Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV Ca 1668/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 czerwca 2014 r.

Sąd Okręgowy Warszawa Praga w Warszawie IV Wydział Cywilny – Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący SSO Iwona Wróblewska - Pokora

Sędziowie SO Beata Janiszewska (spr.)

SO Wojciech Szcząska

Protokolant Olga Wyszomierska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 4 czerwca 2014 r. w W. sprawy

z powództwa K. S.

przeciwko (...) Bank S.A. we W.

o ustalenie istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego

na skutek apelacji powoda i pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Południe w W.

z dnia 26 marca 2013 r., sygn. akt II C 970/12

1. zmienia zaskarżony wyrok:

- w punktach I (pierwszym) i II (drugim) w ten sposób, że oddala powództwo;

- w punkcie IV (czwartym) w ten sposób, że zasądza od K. S. na rzecz (...) Bank S.A. we W. kwotę 617 zł (sześćset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

2. oddala apelację K. S.;

3. zasadza od K. S. na rzecz (...) Bank S.A. we

W. kwotę 474 zł (czterysta siedemdziesiąt cztery złote) tytułem zwrotu

kosztów procesu w instancji odwoławczej.

Sygn. akt IV Ca 1668/13

UZASADNIENIE

Apelacja pozwanego jest uzasadniona.

Sąd Okręgowy podziela ustalenia faktyczne Sądu I instancji oraz dokonaną przez ten Sąd ocenę dowodów, w związku z czym nie zachodzi potrzeba powtórzenia poczynionych już ustaleń (postanowienie Sądu Najwyższego z 26.04.2007 r., II CSK 18/07, Lex 966804). Zdaniem jednak Sądu Okręgowego ustalenia te powinny być podstawą do dokonania odmiennej kwalifikacji prawnej umowy kredytu złotowego nr (...), podsumowanej stwierdzeniem o braku możliwości zaliczenia powyższej umowy do kategorii umów konsumenckich.

Trafnie Sąd Rejonowy wskazał, że kwalifikacja statusu strony czynności prawnej jako konsumenta albo przedsiębiorcy nie ma – jeśli mowa o osobach fizycznych – charakteru stałego. Osoba fizyczna może dokonywać czynności prawnej w pewnych przypadkach jako konsument w rozumieniu ar. 22¹ k.c., w innych natomiast – jako osoba, która nie ma statusu konsumenta. Z treści analizowanej w niniejszej sprawie umowy wynika jednak, że powód zawarł umowę jako „prowadzący działalność gospodarczą o nazwie Agencja (...)” (k.29). Przytoczone tu określenie strony umowy, odmiennie od przyjętej przez Sąd Rejonowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku argumentacji, wyklucza uznanie, że powód zawierał umowę jako konsument, nawet jeśli takie było rzeczywiste, ukryte przed kontrahentem (pozwanym) zamierzenie powoda. Jak bowiem trafnie wskazuje się w nauce prawa (T. Pajor, Komentarz do art. 22¹ k.c., program LEX), „Jeśli (…) podmiot zawierający umowę wykazuje nieistniejący cel gospodarczy i w ten sposób ukrywa jej konsumencki charakter, nie może się potem powoływać wobec przedsiębiorcy na przepisy o ochronie konsumenta (zasada nemo venire contra factum proprium)”.

W świetle powyższych uwag bez istotnego znaczenia pozostawał akcentowany w sprawie przez stronę powodową „niegospodarczy” cel, jakiemu miał służyć pojazd nabywany za środki uzyskane z kredytu. Decydujące znaczenie miała bowiem okoliczność, że powód dokonując czynności prawnej, sam scharakteryzował swoją pozycję prawną jako przedsiębiorcy. Niezależnie od tego spostrzeżenia, trzeba wskazać, że w okolicznościach sprawy nie budził wątpliwości także określony przez powoda cel zawarcia umowy kredytu. O tym, że był on związany bezpośrednio z działalnością gospodarcza powoda, należy wnosić z faktu sporządzenia w związku z nabyciem pojazdu noty korygującej (k. 72), w której w miejsce pierwotnego oznaczenia powoda jako osoby fizycznej, wyraźnie wskazano: „Nabywca: Agencja (...)”.

Kwestią decyzji powoda było rozstrzygnięcie, czy umowę zawiera jako konsument, czy jako przedsiębiorca. Z materiału sprawy wynika, że powód wybrał drugi z tych wariantów, wiążący się m.in. z określonymi udogodnieniami podatkowymi. Obecnie zatem nie może skutecznie twierdzić, że w rzeczywistości umowę zawierał jako konsument i oczekiwać ochrony właściwej dla konsumentów. Z materiału sprawy, dokumentującego działania samego powoda, wynika bowiem, że zawarta przez niego umowa pozostawała w bezpośrednim związku z prowadzoną przez powoda działalnością gospodarczą. Późniejsze zaprzestanie prowadzenia działalności gospodarczej, jak również brak wyraźnych postanowień umowy wskazujących, że pojazd będzie wykorzystywany w związku z działalnością gospodarczą, nie mają wpływu na ocenę charakteru prawnego umowy kredytu. Miarodajne pozostają wyniki badania przesłanek stosowania art. 2 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 20 lipca 2001 r. o kredycie konsumenckim (Dz. U. Nr 100, poz. 1081, z późn. zm.) na datę zawarcia umowy.

Z tej przyczyny zaskarżony wyrok podlegał zmianie, a powództwo – oddaleniu, gdyż – co dotyczy pierwszego z żądań pozwu – nie zachodziły podstawy do uznania, że strony zawarły umowę o kredyt konsumencki. W konsekwencji niezasadne było także uwzględnienie w zaskarżonym wyroku drugiego ze zgłoszonych żądań, dotyczącego ustalenia aktualnej wysokości zadłużenia powoda. Z treści tego żądania wynika, że odnosi się ono do (rzekomej) całkowitej wysokości tego zadłużenia (bez opłat i prowizji). Ustalenie takie byłoby zasadne jedynie w razie potwierdzenia się założenia o konsumenckim charakterze umowy, które jednak, o czym mowa w przedstawionych wyżej wywodach, okazało się błędne. Z materiału sprawy wynika natomiast, że zadłużenie powoda, obliczane z uwzględnieniem rzeczywistego charakteru tej umowy oraz dalszych działań powoda związanych z częściową spłatą kredytu, jest większe.

W świetle zaprezentowanej argumentacji za niezasadną należało uznać apelację powoda. Całe powództwo bowiem (nie tylko w zakresie zaskarżonego tą apelacją punku III wyroku sądu I instancji) podlegało oddaleniu.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. orzekł o apelacji pozwanego, natomiast na podstawie art. 385 k.p.c. orzekł o apelacji powoda. O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. oraz § 6 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.

Z uwagi na powyższe Sąd Okręgowy orzekł, jak w sentencji wyroku.

IV Ca 1668/13

Podstawa prawna:

Powołane przepisy:

Korekty wprowadzone przez SAOS:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE