Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 czerwca 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 11 czerwca 2014 r. w Gliwicach

sprawy W. D. (D.)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania W. D. (D.)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 18 lutego 2014 r. nr (...) SP (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu W. D. prawo do emerytury górniczej od 1 grudnia 2013 roku;

2.  w pozostałej części oddala odwołanie;

3.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. na rzecz ubezpieczonego kwotę 60 zł (sześćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

(-) SSO Patrycja Bogacińska-Piątek

Sygn. akt VIII U 1003/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 18 lutego 2014r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w Z. odmówił W. D. prawa do emerytury górniczej z uwagi na brak wymaganego okresu pracy górniczej i równorzędnej z pracą górniczą. W uzasadnieniu wskazano, że ubezpieczony udowodnił jedynie 20 lat, 5 miesięcy i 7 dni pracy górniczej wobec wymaganych 25 lat takiej pracy. Do okresu pracy górniczej nie zaliczono ubezpieczonemu okresu zatrudnienia od 1 stycznia 2009r. do 19 grudnia 2013r., na stanowiskach nadsztygar mechaniczny działu BHP – kierownik zespołu szkoleń i adaptacji zawodowej p.z. oraz z-ca kierownika działu BHP – kierownik zespołu szkoleń p.z., z powodu braku zajmowanego stanowiska w zarządzeniu nr 9 Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 23 grudnia 1994r.

W odwołaniu od tej decyzji ubezpieczony wniósł o jej zmianę i przyznanie mu prawa do emerytury górniczej. W uzasadnieniu skarżący, powołując się na orzecznictwo, wywodził, że dla uznania okresu pracy za pracę górniczą decydującym nie jest określenie zajmowanego stanowiska zgodnie z rozporządzeniem, lecz rodzaj faktycznie wykonywanej pracy (wyroki SN z 16.06.2011r. I UK 381/10; z 5.05.2011r. I UK 382/10). Wskazał nadto, iż stanowisko nadsztygara mechanicznego działu BHP – kierownika zespołu szkoleń i adaptacji zawodowej p.z. jest tożsamym ze stanowiskiem nadsztygara ds. bhp p.z., a stanowisko z-cy kierownika działu BHP – inżyniera bhp - kierownika zespołu szkoleń p.z. tożsame ze stanowiskiem inżyniera ds. bhp p.z., co zostało potwierdzono przez (...) S.A. KWK (...).

Nadto w piśmie z dnia 19 marca 2014r. odwołujący wniósł o zobowiązanie organu rentowego do wypłaty na rzecz odwołującego odsetek ustawowych tytułem opóźnienia w wypłacie należnego świadczenia od dnia następnego po upływie terminu do ustalenia prawa do świadczenia oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa adwokackiego.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko. W uzasadnieniu wskazał, iż ubezpieczony od 6 do 19 grudnia 2013r. pobierał zasiłki chorobowe oraz że przed tut. Sądem toczyła się sprawa z odwołania ubezpieczonego o przyznanie prawa do emerytury górniczej zakończona prawomocnym wyrokiem Sądu z dnia 8 grudnia 2013r. oddalającym odwołanie (sygn. akt VIII U 1930/13).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony, W. D., urodził się w dniu (...)

W okresie od 26 października 1987r. do nadal ubezpieczony jest zatrudniony w (...) Spółce Akcyjnej Kopalni (...) w R..

Początkowo pracował jako stażysta, następnie na stanowiskach niższego dozoru, a od 1 listopada 1992r. zajmował następujące stanowiska:

-

od 1 listopada 1992r. do 15 stycznia 1996r. – nadsztygar urządzeń maszynowych p.z.,

-

od 16 stycznia 1996r. do 31 lipca 2002r.– główny mechanik urządzeń dołowych p.z.,

-

od 1 sierpnia 2002r. do 3 sierpnia 2003r.– główny specjalista ds. przygotowania produkcji p.z.,

-

od 4 sierpnia 2003r. do 31 października 2006r. – nadsztygar ds. bhp p.z.,

-

od 1 listopada 2006r. do 31 grudnia 2008r.. – inżynier ds. bhp p.z.

-

od 1 stycznia 2009r. do 31 grudnia 2012r. – nadsztygar mechaniczny działu bhp – kierownik zespołu szkoleń i adaptacji zawodowej p.z.

-

od 1 stycznia 2013r. do nadal – z-ca kierownika działu bhp i szkolenia – inżynier bhp – kierownik zespołu szkoleń p.z.

Pracodawca potwierdził powyższe ustalenia w zaświadczeniu z dnia 19 grudnia 2013r.

