Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 30 maja 2014 r.

Sąd Okręgowy w Krakowie Wydział XII Gospodarczy Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący – SSO Janusz Beim

SSO Bożena Cincio - Podbiera

SSO Agata Pierożyńska

protokolant – asystent sędziego Agata Irla - Łuczyńska

po rozpoznaniu w dniu 30 maja 2014 r. w Krakowie na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku wierzyciela: Skarbu Państwa – Naczelnika Urzędu Skarbowego w C.

przy uczestnictwie dłużnika: G. G.

o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację majątku dłużnika

na skutek zażalenia dłużnika na postanowienie Sądu Rejonowego dla Krakowa – Śródmieścia w Krakowie Wydział VIII Gospodarczy dla spraw upadłościowych i naprawczych z dnia 11 października 2013 r., sygn. akt VIII GU 274/12/S

postanawia:

oddalić zażalenie pozostawiając Sądowi I instancji rozstrzygnięcie o kosztach postępowania zażaleniowego.

UZASADNIENIE

Postanowieniem wydanym dnia 11 października 2013 r. Sąd Rejonowy dla Krakowa – Śródmieścia w Krakowie, Sąd Gospodarczy dla spraw upadłościowych i naprawczych ogłosił upadłość dłużnika G. G. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) w L., obejmującą likwidację majątku dłużnika (pkt I), wyznaczył Sędziego – Komisarza i Syndyka (pkt IV i V), wezwał wierzycieli upadłego do zgłaszania wierzytelności na ręce Sędziego – Komisarza do dnia 31 grudnia 2013 r. (pkt II) oraz wezwał osoby, którym przysługują prawa i roszczenia osobiste ciążące na nieruchomości należącej do upadłego, jeżeli nie zostały ujawnione w księdze wieczystej, do ich zgłoszenia do dnia 31 grudnia 2013 r., pod rygorem utraty prawa powoływania się na nie w postępowaniu upadłościowym (pkt III), nakazał ściągnąć od dłużnika na rzecz Skarbu Państwa kwotę 1.000 zł tytułem opłaty sądowej od wniosku, od uiszczenia której wnioskodawca był zwolniony (pkt VI), a także zasądził od dłużnika na rzecz Skarbu Państwa – Naczelnika Urzędu Skarbowego w C. koszy zastępstwa procesowego w kwocie 1.800 zł (pkt VII).

Sąd upadłościowy ustalił, że dłużnik prowadził działalność gospodarczą od 1 marca 2008 r., a ok. 3 lata temu zaprzestał faktycznie jej wykonywania. Dłużnik jest właścicielem położonej w J. nieruchomości niezabudowanej o powierzchni(...), której szacunkowa wartość wynosi (...)zł i która obciążona jest hipoteką umowną kaucyjną w kwocie (...)zł ustanowioną na rzecz (...) SA w W. oraz hipoteką przymusową na rzecz Skarbu Państwa – Naczelnika US w C. w kwocie (...)zł. Umowami darowizny z 9, 22 i 28 grudnia 2011 r. dłużnik darował na rzecz swojej żony, z którą pozostaje w ustroju rozdzielności majątkowej małżeńskiej, kwoty: 380.000 zł, 400.000 zł i 530.000 zł. W dniu 7 marca 2012 r. na podstawie umów darowizny dłużnik rozporządził na rzecz swej żony nieruchomościami położonymi w L. i U.. Sąd ustalił, że dłużnika obciążają zobowiązania w kwocie ok. 800.000 zł na rzecz (...)SA zabezpieczone hipoteką w kwocie 382.921,90 CHF na nieruchomości położonej w L. oraz zobowiązania wobec Skarbu Państwa – Naczelnika US w C. w kwocie ponad 320.000 zł, a terminy ich zapłaty sięgają 2009 r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Chrzanowie prowadzi przeciwko dłużnikowi łączną egzekucję sądową i administracyjną z wniosku wierzycieli Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Krakowa – Krowodrzy w Krakowie, Wojewody W. oraz Burmistrza L.. Mając za podstawę tak ustalony stan faktyczny Sąd upadłościowy stwierdził, że w stosunku do dłużnika zaistniał stan niewypłacalności, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze, o czym świadczy wysokość zobowiązań, terminy ich płatności oraz prowadzone postępowania egzekucyjne. W ocenie Sądu I instancji nieregulowanie zobowiązań ma charakter trwały, a aktualny stan przedsiębiorstwa dłużnika wskazuje, że dłużnik nie jest w stanie wygenerować środków na spłatę zobowiązań. Sąd stwierdził, że przy uwzględnieniu możliwości uznania dokonanych przez dłużnika darowizn za bezskuteczne w stosunku do masy upadłości, majątek dłużnika powinien wystarczyć na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego. Sąd wskazał, że dłużnik posiada nieruchomość w J., a zatem 1/10 część sumy uzyskanej z jej sprzedaży może zostać przeznaczona na pokrycie kosztów postępowania (art. 354 ust. 1 p.u.n.), które zostały oszacowane przez tymczasowego nadzorcę sądowego na ok. 200.000 zł. Sąd wyjaśnił, że rolą Syndyka będzie zweryfikowanie dokonanych przez dłużnika darowizn na rzecz małżonki pod kątem uznania ich za bezskuteczne w stosunku do masy upadłości. Jako podstawę prawną rozstrzygnięcia wskazał sąd upadłościowy art. 51 ust. 1 w zw. z art. 10, art. 11 ust. 1 oraz art. 15 p.u.n.

