Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 czerwca 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie - Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 10 czerwca 2014 r. w Szczecinie

sprawy A. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

o przyznanie renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy

na skutek apelacji organu rentowego

od wyroku Sądu Okręgowego w Gorzowie Wlkp. VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 5 września 2013 r. sygn. akt VI U 893/12

oddala apelację.

Sygn. akt III AUa 1024/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 18 czerwca 2012 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. odmówił A. K. prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

W odwołaniu od tej decyzji ubezpieczony wniósł o przyznanie mu spornego świadczenia od dnia 17 kwietnia 2012 r. do dnia 30 czerwca 2015 r. Wskazał przy tym, że we wskazanym okresie został uznany przez organ rentowy jedynie za osobę częściowo niezdolną do pracy, tymczasem charakter i przebieg schorzeń na które choruje od wielu lat, uzasadnia orzeczenie całkowitej niezdolności do pracy.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. wniósł o oddalenie odwołania.

Wyrokiem z dnia 5 września 2013 r. Sąd Okręgowy w Gorzowie Wielkopolskim - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w G. z dnia 18 czerwca 2012 r. w ten sposób, że przyznał A. K. prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy od dnia 2 lipca 2012 r. do 31 października 2015 r. (pkt I), a w pozostałym zakresie odwołanie oddalił (pkt II).

Sąd pierwszej instancji ustalił, że A. K. (ur. (...)) pobierał rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy do końca lipca 2011 r. W dniu 17 kwietnia 2012 r. ubezpieczony wystąpił z wnioskiem o ponowne ustalenie uprawnień do tych świadczeń. Organ rentowy decyzją z dnia 18 czerwca 2012 r. przyznał ubezpieczonemu prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres do dnia 30 czerwca 2015 r.

A. K. z powodu reumatoidalnego zapalenia stawów, choroby zwyrodnieniowej wielostawowej, łuszczycy, padaczki, zaburzeń nerwicowych, był całkowicie niezdolny do pracy od 2 lipca 2012 r. do dnia 31 października 2015 r.

Na podstawie tak ustalonego stanu faktycznego Sąd Okręgowy uznał, że odwołanie ubezpieczonego zasługiwało na częściowe uwzględnienie. Przytaczając treść art. 12, art. 13 ust. 5 i art. 107 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2009 r., nr 153, poz.1227 ze zm.; dalej jako „ustawa rentowa”) sąd pierwszej instancji wskazał, że kluczową dla rozpoznania sprawy okazała się ocena stanu zdrowia A. K.. W opinii biegłych sądowych wskazano, że ubezpieczony był całkowicie niezdolny do pracy, ale od 2 lipca 2012 r. do dnia 31 października 2015 r. Nie można było stwierdzić u A. K. istotnej, długoterminowej poprawy wydolności organizmu, w stosunku do okresu w którym ubezpieczony pobierał rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Przeciwnie lekarze specjaliści wskazali na pogorszenie jego stanu zdrowia związane z progresją objawów reumatycznych i neurologicznych. Biegli sądowi uwzględnili w opinii fakt leczenia szpitalnego A. K. w 2012 r. i od tej daty uznali pogorszenie stanu jego zdrowia. Nie uznali tego przy tym za nową okoliczność medyczną.

W ocenie Sądu Okręgowego materiał dowodowy był wystarczający do uznania, iż ubezpieczony był całkowicie niezdolny do pracy od 2 lipca 2012 r., dlatego zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł jak w pkt I sentencji wyroku. Zarazem sąd pierwszej instancji nie podzielił zastrzeżeń ubezpieczonego wskazującego na całkowitą niezdolność do pracy od dnia 17 kwietnia 2012 r., ponieważ nie wynikało to z opinii biegłych sądowych. Ponadto w okresie tym ubezpieczony otrzymywał rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy, na mocy decyzji organu rentowego z dnia 23 lipca 2012 r., której ubezpieczony nie zaskarżył.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł organ rentowy, który zaskarżył rozstrzygnięcie w całości, zarzucając mu naruszenie przepisów prawa procesowego, tj. art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c. przez niezastosowanie go w sprawie, pomimo ustalenia nowych okoliczności dotyczących stwierdzenia niezdolności do pracy, które powstały po dniu złożenia odwołania od tej decyzji. Wskazując na powyższy zarzut organ rentowy wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy organowi rentowemu do ponownego rozpoznania i umorzenie postępowania w sprawie.

W uzasadnieniu apelacji podniesiono, że skoro ubezpieczony stał się niezdolny do pracy od 2 lipca 2012 r., jak ustalił sąd pierwszej instancji, a decyzja o odmowie przyznania renty była wydana przez organ rentowy wcześniej, tj. 18 czerwca 2012 r., to Sąd Okręgowy powinien był zastosować w sprawie przepis art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c. Sąd ten nie powinien był orzekać co do istoty sprawy na podstawie nowych okoliczności dotyczących stwierdzenia niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji, które powstały po dniu złożenia odwołania od tej decyzji, ale uchylić decyzję, przekazać sprawę do rozpoznania organowi rentowemu i umorzyć postępowanie.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w G. okazała się nieuzasadniona. Sąd Okręgowy przeprowadził wystarczające postępowanie dowodowe, dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych i wydał trafne rozstrzygniecie odpowiadające prawu. Sąd Apelacyjny ustalenia te podziela i przyjmuje za własne, co powoduje, że nie zachodzi potrzeba ich szczegółowego powtarzania (por. orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 22 kwietnia 1997 r., II UKN 61/97 - OSNAP z 1998 Nr 3, poz. 104 i z dnia 5 listopada 1998 r., I PKN 339/98 (OSNAP z 1998 Nr 24, poz. 776). Sąd drugiej instancji nie znajduje też podstaw do zastosowania w sprawie dyspozycji art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c.