W dniu 23 grudnia 2013r. skarżący złożył w ZUS wniosek o przyznanie mu prawa do emerytury górniczej.

ZUS zaskarżoną decyzją odmówił ubezpieczonemu prawa do świadczenia, z powodu nieudokumentowania na dzień 19 grudnia 2013r. wymaganych 25 lat okresów pracy górniczej określonej w art. 50c, ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, a jedynie 20 lat, 5 miesięcy i 7 dni.

Do okresów pracy górniczej ZUS zaliczył okres zatrudnienia w KWK (...) od 26 października 1987r. do 31 grudnia 2008r., z wyłączeniem okresów pobierania zasiłków chorobowych.

Nie uznał natomiast okresów zatrudnienia:

-

od 1 stycznia 2009r. do 31 grudnia 2012r. na stanowisku nadsztygar mechaniczny działu bhp – kierownik zespołu szkoleń i adaptacji zawodowej p.z.

-

od 1 stycznia 2013r. do nadal na stanowisku z-ca kierownika działu bhp i szkolenia – inżynier bhp – kierownik zespołu szkoleń p.z.

z powodu braku ww. stanowisk w ww. zarządzeniu i rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23.12.1994. (Dz.U. z 11 stycznia 1995r.) oraz z uwagi, iż z przedłożonej dokumentacji nie wynika jednoznacznie, by odwołujący w spornych okresach wykonywał prace górniczą w wymiarze co najmniej połowy czasu pod ziemią.

Z wykazu dniówek przepracowanych pod ziemią wystawionych przez KWK (...) w R., wynika, iż średnio 10-13 dni w każdym miesiącu spornego okresu, po odliczeniu okresów urlopu i pobierania zasiłku chorobowego, pracował pod ziemią.

Sąd ustalił, iż w związku z reorganizacją w 2009r. działu bezpieczeństwa i szkolenia dokonano podziału na 3 zespoły: ds. bhp, ds. zarządzania bhp, ds. szkolenia i adaptacji zawodowej. Całym działem kieruje kierownik działu, a poszczególnymi zespołami 2-osobowymi, z-ca kierownika – początkowo nadsztygar a od 2013r. inżynier bhp. Wyodrębnienie tych zespołów, a co się z tym wiązało kierowników poszczególnych zespołów, było związane z dużym zakresem obowiązków wynikającym z ilości pracowników zatrudnionych na kopalni - 3500, a także z przyjęciem po roku 2009 - 1300 nowych pracowników w tym 1100 dołowych. Od 4 sierpnia 2003r. 2003r. tj. od powierzenia ubezpieczonemu stanowiska w dziale bhp zakres jego obowiązków nie zmienił się. Zmianie uległo nazewnictwo stanowiska i związane z tym kategorie wynagrodzenia. Zarówno jako nadsztygar ds. bhp p.z., inżynier ds. bhp, jak i nadsztygar mechaniczny działu bhp – kierownik zespołu szkoleń i adaptacji zawodowej p.z. następnie inżynier ds. bhp, ubezpieczony wykonywał podstawowe obowiązki związane ze służbą bhp, tj. kontrolę stanowisk i miejsc pracy pod kątem warunków pracy i przestrzegania przez pracowników zatrudnionych na tych stanowiskach przepisów i zasad bhp, prowadzeniem postępowań wyjaśniających przyczyny i okoliczności wypadków, dokonywaniem odbiorów zainstalowanych maszyn, urządzeń, udziałem w pomiarach czynników szkodliwych, współudziałem jako osoba towarzysząca w kontroli warunków pracy p.z. przeprowadzanej przez organy nadzoru górniczego i PIP; jak i obowiązki dodatkowe związane z kontrolowaniem procesu adaptacji zawodowej nowoprzyjętych pracowników i nadzorem, weryfikacją wyników przeprowadzonych szkoleń. (...) z zakresu bhp w KWK (...) przeprowadza spółka (...) Ośrodek Szkolenia sp. z o.o. w K., a ubezpieczony kontroluje jedynie wyniki tego szkolenia, poziom wiedzy i przestrzegania zasad bhp przez pracowników. Wykonywanie powyższych obowiązków wiązało się z obowiązkiem wykonania co najmniej minimalnej comiesięcznej ilości zjazdów, od 10 do 14. Z wykonania normy zjazdów ubezpieczony był rozliczany przez przełożonego. Zdarzały się sytuacje, gdy poza planową liczbą zjazdów, ubezpieczony zjeżdżał również pod ziemię w razie zaistnienia poważnych wypadków, kierowania akcją ratowniczą, dokonywania ustaleń powypadkowych, a także sprawdzania realizacji zaleceń powypadkowych.

Sąd ustalił iż ubezpieczony ukończył 50 rok życia oraz nie przystąpił do OFE.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie akt osobowych ubezpieczonego dołączonych do akt sprawy (pismo przewodnie k.17), akt rentowych, zeznań świadków J. G. i G. K. a także wyjaśnień odwołującego słuchanego w charakterze strony (nagranie protokołu z rozprawy w dniu 11 czerwca 2014r. k. 45)

Sąd w zakresie charakteru pracy odwołującego i rodzaju wykonywanych przez niego czynności oraz wymiaru czasu pracy pod ziemią, dał w całości wiarę wyjaśnieniom odwołującego i zeznaniom świadków, ponieważ są one obiektywne, logiczne, wzajemnie się pokrywają i znajdują pełne potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym zebranym w sprawie. Za ich wiarygodnością przemawia fakt, że świadek G. K., w spornym okresie był przełożonym ubezpieczonego – kierownikiem działu bhp i szkolenia, z kolei świadek J. G. pracował na tożsamym stanowisku – równorzędnym jako z-ca kierownika ds. bhp - pełnomocnik systemu zarządzania bezpieczeństwem, stąd też świadkowie posiadali odpowiednią wiedzę i rozeznanie co do okoliczności spornych w niniejszym postępowaniu.

W toku sprawy pełnomocnik ubezpieczonego złożył wniosek o dopuszczenie dowodu z akt sprawy o sygn. VIII U 1930/13. Sąd postanowił oddalić wniosek, z uwagi na fakt, iż protokoły rozpraw i orzeczenie znajdują się w aktach rentowych, a sprawa rozpoznawana była w innym stanie faktycznym.

Zgromadzony materiał dowodowy, Sąd uznał za kompletny, wiarygodny i mogący stanowić podstawę ustaleń faktycznych.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Przesłanki nabycia prawa do emerytury górniczej określa ustawa z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych [Dz. U. z 2004r., Nr 39, poz. 353].

Zgodnie z art. 50 a ust. 1 tej ustawy górnicza emerytura przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1)ukończył 55 lat życia;

2)ma okres pracy górniczej wynoszący łącznie z okresami pracy równorzędnej co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, w tym co najmniej 10 lat pracy górniczej określonej w art. 50c ust. 1;

3)nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego albo złożył wniosek
o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Po myśli art. 50a ust. 2 ustawy, wiek emerytalny wymagany od pracowników mężczyzn mających co najmniej 25 lat pracy górniczej i równorzędnej, w tym co najmniej 15 lat pracy górniczej, o której mowa w art. 50c ust. 1, wynosi 50 lat.

W przedmiotowej sprawie bezspornym jest, że ubezpieczony ukończył 50 lat życia i nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego.

Przedmiotem sporu pozostawało ustalenie, czy skarżący legitymuje się wymaganym okresem pracy górniczej, który – wobec jego wieku – dla przyznania prawa do emerytury górniczej, zgodnie z art. 50a ust. 1 ustawy, musiałby wynosić co najmniej 25 lat pracy górniczej i równorzędnej, w tym co najmniej 15 lat pracy górniczej, o której mowa w art. 50c ust. 1.

W zaskarżonej decyzji ZUS uznał za udowodnione przez odwołującego 20 lat, 5 miesięcy i 7 dni okresów pracy górniczej i tyle samo lat pracy górniczej w rozumieniu art. 50 c ust. 1.

ZUS nie uwzględnił do okresu pracy górniczej zatrudnienia odwołującego w KWK (...) od 1 stycznia 2009r. do 19 grudnia 2013r. (data określona w zaskarżonej decyzji- wydania zaświadczenia przez pracodawcę) na stanowisku nadsztygar mechaniczny działu bhp – kierownik zespołu szkoleń i adaptacji zawodowej p.z. i z-cy kierownika działu bhp i szkolenia – inżynier bhp – kierownik zespołu szkoleń p.z., z wyłączeniem okresów pobierania zasiłków chorobowych.

Stosownie do treści art. 50 b powołanej ustawy, przy ustalaniu prawa do emerytury górniczej uwzględnia się okresy pracy górniczej i pracy równorzędnej z pracą górniczą, będące okresami składkowymi lub nieskładkowymi w rozumieniu ustawy, z tym że okresy pracy górniczej i pracy równorzędnej z pracą górniczą uwzględnia się, jeżeli praca ta wykonywana była co najmniej w połowie wymiaru czasu pracy.