Dłużnik wniósł zażalenie na powyższe postanowienie, zaskarżając je w całości i domagając się uchylenia zaskarżonego postanowienia i oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości.

Zarzucił, że Sąd upadłościowy błędnie ocenił, że możliwe jest pokrycie kosztów postępowania upadłościowego z majątku dłużnika, gdyż zgodnie z ustaleniami tymczasowego nadzorcy sądowego zawartymi w sprawozdaniu z dnia 1 marca 2013 r. majątek nie jest wystarczający na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego, a zatem wniosek powinien zostać oddalony na podstawie art. 13 ust. 1 lub 2 p.u.n.

W odpowiedzi na zażalenie wnioskodawca – wierzyciel wniósł o oddalenie zażalenia oraz zasądzenie od dłużnika kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu wskazał na niekwestionowany przez dłużnika fakt niewykonywania przez niego wymagalnych zobowiązań oraz nie budzącą wątpliwości okoliczność wyzbycia się przez dłużnika składników jego majątku (pieniędzy w kwocie 1.310.000 zł oraz 2 nieruchomości) w drodze darowizn dokonanych na rzecz małżonki w ciągu roku przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości. Wierzyciel stwierdził, że możliwe jest pozyskanie środków na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego w drodze sprzedaży nieruchomości należącej do dłużnika wycenionej na ok. 260.000 zł. Wskazał nadto, że Syndyk złożył pozwy o uznanie czynności prawnych upadłego za bezskuteczne w stosunku do masy, co uprawdopodabnia stwierdzenie, że majątek dłużnika ulegnie powiększeniu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

Jak wskazał Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 4 marca 2005 r., III CZP 95/04, na którą to uchwałę powołał się również wierzyciel w odpowiedzi na żalenie, „Sąd nie oddala wniosku o ogłoszenie upadłości na podstawie art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. Nr 60, poz. 535 ze zm.) w razie uprawdopodobnienia dokonania przez dłużnika czynności prawnych bezskutecznych według przepisów ustawy, którymi wyzbył się on majątku wystarczającego na zaspokojenie kosztów postępowania”. Zgodnie bowiem z art. 13 ust. 3 p.u.n wniosek o ogłoszenie upadłości nie podlega oddaleniu, gdy zostanie uprawdopodobnione, że obciążenia majątku dłużnika są bezskuteczne według przepisów ustawy albo gdy dokonane zostały w celu pokrzywdzenia wierzycieli, jak również gdy zostanie uprawdopodobnione, że dłużnik dokonał innych czynności prawnych bezskutecznych według przepisów ustawy, którymi wyzbył się majątku wystarczającego na zaspokojenie kosztów postępowania. Wystąpienie zatem wymienionych w art. 13 ust. 3 p.u.n. okoliczności skutkuje wyłączeniem ust. 1 i 2 tego przepisu. Oznacza to, że Sąd nie może oddalić wniosku o ogłoszenie upadłości, jeżeli są widoki na to, że postępowanie upadłościowe może doprowadzić do uzyskania majątku potrzebnego nie tylko na pokrycie kosztów postępowania, lecz także na zaspokojenie wierzycieli. Sytuacja taka może zachodzić np. wówczas, gdy jeszcze przed wszczęciem postępowania upadłościowego dłużnik dokonał czynności, które w drodze ich zaskarżenia można obalić, wskutek czego jest wysoce prawdopodobne, że do masy upadłości wejdzie pewien majątek. Uruchomienie instrumentów prawnych służących do obalenia czynności dokonanych przez dłużnika przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości może zatem spowodować, że majątek dłużnika ulegnie w nieodległej przyszłości powiększeniu w stopniu uzasadniającym celowość prowadzenia postępowania wszczętego wnioskiem o ogłoszenie upadłości. Ustawa prawo upadłościowe i naprawcze określa czynności służące unicestwianiu skutków bezskutecznych w stosunku do masy upadłości czynności prawnych - przepisy art. 127 i art. 128 p.u.n. wymieniają przesłanki przesądzające o bezskuteczności z mocy prawa czynności prawnych upadłego, przepisy od art. 129 do art. 133 p.u.n. modyfikują rozwiązania zawarte w przepisach ogólnych poświęconych czynnościom prawnym dłużnika, m.in. dokonywanym z pokrzywdzeniem wierzycieli. „Ogłoszenie upadłości daje więc tym ostatnio wymienionym podmiotom szersze możliwości uznania czynności prawnych dłużnika za bezskuteczne, w konsekwencji czego po ogłoszeniu upadłości dłużnika wierzyciele mogą znaleźć się nawet w korzystniejszej sytuacji, aniżeli w sytuacji dochodzenia przez nich roszczeń w drodze egzekucji syngularnej”. Dowodzi tego choćby przepis art. 134 ust. 1 p.u.n., który stanowi, że jeżeli czynność upadłego jest bezskuteczna z mocy prawa (a sytuacje takie regulują art. 127-128 p.u.n.) lub została uznana za bezskuteczną (art. 129-133 p.u.n.), to to, co wskutek tej czynności ubyło z majątku upadłego lub do niego nie weszło, podlega przekazaniu do masy upadłości, a gdy przekazanie w naturze jest niemożliwe, do masy upadłości powinna być wpłacona równowartość w pieniądzach” (tak SN w uzasadnieniu cyt. uchwały).

