 38 ust.1 i 2 w zw. z art. 6 ust.1 pkt.4 , art. 13 pkt.2 , art. 18 ust.3 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych ( Dz. U. z 2009 roku, nr 205, poz. 1585) oraz art. 66 ust.1 pkt.1 e, art. 81 ust.1 i 6 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych ( Dz. U. z 2008 roku, nr 164, poz. 1027) ustalił, że M. W. podlega: - obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym- emerytalnemu, rentowym, zdrowotnemu od dnia 1 marca 1999 roku do dnia 31 grudnia 2009 roku, - obowiązkowym ubezpieczeniom- emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu, zdrowotnemu od dnia 1 stycznia 2010 roku do nadal.

W uzasadnieniu powyższej decyzji organ rentowy wskazał, iż M. W. został zgłoszony do ubezpieczenia zdrowotnego ZUS ZZA z tytułu zatrudnienia jako osoba wykonująca umowę agencyjną, umowę zlecenia oraz umowę o świadczenie usług od dnia 1 marca 1999 roku do nadal. Na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego organ rentowy stwierdził, że M. W. z tytułu wykonywania pracy na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług winien podlegać obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym od dnia 1 marca 1999 roku.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył płatnik składek Urząd Miejski w S. wnosząc o zmianę wydanej decyzji, wskazując, iż M. W. złożył oświadczenie, iż opłaca składki na KRUS w I., co wyłączało go z ubezpieczeń społecznych, z ostrożności procesowej odwołujący podniósł zarzut przedawnienia.

Zainteresowany M. W. również wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji , wskazując iż od ponad 19 lat podlega ubezpieczeniu społecznego rolników i z tego tytułu opłaca składki.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Zainteresowany M. W. w dniu 1 marca 1999 roku zawarł z Urzędem Miejskim umowę zlecenia na wykonywanie czynności kierowcy mechanika w Ochotniczej Straży Pożarnej w O. na kwotę 153 złotych miesięcznie. Umowa zlecenia została zawarta na czas nieokreślony, wynagrodzenie zainteresowanego wynosiło 153 zł miesięcznie, wynagrodzenie to nieznacznie wzrastało, ostatnio wynosiło kwotę 240 złotych brutto- od grudnia 2011 roku i od tego momentu nie wzrastało. Zainteresowany od 1994 roku podlega rolniczemu ubezpieczeniu społecznemu, ma gospodarstwo rolne i opłaca z tego tytułu składki.

Zainteresowany M. W. ma na stanie wóz strażacki, którego właścicielem jest gmina, która wóz strażacki przekazała OSP w O.. W przypadku zagrożenia pożarowego tylko zainteresowany mógł wyjeżdżać wozem strażackim do pożaru i zdarzeń drogowych. Od 2009 roku zainteresowany otrzymuje ekwiwalent za udział w akcjach. Na podstawie umowy zlecenia z 1999 roku zainteresowany kierował wozem strażackim w trakcie akcji wyjazdowych, miał również konserwować ten pojazd, przeprowadzać drobne remonty, rozliczać paliwo. Warunkiem zawarcia takiej umowy było członkowstwo zainteresowanego w OSP oraz ukończenie specjalnych kursów. W chwili zawierania umowy zainteresowany był człononkiem OSP w O. . Nie był pracownikiem samorządowym. Każda jednostka OSP typuje mechaników konserwatorów do zawarcia z nimi przez Gminę umowy zlecenia na kierowanie wozem strażackim i jego konserwowanie.

- okoliczności bezsporne , potwierdzone dowodami z dokumentów złożonymi do akt sprawy przez Urząd Miejski w S. i przesłuchaniem Burmistrza E. M. – zapis audio video przebiegu posiedzenia rozprawowego k.55v.

Sąd Okręgowy rozważył, co następuje:

Zgodnie z art. 6 ust.1 pkt.4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają między innymi osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy oświadczenie usług , do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące umowy zlecenia. Na podstawie przepisu art. 12 ust.1 w/w ustawy obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.

Na podstawie przepisu art. 66 ust.1 pkt.1e ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi, które są osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy zlecenia.

Z kolei na podstawie przepisu art. 5 ust.1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych ubezpieczenie społeczne rolników, jeżeli nie podlegają oni obowiązkowi ubezpieczeń społecznych na podstawie ustawy systemowej, regulują odrębne przepisy.Chodzi o przepisy ustawy z dnia 20 grudnia 1990 roku o ubezpieczeniu społecznym rolników. Przepis art.5 ust.1 ustawy systemowej kreuje pierwszeństwo tytułu ubezpieczenia na podstawie tej ustawy w tym znaczeniu, iż spełnienie warunków do podlegania powszechnym ubezpieczeniom społecznym wyłącza podleganie ubezpieczeniu rolniczemu. Spełnianie zatem przesłanek choćby jednego tytułu do ubezpieczenia wskazanego w art. 6 ust. 1 u.s.u.s. uniemożliwia rolnikowi prowadzącemu działalność rolniczą dalsze podleganie ubezpieczeniu na podstawie art. 5a ustawy z 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników, choćby w dalszym ciągu spełniał określone w tym przepisie przesłanki podlegania ubezpieczeniu rolniczemu. Jeżeli zatem rolnik zawarł umowę zlecenia to stanowi ona tytuł do objęcia go ubezpieczeniem, na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 4 u.s.u.s.