Przepis art. 50c określa jakie zatrudnienie uważa się za pracę górniczą, a jakie za pracę równorzędną z pracą górniczą. W ustępie pierwszym tego artykułu w punkcie 5 wymieniono okresy pracy górniczej do której ustawodawca zaliczył zatrudnienie pod ziemią na stanowiskach dozoru ruchu oraz kierownictwa ruchu kopalń, przedsiębiorstw i innych podmiotów określonych w pkt 1-3, a także w kopalniach siarki i węgla brunatnego oraz w przedsiębiorstwach i innych podmiotach, o których mowa w pkt 4, na stanowiskach określonych w drodze rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw gospodarki, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw Skarbu Państwa i ministrem właściwym do spraw zabezpieczenia społecznego;

W ocenie Sądu, postępowanie dowodowe, a zwłaszcza treść akt osobowych i emerytalnych ubezpieczonego, jego zeznania w charakterze strony, jak i zeznania świadków oraz wykaz zjazdów zgodnie wskazują, że wykonywana przez niego w spornym okresie praca była pracą górnicza w rozumieniu art. 50 b. Zarzut ZUS, iż nazwa stanowisk wskazuje na wykonywanie przez odwołującego w spornym okresie pracy łączonej nadsztygara ds. bhp p.z. (inżyniera ds. bhp.) i kierownika zespołu szkoleń i adaptacji zawodowej p.z., nie mógł się ostać wobec wyników przeprowadzonego postępowania dowodowego. Dodatkowy człon w nazwie stanowiska nie oznacza bowiem wykonywania przez odwołującego innego stanowiska obok nadsztygara czy inżyniera ds. bhp p.z., lecz dodanie go związane było z reorganizacją struktury funkcjonowania działu bhp i szkolenia i formalnym wyodrębnieniem i przypisaniem obowiązków, które odwołujący wykonywał jeszcze przed 2009 rokiem. Zadania które ubezpieczony wykonywał w ramach kierownictwa zespołem szkolenia i adaptacji zawodowej, wykonywane były pod ziemią, bezpośrednio przy stanowiskach pracy kontrolowanych, nadzorowanych pracowników. Nie prowadził części teoretycznej szkoleń, tym zajmowała się spółka współpracująca z pracodawcą, a jedynie sprawdzał i weryfikował jej efektywność.

Nadto podkreślić należy, iż słusznie odwołujący powołał się na stanowisko SN, które Sąd Okręgowy również podziela, iż analiza w ocenie pracy górniczej powinna koncentrować się na ustawowych warunkach pracy górniczej (pojęciu tej pracy), a nie na samej nazwie stanowiska, a o uznaniu pracy za pracę górniczą w rozumieniu przepisów o emeryturach i rentach nie decyduje treść dokumentów wydawanych przez pracodawcę, ale charakter czynności faktycznie wykonywanych przez pracownika. ((wyroki SN z 16.06.2011r. I UK 381/10; z 5.05.2011r. I UK 382/10).

Mając powyższe na uwadze Sąd uznał, że odwołujący w spornym okresie tj. od
od 1 stycznia 2009r. do 19 grudnia 2013r. świadczył pracę górniczą mieszaną w rozumieniu art. 50c ust. 1, pkt 5 powołanej ustawy, zatem po doliczeniu tego okresu, do dotychczas uwzględnionych przez organ rentowy, spełnia on wymóg posiadania 25 lat pracy górniczej

Reasumując, Sąd uznał, że odwołujący spełnił wszystkie przesłanki do przyznania mu emerytury górniczej i na mocy art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. – zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał W. D. prawo do emerytury górniczej od dnia 1 grudnia 2013r., tj. od miesiąca zgłoszenia wniosku.

W pozostałej części, Sąd na mocy art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie, uznając żądanie ubezpieczonego odsetek ustawowych tytułem opóźnienia w wypłacie należnego świadczenia za przedwczesne. Nie upłynął bowiem termin na ustalenie przez organ rentowy prawa do świadczenia lub jego wypłaty, przewidziany w przepisach określających zasady przyznawania i wypłacania świadczeń.

W punkcie 3 wyroku Sąd orzekł o kosztach zastępstwa procesowego, na mocy art. 98 k.p.c. w zw. z § 12 ust. 2 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 września 2002 r. (Dz. U. z 2013r. poz. 461 j.t.) w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

SSO Patrycja Bogacińska-Piątek

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

-

(...)

-

(...)

3.  (...)

G.,(...)

(...)