W tym miejscu zauważyć trzeba, że art. 13 ust. 3 p.u.n. nie wymaga udowodnienia, iż czynności obciążające majątek dłużnika, czynności zdziałane z pokrzywdzeniem wierzycieli czy czynności skutkujące wyzbyciem się majątku wystarczającego na zaspokojenie kosztów postępowania były czynnościami bezskutecznymi. Dla zastosowania art. 13 ust. 3 p.u.n. wystarczy wyłącznie uprawdopodobnienie tych okoliczności. W ocenie Sądu Okręgowego zgromadzony w sprawie materiał dowodowy w postaci dokumentów, z których wynika, że dłużnik dokonał szeregu rozporządzeń majątkowych (darowizn pieniędzy na sumę 1.310.000 zł i 2 nieruchomości na rzecz swojej małżonki) w roku poprzedzającym wystąpienie z wnioskiem o ogłoszenie upadłości uprawdopodabnia przyjęcie, że w razie uznania tych czynności prawnych dłużnika za bezskuteczne w stosunku do masy upadłości pozyskane zostaną środki wystarczające na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego jak i przynajmniej częściowe zaspokojenie wierzycieli. Na możliwość pozyskania środków potrzebnych na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego w drodze uznania za bezskuteczne w stosunku do masy upadłości darowizn dokonanych przez dłużnika wskazywał już tymczasowy nadzorca sądowy w sprawozdaniu z dnia 1 marca 2013 r. Opinia tymczasowego nadzorcy sądowego została podzielona przez Sąd Rejonowy i przyjęta za podstawę ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie. Również wierzyciel wskazał na możliwość pozyskania środków finansowych w opisany sposób , a w piśmie z dnia 24 kwietnia 2014 r. stanowiącym odpowiedź na zażalenie dłużnika podał wierzyciel, że syndyk złożył już w sądzie pozwy o uznanie za bezskuteczne w/w czynności dłużnika.

W konsekwencji w ocenie Sądu Okręgowego nie zachodzą podstawy oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości na podstawie art. 13 ust. 1 lub 2 p.u.n., a to z uwagi na uprawdopodobnienie dokonania przez dłużnika czynności prawnych bezskutecznych według przepisów ustawy, którymi wyzbył się on majątku, wystarczającego na zaspokojenie kosztów postępowania.

Reasumując, postanowienie Sądu Rejonowego jest prawidłowe, a zażalenie jako niezasadne nie zasługuje na uwzględnienie.

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji na podstawie art. 385 k.p.c. oraz art. 397 § 2 k.p.c.

Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania odwoławczego pozostawiono Sądowi I instancji, jako że niniejsze postanowienie nie kończy postępowania w sprawie, a tylko w takich orzeczeniach Sąd orzeka o kosztach (art. 108 § 1 k.p.c.).

s.ref. SSR B.Fela