Jak stanowi powyższy przepis, w sprawie o świadczenie z ubezpieczeń społecznych, do którego prawo jest uzależnione od stwierdzenia niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji, a podstawę do wydania decyzji stanowi orzeczenie lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub orzeczenie komisji lekarskiej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i odwołanie od decyzji opiera się wyłącznie na zarzutach dotyczących tego orzeczenia, sąd nie orzeka co do istoty sprawy na podstawie nowych okoliczności dotyczących stwierdzenia niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji, które powstały po dniu złożenia odwołania od tej decyzji. W tym przypadku sąd uchyla decyzję, przekazuje sprawę do rozpoznania organowi rentowemu i umarza postępowanie. W ocenie Sądu Apelacyjnego w sprawie nie zaistniały nowe okoliczności dotyczące stwierdzenia niezdolności do pracy A. K., tzn. takie, które powstałyby po dniu złożenia odwołania od decyzji z 18 czerwca 2012 r.

Przede wszystkim zauważyć należy, że ubezpieczony jest osobą przewlekle chorą. Od ponad 12 lat choruje na reumatoidalne zapalenie stawów i łuszczycę. Zgodnie z opinią lekarzy specjalistów stan jego zdrowia ulega systematycznemu pogorszeniu. Po raz pierwszy świadczenie rentowe przyznano ubezpieczonemu w 1996 r. Do dnia 31 lipca 2011 r. ubezpieczony pobierał rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. W dniu 22 lipca 2011 r. organ rentowy wydał decyzję, w której przyznał ubezpieczonemu rentę na dalszy okres, ale z tytułu jedynie częściowej niezdolności do pracy. Po rozpoznaniu odwołania ubezpieczonego Sąd Okręgowy uchylił tę decyzję i przekazał sprawę organowi rentowemu do ponownego rozpoznania (postanowienie z 10 maja 2012 r. sygn. VI U 1099/11, k. 267 pliku I akt rentowych). W związku z powyższym w dniu 23 lipca 2012 r. organ rentowy wydał ponownie decyzję, w której uznał jedynie częściową niezdolność ubezpieczonego do pracy i przyznał świadczenie w okresie do 30 czerwca 2012 r. A. K. nie wniósł odwołania od tej decyzji. Jednak niezależnie od tego, wobec upływu okresu na jaki przyznane zostało świadczenie wystąpił z wnioskiem o ponowne przyznanie świadczenia, co doprowadziło do wydania decyzji będącej przedmiotem niniejszego postępowania.

Zauważyć należy, że uchylenie decyzji przez Sąd Okręgowy w sprawie o sygn. VI U 1099/11 spowodowane było dostarczeniem przez A. K. nowej dokumentacji lekarskiej. Ubezpieczony był bowiem hospitalizowany w dniu 6 kwietnia 2012 r., co spowodowało w ocenie sądu ponowne pogorszenie stanu zdrowia ubezpieczonego. Mimo to Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznał, odmiennie niż Sąd Okręgowy, że prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy A. K. nie należy się. Decyzja organu rentowego jako niezaskarżona przez ubezpieczonego wiąże sąd w niniejszej sprawie.

W dniu 2 lipca 2012 r. ubezpieczony był ponownie hospitalizowany z powodu schorzeń reumatoidalnych. Pobyt w szpitalu nie stanowił nowej okoliczności w sprawie. Choroba ubezpieczonego powoduje jego niezdolność do pracy już od 1996 r. W opinii biegłych sądowych obserwuje się stałe pogarszanie stanu zdrowia badanego. A. K. był już kilkukrotnie hospitalizowany ostatnio w kwietniu i lipcu 2012 r. Przyznanie spornego świadczenia od dnia 2 lipca 2012 r. zostało przez biegłych powiązane z datą ostatniej hospitalizacji ubezpieczonego. Sąd odwoławczy (zważywszy na brak zaskarżenia wyroku sądu pierwszej instancji przez ubezpieczonego) na obecnym etapie postępowania nie może dokonywać odmiennej oceny w zakresie daty początkowej uznania całkowitej niezdolności do pracy ubezpieczonego. Tym niemniej należy zwrócić uwagę, że już hospitalizacja z dnia 6 kwietnia 2012 r. była organowi rentowemu znana, zaś stan zdrowia ubezpieczonego jest okolicznością niezmieniającą się, związaną z przewlekłą nieuleczalną chorobą w postaci reumatoidalnego zapalenia stawów.

W tym stanie rzeczy nie budziło wątpliwości Sądu Apelacyjnego, że mimo przyznania przez Sąd Okręgowy A. K. renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy z datą późniejszą niż zaskarżona decyzja, w sprawie nie zachodziły podstawy do zastosowania art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c.

W tym stanie rzeczy Sąd Apelacyjny oddalił apelację organu rentowego jako bezzasadną na podstawie art. 385 k.p.c.

SSA Romana Mrotek SSA Anna Polak SSO del. Gabriela Horodnicka - Stelmaszczuk