W stanie faktycznym rozpoznawanej sprawy wyjaśnieniu podlegała kwestia czy wykonywanie przez zainteresowanego – będącego członkiem Ochotniczej Straży Pożarnej w O. - czynności polegających na konserwowaniu i prowadzeniu w trakcie akcji ratowniczych wozu strażackiego przekazanego przez Gminę do użytkowania przez OSP wymagało zawarcia z zainteresowanym umowy cywilno - prawnej (umowy świadczenie usług nazwanej przez jej strony „ umową zlecenia”) i tym samym odprowadzania składek z tytułu obowiązkowych ubezpieczeń społecznych oraz zgłoszenia zainteresowanego do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych jako zleceniobiorcy. Innymi słowy ocenie prawnej podlegała ważność umowy zawartej w dniu 8 lutego 1999r. pomiędzy Urzędem Miasta i Gminy w S. a M. W. , na mocy której M. W. zobowiązał się do wykonywania pracy kierowcy mechanika i konserwatora w (...) w O..

Należy w tym miejscu podkreślić, iż celem ustawodawcy w zakresie podlegania ubezpieczeniom społecznym było obowiązkowe objęcie ubezpieczeniami społecznymi tych osób, które wykonują pracę na podstawie umowy zlecenia bądź umowy o świadczenie usług , do której zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, często zamiast umowy o pracę. Zainteresowany, co istotne jest przede wszystkim rolnikiem, z tego tytułu od ponad 19 lat podlega rolniczemu ubezpieczeniu społecznemu, opłaca składki , a prowadzenia gospodarstwa rolnego stanowi główne źródło jego utrzymania.

Kwoty uzyskiwane przez niego z tytułu wykonywania czynności konserwacji i prowadzenia wozu strażackiego były znikome i brak jest jakichkolwiek przesłanek, by traktować realizację umowy z 8 lutego 1999r. jako głównego źródła dochodu zainteresowanego.

W ocenie Sądu Okręgowego brak było podstaw faktycznych i prawnych do zawarcia pomiędzy Urzędem Gminy w S. a zainteresowanym umowy zlecenia dotyczącej konserwacji i prowadzenia wozu strażackiego i tym samym należało przyjąć, że nie powstał tytuł do obowiązkowego ubezpieczenia w rozumieniu przepisu art. 6 ust.1 pkt.4 ustawy systemowej. Należy w tym miejscu podkreślić, iż zainteresowany jest członkiem Ochotniczej Straży Pożarnej i wykonywanie czynności konserwacji i prowadzenie w czasie akcji wozu strażackiego stanowiło jego obowiązek wynikający z członkostwa zainteresowanego w OSP. Zgodnie z treścią przepisu art. 32 ust.2 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 roku o ochronie przeciwpożarowej ( Dz. U. z 2009 roku, nr 178, poz. 1380) koszty wyposażenia, utrzymania, wyszkolenia i zapewnienia gotowości bojowej ochotniczej straży pożarnej ponosi Gmina, zatem powierzenie zainteresowanemu czynności polegających na konserwacji i prowadzeniu wozu strażackiego nie wymagało w ujęciu faktycznym i prawnym zawarcia z zainteresowanym umowy zlecenia , stanowiącej tytuł do obowiązkowego ubezpieczenia społecznego w rozumieniu art. 6 ust.1 pkt.4 ustawy systemowej. Umowa ta zmierzała do obejścia przepisów ustawy o ochronie przeciwpożarowej ,normujących w sposób bezwzględnie obowiązujący uprawnienia członków OSP do świadczeń związanych z udziałem w akcjach i członkostwem w OSP. Z tego powodu umowa zlecenia z dnia 8 lutego 1999 r.dotknięta jest sankcją nieważności przewidzianą w art. 58 paragrafie 1 Kodeksu cywilnego. Umowa ta nie mogła tworzyć tytułu do objęcia zainteresowanego obowiązkowym ubezpieczeniem na podstawie przepisów ustawy systemowej.

Na podstawie przedstawionych wyżej argumentów Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji wyroku - zgodnie z art. 477 ¹⁴ § 2 kpc oraz powołanymi przepisami prawa materialnego.